167
tez o‗zgarib borayotgan ijtimoiy muhitning ziddiyatlarini e‘tiborga olmay
qo‗yganliklari sababli o‗z maqsadlariga erisha olmayaptilar. ―Ishlab
chiqarish demokratiyasi‖ (ish joylaridagi demokratiya) doktrinasini paydo
bo‗lishi vujudga kelgan holatning oqibati bo‗lgan, u boshqaruvga ham
korxonaning o‗zini, ham tovarlar va xizmatlar iste‘molchilari, vositachilar,
ya‘ni kasb egasi bo‗lmaganlarni jalb qilinishi bilan bog‗liqdir. Ba‘zi bir
amerikalik mualliflar buni boshqaruvdagi ―uchinchi inqilob‖ deb ataydilar.
Hozirgi vaqtda AQShda boshqaruvga ishchilarni jalb qilishning to‗rtta
asosiy shakllari keng tarqalgan:
-Ishchilarni sex darajasiga mehnat va mahsulot sifatini
boshqarishda ishtirok etishi.
-Ishchilar va boshqaruvchilarning ishchi kengashlari (qo‗shma
qo‗mitalari)ni tashkil qilinishi.
-Foydada ishtirok etish tizimlarini ishlab chiqilishi.
-Ishchilar vakillarini korporatsiyalar direktorlar kengashlariga jalb
qilinishi.
60-yillarga AQShda mehnatga tashkil qilishning brigada usullar,
70-yillarda esa tashkil qilish g‗oyasi hamerikaliklarga tegishli bo‗lgan
sifatni nazorat qilish to‗garaklari keng tarqalgan edi. Ammo sifatni nazorat
qilish to‗garaklari birinchi marta Yaponiyada qo‗llanila boshlangan.
Korporatsiyalarda sodir bo‗layotgan tashkiliy o‗zgarishlarga
ishchilarning qarshiliklarini pasaytirish uchun ―mehnat hayoti sifati‖ni
oshirish dasturlari ishlab chiqqiladi, uning yordhamida korporatsiya
xodim- lari uni rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqish, ishlab
chiqarishni ratsionallashtirish masalalarini muhokhama qilish, turli tuman
tashqi va ichqi muhammolarni hal qilishga jalb qilinadilar.
Menejer
―universal
dohiy‖
bo‗lishi
mumkin
emas.
Rahbharxodimlarni tanlab olishning amerika amaliyoti asosiy e‘tiborni
mutaxassisning bilimiga emas, balki yaxshi tashkilotchilik qobiliyatiga
qaratadi.
Dostları ilə paylaş: