Onderwijsinnovatie in Europa : Voorbeelden van goede praktijken uit tien Europese landen

3.2Internationale en Noord-Amerikaanse initiatieven

108. OESO doelstelling 2a: Schooling for tomorrow

Schooling for tomorrow is een rapport van de OESO dat de kernproblemen en uitdagingen voor de toekomst in onderwijs en vorming analyseert. De activiteiten die de OESO rond dit thema ontplooit beantwoorden aan de vraag van de onderwijsministers van 1996 om studies op te zetten rond veelbelovende ontwikkelingen voor de school van de toekomst. Er werd ook gevraagd goede praktijkvoorbeelden te identificeren die vatbaar waren voor ver­sprei­ding en alternatieve visies op de school van de toekomst te evalueren. In een eerste fase van schooling for tomorrow werden zes “schooling scenario”’s¹⁹³ ontwikkeld.
De nieuwe fase van het programma bestaat uit vier activiteiten:

• 
  het ontwikkelen van een “Operational toolbox for innovation, forward thinking and school sys­tem change”
  
• 
  het analytisch operationaliseren van de zes OESO schooling scenario’s; indicatoren wor­den ontwikkeld voor het toetsen van de zes scenario’s
  
• 
  een reeks jaarlijkse fora “Schooling for tomorrow” rond de toolbox en de indicatoren
  
• 
  verdere samenwerking rond de uitwisselingsnetwerken i.v.m. innovatie zoals het ENSI project¹⁹⁴
  

Gedetailleerde informatie over deze vier activiteiten is beschikbaar op de OESO-webpagina: http://www.oecd.org (ga naar ‘Education’, dan naar ’CERI, Centre for Educational Reseach and Innovation’ en dan ‘Schooling for tommorow’ );

http://www.oecd.org/document/6/0,2340,en_2649_34521_31420934_1_1_1_37455,00.html

109. iEARN - International Education and Resource Network

Dit is een v.z.w. met educatieve activiteiten waaraan 4000 scholen uit 90 landen uit de gehele wereld deelnemen. Het bevordert de samenwerking tussen leraren en leerlingen, gebruik makend van Internet en e-mail. iEARN wil vooral projecten bevorderen in verband met gezondheid en milieu over de gehele wereld.
Leraren en leerlingen die aansluiten bij iEARN kunnen deelnemen aan forums en aan projecten. De projecten hebben een nauwe band met het curriculum. Daarenboven moet elke project proberen een antwoord te vinden op de volgende vraag: hoe zal dit project bijdragen tot de kwaliteit van het leven op onze planeet?
Website: http://www.iearn.org/

110. Het MSIP – Manitoba School Improvement Programme

De bedoeling van de non-profit-organisatie MSIP is de kwaliteit van het secundair officieel onderwijs in Manitoba (Canada) te verbeteren. Het MSIP werd in 1991 opgestart als een pi­loot­project en is op dit ogenblik uitgegroeid tot een netwerk van 30 scholen in Manitoba.
De basisprincipes van het MSIP zijn:

• 
  School Based Change. Scholen ontwikkelen en implementeren hun eigen oplossingen om te verbeteren.
  
• 
  Best Education for all Students. Systematische verandering garandeert relevant en persoon­lijk zinvol leren
  
• 
  Teacher Empowerment and Leadership. Betere onderwijsvaardigheden en beter leiderschap.
  
• 
  Community Building Through Schools. Leerlingen, leraren, ouders en leden van de locale ge­meenschap werken gezamenlijk aan de verbetering van onderwijskansen.
  

Het referentiekader voor de verbetering van onderwijs in het MSIP bestaat uit:

• 
  de focus is het leren van de leerling, het curriculum en het onderwijzen
  
• 
  alle leraren, leerlingen en de lokale gemeenschap moeten gemobiliseerd worden
  
• 
  leiderschap moet verstevigd worden en verbreed
  
• 
  de school moet zich voortdurend vragen stellen en aan zelfreflectie doen
  
• 
  de tijd en de structuur van de school dient herdacht en hertekend te worden
  
• 
  het waardensysteem van de school moet duidelijk geëxpliciteerd worden, en er moet ge­werkt worden aan het vernieuwen van de cultuur op school
  
• 
  coherentie en integratie staan centraal
  
• 
  de samenwerking met de lokale omgeving moet versterkt worden
  
• 
  de school wordt met de wereld rondom haar verbonden
  
• 
  de interne mogelijkheid tot veranderen van de school wordt vergroot
  

Algemene informatie is te vinden op: http://www.sunvalley.ca/msip/1_about/1_about.html. Een lijst van voorbeelden van scholen die meewerken aan het MSIP is beschikbaar op de website: http://www.sunvalley.ca/msip/2_network/2_network.html.

Het MSIP wordt uitdrukkelijk vermeld als een goede-praktijkvoorbeeld in de OESO-studie van 2003 “Schooling for tomorrow: networks of innovation”.

111. Het Learning Consortium in Ontario

Het Canadese Learning Consortium werd opgestart in 1988 met de bedoeling de innoverende krachten te bundelen van leraren, beleidsverantwoordelijken en universitaire onderzoekers om veranderingen in de school op gang te brengen. Het consortium bevindt zich in de Greater Toronto Area. Het is een partnerschap tussen drie grote schoolge­bie­den en een universiteit, de University of Ontario. Alles bijeen zijn er 770 scholen en 440.000 leerlingen bij het project betrokken.
Het belangrijkste aandachtspunt van het Learning Consortium is levenslang leren en de ver­de­re vorming van de leraar op te kunnen meewerken aan innovaties op school. Het zwaarte­punt van de werkzaamheden ligt bij het organiseren van bijscholingsprogramma’s voor leraren en andere groepen onderwijzend personeel die bij innovatie betrokken zijn. Thema’s die aan bod komen zijn: bevorderen van leren en on­der­wij­zen door te werken met kleine coöperatieve leergroepen, mentoring, induction (bege­lei­ding van nieuwe en jonge leraren), peer coaching van leraren, conflict management, gelijke on­derwijskansen.
De belangrijkste producten van het Consortium zijn natuurlijk de verbetering en innovatie die op gang wordt gebracht in de verschillende scholen. Daarnaast wordt tweejaarlijks een ideeën­boek – het Idea Book – geproduceerd voor de leraren en worden regelmatig confe­ren­ties georganiseerd.
Meer informatie (waaronder het Idea Book) kan men vinden op van het Learning Consortium

http://fcis.oise.utoronto.ca/~learning/history.html Er kan gemaild worden met het project op het volgende adres: [e-mail]

112. De Coalition of Essential Schools (CES)

De visie achter dit Amerikaanse project is dat alle kinderen al hun talenten ten volle moeten kunnen ontplooien. Om dit te bereiken wil het project een ruim aantal openbare scholen helpen om innovatie te integreren in hun activiteiten. Deze scholen moeten dan als model dienen voor andere. Regionale centra moeten de scholen daarbij ondersteunen.
De basisprincipes van de CES zijn de volgende:

• 
  gepersonaliseerd onderwijs om te beantwoorden aan de individuele noden en de in­di­vi­duele interesses en talenten van alle leerlingen
  
• 
  kleine scholen en kleine klassen waarbinnen leraren en leerlingen elkaar goed kennen en in een atmosfeer van vertrouwen en hoge verwachting kunnen samenwerken
  
• 
  regelmatig evalueren op basis van taken die nauw aansluiten bij de realiteit van de jongere
  
• 
  democratische scholen met gelijke onderwijskansen
  
• 
  nauwe samenwerking met de lokale gemeenschap
  
• 
  de leerling is de lerende werker (student-as-worker), de leraar is de coach
  
• 
  minder is beter; meer diepte aan het leren dan grotere hoeveelheden.
  

De vernieuwingen moeten gedragen zijn door de gehele schoolgemeenschap.
Op de forums op de website http://www.essentialschools.org is allerhande informatie vinden rond initiatieven gericht op het beroeps- en technisch onderwijs. Interessant is bijvoorbeeld het Forum rond VODEMICS dat de integratie van academische en beroepsgerichte vakken bestrijkt. Op de webpagina ‘Resources’ vindt men zeer bruikbare informatie rond verschil­len­de aspecten van innovatie op school. Bijvoorbeeld: teksten rond ‘peer coaching‘, ‘critical friend groups’ en ‘looking at student work’ vindt men op de volgende webpagina:

http://www.essentialschools.org/pub/ces_docs/resources/sd/teach_coll/teach_coll.html
Verdere informatie kan men ook bekomen door een e-mail te sturen naar Kathy Simon ([e-mail]) of Vanessa Coleman (vcoleman@essentialschools )