Pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti informatika va axborot texnologiyalari kafedrasi «zamonaviy dasturlash tillari»

Misol:

> map(subs,[sols],eqns);

solve() komandasini tenglamalar soni noma'lumlar sonidan kam bo'lganda ham qo'llash mumkin va yechimlar parametrik ko'rinishda hosil bo'ladi.


Misol:

> eqn1:=x+2*y+3*z+4*t=41;

> eqn2:=5*x+5*y+4*z+3*t=20;

> sols:=solve({eqn1,eqn2});

Bu holda tenglamani qanday noma'lumlarga nisbatan yechish kerakligini ko'rsatish ham mumkin.


Misol:

> sols1:=solve({eqn1,eqn2},{y,z});

Endi yechimni unapply() komandasi yordamida ikki o'zgaruvchili funksiyaga aylantirib, o'zgaruvchilarning turli qiymatlari uchun xususiy yechimlarni aniqlasa bo'ladi.


Misol:

> y1:=unapply(y1,x,t);

> y1(1,1);

> z1:=unapply(eval(z,sols1),x,t);

> z1(1,1);

Tengsizlik yoki tengsizliklar sistemasini yechish uchun ham komandalarning qo'llanilishi tenglamalar uchun bo'lganidek amalga oshiriladi. Tengsizlik (tengsizliklar)ning yechimini chiqarish ikki xil bo'lishi mumkin. Agar tengsizlikning (tengsizliklar)ning o'zgaruvchisi {} qavsga olingan bo'lsa, yechim to'plam ko'rinishda beriladi.


Misol:

> solve((x+2)/(3-x)>2,{x});

O'zgaruvchi(o'zgaruvchilar) {} qavsga olinmagan bo'lsa, yechim RealRange() va Open() funksiyalari yordamida chiqariladi.


Misol:

> solve((x+2)/(3-x)>2,x);

> solve(x^2-5*x+6>=0,x);

Bu yerda Open(a) funksiyasi a chegaraviy nuqta oraliqqa tegishli emas degan ma'noni, RealRange() esa yopiq haqiqiy sonlar oralig'i degan ma'noni anglatadi.

Muammoli masala va topshiriqlar

1. 
   eval, evalf komandalarini logarifmik ifodalarga qo'llang.
   
2. 
   whattype, inequation komandalarini qo'llashga misollar keltiring.
   
3. 
   solve, _Envallsolution komandalarini trigonometrik tenglamalar va tengsizliklar sistemasiga qo'llashga misollar keltiring.
   
4. 
   map, subs, unapply komandalarini rasional tenglamalar uchun qo'llashga misollar keltiring.
   

Mustaqil ishlash uchun nazorat savollari

1. 
   Tenglama va tengsizlik turi qanday aniqlanadi?
   
2. 
   Tenglama va tengsizliklarni yechish komandasining qo'llanilishi.
   
3. 
   Trigonometrik tenglama va tengsizliklarning umumiy va xususiy yechimini aniqlash.
   
4. 
   Tenglamalar yechimini tekshirish komandalari.