Müvəqqəti nikah (elmi araşdırma) Müəllif: Zülfüqar Mikayil

«سيكون بعدي امراء يكذبون و يظلمون فمن صدقهم بكذبهم و اعانهم علي ظلمهم فليس مني و لست منه و لم يرد عل الحوض»
“Məndən sonra əmirlər gələcəklər ki, yalan deyər və zülm edərlər. Hər kimsə onların yalanına haqq verərsə və zülmlərinə yardım edərsə məndən deyil. Mən də ondan deyiləm. Beləsi hovuz kənarında yanıma gələ bilməz.”¹⁵⁵
Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) buyurmuşdur:
«العلماء امناء الرسل علي عبادالله ما لم يخالطوا السلطان»
“Alimlər peyğəmbərlərin Allah bəndələri arasında əmanətçiləridirlər, sultanlara arxalanana qədər.”¹⁵⁶
Əhli-beytə xüsusilədə həzrət Əliyə (əleyhis-səlam) qarşı düşmənçılik edən, onların fəzilətlərini gizlədən və düşmənləri ilə dostluq edən bir insandan hədis nəql etmək doğrudurmu?
Allahın rəsulu (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) Həzrət Əliyə (əleyhis-səlam) buyurmadımı:
«لا يحبك الا مؤمن و لايبغضك الا منافق»
“Səni mömindən başqa bir kəs sevməz və münafiqdən savayı bir kəs sənə ədavət bəsləməz.”¹⁵⁷
Allah-taala Qurani kərimdə buyurmadımı:
«ان المنافقون هم الفاسقون»¹⁵⁸
Hücürat surəsinin altıncı ayəsində buyurmadımı:
« ان جاءَكم فاسق بنبإٍ فتبينوا»
Həztəti-Əlinin (əleyhis-səlam) fəzilətləri haqqında sadir olmuş külli miqdarda hədislərdən birini belə nəql etməkdən boyun qaçıran bir şəxs, onun məzəmməti barədə¹⁵⁹ habelə Əlinin (əleyhis-səlam) öz dilindən mütə nikahının təhrimi haqqında hədis nəql edirsə xeyirxahlıq niyyəti varmı? Həqiqəti aydınlaşdırmaq istəyirmi? Hədəfi İslam ümmətinə səhih hədisləri çatdırmaqmıdır?
Bütün ömrünü Əməvi xəlifələrinin xidmətində keçirmiş bir kəs Əhli-beyt (əleyhis-səlam) barəsində həqiqətləri söyləyə bilərmi? Zöhri özu bunu edə bilmədiyini etiraf edir.
3) Nə üçün Həzrət Əli bu sözləri imam Həsənə (əleyhis-səlam) və imam Hüseynə deyil məhz Məhəmməd Hənəfiyyəyə açıqladı? Və ya nə üçün Zöhri bu hədisi yalnız Məhəmməd Hənəfiyyənin iki övladından nəql edir? Zöhrinin bu hədis barəsində imam Səccaddan (əleyhis-səlam) da soruşması yaxşı olmazdımı? Belə ki, əgər Həzrət Əli (əleyhis-səlam) bu hədisi buyursaydı yalnız Məhəmməd ibn Hənəfiyyə və onun iki oğlu deyil imam Həsən (əleyhis-səlam), imam Hüseyn (əleyhis-səlam), imam Səccad (əleyhis-səlam) və başqaları da bu hədisi nəql edərdilər. Bu Məhəmməd ibn Hənəfiyyəyə isnad edilən yalandan başqa bir şey deyil.
Bu hədisin mətn baxımından da qusurları vardır:
1) Bu hədisin mətnini Zöhri bir neçə şəkildə nəql etmişdir. O, hədislərin birində deyir: Həzrət Əli (əleyhis-səlam) dedi ki, peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) Xeybər döyüşündə mütə nikahını və əhliləşmiş ulaqların ətini haram etdi.¹⁶⁰
Digər rəvayətdə vardır ki, bunu ibn Abbasa dedi.¹⁶¹
Başqa bir hədisdə isə İbn Abbasa :
- Sən nə dediyini bilmirsən çünki mütə nikahına fitva verirsən-dedi.¹⁶²
Digər bir rəvayətdə Həzrət Əli (əleyhis-səlam) buyurdu:
- Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) Xeybərdə mütə nikahını qadağan etdi.¹⁶³
Bu hədisdə əhliləşmiş uzunqulaqdan bir xəbər yoxdur. Bunun əksi də hədisdə vardır.
2) Başqa hədislərdə Zöhri mütənin təhrim olunmasını da bir neçə məkan da qeyd etmişdir. Bir hədisdə təhrimin Məkkə fəthində baş verdiyi yazılmışdır.¹⁶⁴ Başqasında Təbuk döyüşü qeyd olunmuşdur.¹⁶⁵ Digərində isə vida həcci göstərilmişdir.¹⁶⁶ İbn Məsna isə mütə nikahının Hüneyn müharibəsində haram elan olunduğunu deyir.¹⁶⁷ Yuxarıdaki hədis də gördüyünüz kimi təhrim məkanını Xeybər bilmişdir.
3) Hədisdə əhliləşmiş eşşək ətinin yeyilməsi qadağan olunmuşdur. Hədisin səhih olduğunu fərz etsək də bu qadağanın müvəqqəti olduğunu anlamaq çətin deyil. Belə ki, Həzrəti peyğəmbərdən bizə çatmış hədislərdə nəql olunur ki, müharibə zamanı peyğəmbərin səhabəsi açlıq içində idilər. Onlar açlığı aradan aparmaq üçün bəzi uzunqulaqların başını kəsib bişirmək üçün qazanlara tökürdülər. Bu xəbər peyğəmbərə (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) çatdı. O, minikləri itirmək qorxusundan əhliləşmiş ulaqların ətini yeməyi qadağan etdi. Bu qadağanın necə şəriət kimi qəbul olunması imam Baqirdən (əleyhis-səlam) olan bir hədisdə də özünü göstərir. İmam Baqirdən (əleyhis-salam) uzunqulaq ətinin nə üçün haram olunduğunu soruşdular. Imam buyurdu: