Pre-assessment tool for supported employment worker

COACH@WORK Project – Intellectual output 2 Contract No: 2014-1-BG01-KA202-001529

COACH@WORK

Engelli Bireylerin Destekli İş İstihdamı Tedarikçilerinin tanınırlığı, geçerliliği ve akreditasyonu için EQAVET sistemi

Entellektüel Ürün 2: “Destekli İş İstihdamı Tedarikçilerinin tanınırlığı, geçerliliği ve doğrulanması için EQAVET sistemi”

Entellektüel Ürün	2
Etkinlik	A2
Durum	v.3final
Teslim Tarihi	31.05.2016
Yazarlar:	Interprojects Ltd. Jugend am Werk GmBH

COACH@WORK projesi ile ilgili daha fazla bilgi için aşağıdaki linkleri ziyaret ediniz:

Proje websitesi (www.supportemployment.eu);

Facebook sayfası (www.facebook.com/supportemployment );

Twitter sayfası (twitter.com/zguraprojects).

Bu proje 2014-1-BG01-KA202-001529, Avrupa Komisyonunun Erasmus+ Programı altında finanse edilmiştir. Bu yayın, sadece yazar/yazarların görüşünü yansıtır ve Komisyon; burada yer alan bilgilerin her hangi kullanımından sorumlu tutulamaz.

İçindekiler

COACH@WORK 1

I.Giriş 2

II.EQAVET nedir? 2

III.EQAVET nasıl işler? 3

IV.Avrupa Kalite Güvencesi Referans Çerçevesi(EQARF) Nedir? 3

V.EQAVET göstergeleri ve uygulanması 4

VI.Coach@Work projesi ve EQAVET 6

VII.Entellektüel ürünün amaçları 6

VIII.Bu entellektüel ürünü kim kullanabilir? 6

IX.Zorunlu etap 1 – İlk gözlemleme 7

X.Zorunlu etap 2 – İkinci gözlemleme 12

XI.Sonuç 16

XII.Kaynaklar: 16

XIII.Ek I 16

Konular 17

Rating 17

1 17

2 17

3 17

4 18

1. Giriş

Coach@work projesi içerisinde; proje ekibimizin bazı partner ülkelerinde tamamen yeni olan bu özel çalışma alanında doğru kişileri seçmek amacıyla, gelecek Destekli İş İstihdamı Danışmanı için bir değerlendirme aracı geliştirilmelidir. Bulgaristan, Türkiye, İspanya ve Avusturya partnerlerini içeren Coach@work ortaklığı; proje süreci içerisinde, İspanya ve Avusturya’daki mevcut destekli iş istihdamı değerlendirme tecrübeleri, tüm gelecek veriler ve Bulgaristan ve Türkiye’deki değerlendirme araçları temelinde bu ön değerlendirme aracını oluşturmaktadır. Dolayısıyla, bu mevcut yayın; tüm ortak ülkelerin katkılarıyla Avrupa temellidir.

2. EQAVET nedir?

EQAVET¹; Avrupa Kalite Güvencesi Referans Çerçevesini Kullanarak, VET (Mesleki Eğitim ve Öğrenme) içerisinde kalite güvencesini geliştirme ve iyileştirmek amacıyla Avrupa işbirliğini teşvik etmek için AB üye ülkeleri, Sosyal Ortaklar ve Avrupa Komisyonunu bir araya getiren uygulayıcı topluluktur.

EQAVET misyonu şöyle gerçekleştirilir:

• 
  Referans Çerçevesinin uygulanmasını desteklemek için etkili yaklaşımları geliştirmede Üye Devletleri destekleyerek
  
• 
  Kalite Güvencesi Ulusal Referans Noktaları ve diğer Network üyeleri yardımıyla Avrupa düzeyi ve diğer düzeylerde saklı kalite kültürünü geliştirerek
  
• 
  Eğitim ve Öğrenme 2020 Stratejisi bağlamında Referans Çerçevesini izleme ve uygulamada Üye Devletleri ve Avrupa Komisyonunu destekleyerek
  

EQAVET etkinlikleri aşağıdaki yollarla gerçekleşir:

• 
  Üye Devletler
  
• 
  Ulusal Referans Noktaları
  
• 
  Sosyal Ortaklar
  
• 
  Avrupa Komisyonu
  
• 
  Bilimsel Danışmanlar
  
• 
  VET(Mesleki Eğitim ve Öğrenme) profesyonelleri
  

3. EQAVET nasıl işler?

EQAVET; içerisinde üye ve ulusal uzmanların aşağıdakileri yapabildikleri bir uygulayıcı topluluk olarak işler:

• 
  Açık toplantılarda bilgi ve tecrübe paylaşımı
  
• 
  Ortak ilkeler, referans kriterleri, VET (Mesleki Eğitim ve Öğrenme) kalite geliştirme araçları ve göstergeleri geliştirmede ve Referans Çerçevesi uygulamada ortak öğrenme ve uzlaşma inşası geliştirme süreci başlatmak.
  
• 
  Kalite güvence kriterleri ve rehberleri geliştirmede, kalite geliştirme kültürü ve Avrupa’da Referans Çerçevesi uygulamada mülkiyet duygusu oluşturmada ortak sonuç ve çözümlere ulaşmak.
  

4. Avrupa Kalite Güvencesi Referans Çerçevesi(EQARF) Nedir?

Avrupa Kalite Güvencesi Referans Çerçevesi² (Referans Çerçevesi); kalite yönetimi için ortak araçlarla yetkilileri tedarik ederekdaha iyi mesleki eğitim ve öğrenmeyi teşvik etmek için tasarlanmaktadır.

EQARF çerçevesi:

• 
  Düzenli izleme ihtiyacını(iç ve dış değerlendirme mekanizmalarını içeren) ve süreç raporlamasını içerir;
  
• 
  Gözlem ve raporlama yönetimini desteklemek için, yaygın kalite kriterlerini ve göstergesel anahtar sözcükleri kullanır;
  
• 
  Değerlendirme, gözlem, VET sistemlerin kalite güvencesi ve tedarikçileri desteklemek için yaygın göstergelerin öneminin altını çizer.
  

Avrupa’nın eğitim ve öğrenme sistemlerini yenilemek için sürekli işte anahtar unsurdur.

Katılımcı ülkelerde çerçevenin benimsenmesi ve uygulanması gönüllüdür.

5. EQAVET göstergeleri ve uygulanması

Çerçeve; VET sistemlerini benimseme ve geliştirme üzerine çalıştıkları için ülkeler tarafından “ araç kutusu” olarak kullanılabilecek 10 gösterge³ dizisi ile beraberdir. Göstergeler değerlendirme için tasarlanmamıştır daha ziyade VET(Mesleki Eğitim ve Öğrenme)’de kalite güvence kültürünü desteklemek içindir.

1. VET(Mesleki Eğitim ve Öğrenme) tedarikçileri için kalite güvence sistemleriinin uygunluğu

2. Öğretmen ve eğitmenlerin eğitimine yatırım.

3. VET programlarında katılım oranı.

4. VET programlarında tamamlanma oranı.

5. VET programlarında yerleştirme oranı.

6. İşyerinde edinilmiş becerilerin kullanımı.

7. İşsizlik oranı.

8. Savunmasız grubun yaygınlığı.

9. İş piyasasında eğitim ihtiyaçlarını saptama mekanizmaları.

10. VET’e daha iyi erişimi teşvik etmek için kullanılan planlar.

Proje açısından geliştirilecek olan Engelli Bireylerin Destekli İş İstihdamı Tedarikçilerinin tanınırlığı, geçerliliği ve akreditasyonu için sistem; EQAVET ilkelerinin yanı sıra bahsedeilen göstergeleri takip edecektir.

Coach@Work projesi; yalnız bunlar değil fakat temelde EQAVET göstergeleri (I) 1, 6, 7, 8 9 and 10 destekler:

• 
  I1: VET(Mesleki Eğitim ve Öğrenme) tedarikçileri için kalite güvence sistemleriinin uygunluğu
  
• 
  I6: İşyerinde edinilmiş becerilerin kullanımı.
  

• 
  Eğitim türüne ve bireysel kriterlere göre eğitim tamamlanmasından sonra bireyler tarafından edinilen meslek bilgisi
  
• 
  Kazanılan beceri/yeterliklerle işveren ve bireylerin tatmin oranı
  

• 
  I7. İşsizlik oranı.
  

• 
  Engellilerin iş piyasasına katılımını desteklemek
  

• 
  I8: Savunmasız grubun yaygınlığı (Engelli bireyler)
  
• 
  I9: İş piyasasında eğitim ihtiyaçlarını saptamak için mekanizmalar
  

• 
  Farklı düzeylerde değişen talepleri saptamada mekanizma düzeni bilgisi
  
• 
  Etkinliklerinin kanıtı
  

• 
  I 10. VET’e daha iyi erişimi teşvik etmede kullanılan planlar
  

• 
  COACH@WORK VET eğitim materyallerinin öğrenme çıktılarının aktarılabilirliği ve çeşitliliğini sağlamak için ECVET ilkelerinin uygulanması
  

Bu ayrıca; mesleki eğitim ve öğrenimin; birey ve toplumun beklentileri ve ihtiyaçları ile uyumlu VET özellikleri dizisinin olduğu Bulgaristan’da mesleki eğitim ve öğrenim kalite güvencesi için 8 Eylül 2015 Karar No.2 ile uyumludur. Mesleki eğitim ve öğrenim kalitesi; analiz, planlama, kurumun çalışmasında etkinliklerin ve değerlendirmenin uygulanmasına dayalı kurumun geliştirme sürecini yöneterek sağlanır.VET ile ilgili tüm kurumlarda, Kalite Güvencesi iç sisteminin geliştirilmesi sağlanmak zorundadır. Kurumlarda sağlanan kalite ölçüsü; öz değerlendirme yoluyla yıllık olarak gerçekleştirilir.

Bu kararla ilgili olarak, mesleki eğitim ve öğrenimin kalitesi aşağıdaki ilkelere göre sağlanır:

• 
  Profesyonel eğitim veya mesleki eğitimle ilgili olarak yüksek düzey sonuç elde etmeye odaklanın;
  
• 
  Eğitimin iş piyasasının ihtiyaç ve gerekliliklerine uyumu;
  
• 
  Kaynak kullanımı ve verimliliğinin etkinliği;
  
• 
  Mesleki eğitim ve kalite güvence sürecindeki eğitimle alakalı tüm paydaşların dahil olması;
  
• 
  Eğitimdeki katılımcıların ve diğer paydaşların memnuniyeti;
  
• 
  Politika ve başarıların devamlılığı, iyi uygulamaların gerçekleştirilmesi;
  
• 
  Şeffaflık, demokrasi ve sosyal diyalog.
  

