Musiqa o‘qitish nazariyasi metodikasi kursi Reja


Ovoz kuchi va uning yetilishi



Yüklə 47,74 Kb.
səhifə15/15
tarix31.12.2021
ölçüsü47,74 Kb.
#113103
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
1-mavzu

4. Ovoz kuchi va uning yetilishi

Ovoz kuchini oshirishga shoshilmang. Birinchi darsdanoq o‘quvchini to`liq ovoz bilan kuylashga majbur qilish yaramaydi. To`liq ovoz bu – ovoz apparatini zo`riqtirmagan va kuchaytirmagan holda undan chiqarish mumkin bo`lgan maqsimal tovushdir. Yuqori registrda tovush kuchini saqlab turish uchun , pastgi registrdagi tovusgni , ayniqsa kuyda sakrama harakatlar paydo bo`lganda kuchaytirmaslik zarur. Dastavval ovozning sifati, go`zalligi, tembri va intonatsiya haqida qayg`urish lozim. Kuylagan tovushlarning soni emas balki ularning sifati muhimdir. Ovoz - tembri va kuchi jihatidan barcha notalarda to`liq jaranglaydigan bo`lishi zarur.

Tovushni –tomoq va burunga solib kuylamasdan aniq , sof va toza bo`lishi lozimligini esda tutish lozim. Bu ikkita eng havfli kamchilik odatga aylanib qolsa ularni tuzatish mutlaqo mumkin bo`lmay qoladi. Ko`krak va falset registrlarini qo`shilib ketishlarini kuzatibborish, ularniing birinchisidan ikkinchisiga o`tish sezilmagan holda bo`lishi, ovoz esa qaltiramasligi va chayqalmasligi lozim.

Nafasni to`g`ri olishga o`rgatish diapozonnintg kengayishiga yordam qilish va tovush kuchini rivojlantirish uchun mashqlarga albatta turlicha shtrixlar, temp va dinamika ko`rsatkichlari va boshqa belgilar kiritilishi lozim. Odatda barcha mashqlarni o`qituvchilar fortepianoda chalib turadi. Bu ishni yumshoq va sekin o`quvchi ovozini bosib ketmasdan va uni qattiq ovoz bilan kuylashga majbur qilmaslik kerak, chunki kuylayotrgan odam o`zini yaxshi eshita olishi lozim. Mashqlarni 1-oktavada ijro qilsa birmuncha aniq yo`nalish berishi lozim.



Mavzu: Musiqiy va ritmik harakatlarni shakllantirish uslubi
Reja:
1. Musiqiy ritmik ta'limning ma'nosi va vazifalari

2. Musiqiy ritmikharakatlarning bola rivojlanishidagiahamiyati

3. Maktabgachatarbiyabolalridamusiqiyritmikharakatlar
1 Musiqiy va ritmik harakatlar – bu faol harakat, bu harakatdagi musiqaning tabiatini aks ettiradi. Musiqiy vа ritmik harakatlar musiqiy o'yinlar, raqslar mashqlarni o'z ichiga oladi. Musiqiy ritmik ta'limning asosi bolalarda musiqiy tasvirlarni idrok etish va ularni harakatda aks ettirish qobiliyatini rivojlantirishdir.
Musiqiy ritmik ta'limning ma'nosi va vazifalari
Musiqiy ritmik ta'lim tizimi birinchilardan bo'lib 19-asr oxirida ishlab chiqilgan. Shveytsariya o'qituvchisi va musiqachisi Emil Jak - Dalkroz. Ko'plab musiqachilar, o'qituvchilar, psixologlar, metodistlar va maktabgacha ta'lim muassasalarining musiqiy direktorlari zamonaviy musiqiy ritmik ta'lim tizimini yaratish ustida ishladilar

Musiqiy ta'lim darslarida siz qanday qilib beg'ubor, passiv bolalar faollashayotganini va hayajonlanganlar intizomli bo'lishini kuzatishingiz mumkin. Musiqiy ritmik harakatlarni mashq qilish jarayonida bolaning tanasi mustahkamlanadi; musiqiy quloq, xotira, e'tibor rivojlanadi; axloqiy-ixtiyoriy fazilatlar, epchillik, aniqlik, tezlik, qat'iyatlilik tarbiyalanadi, harakatning yumshoqlik, bahorlilik, energiya, egiluvchanlik kabi xususiyatlari rivojlantiriladi; yaxshilanadi. Musiqiy ritm- harakatni tartibga solishga yordam beradi va o'zlashtirishni osonlashtiradi. To'g'ri

