§ 2. O'zbekistonda xususiylashtirish jarayonlarining o'ziga xos tomonlari va bosqichlari Mamlakatda iqtisodiy qayta qurishning asosiy vazifasi bo'lib mulkiy munosabatlami islox qilish
hisoblanadi. Jaxon tajribasi shuni ko'rsatadiki, bozor iqtisodiyoti mulkchilikning ko'p xilligiga
tayanadi, chunki
bozor munosobatlarini asosini konkurentsiya tashkil qiladi. Sotsialistik tuzumda
davlat mulkchiligi uning yagona iqtisodiy asosini tashkil qilib o'zining samarasizligini ko'rsatdi.
Oqibatda xalq iste'mol tovarlarining sifati past bo'ldi, ularni assortimenti juda kam bo'ldi, yangi
texnika, fan yutuqlarini ishlab chiqarishga joriy qilish juda qiyin kechdi, ishlab chiqarishda
qatnashayotgan kishilarni iqtisodiy manfaatdorligini pasayishiga olib keldi va hokazo.
SSSIlni tugashi va yosh milliy davlatlami bozor iqtisodiyotiga o'tishi eng avvalo ishlab
chiqarish vositalariga bo'lgan davlat mulkchiligini qayta ko'rib chiqishdan va
ko'p ukladli iqtisodni yaratishdan boshlandi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida mulkchilikning barcha turlari teng huquqqa ega bo'ladi. Ularni
paydo bo'lishligi uchun barcha shart-sharoitlar yaratildi- (huquqiy normalar, faoliyat ko'rsatish
mexanizmlari soliqqa tortish yuzasidan imtiyozlar berildi va hokazo.)
Mulkiy munosabatlar taraqqiyotida xususiylashtirish yoki privatizatsiya zaruratga aylanadi. Mulkiy monopoliyadan mulkiy erkinlikka o'tish muqarrarligidan privatizatsiya zarurati kelib
chiqadi.
Privatizatsiyaning lug'aviy ma'nosi xus usiylashtirish degani. Ammo privatizatsiya
iqtisodiy jihatdan mulkni davlatlashtirishdan chekinishni, davlat mulkining boshqa mulklarga
aylanishini bildiradi. U davlat mulki hisobidan nodavlat mulk shakllarini rivojlantirishdir. Mulkiy
munosabatlarga xos narsa erkin mulkda n monopol mulk (bunga davlat mulki ham kiradi) va qaytadan
monopol mulkdan erkin mulkka o'tishdir. Shu sababli