Dövlət və bələdiyyə idarəetməsinin müasir problemləri

 
13.4.  Bələdiyyə İdarəçiliyində sosial texnologiyaların tətbiqi 

---

165 
 
           Sosial  texnologiyalar – bələdiyyələrin  fəaliyyətinə  ictimai  nəzarətin  təmin  
edilməsi, yerli  idarəetmə  qərarların  qəbulu  proseslərində  ictimai  iştiraka  şərait  
yaradan    vasitələırdir.  Beynəlxalq    təcrübədə  sosial    texnologiyalar    olduqca  
müxtəlifdir: 
1. 
İctimai  dinləmələr 
2. 
Dəyirmi  masalar 
3. 
Ekspertizalar 
4. 
İnternet  forumlar 
5. 
Sosioloji  sorğular 
6. 
Maraq qruplarının  koalissiyaları  və s. 
           Bələdiyyələrin  qəbul  etdikləri  qərarlar  biləvasitə  ərazidə  yaşayan  əhalinin   
maraqları  ilə  biləvasitə  bağlı  olduğundan  ,  vətəndaşlar,  o  cümlədən   ayrı – ayrı  
sosial    qruplar      bələdiyyə    idarəçiliyinin    başlıca    iştirakçıları    olmaqla  ,    onlar  
bələdiyyə  qərarlarının  qəbuluna  təsir  göstərməlidirlər.  Yerli    əhali  ələsxüsus  
yerli  budcənin  qəbulu  və  icrası  ilə  bağlı  qərar  qəbul  etmə  proseslərində   fəal 
iştirak   etməli  və  büdcə  vəsaitlərinin  səmərəli  istifadəsinə  nail  olmalıdırlar. 
           Şübhəsiz    ki,    bələdiyyə    əhalisi    müxtəlif    sosial      təbəqələri    özündə  
birləşdirir  və  həmin  sosial  təbəqələrin  büdcə  maraqları  bir – birindən  kifayət  
qədər  fərqlidir. Məhz  bu  səbəbdən  büdcə  layihəsi  hazırlanarkən  bütün  sosial  
təbəqələrin  maraqları  maksimum  nəzərə  alınmalı,  büdcə  layihəsi  bütün  maraqlı   
tərəflər  arasında  razılaşdırılmalı  və  ortaq  məxrəcə  nail  olunmalıdır.  Bunun  üçün  
budcə   prosesləri   ilə    bağlı    idarəetmə    qərarların   qəbulu   zamanı    müzakirələrə  
bütün  maraqlı  sosial  qruplar  cəlb  edilməli,  onların  təklif  və  arzuları  nəzərə  
alınaraq   ümumi  qərar  qəbul  edilməlidir. 
           Bələdiyyənin      idarəetmə    qərarlarının    hazırlanması    prosesinin    hər      bir  
mərhələsində      əhali    müxtəlif    formalarda    iştirak    edə    bilər.    Yerli  
özünüidarəetmənin  əsas  mahiyyəti  də  məhz  vətəndaşların  müxtəlif  formalarda   
bələdiyyələrin  fəaliyyətində  iştirak  edərək  mövcud  yerli  problemlərin  həllinə  
birgə  nail  olmaqdan  ibarətdir.  Bu  cür  iştirak  formaları  vətəndaşların  və  onların  

---

166 
 
müxtəlif    birliklərinin    bələdiyyə    idarəçiliyinə    konstruktiv    üsullarla    təsirini  
nəzərdə  tutur. 
           Yerli    özünüidarəetmə    qərarlarının    qəbulu    proseslərində      vətəndaş  
ictimaiyyətinin  iştirakının  səmərəliliyi  ictimai  iştirak  texnologiyalarının  düzgün  
seçilməsindən    və    tətbiqindən    asılıdır.    İctimai    iştirak    formaları    isə    hər    bir  
konkret  şəraitdə  ictimai  iştirakın  təmin  edilməsinin  məqsədlərindən  asılı  olaraq  
seçilir.  Nəzərdə  tutulan  bu  məqsədlər  əsasən  aşağıdakılardır: 
1. 
Yerli  idarəetmə  qərarlarının  hazırlanması  prosesinin  müxtəlif 
         mərhələləri  və  qərar  layihələri  barədə  ictimaiyyətin  
         məlumatlandırılması 
  2.    Yerli   idarəetmə  qərarlarının  qəbulu  prosesinə  real  ictimai 
          təsir  mexanizminin  yaradılması  
           Yeli  idarəetmə  qərarlarını  qəbul  etməzdən  əvvəl ,  qəbul  edilməsi  
nəzərdə  tutulan  bələdiyyə  aktının  layihəsi,  məsələn   yerli  büdcə  layihəsi  
əhalinin    müxtəlif    təbəqələri    ilə    müzakirə    edilməli,    müvafiq  
məsləhətləşmələr    aparılmalı,    ictimaiyyətin    mövqe    və    maraqları  
öyrənilməli  və  onlar  mütləq  qəbul  ediləcək  bələdiyyə  qərarlarında  nəzərə  
alınmalıdır. 
           Göründüyü    kimi    yerli    idarəetmə    qərarlarının    hazırlanması    və  
qəbulu    proseslərində    müasır    sosial    texnologiyaların    tətbiqində    əsas  
məqsəd    idarəetmə    qərarların    qəbulu    və    icrası    proseslərində    ictimai  
iştirakın  təmin  edilməsi  yolu  iləə bələdiyyələrin  fəaliyyətində  şəffavlığın  
artırılması    və    bələdiyyə    idarəçiliyində   səmərəliliyin    artırılmasına    nail  
olmaqdır.