O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Davlatning iqtisodiyot uchun ahamiyati uning tartiblab turuvchi kuch bo'lis hi bilan 
belgilanadi.
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish quyidagi qoidalarga asoslanadi:
) Davlat iqtisodiyotni tartiblaganda umumjamiyat manfaatlarini ko'zlashi, umumiqtisodiy 
ahamiyatga molik chora-tadbirlami qo'llab-quwatlashi lozim;
) Iqtisodiyotni tartiblashda davlat ma'muriy vositalardan emas, balki xilma-xil iqtisodiy vositalar 
majmuidan foydalanishi zarur;
117

---

) Davlat tadbirkorlar bilan raqobatlashmasligi, balki ulaming erkin o'zaro raqobat qilishlari 
uchun sharoit yaratishi talab qilinadi, davlat raqobat kurashining bevosita ishtirokchisi emas, 
balki uning oliy hakami vazifasini bajaradi; ) Davlat siyosati mamlakatda ijtimoiy barqarorlik, 
xotirjamlik, hamkorlik va hamjihatlikni
ta'minlash orqali iqtisodiy o'sish va ommaviy farovonlikni ta'minlashga qaratilishi kerak. 
Mazkur tamoyillar umumiy, lekin ular turli mamlakatlarda har xil darajada amalga oshiriladi.
Davlatning iqtisodiyotni tartiblash vositalari 
Davlat ixtiyorida xilma- xil 
siyosiy, xuquqiy va sotsial- iqtisodiy vositalar bor. Ammo ulardan qaysi birining ustivor bo'lishi 
iqtisodiy vaziyatga bog'liq. Birinchi navbatda davlat qonunchilik orqali iqtisodiyotni tartiblaydi. 
Qonun chiqaruvchi davlat organi tomonidan iqtisodiy hayotga oid qonunlar qabul qilinadi, qonunlarda 
iqtisodiyotning tartib-qoidalari belgilanadi. Iqtisodiy sa'y-xarakatlar shu qonunlarga binoan yuz berishi 
talab qilinadi, davlat qonunlarning bajarilishini na zorat qiladi, qonunbuzarlami jazolaydi.
O'zbekistonda ham Oliy Majlis tomonidan bozor iqtisodiyotini shakllantirish, bozorga xos 
iqtisodiy mexanizmni yaratishga oid 400dan oshiq qonunlar qabul qilindi. O'zbekistonda qonunlar 
ustivor, hamma unga bab-baravar rioya etishi shart.
Qonunchilik iqtisodiy faoliyatning xuquqiy asoslarini belgilab beradi. Davlat qonunlarni ishlab 
chiqish bilan cheklanmay, ulaming amalda joriy etilishini ham ta'minlaydi. Davlatning iqtisodiyotga 
aralashuvi uning siyosatida ifodalanadi. Iqtisodiy siyosat ko'zlagan maqsadlar va ularga erishish 
vositalari yaxlitligini talab qiladi.