3-ma’ruza : Ishlab chiqarishning sanitariyasi va gigiyenasi meyorlari, mazmuni

fizik, kimyoviy, biologik, psixofiziologik
. 
Fizikaviy xavfli va zararli omillarga quyidagilar kiradi: 
Ishlab chiqarish uskunasining harakatlanuvchi jismlari (tishli, zanjirli, tasmali uzatuvlar, 
harakatlanuvchi stollar, aylanuvchi detallar, boshqaruv qismlari va xakazo), mexanizm yoki 
mashina, xamda buziluvchi konstruksiyalar, tog‘ jinslarini yemirilishi; 
• Ish hududi havosining chang va gazlar bilan ifloslanishini oshib ketishi;
• Uskuna, materiallar yuzasining haroratini ko‘tarilib yoki pasayib ketishi; 
• Ish hududi havosining haroratini ko‘tarilib yoki pasayib ketishi;
• Ish joyidagi shovqin darajasini ko‘tarilib ketishi;
• Tebranish darajasini ko‘tarilib ketishi;
• Infratovush tebranish darajasini ko‘tarilib ketishi;
• Ultratovush darajasini ko‘tarilib ketishi; 
• Ish hududida barometrik bosimni ko‘tarilib yoki pasayib ketishi yoki uni keskin o‘zgarishi; 
- havo namligini ko‘tarilib yoki pasayib ketishi; havoni harakatlanishini ko‘tarilib yoki
pasayib ketishi; havoni ionlashuvini ko‘tarilib yoki pasayib ketishi; ish hududida ionli nurlanish 
darajasini ko‘tarilib ketishi; 
5-jadval. 
-
elektr zanjirdagi kuchlanish darajasini ko‘tarilib ketib, odam tanasi orqali 
qisqa tutashuv sodir bo‘lishi mumkin; statik elektr darajasini ko‘tarilib ketishi; 
elektromagnit nurlanish darajasini ko‘tarilib ketishi; elektr maydon kuchlanishini 
ko‘tarilib ketishi; magnit maydon kuchlanishini ko‘tarilib ketishi; 
-
tabiiy yorug‘likni yo‘qligi yoki yetishmasligi; ish hududida yorug‘likning 

---

yetishmasligi; yorug‘lik ravshanligini ko‘tarilib ketishi; to‘g‘ri va qaytarilgan 
yaltirashni; nur oqimini pulsatsiyasini ko‘tarilib ketishi; ultrabinafsha radiatsiyasi 
darajasini ko‘tarilib ketishi; infraqizil radiatsiyasi darajasini ko‘tarilib ketishi; 
-
yarim mahsulotlar, asboblar va uskunalar yuzasidagi o‘tkir qirralari, 
g‘udurlari va g‘adir-budurlari; 
-
ish joyini yer (pol) yuzasiga nisbatan 1,5 m va undan balandroq balandlikda 
joylanishi; vaznsizlik.