O„zbеkiston rеspublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim

6.1-rasm. Restoran sifatini boshqarish triadsi⁴⁴

Restoran biznesida taomnoma, xizmat ko‘rsatish, shinamlik va dizayn eng muhim atributlardan desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Taomnoma
– birinchi navbatda restoran umumiy kontseptual echimining elementidir. Shunga ko‘ra, u tashkil qiluvchi barcha boshqa omillar bilan uyg‘unlashishi kerak.

6.2-jadval Restoranlarda “yaxshi” va “yomon” marketing rejalari va ularni

joriy etish tajribalari⁴⁵

Restoranlarning marketing dasturi va rejasida ular ma‘lum maqsadga erishish uchun belgilangan chora-tadbirlar yoki marketing strategiyalari ifodalanadi. Biz tadqiq etgan muassasalarda ular 5 toifaga ajratildi: 1. Yo‘naltirish strategiyasi; 2. Mahsulot / xizmatlar strategiyasi; 3. Narxlash strategiyasi; 4. Reklama strategiyasi; 5. Joyni tanlash strategiyasi. Strategik marketing jarayonining maqsadi – resurslarni xizmatlar turiga samarali taqsimlash. U rejalashtirish, joriy etish hamda nazorat (yoki monitoring)dan iborat. Strategik marketing jarayoni resurslarni samarali taqsimlash natijasida muqobil marketing dasturini ishlab chiqish va bozorda faoliyat yuritishga xizmat qiladi. Maqsadi (yoki vazifalari) rejalashtirilgan g‘oyalar natijalarini vaqt kesimida sonli ifodalash va imkon bo‘lsa, ularning o‘zgarish chegaralarini aniqlashdir.17 Ta‘kidlash lozimki, marketing strategiyalari (yoki marketing faoliyati) ma‘lum vositalar, chora-tadbirlar orqali marketing oldiga qo‘yilgan maqsadlarga erishishdan iborat bo‘ladi.

Iqtisodiyot nazariyasida mahsulot va xizmatlarga talab qonuni amal qiladi. Unga binoan xizmatlarga talab darajasi bilan ularning narxi
o‘rtasida teskari bog‘lanish kuzatiladi. Demak, xizmatlarga belgilangan narx ortishi ularga bo‘lgan talab kamayishiga sabab bo‘ladi va aksincha. Toshkent shahridagi restoran xizmatlari bozorida ana shu qonunning amal qilishini tahlil etilgan.
Talab funktsiyasining manosi shundan iboratki, restoran xizmatlari narxi oshishi unga bo‘lgan talab kamayishiga olib keladi va aksincha. Demak, narxning o‘rtacha ikki ming so‘mga oshishi o‘rtacha har kuni bitta haridorni yo‘qotishga sabab bo‘ladi. Hisoblangan talab funktsiyasi to‘rtala restoran xizmatlari uchun tegishli. Toshkent shahri restoran xizmatlari bozorida iqtisodiy 25 talab qonuni amal qilishi tasdiqlanmoqda. Ammo ayrim restoranlarda mijozlarning narxga nisbatan
―munosabati‖ turlicha. Buni quyidagi rasmlarda ko‘rishimiz mumkin.