Tanlangan holda musiqiy ritmik harakatlar yurak mushaklarini kuchaytiradi, qonaylanishini, nafas olish jarayonlarini yaxshilaydi va mushaklarning rivojlanishini ta'minlaydi. Musiqiy va badiiy ta'limning asosi- bolalarning musiqiy tasvirlarni idrok etishini va ularni harakatda aks ettirish qobiliyatini rivojlantirishdir.

2 Musiqiy va ritmik inshootlar bolalarning axloqiy xususiyatlarini shakllantiradi, musiqiy badiiy didni rivojlantiradi, vatangа muhabbatni rivojlantiradi. Bola bundayo'yinvaziyatlardamusiqaningo'zgarishiga, o'rtoqlariningharakatlarigatezkormunosabat, vazifalarnimustaqilravishdabajarishzaruratibilanduchkeladi. Bu uninge'tiborini, ijodiytashabbusinirivojlantiradi.bolaningaqliy, axloqiy, estetikvajismoniyrivojlanishigahissaqo'shadi.

Bola hayotidagimusiqiyritmikharakatlarningahamiyatishundaki, ular:

bolalarninghissiyolaminiboyitishvamusiqiyqobiliyatlarinirivojlantirish; Ognbilimqobiliyatinirivojlantirish; Activity faollik, intizom, kollektivizmhissinitarbiyalash; tananingjismoniyyaxshilanishigahissaqo'shadi. Musiqiyvaritmikharakatlarbo'yichaishningasosiyyo'nalishi - bubolaningmusiqiyrivojlanishi. Musiqanafaqatharakatgahamrohbo'libginaqolmay, balkiuningmohiyatinianiqlaydi, ya'niharakatfaqatmusiqaninghamrohligiyokimusiqafonidabo'lmasligikerak, u quyidagilargamoskelishikerak: musiqaningtabiati; Musical musiqiyifodavositalari; Music musiqaasariningshakli.
3Maktabgachatarbiya - bumusiqiytaassurotlarningto'planishi, musiqiyidrokningjadalrivojlanishidavri. Yoshningrivojlanishigaqarab, bolalarningmusiqiyvaritmikfaoliyatitabiatio'zgaradi.

-Engertabolalikda bola quvonchbilanyuguradi, sakrabtushadivaraqsgatushadi. Ammo buo'yin, raqstushishemas, balkibujarayongaqismanqo'shilishdir. Bola noto'g'rivatushunarsizharakatqiladi. Ushbuyillardabolalarmusiqaganisbatanhissiysezgirlikni, unitinglashqobiliyatini, o'qituvchiningko'rsatganvaqo'shiqso'zlarigamoskeladiganmusiqagaoidharakatlarinirivojlantiradilar.

- Hayotningto'rtinchiyilidabolalarmustaqilravishdaharakatlarnio'zlashtirishlarivabajarishlarimumkin. Ammo buharakatlarhali hametarlichamuvofiqlashtirilsekinvatezsur'atda, musiqatovushiningboshidavaoxiridajavobberaoladiganvaoddiyharakatlarnibajaradigan.

- Hayotningbeshinchiyilidabolalarallaqachonmusiqatinglashtajribasigaega, tanishmusiqalarnitaniyolishadivamusiqaningengyorqinvositalarinibilishadi. Ular

eshitishsezgilarinifarqlaydilar, ularko'proqritmik, musiqaningtabiatibilanuyg'unroq

harakatqiladilar, musiqaningboshlanishivaoxirigamosravishdaharakatlarniboshlaydilarvato'xtatadilar, turlixilharakatlarniamalgaoshiradilar

-Beshyoshdanoltiyoshgachabolalarharakatdao'zlarining individual xususiyatlarininamoyishetib, ifodalivaritmikravishdaharakatqilishlarimumkin. Ularmetrikurishni his qilishlarikerakvabirinchinavbatdaqarsaklarda, so'ngraharakatlardaoddiyritmiknaqshniijroetishadi

