İslamda şİƏLİK Əllamə seyyid məHƏMMƏd hüseyn təbatəBAİ



Yüklə 2,4 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/93
tarix25.11.2023
ölçüsü2,4 Mb.
#134715
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   93
İSLAMDA-ŞİƏLİK

 
HƏDİS
 
BARƏSİNDƏ
 
YEKUN
 
BƏHS
 
Qurani-Kərimin təsdiq etdiyi hədisin əsli barəsində 
şiələrlə sair müsəlmanlar arsında heç bir münaqişə 
yoxdur. Lakin islamın əvvəllərində hakimiyyətdə olan 
rəhbərlərin hədisin qorunub saxlanmasında yol verdikləri 
səhlənkarlıqlar, eləcə də səhabə və tabeinlər tərəfindən 
hədislərin yayılmasında göstərilən ifrat səylər hədisləri 
acınacaqlı vəziyyətə düçar etdi. 
Bir tərəfdən dövri xəlifələr hədis yazılmasını qadağan 
edir, əllərinə düşən bütün hədisləri yandırır, bəzən də 
hədis nəql olunmasını qadağan edirdilər. Buna görə də 
hədislərin 
əksəriyyəti 
təhrif 
olundu, 
dəyişdirildi, 
unuduldu və nəticədə hal-hazırda mövcud olan 
aruolunmaz vəziyyət yarandı. 
Digər tərəfdən də Peyğəmbərin (s) hüzurunda olub o 
həzrətdən hədis eşitmək iftixarına nail olan, eləcə də dövri 
xəlifələr və müsəlmanlar tərəfindən ehtirama layiq 
1 “Əraf” surəsi, ayə-53 


109 
görülən səhabələr hədis yaymağa başladılar; iş o yerə 
çatdı ki, hədis Quran ayələrindən üstün sayıldı, hətta bəzi 
ayələrin hökmü hədis vasitəsilə qüvvədən salındı.
1
Bir çox 
hallarda hədis nəql edənlər müəyyən bir hədisi eşitmək 
üçün uzun məsafələr qət edir və əzab-əziyyətli səfərlərə 
gedirdilər.
İslam pərdəsi altında gizlənən daxili və xarici 
düşmənlərdən bir qrupu hədis yazıb yaymağa və nəticədə 
mötəbər hədisləri də etibardan salmağa başladılar.
2
Buna
görə

islam
alimləri
düzgün
hədisləri
yanlış

qondarma
hədislərdən
ayırmaq
üçün
“rical

dirayə”
adlı
bir 
elmin təməlini
qoydular

Şiələr hədislərin sənədini araşdırmaqla yanaşı, onların 
məna və məfhumunun Quranla müvafiq olmasını da 
lazımi şərt bilirlər. Şiələrin vasitəsilə sənədləri qəti olan
Peyğəmbəri-Əkrəmdən (s) və Əhli-beyt (ə) imamlarından 
çatan çoxlu hədislər varid olmuşdur. Bu məktəb nöqteyi-
nəzərindən Quranla müxalif olan hədislərin heç bir dəyəri 
yoxdur və yalnız onunla müvafiq olan hədislər mötəbər 
sayılır.
3
1 Hədis vasitəsilə Quran ayəsinin fəsx edilə bilməsi üsul 
elminin araşdırdığı məsələlərdən biridir. Sünnü alimlərindən 
bəziləri ona inanır. Fədək hadisəsindən məlum olur ki, birinci 
xəlifə də ona inanırmış. 
2 Bu mətləbə şahid olaraq bir çox mətləblər yazıl-mışdır ki, 
alimlər saxta hədislər bölməsində bu barədə danışmışlar. 
Həmçinin rical kitablarında ravilərdən bəziləri yalançı və hədis 
qondaran kimi təqdim edilmişdi.) 
3 “Biharul-ənvar”, 1-ci cild, səh-139 


110 
Bu rəvayətlərin varlığına görə şiələr Quranla müxalif 
olan hədislərə əməl etmirlər; Quranla müxalif, yoxsa 
müvafiq olması məlum olmayan hədislər barəsində də 
Əhli-beyt imamlarından çatan başqa bir göstərişə əsasən 
onu rədd, yaxud qəbul etmədən “məskutun ənh” (heç bir 
nəzər verilməyən-red.) saxlayırlar.
1
Əlbəttə, bəzən şiə 
aləmində də sünnülər kimi əllərinə düşən hər bir hədisə 
əməl edən şəxslər tapılır. 

Yüklə 2,4 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   93




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin