xillaridan farq qilish kerak. A naerob gangrena ko'pincha o q otar qurollardan ja-
rohatlanish n atijasida boshlanadi. A naerob infeksiya p atogen anaerob m ikroblar
qo'zg'atadigan jarohat infeksiyalari qatoriga kiradi. T o q im alarn in g tez nekrozga
uchrashi va
gaz hosil qilib irib borishi, yallig‘lanish iga oid sezilarli ho disalar
ko'rilm agani holda og'ir um um iy intoksikatsiya bo‘lishi bilan ta’riflanadi.
28-rasm . N o m a (nam gan gren a).
A naerob infeksiyaning ikkita klassik xilini tafovut qilish rasm b o lg a n -
em-
fizem atoz (gazli gangrena) va
shishli (xavfli shish) xili. B u larn in g ikkalasi uchun
toqim alarn in g tez halok bolib , patogen m ikrofloran in g
jaroh at tashqarisiga
ildam tarqalib borishi xarakterlidir. M uskullar, teri osti kletchatkasi, tom irlar,
nervlar nekrozga uchraydi. M uskul toqim asid agi n ekroz ayn iqsa sezilarli b o la d i,
m uskullar rangi xira tortib, kulrang tusga kiradi, b arm o q lar bilan
o son gin a ezila-
di va jelesim on m assaga o‘xshab qolad i (toq im alarn in g m alin asim o n lizisi sim p-
tom i deb shuni aytiladi). Em fizem atoz xilida m uskul g‘ovak-g ovak b o lib qoladi,
chunki interstisial toqim an in g orasig a gaz pufakchalari kirib qoladi. Shishli
xilida toqim alarga suyuqlik shim ilishi ustun turadi.
N ekrozning turlaridan yana biri
sekvestrdir. U tirik to'qim alarda erkin holda
yotadigan va uyushish jarayon iga berilm aydigan o lik to q im a b o la g i b o lib h i
soblanadi. Sekvestrlar o d atd a osteom ielitlar paytida su yaklarda yoki o‘q tegib
suyak singanidan keyin paydo b o la d i (29-rasm ). O 'lik to'qim a
atrofida yiring
bilan to la b o sh liq — sekvestr k apsulasi paydo b o la d i. Y um sh oq to q im alar ham
sekvestrlanishi m um kin. M asalan , ich terlam a paytida n ekrozga uchragan peyer
pilakchalari sekvestrlanishi m um kin. Biroq, bu sekvestrlar tez irib, suyuqlanib
ketadi.
Infarkt nekroz h am m adan ko‘p uchraydigan turi (tom irlarga aloqad or n ek
roz) b o lib , qon aylanishi birdan izdan chiqqan m ah allard a
ichki organlarda
ro‘y beradi. Ishem ik nekrozlar m iokard, buyrak, jigar, taloq, o'pkada kuzatiladi.
U larning shakli, katta-kichikligi, rangi va yum sh oq-qattiqligi (konsistensiyasi)
ju d a har xil b o lish i m um kin. U lar p onasim on yoki noto'gri shaklda, katta jo yga
yoyilgan va ko‘zga tashlan ib turad igan yoki faqat m ikroskop ostid a ko‘rinadigan
(m ikroin farkt) bo'lishi m um kin. Taloq, buyrak, o'pkada boshlanadigan infarkt-
larn in g aksariyati pon asim on sh akld a bo'ladi.
.- .f t -
29-rasm . O steom ielitda suyakning sekvestrlanishi.
Ayni vaq td a pon an in g aso si organ kapsulasiga, uchi esa darvozalariga qarab
turadiki, bu n arsa o'sha organlar angioarxitektonikasining xususiyatlariga (ar-
teriyalarning m arkazlashgan tip d a tarm oqlanishiga) bog'liq. Yurak, miya, ichak,
y a n i tom irlar yoyilib yoki aralash tarzda tarm oqlanadigan
organ lardagi infarktlar
noto‘g ‘ri sh akld a bo‘ladi. Infarkt koagulatsion yoki kollikvatsion nekroz tarzida
avj olib boradi. Birinchi, holda n ekrozga uchragan to q im a zichlashib, quruqroq
bo‘lib qoladi. Bu xildagi infarkt ko'pincha m iokard, buyrak, talo q d a yuzaga ke
ladi. Infarkt kollikvatsion n ekroz tariqasida avj olib borgan ida to'qim aning o'lgan
jo ylari yum shab, suyulib boradi. B unday infarkt aso san
ichak va bosh m iyada
uchraydi. Infarkt bosh m iyada b osh lan gan id a pirovardida k ista paydo bo'ladi.
T ashqi ko‘rinishi jih atidan olgan da infarktning uch turi tafovut qilinadi. O q
infarkt,
gem orragik tojli o q infarkt v a qizil infarkt.
Dostları ilə paylaş: