Microsoft Word A7fac794. tmp doc

Ana süxurların və sürüşmə çöküntülərinin  
elektrik və seysmik xarakteri 
 
№ Süxurlar 
ρ
f
/
ρ
s
 
υ
v
/
υ
vs
 
υ
s
/
υ
ss
 
α
 v
 /
α
 vs
 
α
 s
 /
α
 s s
 
1 Gilli 
torpaq 
1,2–1,4 
1,3 –2,0 
1,1 –1,3 
0,09 –0,25 
0,13 –0,27 
2 Qumlu 
torpaq 
(qumlu gil) 
1,3 –1,5 
1,2–1,5 
1,1 –1,3 
0,2 – 0,25 
0,28 –0,32 
3 Qumlu 
gil 
1,3 –1,5 
1,2–1,5 
1,2 –1,3 
0,28 – 0,3 
0,34 –0,36 
4 
Gil 
1,5 –1,6 
1,8 –1,9 
1,1 –1,3 
0,1 – 0,2 
0,08 –0,18 
 
Sürüşmə prosesinin dinamikasını sürüşmə kütlə-sində 
yerləşdirilmiş xüsusi reperlərlə rejim müşahidələri  əsasında 
öyrənirlər. Xüsusi quyularda müəyyən dərinlikdə yerləşdi-rilmiş 
maqnit reperləri daha effektivdir. Bu cür basdırılmış reperlərin 
üstündə vaxtaşırı aparılan mikromaqnit planalması onlar 
tərəfindən yaradılmış lokal maqnit anomaliyasının 
yerdəyişməsinə görə sürüşmə  kütləsinin  hərəkətini   
qiymətləndirməyə    

---

 
 
 
 
imkan yaradır. Sürüşmə kütləsində daxili proseslərin təsiri və 
xarici gərginlikdən yaranmış  və çox vaxt sürüşmə kütləsinin 
yerdəyişməsini akkustik və elektromaqnit emissiyası üsullarının 
köməyi ilə aparmaq olar. Bu üsulların mahiyyəti akkustik və 
elektromaqnit səslərini daimi təyin edib izləməkdir, yəni, təbii  
elastiki titrəyişləri və müxtəlif tezlikli elektromaqnit titrəyiş-
lərini qeyd etməkdir. Sürüşmə kütləsinin gərginlik xüsusiyyəti 
dəyişdikdə səs impulslarının miqdarı və intevsivliyi də dəyişir. 
Bu da sürüşmənin hərəkətini diaqnostlaşdırmaq üçün çox 
əhəmiyyətlidir. 
      Sürüşməyə qarşı  tədbirlərin effektivliyini öyrənərkən 
sürüşmə kütləsində yerləşdirilmiş drenaj qurğularının işləməsini  
qiymətləndirmək üçün geofiziki üsullardan istifadə edirlər. Bu 
məqsədlər üçün drenajlarda su axımının xarakterini, onların 
sazlığını, həmçinin drenaj olunan sahələrdə suyun səviyyəsinin 
enməsinin intevsivliyini və süxurların quruma dərəcəsini aşkar 
etməyə imkan verən  ən perspektivli: ŞEZ, EP, TP üsullarıdır. 
Dayaq divarlarının yaxınlığında üsulu rejim müşahidələrini, 
qruntun dayaq divarlarına düşən təzyiqinin dəyişməsini və onun 
texniki vəziyyətini izləməyə imkan yaradır.