Shuninguchunmusiqiyritmikharakatlarjarayonidamusiqiyta'limningumumiyvazifalari ham,quyidagimaxsusvazifalar ham amalgaoshiriladimusiqiyhisni, musiqiyritmiktuyg'univashumunosabatbilanharakatlarritmikliginirivojlantirish; - bolalarniharakatlarnimusiqiyasarningtabiati, musiqiyifodaqilishningengajoyibvositasiasosiRaqslarvamashqlarquyidagilardaniborat:

♦ asosiyharakatlar - yurish, yugurish, sakrash; buyumlarbilangimnastikharakatlar (to'p, tasma, halqa, bayroq);

♦raqsharakati; taqlidiyharakatlar, buqushlarning, odamlar, hayvonlar, transport vositalarivaboshqalarningturlixilharakatlarigavaharakatlarigataqlidqilibasosiyharakatlarningkombinatsiyasi.

Bu harakatlarningbarchasibolalartomonidanharxilyo'llarbilanuzatiladivatasavvurvaijodiyfaoliyatnirivojlantirishuchunfoydalidir

Shundayqilib, musiqiyritmikharakat- musiqagahissiysezgirliknivamusiqiyritmni his qilishnirivojlantirishvositasidir. O'yinlar, raqslar, raqslardagiharakat- go'zalliginiko'rish, harakatniilojiborichachiroyliqilish, unimusiqabilanuyg'unlashtirishgaharakatqilish, bolaningestetikjihatdanrivojlantiradi, go'zallikniko'rishnivayaratishnio'rgatadi

Mavzu: Musiqiy va ritmik harakatlarni shakllantirish uslublari

Reja:


1. Musiqiy-ritmik harakatlar musiqiy ta'lim va bolalarni rivojlantirish vositaisi.

2. Bolalar musiqiy –ritmik ta’limining umumiy masalalari

3. Musiqada ritmik faoliyatning maqsad va vazifalari

Bolalar musiqa estetik ta`limida eng yaxshi joy musiqiy ta`limga o`zining mablag`lari bo`yicha beriladi: musiqa tinglash, qo'shiq aytish va musiqiy ritmik harakat. San'atning eng romantik musiqasi bolaning ta'sirchan tabiatiga yaqin bo'lib, bu uning ta'limiy ta'sirining kuchi. Musiqa ta'siri ostida bolaning badiiy hissi rivojlanadi, tajribalar boyib boradi. Musiqaga befarq bo'lmagan bolalar yo'q. Erta bolalikdan boshlab, bola harakatlari musiqadan tug'ilgan his-tuyg'ularini ifodalaydi (ritmik cholg'ular, raqslar). Ijro etish, raqs qilish, bolaning harakatdagi mashqlari, uni boshqaradi.

Maxsus tanlangan musiqiy ritmik harakatlar bolalarning atrof-muhit haqidagi g'oyalarini, odamlarning hayoti va faoliyatining ayrim jihatlari haqida chuqurlashtiradi. Bolalar bog'chasida bola jamoada ishlaydi, bolalarning birgalikdagi faol harakati bag'ishlanish, chidamlilik, qat'iyatlilik, mustaqillik, qobiliyatlilikni rivojlantiradi. Musiqa o'yinlarini ijro etish, raqsga tushish, bolalardan musiqa o'zgarishiga, ularning ba'rmoqlari harakatlariga, topshiriqlarni amalga oshirishda tashabbuskorlikka, ular nima qila olishlarini ko'rsatishga tezkor munosabat talab qiladi.

Har xil musiqiy asarlar bolalarning hissiy tuyg'ularini keltirib chiqaradi, muayyan kayfiyatlarning paydo bo'lishiga olib keladi, bu esa harakatning mos keladigan xususiyatga ega bo'lishiga olib keladi. Bu harakat musiqa ishini yanada yaxshiroq anglashga yordam beradi, bu esa o'z navbatida harakatni o'ziga xos ifodalaydi. Binobarin, bolalar ijodiy faoliyati maqsadli treninglar, musiqiy tajribani kengaytirish, tasavvur va tuyg'u hissiyotlarini faollashtirish orqali bosqichma-bosqich rivojlanmoqda.