6. Coach@Work projesi ve EQAVET

Coach@Work proje konsorsiyumu; aşağıdaki öz- izleme döngüsünü takip etmeyi kararlaştırdı:

Şekil. 1 Öz-izleme döngüsü için EQAVET göstergeleri

7. Entellektüel ürünün amaçları

Entellektüel ürün 2; aşağıdaki genel amaçlara sahiptir:

• 
  Proje ekibimizin bazı partner ülkelerinde tamamen yeni olan bu özel çalışma alanında doğru kişileri seçmek;
  
• 
  Gelişmiş iş profilinde tanımlanmış olan destekli iş istihdamı danışmanının becerileri/bilgisi/ yeterliklerini saptamak.
  
• 
  COACH@WORK VET kursunun tamamlanması üzerine ve/veya destekli iş istihdamı danışmanı olarak işe alım sürecinde tamamlamak
  

Bu karmaşık(karıştırılmış) bir değerlendirme yöntemidir– özel verinin kayıt edilmesi, değerlendirme testlerinin kullanımı, mülakat yapma, destekli iş istihdamı koordinatörü tarafından gözlem sağlama.

8. Bu entellektüel ürünü kim kullanabilir?

Bu araç; yeni destekli iş istihdamı danışmanlarıyla görüşen iki kişi ile çift doğrulama ilkesini takip eder.

Mevcut destekli iş istihdamı danışmanı ve insan kaynakları yöneticisi/psikolog ile çift kontrol; başvuranın doğru algılamasına yol açmalıdır. Bu profesyoneller; destekli iş istihdamı süreci ve destekli iş istihdamı araç takımı ile ilgili kapsamlı uzmanlığa sahip olmalıdır. Bu; destekli iş istihdamı danışmanının iş profiline ilavedir.

Görüşme yapan kişiler; ileri düzeyde değerlendirme becerileri, iletişim becerileri, analiz ile gözlem becerilerine sahip olmalı ve olumlu, yapıcı şekilde geri bildirim yapabilmelidirler.

9. Zorunlu etap 1 – İlk gözlemleme

İlk değerlendirme; gelişmiş iş profilinde tanımlanan destekli iş istihdamı danışmanının tüm becerileri/bilgisi/yeterliklerinin tespiti olarak görülebilir. Bu değerlendirme aracı; destekli iş istihdamı tedarikçisine girişte yardım etmeli ve şunlara vurgu yapmalıdır: kişinin genel bilgisi, çalışma tecrübesi, destekli iş istihdamı hizmeti ile ilgili beklentileri toplamak, kişinin tahammülünü algılama, zorluklarla karşılaşma şekli, bilgiyi detaylandırma şekli, eğilim ve kişisel özellikleri.

Gelecek iş istihdamı danışmanından böyle farklı bilgi toparlamak için; ortaklar çeşitli düzeylerde karışık değerlendirme yöntemini kullanmaya karar verdi. Sadece anketlerden değil yüz yüze görüşmelerden farklı çeşit bilgiyi elde etmek gereklidir; yeni destekli iş istihdamı danışmanını işe almada kararı basitleştirmek için farklı yöntemleri birleştirmek gereklidir.
Ön değerlendirme aşağıdaki üç kısımda yapılandırılmıştır:

1. 
   Kişinin genel bilgisini toplama, çalışma tecrübesi, destekli iş istihdamı hizmetiyle ilgili beklentileri toplama. Buna ek olarak yazılı belgeler yoluyla verili bilgiyi onaylama gerçekleştirilmelidir, bu adayın motivasyonunun ve destekli iş istihdamı alanında yeterliklerinin ilk analizini sağlayacaktır.
   
2. 
   Gerekli resmi zorunlulukları gerçekleştirme- kişisel mülakat.
   
3. 
   Yukarda tanımlandığı şekilde iki denetçinin adayın kişisel özelliklerini değerlendirmesi.
   

Tüm gelecek destekli iş istihdamı danışmanları; destekli iş istihdamı alanında yetkinliklerini gözden geçirmek için tüm üç adımı geçmek zorundadır. Detaylı iş profili, değerlendirme kısımlarının yapısına kişiyi götürmektedir ve işin amacı mülakat yapan kişi tarafından her zaman akılda tutulmalıdır.

Tüm yaşta engelli bireylerin açık iş piyasasında ücretli istihdama erişimi ve sürdürmesini destekleme tüm değerlendirme sürecinin önde gelen yaklaşımıdır. Engelli bireyler için tamamen güvence altına alınmış(sosyal ve sağlık sigortası) çalışma yerinin önemi hakkında bilinç adaylar için kesinlikle gereklidir.

Genel değerlendirmenin en iyi yolu; yeni destekli iş istihdamı danışmanıyla görüşme yapan iki kişi ile çift onaylama prensibini takip etmek olacaktır. Çalışan destekli iş istihdamı danışmanı ve örneğin insan kaynakları yöneticisi/ psikologlar ile bu çift kontrol; adayın doğru algısına yol açmalıdır.

Bu iki uzman; adayın aşağıdaki zorunluluklara kendini adamış olduğundan emin olmalıdır:

• 
  Sosyal çalışma, eüitim, pedagoji, psikoloji vb. alanında diploma/nitelik
  
• 
  Engelli bireylerin kariyer rehberliğinde ve/veya destekli iş istihdamında ek eğitim
  
• 
  Genel ekonomi anlayışı
  
• 
  Temel dijital yetkinlik (MS Office)
  
• 
  Seyahat (sürücü ehliyeti)
  

İşe alım üzerine, muhtemel belgelerin nüshası toplanmalıdır:

• 
  özgeçmiş,
  
• 
  sertifikalar,
  
• 
  diplomalar,
  
• 
  tavsiye mektupları,
  
• 
  staj sertifikaları,
  
• 
  diploma nüshaları.
  

Her aday aşağıdaki bilgileri tamamlamalıdır:

BÖLÜM A: GENEL BİLGİM

• 
  A1. Derleme tarihi:
  
• 
  A2. Gerçekleşmiş destekli iş istihdamı koçluk hizmeti ayları:
  
• 
  A3. Ad:
  
• 
  A4. Soyad:
  
• 
  A5. Doğum tarihi ve milliyet:
  
• 
  A6. Cinsiyet:
  
• 
  A7. Destekli iş istihdamı koçluk hizmetinin gerçekleştiği şirket:
  
• 
  A8. Destekli iş istihdamı hizmetinin gerçekleştiği merkez:
  
  • 
    Şehir:
    
  • 
    Adres:
    
  • 
    Telefon numarası:
    
  • 
    Fax numarası:
    
  • 
    Eposta (kişisel veya iş):
    
• 
  A9. Yer aldığınız projenin başlığı:
  

BÖLÜM B:EĞİTİM TECRÜBELERİM

• 
  B1. Kazanılan son eğitim ünvanı : (Diploma / sertifika)
  
• 
  B2. Son eğitim derecesinin alınma tarihi:
  
• 
  B3. Çalışılan ana konular:
  
• 
  B4. Eğitim yolunun pozitif unsurları:
  
• 
  B5. Geliştirilen yetkinlikler algısı (şuana kadar ne öğrendiniz?):
  
• 
  B6. Şu anda daha fazla derslere katılıyor musunuz? (Evetse,ne tür? )
  

BÖLÜM C. ÇALIŞMA TECRÜBELERİM (eğer varsa)

• 
  C1. Yürütülen temel iş:*
  
• 
  Bazen, nitelikli
  
• 
  C2. Yürütme periyodu:
  
  • 
    -den itibaren:
    
  • 
    -e kadar:
    
• 
  C3. Yürütülen ana görevler:
  
• 
  C4. Bu tecrübenin olumlu unsurları:
  
• 
  C5. Bu tecrübenin olumsuz unsurları:
  
• 
  C6. Güçlenen beceriler algısı (ne yapmayı öğrenmeyi umuyorsunuz?):
  
• 
  C7. Bu alanda çalışma motivasyonu (neden engelli bireylerle çalışıyorsunuz? Neden yöntem olarak destekli iş istihdamı?)
  
• 
  C8. Destekli iş istihdamı süreci ve günlük çalışmada gerçekçi bakış (beklentiler? endişeler? Eksik beceriler?)
  
• 
  C9. Mülakatları ve istihdam analizini yapma yeteneği (tecrübeler? yöntemler?)
  
• 
  C10. Danışanın gelişimini izleme yeteneği?
  

BÖLÜM D. DESTEKLİ İŞ İSTİHDAMI KOÇLUK HİZMETLERİYLE İLGİLİ BEKLENTİLER

D1. Aşağıdaki sonuçları beklerim :

• 
  Yeni beceriler/yetenekler edinimi
  
• 
  Kendi sosyal ve ilgili ağını genişletmek
  
• 
  Destekli iş istihdamı koçu olarak iş piyasası sırası
  
• 
  Ağ geliştirme
  
• 
  Diğer, lütfen belirtin?
  

• 
  D2. Destekli iş istihdamı koordinatörümden ….. açısından destek istemek zorundayım.
  

• 
  Etkinlikleri gerçekleştirmede yardım
  
• 
  Verilen işlerin açıklamasında netlik
  
• 
  En iyi uygulama çözümlerinden öğrenme
  
• 
  Diğer, lütfen belirtin?
  

• 
  D3. Bu tecrübeyle kıyaslandığında, şu korkularım var:
  

• 
  Yeterli bilgi ve becerileri edinememek
  
• 
  Aşırı teorik eğitim almak
  
• 
  Beklentilerimi karşılayamamak
  
• 
  Çalıştığım şirketin değerlerini karşılayamamak
  
• 
  Kazanılan becerileri fark edememe
  
• 
  Diğer, lütfen belirtin?
  

Eğer bütün resmi zorunluluklar gerçekleştiyse ve tüm belgeler makulse, ilk kişisel mülakat daveti adaylara verilebilir. Bu ilk toplantı/mülakat; yazılı belgeler yoluyla tüm verili bilgiyi onaylamayı amaçlar ve adayın motivasyonunun ve destekli iş istihdamı alanında becerilerinin ilk analizine sebep olur.Daha önce bahsedildiği gibi, ilk mülakat şirketteki iki çalışan kişi tarafından gerçekleştirilmelidir (çift kontrol).

Mülakat; bölüm E’de tanımlandığı gibi aşağıdaki yapıyı takip etmelidir:

BÖLÜM E Mülakat çerçevesi:

• 
  Bu çalışma alanı için motivasyon (örn. Neden engellilerle çalışma alanında ilgilisin? Neden destekli iş istihdamı seçebileceğin bir yöntem? Kişisel işsizlik tecrübesi ve ne yardım etti? Vb.)
  
• 
  Destekli iş istihdamı süreci ve çalışma üzerine gerçekçi bakış (Beklentiler?Endişeler?Etik sorular vb.)
  
• 
  Mülakat ve istihdam analizi yapma yeteneği ( tecrübeler, yöntemler vb.)
  
• 
  Bireysel istihdam eğitimi ve istihdam sürecini gözlemleme
  
• 
  Takip ve acentalar ile istihdam ağları ile koordinasyon
  

Bu mülakat ayrıca adayın engellilik farkındalık seviyesini kontrol etmelidir. Görüşme yapan kişiler mülakat süresince aşağıdaki örneklerden birini kullanabilir.

Örnek 1:

Görüşme yapan kişi; adayın aşağıdaki ifadeye Doğru/Yanlış cevabı vermesini istemelidir.

"Engeli olan biriyle karşılaştığımda, ne olduğunu asla sormamalıyım.“

• 
  Cevap YANLIŞ: “Kibarca soru sormanın uygun olduğu zamanlar vardır. Örneğin, kişiyi bir oyun veya etkinliğe dahil etme istediğinizde ve bunu yapmak için en iyi yolu bilmek istediğinizde. Fakat kişi bilgiyi paylaşmak istemezse, o zaman seçimine saygı duyun ve başka birşey hakkında konuşmaya geçin. Unutmayın; engeli dikkate almaksızın yetişkine yetişkin gibi davranın.”
  

Örneğin 2:

Görüşme yapan kişi adayın aşağıdaki ifadeye Doğru/Yanlış cevabı vermesini istemelidir:

“Tekerlekli sandalye veya hayvan rehber(örn.rehber köpek) gibi kişinin özel eşyasına dokunmamalıyım.”

• 
  Cevap DOĞRU: Rehber köpekler ve diğer özel hayvanlar sahiplerine yardım etmek ve onları güvende tutmak için vardır. Çalışırken hayvanı okşama ve konuşma sahibini riske sokabilir. Tekerlekli sandalye kişinin vücudunun uzantısı gibidir o yüzden ona dayanmak asla uygun değildir. Tekerlekli sandalyeler ve diğer ekipmanlara dokunmak ancak kişi uygun derse uygundur.
  

Örnek 3:

Görüşmeyi yapan kişi adayın aşağıdaki ifadeye Doğru/Yanlış cevabını vermesini istemelidir:

“Eğer kişinin konuşma bozukluğu varsa ve anlaşılması zorsa, bildiğimi düşünüyorsam kişinin ne söylemeye çalıştığını tahmin etmeliyim”

• 
  Cevap YANLIŞ: Onun yerine, sabırlı olmak ve kişinin konuşmasına zaman vermek daha saygılı ve genelde daha başarılıdır. Ne söylediklerini anlamanız için gerekirse tekrar edin. Kişiye, onu anlamadığınızı söylemeniz ve tekrar etmelerini istemeniz normaldir. Konuşma bozukluğu olan kişinin her zaman zihinsel engeli olmayacağını hatırlamak önemlidir– tıpkı engelsiz bir kişiyle konuşur gibi onlarla konuşun!
  

İlk kişisel mülakat bilgisini kayıt etmek gereklidir, dolayısıyla genel bir şablon kullanılmalıdır. Bu şablon; her iki röportör tarafından doldurulmalı ve mülakat bittikten sonra tartışılmalıdır.

Tablo 1: Taslak şablon ilk kişisel mülakat

Sorular	Cevaplar ve değerlendirme (röportör doldurur)
İş tecrübesi (Engelliler, ekonomik sektör, vb.)
Ek eğitimler (engellilerin istihdamı, tecrübeler, vb.)
Bu alanda çalışma motivasyonu (neden engellilerle çalışma? Neden, yöntem olarak destekli iş istihdamı? )
Destekli iş istihdamı süreci ve günlük çalışma üzerine gerçekçi bakış (beklentiler? endişeler?Eksik beceriler?)
Mülakat ve çalıştırılabilirlik analizi yapma yeteneği (tecrübeler? yöntemler?)
İstihdam için bireysel eğitim ve istihdam sürecini izleme
Özel ders rehberliği / İş arama desteği/ inceleme ve işletme aracılığı
ICT bilgisi, hareketlilik

Farklı Avrupa ülkelerinde, destekli iş istihdamı danışmanları için diğer gerekliliklerle karşılaşmaktayız. Bir taraftan, destekli iş istihdamı danışmanları için genel verili Avrupa eğitim seviyesi yokken diğer taraftan bazı ülkelerin destekli iş istihdamı danışmanlarının istihdamına karşı kendi yasal düzenlemeleri vardır. Örneğin, İspanya’da destekli iş istihdamı danışmanlarıyla ilgili bir şartname vardır: eğer destekli iş istidamı danışmanları, engellileri işe yerleştirme profesyonel sertifika öğretme/eğitme için işe alınıyorsa, 20 Mayısta yayınlanan Kraliyet Kararnamesi/721/2011, özel koşullarına uymalıdır. Bu koşullar içerisinde, öğretmenler bir diploma ve destekli iş istihdamı alanında 2 yıllık profesyonel tecrübeye sahip olmalıdır.Tüm diğer ülkelerde, ortaklığımız içerisinde henüz bu şekilde gerçekleştirilmemiştir fakat gelecek düzenlemeler beklenebilir. Destekli iş istihdamı danışmanları için uyumlu gelişmiş mesleki ders EQAVET, Avrupa üzerinde farklı mevcut sistemlerin standartlaştırılmasına bir çözüm olabilir–referans için lütfen Entellektüel Ürün 4: Destekli İş İstihdamı VET eğitim programı, bölüm sonuçlar&Ürünler kısmına bakınız. www.supportemployment.eu

Eğer aday D ve E etaplarında başarısız olursa, o zaman röportörler onun Coach@Work Vet eğitim kursuna katılmasını tavsiye edebilir ve daha sonra ikinci gözlemleme etabına geçebilirler.

Aday; ilk gözlemleme sürecinde tatmin edici düzeyde sunuyorsa, o zaman ikinci gözlemleme aşamasına geçmesi için kişi davet edilir.

10. Zorunlu etap 2 – İkinci gözlemleme

Vaka çalışmasına cevap vermek
İlk kişisel mülakattan sonra, her iki röportör, bir sonraki iki değerlendirme adımına katılan adaylar konusunda anlaşmalıdır. Bu aynı zamanda, destekli iş istihdamı danışmanları için VET eğitim kursunu başarıyla geçenler için de geçerlidir ve onlar becerilerinin tanınırlığı ve geçerliliği için ikinci gözleme adımına davet edilmiştir. Seçilen adaylar ikinci bir toplantıya davet edilmelidir.

Her birinin belli yazılı bir vaka çalışması üzerinde çözüm getirmesi istenecektir ve bu sonra öz-değerlendirme aracını tamamlayacaktır.

Bu vaka çalışması başlıksız olarak dağıtılmalıdır ve adayların farklı bilgi/beceri/yetkinlerini değerlendirmek için en az 15 farklı vaka çalışmasının olması önemlidir.
Öncelikle her bir aday bir vaka çalışmasını rasgele almalıdır. Adaylar, vaka çalışmasını yazılı şekilde cevaplamak için belli bir zaman süresine sahip olmalı ve onu uzman/röportöre teslim etmelidir.Verilen cevaplar; şeffaflık, planlanan eylemlerin konuyla ilgili mantıklı sırası ve anahtar sözcükler(kişi merkezli yöntemler, yetenekler vb.- destekli iş istihdamı danışmanının görev tanımı ile karşılaştırın) bakımından çalışan destekli iş istihdam danışmanları tarafından analiz edilmelidir.

Aşağıdaki vaka çalışmaları, gelecek destekli iş istihdamı danışmanlarının değerlendirilmesi için geliştirilmeli ve genişletilmelidir. Destekli iş istihdamının beş-adım sürecinde, farklı bilgi/beceri/yetenekler gereklidir ve bunlar vaka çalışmaları yoluyla görünür olmalıdır. Destekli iş istihdamının her bir adımında vaka çalışmaları farklı gerekli yetenekleri değerlendirmelidir. Örneğin, danışan katılımı sürecinde kişi merkezli yaklaşımın olması ve engellilerin kendi kararlarını vermesinde güçlendirilmesi çok önemlidir.

Adayların cevaplarının analizi için, vaka çalışmaları adaylara verilmeden önce değerlendirilen yetkinliklerin tanımlanması önemlidir. Gelecek bölümde, her bir destekli iş istihdamı aşamasının vaka çalışması böyle bir prosedür için örnek olarak sunulacaktır:

1. 
   Vaka çalışması örneği: Danışan katılımı
   

Vaka çalışması: Fiziksel engelli(sırt problemleri,disk kayması vb.) bir erkek (yaş 43, 1 çocuk) şu anda hastalık izninde fakat birkaç hafta içerisinde ofise geri dönecek. Dönüş konusunda endişeli çünkü ofiste ihtiyaçlarının anlaşılmadığını ve bazı meslektaşlarıyla problem yaşayacağını düşünüyor. Soru: Onu desteklemeye nasıl başlarsınız?

