O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. S. Razikov

 
4. 2. ATK boʻlimlarida ventilyatsiya turlari 
Avtotransportlarga xizmat koʻrsatish va ta’mirlash boʻlimi 
umumiy almashtirish va mahalliy shamollatish bilan jihozlangan 
boʻlishi kerak. Umumiy almashinuv ventilyatsiyasi quyidagi sxe-
ma boʻyicha tashkil etilishi kerak: 
ishlab chiqarish liniyalari ustidagi yuqori zonadan havo 
soʻrib olish; ish joyiga havo oqimini olib kelish.
Sovuq mavsumda ish joylariga yetkazib beriladigan havo 
harorati kamida 16 va 25°C dan yuqori boʻlmasligi kerak. 
Kaustik soda eritmasida agregatlar va avtomobil qismlari yuvish 
yuviladigan joy shamollatish moslamalari bilan jihozlangan boʻ-
lishi kerak.
Karbyurator boʻlimi. Xonaga kiradigan havo hajmi ma-
halliy shamollatish tizimi tomonidan chiqarilgan havo hajmiga 
teng boʻlishi kerak. Karbyuratorler shamollatish shkaflarida 
erituvchi bilan yuvilishi kerak. Ochiq shkaf teshigidagi shamol-
latish tezligi 0,5 - 0,7 m/s boʻlishi kerak. Karbyuratorlarni de-
montaj qilish, tekshirish, nazorat aralashmalarini tayyorlash, 
benzinning oktan sonlarini aniqlash shamollatish tezligi 1 m/s 
boʻlgan yopiq shkaflarda amalga oshirilishi kerak.
Akkumulyator boʻlimi. Umumiy xonada akkumulya-
torlarni zaryadlash maxsus zaryadlash xonasi boʻlmaganda 
ruxsat etiladi. Bunday holda, yopiq turdagi tokchalari boʻlgan 
soʻruvchi shkaf boʻlishi kerak.

---

52 
Maxsus xonada akkumulyatorlar mahalliy tirqishli shamol-
latish moslamalari boʻlgan pogʻonali tokchalarda zaryadlanadi. 
Mahalliy shamollatish ventilyatsiyasiga qoʻshimcha ravishda, 
shaxtasi 0,12-0,15 m
2
maydonga ega boʻlgan tabiiy shamollatish 
ttizimi ham boʻlishi kerak. Akkumulyatorlarni zaryad qilish 
xonasida pastki zonaga havo yetkazib berish bilan ta’minlovchi 
ventilyatsiyani loyihalash tavsiya etiladi.
Elektrolitni toʻkish va tayyorlash uchun vanna yaqinidagi 
kislotali xonada bir xil shamollatish panellari boʻlishi kerak. 
Kislotali mahalliy shamollatishdan chiqarilgan havoning umu-
miy miqdori kamida 2,5 m
3
/soat olinishi kerak. Akkumulya-
torlarni ta’mirlash xonasida qoʻrgʻoshin eritish, seperatorlarni 
yuvish va oksidlash vannalari, batareyalarni yigʻish va demontaj 
qilish dastgohlari, akkumulyatorlar va mastikani isitish uchun 
pechlardan mahalliy shamollatish ta’minlanishi kerak.