Musiqiy ritmik faoliyatning asosi musiqiy materialni avtomobil-plastmassadan o'rganishdir.Bu musiqaning hissiy ta'sirini kuchaytirish, musiqiy ifoda vositalari, musiqiy nutq elementlari haqidagi g'oyalarni ishlab chiqishga yordam beradi; musiqa harakatlari musiqiy tasvirni rivojlantirishga yordam beradi. Bularning barchasi musiqiy, his-tuyg'ulari, kayfiyati bilan harakatlarni muvofiqlashtirish uchun olingan ko'nikma va qobiliyatlar tufayli erishiladi.

Boshqa faoliyat turlari bilan bir qatorda musiqiy-ritmik harakatlar turli musiqiy rivojlanishlarni ta'minlaydi: bolalar musiqiylik, ijodiy qobiliyatlarni rivojlantiradi va kollektiv harakat qobiliyatlari shakllanadi. Musiqa harakatining ta'limning ahamiyati ham ritm tuyg'usini faollashtiradi va musiqa materiallarining chuqur rivojlanishiga hissa qo'shadi. Harakatlar yordamida maktab o'quvchilari ishning xususiyatlarini etkazishadi. Biroq, vaqt cheklovlari va, odatda, musiqa darslarida harakatlanish uchun maxsus xonaning etishmasligi sababli kichik joy ajratiladi, faqat ularning individual elementlari ishlatiladi. Bola ritmik faoliyati bor uchta o'zaro bog'liq yo'nalish. Birinchisi musiqiy taraqqiyotni ta'minlaydi va musiqiy quloqning rivojlanishini, musiqaga astoydil harakat qilish qobiliyatlarini shakllantirishni, musiqiy bilimlarni egallashni o'z ichiga oladi.

Ikkinchisi e to'g'ri harakatlanish qobiliyatini beradi: yurish (yurish, bouncy, jismoniy, tantanali, tinch, silliq, bahor); qadamlar (baland, oyoq barmoqlarida, yumshoq, keng, o'tkir, tezkor, o'zgarmaydigan, fraktal, yumaloq raqs); poskokov (engil, baquvvat); oyoq barmoqlarida, poskoka parchalari bahor pog'onasida joylashgan kombinatsiyalar; qo'l harakati (yumshoq, baquvvat); (shitirlash - jim, baland ovoz bilan, supurish bilan, qo'llaringizni bir-biriga yaqin tutib, "plitalar" surish); qurish va qayta qurish; ob'ektlar bilan harakat (to'p, chiziqlar, bayroqlar bilan); raqs elementlari (rus raqslari, fraksiya, o'zgarmaydigan qadam, prtopom, poluprisyadka, crouching, "tinker", Ukraina - "to'ldirilgan karam", yonma-yon yonma-yon, eğirme, Belarusiya - "Lyavoniha", "Kryzhachok" raqslari, polka harakati "Bulba" va "Yanka" raqslari, bal zalida kanter, polka qadamlari, valslar kabi harakatlar, zamonaviy bolalar basseri raqsining elementlari).

Uchinchidan yo'nalish tez va aniq to'xtash, harakatni o'zgartirish va boshqalar. uchun tananing harakatlarini nazorat qilish qobiliyatini shakllantirishni ta'minlaydi.

Boshlang'ich sinf o'quvchilari yurish, chopish, o'tishda harakatlarni yaxshi muvofiqlashtirishga ega.O'z tashabbuslari bilan ular musiqani, qahramonlik, prtopi, obrazlar (to'p, tayoq, chiziqlar), eng oddiy cholg'u asboblari bilan ekspluatant harakatlarni bajarishdan baxtiyorlar. Ular musiqa va harakat birligini his qilishadi. Ushbu sifat musiqiy ritmik faoliyat jarayonida bolaning musiqiy rivojlanishining asosidir.Ritmik mashqlar majmuasida shveytsariyalik o'qituvchi musiqani asosi sifatida tanitdi, chunki u uyushgan harakatning ideal namunasini o'z ichiga oladi va vaqt, makon va harakat o'rtasidagi munosabatni aniq tasavvur qiladi.