Değerlendirilmiş beceriler (röportör için): İletişim ve değerlendirme becerileri İhtiyaçlar analizi becerileri Kişiyle çalışırken kişi merkezli yöntemler Engellilerin kişisel kararı olarak destekli iş istihdamı sunmak Engellilik bilgisi ve işyerindeki etkisi İşyerlerinde güvenlik kuralları

2. 
   Vaka çalışması örneği: Mesleki profil
   

Vaka çalışması: İşitme engelli bir kadın (yaş 35, 2 çocuk) 15 senedir terzi olarak çalışmakta. Şimdi- elbiselerdeki sabun tozu yüzünden- alerjisi var. Bu çalışma alanını tamamen bırakmak istiyor ve 16 yaşındayken ve bir ofiste çıraklık yaptığı ilk mesleki eğitimini hayal ediyor. Ofis yöneticisi fakat bu alanda çıraklığından beri çalışmadı. Soru: Kadının gelecek mesleği hakkında gerçekçi bir fikir kazanmasını nasıl desteklersiniz?

Değerlendirilen beceriler (röportör için): Gözlem ve analiz becerileri (ihtiyaç analizi) İletişim ve değerlendirme becerileri Sosyal beceriler (empati, dinleme becerileri vb.) Karar vermeyi güçlendirme- kişi merkezli yaklaşım Kişi merkezli eylem planını gerçekleştirme İş piyasası çerçevesi– iş arayanlarla görüşme, iş fırsatları Engellilik bilgisi ve işyerinde etkisi

3. 
   Vaka çalışması örneği: İş bulma
   

Vaka çalışması: Öğrenme engelli bir kadın(yaş 36, çocuk yok) destekli iş istihdamı ofisine gelir. Çalışmak istediği işi tam olarak biliyor ve muhasebeci pozisyonuna 100’den fazla başvuru gönderdi. Gerekli niteliklere ve bu alanda ilk tecrübeye sahip fakat şuana kadar olumlu bir geri dönüş veya iş mülakatı için davet almadı.. Soru: Onu nasıl desteklersiniz?

Değerlendirilen beceriler (röportör için): Kendini tanıtma/sunum becerileri ve yaratıcılık İletişim ve değerlendirme becerileri Kişiyle çalışırken birey merkezli yöntemler Ağ oluşturma İş piyasası çerçevesi –İş arayanlarla görüşme, iş fırsatları Farklı bakış açıları ve beklentilerin yönetimi İşveren irtibatlar/networkler

4. 
   Vaka çalışması örneği: İş desteği – arabuluculuk
   

Vaka çalışması: Zihinsel engelli bir adam(yaş 28), inşaat hizmeti için deneyimsiz bir danışman olarak çalışmakta. Birkaç aydan beri, çalışma isteğini kaybetti ve hiç bir motivasyon göstermiyor, çalışma emirlerini unutuyor. İş arkadaşlarıyla, iş paylaşma ve görev dağılımı konularında sürekli tartışıyor. Takım lideri onu işten çıkarmak istiyor fakat adam iş yerinden ayrılmak istemiyor. Soru: Danışan ve firma arasında nasıl arabuluculuk yaparsınız? Hangi somut adımları önerirsiniz?

Değerlendirilen beceriler (röportör için): İletişim ve değerlendirme becerileri Danışan ve işveren ihtiyaçlarının ihtiyaç analizi Farklı bakış açısı ve beklentilerin yönetimi Takım denetleme Danışmanlık becerileri İş mevzuatı Sosyal beceriler (empati, dinleme becerileri vb.)

Vaka çalışmalarıyla ilgili yazılı cevapların analizi, uzmanlar tarafından destekli iş istihdamı alanında gerçekleştirilmelidir. Bu uzmanlar, değerlendirilen becerilerin düzeyini ve adaylar için gerekli ekstra gelecek eğitimi tahmin edebilir. Kişinin daha fazla eğitime ihtiyaç duyduğu alan, destekli iş istihdamı etabı bilinmeli veya iyi şekilde yerine getirilmeli ve hangisinin daha fazla eğitilmesi detaylandırılmalı.

11. Sonuç

Sunulmuş iki gözlemleme etabının birleşimi, tüm adayların geçerli ve uygun ölçümüne sebep olacaktır. Başvurular, destekli iş istihdamı sürecinin beş adımını uygulayabilmeli ve destekli iş istihdamı araç takımı ve pratik araçlarının nasıl kullanılacağının farkında olmalıdır. Ayrıca, destekli iş istihdamı danışmanlarının görev tanımıyla zorunluluklarını detaylı şekilde bilmelidir.

Bunun yanı sıra, uzmanlar/röportörler kendilerinin iyi değerlendirme, iletişim, analiz ile gözlem becerilerini kullanmalı ve geri bildirimi pozitif, yapıcı bir şekilde ifade etmelidir.

Bu araç, gerekli bilgi/beceri/yetenekler temelinde doğru gelecek destekli iş istihdamı danışmanlarını seçmek için tasarlanmaktadır. Bu araç, yeni destekli iş istihdamı danışmanlarını işe almada en uygun yola ulaşmada uyarlanabilir esnekliği sağlamaktadır.

12. Kaynaklar:

EUSE (2010): European Union for Supported Employment Toolkit. http://euse.org/index.php/resources/supported-employment-toolkit (11.08.2015)

Goleman, Daniel (2007): EQ. Emotionale Intelligenz. Deutscher Taschenbuch Verlag. München.

http://www.humanmetrics.com/cgi-win/jtypes2.asp(16.07.2015)

http://nonverbalreasoning.net (24.07.2015)

13. Ek I

Destekli iş istihdamı danışmanının öz değerlendirmesi

Öz değerlendirmenin aşağıdaki bölümü, gelecek destekli iş istihdamı danışmanı hakkında şu ana kadar verilen ve toplanan bilgi ile adayın kendi algısı arasında bir kontroldür. Aşağıdaki sorular destekli iş istihdamı danışmanının geliştirilmiş iş profilinden çıkarılmaktadır ve adayın kendi öz algısı ile iki röportörün toplumsal imajı hakkında bir kıyaslama sağlamalıdır.

Sonuç için vaka çalışmasından sonra anket adaylara verilmelidir.

İşlenen konular:

• 
  Engelli bireylerle çalışmak
  
• 
  Engelli bireyler için işverenler/firmalar
  
• 
  Ağ kurma ve farkındalık arttırma
  
• 
  ICT teknik ve araçlarının kullanımı
  

Konular		Açıklamalar: 1= tamamen katılıyorum; 2= katılıyorum; 3= kısmen katılıyorum; 4= katılmıyorum; 5= kesinlikle katılmıyorum	Rating
			1	2	3	4	5
1	Engelli bireylerle çalışma	Destekli iş istihdamı sürecinin beş aşamasını biliyorum.
		Farklı tür engellilikleri ve günlük hayattaki sonuçlarını biliyorum.
		İnsanları desteklemede kişi merkezli yaklaşımları biliyorum.
		Değerlendirme yöntemleri hakkında bilgim var. (güçlü yanlar/yetenekler/insanların endişeleri).
		İnsanların karar verme becerilerini nasıl güçlendireceğimi biliyorum.
		Farklı insanların ihtiyaçlarını analiz edebilirim.
		İnsanların işyerinde birbiriyle etkileşim içinde oldukları en az üç farklı network düşünebilirim.
		Farklı tür engellilikleri olan insanlarla göz hizasında iletişim kurabilirim.
		Anlaşılabilmek için farklı iletişim yöntemleri bulabilirim.
2	Engelli bireyler için İşverenler/ Firmalar	İş piyasası çerçevelerini biliyorum.
		İlgili iş düzenlemelerini analiz edebilirim.
		Mali fon imkanları hakkında bilinçliyim. (işverenler, engelliler, firmalar için).
		Çalışma ortamlarında engelliliğin etkilerini biliyorum.
		İş yerlerinde güvenlik kurallarını biliyorum ve onları anlaşılır şekilde anlatabilirim.
		Farklı arabuluculuk yöntemlerini biliyorum.
		İyi gözlem ve analiz becerilerim var.
		Kendimi iyi iletişim ve danışmanlık becerileri olan bir kişi olarak tanımlayabilirim.
		İşverenlere danışmanlıkta iyiyim.
		İş fırsatlarını müzakere etmede farklı yollar biliyorum.
		Farklı bakış açıları ve beklentileri yönetebilirim.
		Ağ kurabilirim ve işverenlerin 3-4 ağlarını bilmekteyim.
3	Ağ kurma ve farkındalık arttırma	Engellilerin farkındalığını arttırmak önemlidir.
		Farkındalık arttırmanın farklı yöntemlerini biliyorum.
		Destekli iş istihdamı sürecinde ilgili paydaş ve ortakların bilgisine sahibim.
		Pazarlama becerilerini biliyorum.
		Kendimi tanıtma becerilerine sahibim ve bunları diğer insanlara öğretebilirim.
		Çeşitli düzeylerde farklı paydaşlarla iletişimde iyiyim. (resmi, gayrı resmi, e-posta yoluyla, vb.).
		Yeni ağ/girişimlere karşı açık fikirliyim.
		Danışanların ihtiyaçları için farkındalık arttırmada devlet düzeyinde insanlarla iletişim kurmaya açığım.
		Ağ kurmada rolüm hakkında bilinçliyim ve engelli bireylerin tüm eylemlere öncülük ettiğini biliyorum.
		Engelliler ve onların işverenleri için farklı yasal zorunlulukları(BM sözleşmesi, ulusal yasalar vb.) biliyorum.
		Farklı ağlarla irtibatta kalabilirim ve bağlılığımı garanti edebilirim.
		Özgürce iletişim kurabilirim.
4	ICT araç ve tekniklerin kullanımı	İyi ICT bilgisine sahibim.
		Farklı teknik destek imkanları ve ekipmanı kullanabilirim.
		Engelliler için en az 3 teknik destek imkanı biliyorum.
		ICT yoluyla farklı iletişim imkanlarını biliyorum. (bilgisayara dayalı iletişim becerileri).
		ICT düzeyinde yeni ve yaratıcı teknikler kullanabilirim.
		Yeni ICT araçlarını anlayabilirim ve onları engellilere öğretebilirim.
		Teknik uzmanlara ağlar oluşturabilirim.
		İçeriğin basitleştirilmesi yöntemlerini biliyorum.
		Engellileri çalışma yerlerinde desteklemek için teknik ekipman hakkında bilgi sahibiyim. (örn.yenilenebilir kör alfabesi, ergonomic tasarımlı işyerleri vb.)

1^http://www.eqavet.eu/gns/policy-context/european-quality-assurance-reference-framework.aspx

2^http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=URISERV:c11108

3^http://www.eqavet.eu/gns/policy-context/european-quality-assurance-reference-framework/indicators.aspx