Nevide akpinar dellal matthias gleitze katarzyna wado

ÇOCUK DESTEK MERKEZİNDEKİ KIZ ÇOCUKLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE ÖFKE KONTROLÜNE İLİŞKİN BİR MODEL ÖNERİSİ

Arş. Gör. Damla PEKTAŞ, Kırıkkale Üniversitesi, [e-mail]

Prof. Dr. Zeynep TEZEL, Kırıkkale Üniversitesi, [e-mail]

Dr. Öğr. Üy. Rümeysa AKGÜN, Kırıkkale Üniversitesi, [e-mail]
ÖZET

Birey yaşamı boyunca bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık gibi evrelerden geçer. Geçirdiği bu evrelerin her birinde farklı deneyimler edinir. Çocukluk ve ergenlik döneminde gençlerin bazıları arkadaş etkisi, aile baskısı, problem çözmede yetersizlikler, öfke kontrolünde yaşanan sorunlar veya toplumsal nedenlerle suça yönelebilmektedirler. Çocuk Destek Merkezleri, çocukların temel gereksinimlerini karşılamak, fiziksel, duygusal, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli müdahaleleri gerçekleştirmek, aile ve yakın çevrelerine dönmelerini veya diğer sosyal hizmet modellerine hazır hale gelmelerini sağlamak üzere hizmet vermektedir. Çocuk destek merkezinde kalan kız çocukların bir kısmı da suça sürüklenmiş çocuklardır. Bu çocukların işledikleri suça yönelik bilinçlendirme ve suça yönelmelerini önlemek için koruyucu-önleyici çalışmalar yapılmadığında, çocuklar kurumdan çıktıktan sonra tekrar suça sürüklenebilmektedirler. Bu anlamda çocuklara karşılaştıkları problemleri çözme becerisini kazandırmak gerekir. Ayrıca çocuklara, karşılaştıkları sorunlar ne kadar zor da olsa öfkeye kapılıp olayları daha çözümsüz hale getirmemeyi öğretmek gerekmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, Çocuk Destek Merkezlerinde kalan kız çocuklarına problem çözme becerisi ve öfke kontrolü sağlamaya yönelik bir model önerisi sunulmaktadır. Model önerisi iletişim becerileri, duyguları anlama ve ifade etme, problem çözme becerisi, stres yönetimi ve öfke kontrolü becerilerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu beceriler drama, oyun, etkileşimli edebiyat, resim, kolaj gibi çeşitli sanat etkinliklerinin içerisine yedirilmiştir. Etkinliklerin araştırmacılar tarafından dokuz ayrı oturum olarak uygulanması planlanmıştır. Program süresince uygulanacak modüle ek faaliyetler de ayrıca bulunmaktadır. Çalışmanın sonucunda, sunulmuş olan modelin Çocuk Destek Merkezlerinde kalan kız çocukları üzerindeki olası olumlu etkileri tartışılmıştır.

Anahtar sözcükler: Çocuk Destek Merkezi, İstismara uğramış kız, Model önerisi, Öfke kontrolü, Suça sürüklenmiş kız, Problem çözme becerisi

ÇOCUK BAKIŞ AÇISIYLA EŞİTLİK

Arş. Gör. Pelin PEKİNCE, Kırklareli Üniversitesi, Türkiye, [e-mail]

Prof. Dr. Neslihan AVCI, Gazi Üniversitesi, Türkiye, [e-mail]