Dasturlarni yaratadigan va zamonaviy bolalar bog'chasi hayotiga jalb etadigan o'qituvchilarning barcha sa'y-harakatlariga qaramasdan, barcha bolalar badiiy harakatda musiqadan kelib chiqadigan his-tuyg'ularini ifoda etishlari uchun ularning ko'pchiligini nazorat qila olmaydilar. Shuning uchun tanangizga ega bo'lish, ongli harakat sizni musiqa chuqurroq va bolalarda yuzaga kelgan hissiy holatni yanada jonli tarzda ifoda etish imkonini beradi. Musiqiy qiyofaning munosib timsoli sifatida tug'ilgan ongli harakat, musiqa tarkibining hissiy tajribasini oshiradi va shuning uchun uning bolalarga ta'siri.

Sinflarning muvaffaqiyati asosan topilma bilan aniqlanadi qabul qilish bolalar mehnati ostida emas, balki ular uchun qiziqarli bo'lganligi sababli qiziqish muhiti yaratilishiga hissa qo'shadi. Buning uchun musiqa va ritmik mashg'ulotlar o'tkazish metodiga bolalarning badiiy niyatiga tabiiy ravishda kirib borishiga va uning harakatining musiqiy harakati bilan harakatlanishiga yordam beradigan usulni qo'llash kerak. Ushbu uslub bilan bolaning tushunchasini yaxlit tarzda yig'ish, bir-birini to'ldiruvchi nutq, harakat va musiqa birligi mavjud.

Yuqoridagilarni amalga oshirish avvalo o'qituvchiga bog'liq. Shu bilan birga, o'qituvchilardan bo'lishi kerak bo'lgan fazilatlardan biri, uning erkinligi va o'zaro hamjihatlik tamoyillari, jamoa va hamkorlik tamoyillari asosida bolalar bilan munosabatlarini mustahkamlash va uning g'ayratini ta'kidlashi kerak. O'qituvchining bolalar musiqa pesalarini o'rgatish uchun repertuarini tanlash qobiliyati ham bu masalada juda katta rol o'ynaydi.ritmik harakatlar. Albatta, ko'p yillar davomida bir xil ma'lumotdan ishda foydalanish qanchalik yaxshi bo'lmasin, mumkin emas. Darhaqiqat, o'qituvchilar doimiy ravishda bolalarning talablari, atrofdagi hayot hodisalari va oxirgi marta yangi va yangi ishlarni o'zlarining ishlariga jalb qilishlari kerak bo'lgan o'zgarishlar yuzasidan yangi materiallarga muhtoj. Ammo, ehtimol, repertuarning rivojlanishi cheksiz jarayondir, va o'qituvchi uchun uning repertuari bagajining doimiy ravishda to'ldirilishi emas, balki alohida bolalarning imkoniyatlarini, shuningdek, ularning rivojlanish maqsadlari va maqsadlariga e'tibor qaratib mustaqil ravishda rivojlanish qobiliyati muhim ahamiyatga ega.

2. Bolalar musiqiy-ritmik ta’lim umumiy masalalari

Bolalar musiqa va ritmik ta'limining maqsadi musiqa tushunchasini chuqurlashtirish va farqlashni (so'zlar, shakllar vositalarini taqsimlash), uning tasvirlarini va bu asosda ekspresiv harakat qobiliyatlarini shakllantirishni anglatadi.

Musiqiy va ritmik mashqlar sizga quyidagilarni hal qilishga imkon beradi vazifalar:

1)chidamlilik, chidamlilik, moslashuvchanlik, muvofiqlashtirish qobiliyatlarini rivojlantirish;

2)bolalar salomatligini mustahkamlash, ularning to'liq jismoniy rivojlanishi;

3)musiqiy madaniyatning asoslarini rivojlantirish;

4)musiqiy qobiliyatlarni rivojlantirish (musiqaga hissiy hissiyot, musiqiy chiqish, ritm hissi);

5)musiqiy janrlarni (marsh, qo'shiq, raqs) aniqlash, ritm turlari (o'yin, raqs, jismoniy mashqlar), eng oddiy musiqiy tushunchalarni (yuqori va past tovushlar, tezkor va o'rta, .)

chiroyli xulq-atvor, yurish, durust, ifodali harakatlar, postures;

6) mas'uliyat, mehnatsevarlik, uyg'unlik, uyatchanlik, siqish, komplekslarni yo'q qilishni anglash;

7) kattalar, tengdoshlar, boshqalarning muvaffaqiyati bilan tanishish qobiliyati, umumiy muvaffaqiyatga hissa qo'shish qobiliyatini oshirish;

8) bilim qobiliyatlarini shakllantirish: xotira, diqqat, fikrlash (kuzatish, taqqoslash, tahlil qilish)

Musiqiy faoliyat turi sifatida ritm

Ritm- musiqaga asoslangan faoliyatdir va harakatlar musiqiy tasvirni ifodalaydi. Ritmdagi mashg'ulotlar davomida maktabgacha yoshdagi bolalar musiqiylik, avtoulov qobiliyatlari va qobiliyatlari, ritm hissi, ijodiy qobiliyat, axloqiy va estetik fazilatlarni rivojlantiradi. Ritmning asosiy yo'nalishlaridan biri bolaning ruhiy ozodligi. Sinf xonasida muloqot qobiliyatlari ham yaxshilanadi va bolaning hissiy sohasi boyitiladi. "Ritmi" ni o'tkazish tajribasi shuni ko'rsatadiki, uning jozibadorligi uning mavjudligidadir. Ritmik kompozitsiyalar uchun asos oddiy harakatlardir.

Musiqani plastik talqin qilish tajribasini o'rganish, bolalar nafaqat turli ko'nikmalarga ega bo'lishlari, balki tananing harakatlari bilan musiqani ijodiy tushunish tajribasi. Bu o'z navbatida o'quvchilarga badiiy, ijodiy va sport faoliyatining boshqa turlarini muvaffaqiyatli o'zlashtirishda yordam beradigan ushbu tajriba va ko'nikmalardir. Bu xoreografiya, badiiy gimnastika, musiqa maktablari, teatr studiyalarida mashg'ulotlar bo'lishi mumkin.

Ritm musiqiy harakatlarning birlashuvi asosida qurilgan mashqlar tizimi sifatida tavsiflanadi. Ritmning maqsadi bor: bolalar musiqa o'rganish, uning mazmunini harakatga o'tkazish, vosita ko'nikmalarini shakllantirish, takomillashtirish va takomillashtirish, o'quvchilarning marom, hissiyotini, yo'nalishini va avtoulov tayyorligini rivojlantirishga o'rgatish.

Ritmlar bilan mashg'ulotlar jismoniy faollikni oshiradi, vazni yaxshilaydi, bolalarning yurak-qon tomir va nafas olish tizimlariga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Ritm amaliyotida, harakatlarni muvofiqlashtirishda, tezlikda, kuchda, chidamlilikda, bo'g'inlarda harakatlanish va jismoniy ko'rsatkichlar samarali rivojlanadi.

1.2 Ritmning qiymati. Ritmning maqsadi va vazifalari

Ritmning maqsadi - musiqiy in'ikosni chuqurlashtirish va differentsiallashtirish (ekspresivlik, shaklni taqsimlash), uning tasviri va bu asosda ekspresiv harakat qobiliyatlarini shakllantirishdir.

Vazifalar ritmi:

1)bolalarni musiqiy tasavvurlarni rivojlantirishga o'rgatish va ularni harakatlarda ifoda etish, musiqaning tabiati bilan harakatlarni, eng yorqin ifoda vositalarini muvofiqlashtirish;

2)musiqiy madaniyatning asoslarini rivojlantirish;

3)musiqiy qobiliyatlarni rivojlantirish (musiqaga hissiy hissiyot, musiqiy chiqish, ritm hissi);

4)musiqiy janrlarni (marsh, qo'shiq, raqs) aniqlash, ritmik turlar (o'yin, raqs, jismoniy mashqlar) turlari, eng oddiy musiqiy tushunchalarni (baland va past tovushlar, tezkor, o'rta va sekin templar, baland ovozda, baland ovozda va sokin musiqa va boshqalarni) ajratib olishni o'rganish.

