3. Oziq – ovqat savati
Oziq-ovqat savati – bir odamni bir oyda ovqatlanishi uchun ketadigan
mahsulotlar to’plami (u mahsulotlar iste`molining minimal me`yori asosida Rossiya
Fanlar akademiyasining ovqatlanish instituti tomonidan hisoblab chiqilgan) jismoniy
ehtiyojlarga mos keladi, zarur kaloriyalarni ta`minlaydi (9.1.1-jadval).
Jadval 9.1.1
Aholining turli ijtimoiy-demografik guruhlari uchun tavsiya etiladigan oziq-
ovqat mahsulotlari to’plami (yiliga kg hisobida)
3
Mahsulot turi
Urtacha
aholi
jon
boshiga
Erkakl
ar (16-
59
yosh)
Ayollar
(16-59
yosh)
Pensionerl
ar (55-60
yosh
va
undan
yuqori)
Bolalar
0-6
yosh
7-16
yosh
1. Non mahsulotlari
130,8
177,0
124,9
119,0
64,4
112,3
2. Kartoshka
124,2
160,0
120,0
90,0
85,0
135,0
3. Sabzavotlar
94,0
80,8
96,8
96,8
85,0
120,0
4. Meva – chevalar
19,4
14,6
12,6
10,6
34,4
44,4
5. SHakar va qandolat
mahsulotlari
20,7
20,8
19,8
18,8
19,7
26,1
6. Go’sht
masxsulotlari
26,6
32,2
25,0
19,8
18,7
33,5
7. Baliq mahsulotlari
11,7
12,7
10,7
12,7
8,7
12,5
8. Sut mahsulotlari
212,4
201,7
179,4
174,1
279,0 303,4
9. Tuxum
151,4
180,0
150,0
90,0
150,0 180,0
10 Usimlk
yog’i
va
margarin
10,0
11,2
9,8
8,9
6,8
11,7
Oziq-ovqat mahsulotlarini iste`mol qilishlar minimal miqdoriga ko’pgina
hamdo’slik mamlakatlarida shu jumladan O’zbekiston Respublikasida ham non
mahsulotlari, kartoshka, sabzavot, meva-cheva, go’sht mahsulotlari, sut mahsulotlari,
tuxum, baliq mahsulotlari, shakar va qandolat mahsulotlari, o’simlik yog’i, margarin,
boshqa mahsulotlar (tuz, qalampir va shunga o’xshash kabilar) kiradi. Minimal
to’plam tarkibiga tamaki mahsulotlari, alkogoli ichimliklar, tansiq taomlar
kiritilmagan.
Minimal iste`mol savatini ishga layoqatli yoshdagi aholi uchun tuzilgandi ish
bilan band bo’lgan erkak kishi uchun bir kecha-kunduzda 2720 kkal. Quvvatga ega
oziq-ovqat mahsuloti iste`mol qilish ko’zda tutilgan.
Yashash minimumi ko’rsatkichlari davlat tomonidan ijtimoiy siyosatni
yuritishda qo’llaniladi (xususan, aholini turmush darajasini baholash uchun yashash
minimumidan past, teng va yuqori daromadli aholi salmog’i aniqlanadi), aholilar kam
ta`minlangan qatlamlarini qo’llab-qo’vatlash uchun aniq manzilli ijtimoiy yordam
3
Абдурахмонов К.Х. Меҳнат иқтисодиёт. Т. 2009 й.
46
ko’rsatish uchun asosiy xizmatni o’taydi, eng kam ish xaqi va pensiyalarni asoslashda
foydalaniladi, shuningdek u kam ta`minlanganlik mezoni hamdir.
SHunday qilib, iste`mol savati va yashash minimumi insonning hayot
faoliyatini to’laroq ta`riflash imkonini beradi va u aholi turmush darajasi hamda
daromadlar ko’rsatkichlari tizimining tarkibiy qismidir.
Dostları ilə paylaş: |