ÖZET

Bu araştırmada; çocukların; eşitlik konusundaki düşüncelerini belirleyerek, çocuk-yetişkin ilişkisinde eşitliğin çocuk gözüyle anlamının resmedilmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik araştırma türünde gerçekleştirilmiştir. Fenomenolojik araştırma; katılımcıların bir fenomene dair yaşamış olduğu tecrübenin anlamı, yapısı ve özünü anlayarak daha net hale getirmeyi amaçlar. Bu amaçla araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme türlerinden kartopu örneklemle ulaşılan 10-13 yaş arası 16 çocuk oluşturmaktadır. Veriler çocuklarla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Veri toplama işlemi çocuğa özgü yollar kullanılması amacıyla oyunla başlamıştır. Bu doğrultuda veriler toplanmadan önce çocuklarla buz kırıcı olarak solo test oyunu oynanmıştır. Solo test oyunundan sonra Külkedisi masalının değiştirilmiş versiyonu çocuklar tarafından okunmuş ve bu masalla ilgili sorular sorulmuştur. Külkedisi masalının değiştirilmiş versiyonu; araştırmanın konusu olan eşitlik kavramına vurgu yapmaktadır. Çocukların bu masalı okuyarak yetişkinlerle eşit olup olmadıklarını sorgulamaları amaçlanmıştır. Masalın ardından görüşme sorularına geçilmiştir. Görüşmeler çocukların onayı alındıktan sonra ses kaydına alınmış, onay vermeyen çocukların cevapları birinci yazar tarafından yazıya aktarılmıştır. Elde edilen bulgular betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmada iç geçerlik ve güvenirliğin sağlanması için veri üçgenlemesi yapılmıştır. Elde edilen veriler dört tema ve 13 kategori altında toplanmıştır. Araştırmanın tema ve kategorileri iki yazar tarafından belirlenmiş ve bağımsız bir araştırmacı tarafından kategori ve alt kategorilerin kontrolü sağlanmıştır. Fikir ayrılıkları olan konularda uzlaşma toplantısı düzenlenerek kategori ve alt kategorilere son hali verilmiştir. Bu temalar; “eşitliğin tanımı, eşit olan kişiler, yetişkin ve çocukların eşitliği ve yetişkinlerle eşit olunmayan konular” şeklindedir. Araştırmanın sonucunda çocukların sadece akran gruplarıyla eşit olduklarını düşündükleri, yetişkinlerle eşit olmadıklarını düşündükleri belirlenmiştir. Sadece iki çocuk bütün insanların birbiriyle eşit olduğunu düşündüğünü belirtmiştir.

Anahtar sözcükler: Eşitlik, çocuk-yetişkin ilişkisi, katılım hakkı

ANNELERİN FARKLI KÜLTÜRDE ÇOCUK YETİŞTİRMEYE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNE İLİŞKİN NİTEL BİR ARAŞTIRMA: BERLİN ÖRNEĞİ

Arş. Gör. Damla PEKTAŞ, Kırıkkale Üniversitesi, [e-mail]

Öğr. Üyesi Dr. Haktan DEMİRCİOĞLU, Hacettepe Üniversitesi, [e-mail]

ÖZET

Ebeveynler, çocuklarının gelecekleri ile ilgili birçok alanda alınması gereken tedbirleri düşünüp aldıkları tedbirleri doğrulamaya yönelik kanıt arayışına girerler. Kendi kültürüne aşina bir ülkede yaşamak ile farklı bir kültüre sahip bir ülkede yaşamak arasında ciddi bir farkın olduğunu söylemek oldukça mümkündür. Bu kapsamda bir ebeveyn için çocukları ile ilgili farklı bir kültürde yaşama ve burada yaşamaya devam etme kararını alabilmek kolay değildir. Zira farklı bir kültürde yaşamı sürdürme noktasında aile tarafından alınması gereken tedbirler çok daha karmaşık olarak değerlendirilebilir. Bu düşünceden hareketle, nitel yöntem ile tasarlanan bu araştırmada Almanya’da yaşayan Türk kökenli annelerin farklı kültürde çocuk yetiştirmeye dair görüşlerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Almanya’nın Berlin eyaletinde bulunan ve çocukları çok kültürlü bir yuvaya devam eden 12 Türk kökenli anne oluşturmuştur. Araştırmada, Almanya'da yaşamanın ebeveynin çocukla kurduğu ilişki üzerindeki etkileri, iki farklı kültür üzerinden farklılaşan anne-babalık tarzları, farklı ülkede ve kültürde yaşamanın avantaj ve dezavantajları ele alınmıştır. Çalışma grubundaki annelerin büyük bir kısmı Almanya'da doğup büyüdüğü için çocuklarıyla kurdukları ilişkinin her iki kültür arasındaki karşılaştırmasını yapmakta zorlanmışlardır. Ancak her iki ülkede de yaşamış olan ve kısa süre de olsa tatillerde Türkiye'de bulunan anneler Almanya'da yaşamanın çocukları ile kurdukları iletişimi daha iyi ve olumlu etkilediğini belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda, annelerin çoğunluğunun çocuklarını Almanya’da yetiştirmeye devam etmek istediği ortaya çıkmıştır. Türk kökenli annelerin görüşlerine göre eğitimde eşitlik, gelir ve refah düzeyi ile farklı din, ırk ve kültüre saygı unsurları Almanya’da çocuk yetiştirmenin avantajları arasında gösterilmiştir.

Anahtar sözcükler: Türk Kökenli Anneler, Farklı Kültürde Çocuk Yetiştirme, Anne Çocuk Etkileşimi.