5)o'yinda raqs, raqs va jismoniy mashqlarni ifoda etuvchi, plastriy harakatlarga o'rgatish;

6)ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish: o'z harakati va yo'ldoshlarini baholashga, o'zlarining "o'z" o'yin obrazini, xarakterini va "o'z" raqsini kashf etish, jismoniy mashq bajarishning turli elementlarini, raqs va uchastka harakatlarini birlashtirib o'qitish.

Ushbu vazifalar faqat haqiqiy badiiy asarlar ishlatilgan taqdirda muvaffaqiyatli hal etiladi. Repertuar eng xilma-xil (folklor, barcha davrlarning klassik musiqasi, zamonaviy musiqa) bo'lishi mumkin.

1.3 Ritm harakatlarining asosiy manbalari. Bolalar bog'chasida ritmik turlari

Ritm uchun harakatlanish manbalari mashqlar, raqs va uchastka shaklidagi harakatlar hisoblanadi. Ritmdagi jismoniy mashqlarning asosiy harakatlari (yurish, chopish, o'rash), umumiy rivojlanish (ob'ekt va ob'ektsiz) va burg'ulash mashqlari (qurilish, qayta qurish va harakat) qo'llaniladi.

Ritmda zamonaviy bolalar kompozitsiyalarining asoslarini tashkil etadigan xalq raqslarining oddiy elementlari, yumaloq raqslar, bal zallari raqslari qo'llaniladi. Mavzudagi harakatlar hayvon va qushlarning odatlarini taqlid qilish, har xil transport harakati, har qanday kasblarga xos bo'lgan harakatlar va boshqalarni o'z ichiga oladi.

Bolalar bog'chasida musiqiy ritmik harakat turlari. Ritmdagi harakatlar jismoniy mashqlarda, raqs va uchastkali shakllarda amalga oshiriladi. Musiqiy ritmik mashqlar tayyorgarlik va mustaqildir.

a) ritmli raqslar, raqslar, dumaloq raqslardagi harakatlar:

b) erkin (bolalar tomonidan ixtiro qilingan harakatlar);

v) xarakterli (masalan, maydanoz, qor tuxumlari, Teddybears raqsi);

g) hikoya (hikoyaning shakli, uning tarkibida kontentning uzatilishi;

d)qo'shiq bilan raqs qilish (harakat bilan qo'shiqni muvofiqlashtirishga yordam beradi).

ritm musiqa darsi bola;

Raqslar oddiy xalq va klassik raqs harakatlaridan iborat. Ularni bir necha turga bo'lish mumkin:

a)musiqiy ishlarning tuzilishi bilan belgilanadigan qattiq harakatlar bilan raqslar va raqslar;

b)ijrochilarning ijodiy qobiliyatlari aniq namoyon bo'lgan erkin raqslar va raqslar;

v)estrada raqslari, shu jumladan qayd etilgan harakatlar va erkin tug'ilish;

g)folklor raqslarining haqiqiy elementlariga qurilgan xalq raqslari va raqslari;

d)belgilar raqslari turli belgilar bilan bajarilgan;

e)bolalar bal zalida raqslar, shu jumladan polka qadamlari, gallop, valse-like harakatlar va boshqalar.

Bugungi kunda zamonaviy musiqa ritmi, yangi raqs bolalar va o'qituvchilarning e'tiborini tortmoqda.Lekin ba'zida siz kundalik hayotda kattalarning raqslarini tomosha qilayotgan bolalar o'zlarining ishlashidagi eng yomon misollarini taqlid qilishlari kerak (ular g'iybat, tanaffus, taxminan norozi raqs). Bu juda katta tashvish uyg'otmoqda, chunki badiiy va musiqiy ta'mning poydevorlari qo'yilgan maktabgacha yoshdagi yillarda.

Bola raqslarini yaratish bo'yicha ishlarda ikkita yo'l bor. Birinchisi, o'sha musiqa yordamida kattalar uchun mavjud ballroom raqslarining engil, bolalarga mo'ljallangan versiyalarida ishlash.Ular raqs harakatlarini kattalar uchun, uning chizilgan rasmlarini saqlab qolishadi, lekin raqamlarning soni kamayadi, kompozitsiyalar soddalashtiriladi, bolalar uchun eng qiyin elementlar yo'q qilinadi. Musiqa tuzilishi va shaklida bolalarning sevimli va mos musiqa uchun yangi bolalar raqsini yaratishdir. Bunday raqslar maktabgacha tarbiya dasturining raqs qobiliyatlari (buloqlar, poskoki, gallop bosqichlari, qo'shimchalar, ritmik gumbazlar va boshqalar) uchun majburiy bo'lib, ularning aksariyati yangi zamonaviy uslubda ijro etiladi. Shu bilan birga, yangi elementlar joriy etiladi.

Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun yangi raqslarni yaratishda badiiy va pedagogik talablarning butun majmuasini boshqarish kerak. Har bir bolaning raqsi yorqin hissiyotlarga boy, rang turiga ega bo'lishi kerak. Raqslar bolalar uchun mavjud bo'lishi kerak, ularning texnik imkoniyatlarini qondirish kerak. Aks holda, mashaqqatli mashg'ulotlarga aylanadi va uning ta'limiy ahamiyatini yo'qotadi.

Bolalar raqsi juda ixcham, ixcham bo'lishi kerak.Unda ko'p sonli raqamlarni kiritish tavsiya etilmaydi - u bolalarni ishdan chiqaradi.Maktabgacha yoshdagi bolalarning psixofizik xususiyatlarini inobatga olish, jismoniy yukni ehtiyotkorlik bilan cheklash, bajarilishi kerak bo'lgan nazoratni hisobga olish kerak. Aynan:

a)sinfda bolalarning holati, vosita vazifalarining tabiati;

b)vrachning xohish-irodasini hisobga olgan holda jismoniy faollik dozasini aniqlash;

v)bolalar raqs mashg'ulotlari davomida shikoyatlarni e'tiborga olish;

d)o'qituvchilar va ota-onalar bilan suhbatda bolaning sog'lig'i haqida barcha ma'lumotlarni bilib olish uchun shaxsiy xususiyatlar.

Bolalar uchun raqs aniq harakatlanish modeliga ega bo'lishi kerak. Raqs formasining aniqligi va to'liqligini saqlashni unutmaslik kerak, faqat bu holatda raqs takroriy takrorlash uchun qulay bo'ladi. Musiqalarning umumiy tabiatini emas, balki musiqiy ifodalanishning asosiy vositalarini (dinamik, temp, metitmik, harmonik xususiyatlar, registratsiya bo'yoqlari, bu ishni bajarish shakli) hisobga olgan holda musiqiy harakatlarning organik o'zaro aloqasi talab qilinadi.Shuningdek, bolalar raqs repertuarining xilma-xilligi (mazmuni, kayfiyati) muhimdir.Bolalar uchun qiziqarli daqiqalar raqs sheriklarining o'zgarishi, o'yinning elementi, hazil, g'ayritabiiy atributlar, kostyumlar bo'lishi mumkin.

Raqsdagi bolalarni qiziqish uchun o'qituvchi raqsning umumiy ta'rifini berishi, uning xususiyatlarini eslatishi kerak. Raqsning musiqasini tinglash, uning mazmunini va xususiyatlarini tushunish, uning tuzilishini tahlil qilish (alohida qismlar, musiqiy iboralar) katta ahamiyatga ega. Bolalar uchun vurgulanmaları, ritmik naqsh, yangi qismning boshlanishi, musiqiy jumlani va hokazo. Raqs ta'lim jarayonida o'qituvchi musiqa tinglashning mazmuniga va xususiyatlariga bir necha marta qaytishi kerak, bolalarga musiqa tabiatini aks ettiradigan harakatning soyalarini topishga yordam berish. Bolalarni raqsga tushadigan musiqa dunyosiga tanishtirish kerak.

O'qituvchining harakatlarning aniq, aniq va ifodalangan namoyishi asosiy rolni o'ynaydi. Yaxshi namoyishlar bolalarni qanday qilib raqs qilishni tezda o'rganishni xohlaydi.Ustoz bu ko'rsatuv uchun maxsus tayyorlab, ko'z oldida alohida raqs elementlarini yaratishi kerak.Raqs harakatlarining barcha nuktallarini aniq ko'rsatish muhimdir.Displeyda og'zaki tushuntirishlar, ko'rsatmalar bo'lishi mumkin. Bu o'quv jarayonini yanada aniq va tushunarli qilishga yordam beradi.

.






Yüklə 47,74 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin