Onderwijsinnovatie in europa

Een structurele samenwerking tussen onderwijs, en het bedrijfsleven, de non-profit-sector en openbare diensten

De samenwerking tussen de onderwijswereld, het bedrijfsleven en de non-profit sector komt in de bestudeerde landen op verschillende wijzen aan bod. Er mag daarbij niet vergeten worden dat dit in bepaalde landen reeds structureel verankerd is – bijvoorbeeld het duaal systeem⁴⁷ voor de beroepsopleiding in Duitsland – terwijl dit voor andere een nog bijna onontgonnen gebied is.
Duitsland hecht bijzonder veel belang aan het bevorderen en verbeteren van de samen­werking met het bedrijfsleven, gezien het belang van de Duitse duale beroepsopleiding. Het aantal aangeboden stageplaatsen loopt terug en er zijn dringende maatregelen nodig om hieraan te verhelpen. Een van de prioriteiten voor alle Duitse Länder is het verbeteren van de kwaliteit van de stages in de bedrijven en ervoor te zorgen dat alle jongeren voor de leeftijd van 16 jaar een stage van twee tot drie weken kunnen lopen in een bedrijf als ze dat wensen. Het mag dan ook niet verbazen dat de samenwerking tussen onderwijs en bedrijf, de modularisering van de cursussen, de bijscholing van leraren in beroeps- en technische scholen en het ontwikkelen van nieuwe leerconcepten in het duale systeem, drie van de 15 prioriteiten zijn waarrond in alle Länder innovatieve pilootprojecten worden opgestart.
Ook Oostenrijk en Denemarken hechten veel belang aan samenwerking met bedrijfsleven en zoeken naar innoverende vormen van samenwerking. Oostenrijk coördineert het Comenius Netwerk SAB - MTW 'School and Business; Making Transition Work'⁴⁸, rond samenwerking school en bedrijf coördineert op Europees vlak. Samenwerking met het bedrijfsleven wordt ook bevorderd in Oostenrijk door het opzetten van technologische centra waar de transfer van knowhow kan gebeuren tussen onderwijs en bedrijf. Dit is een evolutie die reeds aan de gang is in verschillende Europese landen.
De Pathfinders projecten in Engeland streven ernaar de samenwerking tussen de scholen, de Further Education colleges en de bedrijven te bevorderen in samenspraak met de lokale of regionale verantwoordelijken voor onderwijs en vorming. In het concept van de Pathfinder schools moeten alle jongeren leren over werk en bedrijven om de band met het latere werk en het bedrijfsleven te bevorderen. De Pathfinders moeten ook meer stages aanbieden in be­drij­ven en moeten uitdrukkelijk inspanningen leveren om entrepreneurship te bevorderen
Ook het uitbouwen van de Lycées des Métiers in Frankrijk heeft mede als doel om de samen­werking tussen alle stakeholders in een regio bevorderen. Zo een Lycée des Métiers moet deel uitmaken van een regionaal strategisch plan voor de beroepsvorming van jongeren. Het Ly­cée des Métiers biedt zowel initiële vorming als nascholing aan, werkt ook aan de erkenning van elders verworven competenties (EVC) en slaat bruggen tussen verschillende vormen van formeel en niet formeel leren. De samenwerking tussen het beroeps- en technisch onderwijs en het bedrijfsleven wordt ook bevorderd door de taxe d’apprentissage.
De regionale samenwerking is ook één van de vier centrale thema's i.v.m. het BVE, de be­roeps- en volwasseneneducatie, in Nederland. De redenering is dat een onder­wijs­in­stel­ling alleen sterk kan zijn als de omgeving haar daarin steunt.
In Zweden vindt men in dertien van de zeventien programma's in het hoger secundair onderwijs 15 weken stage, gespreid over de drie jaren van dit hoger secundair. Dit is zowel bedoeld om jongeren te leren kennismaken met het bedrijfsleven en hun zin voor entre­pre­neurschap te bevorderen, als om scholen aan te zetten meer contacten uit te bouwen met het bedrijfsleven. In de toekomst hoopt men in Zweden stages uit te breiden tot alle pro­gram­ma's en dus voor alle leerlingen. Ook het feit dat in Zweden de gemeentebesturen (die verantwoordelijk zijn voor de scholen) plaatselijke specialisaties kunnen goedkeuren om te beantwoorden aan de noden van plaatselijke bedrijven, bevordert duidelijk samenwerking met het bedrijfsleven. In Zweden worden verder regionale onderwijsunits uitgebouwd, onder andere om meer flexibele leerroutes te kunnen opstellen en om samenwerking met bedrijven beter uit te bouwen.
Ook Finland benadrukt het bevorderen van de samenwerking op regionaal vlak met be­drij­ven om de regionale ontwikkeling te ondersteunen. Regionale netwerken van scholen dienen een gediversifieerd aanbod van onderwijs aan te bieden dat onderwijs en vorming garan­deert voor alle jongeren.
De Foundation Degrees in Engeland zijn een goed voorbeeld van samenwerking tussen school en bedrijfsleven om de toegang tot hoger onderwijs te bevorderen⁴⁹. Deze Foundation Degrees zijn bedoeld voor jongeren die op zestien jaar naar de FE colleges zijn gegaan en dan zijn gaan werken. Deze jongeren hebben geen rechtstreekse toegang tot universitair onderwijs. De Foundation Degrees die samen met bedrijven en universiteiten worden ontwikkeld, bieden aan deze jongeren de mogelijkheid om toegang te verkrijgen tot het hoger onderwijs. Daarbij wordt rekening gehouden met de elders verworven competenties.
De Schotse regering werkt aan een samenwerkingsstrategie tussen scholen, FE Colleges en lo­kale bedrijven om het voor leerlingen gemakkelijker te maken door te stromen naar de FE Colleges tijdens hun studie en naar de bedrijven na hun studie. Een officiële part­ner­schaps­overeenkomst is mogelijk tussen scholen en FE Colleges in het kader van het initiatief “A partnership for a Better Scotland".
Verschillende landen bouwen projectwerk in het beroeps- en technisch onderwijs in langs pro­jecten waarbij bedrijven een duidelijke rol spelen. Onder andere Oostenrijk, de Scandi­na­vische landen, Engeland en Schotland maken daar werk van.
Samenwerking tussen bedrijven en scholen, kan zoals in Engeland, ook bijdragen tot het bevorderen van "Anders sturen" door het vormen van directieleden en schoolhoofden. Het