yoviy m ediatorlar — S54, leykotrien B4 uchun retseptorlar bor, 2) kim yoviy me-
diatorlarning leykotsitlar retseptorlari bilan birikishi, fosfolip azan in g faol holga
kelib, hujayra ichidan va hujayra tash qarisidagi b o sh liq d an kalsiy ajralib chi-
qishiga olib boradi. Sitozolda kalsiy m iqdorin in g ortish i leykotsitlarni harakat-
lantiruvchi elem entlarning kontraktilligini kuchaytiradi. D em ak , leykotsitlar-
ning harakatlanishida kalsiy b o sh rolni o‘ynaydi. Leykotsitlar m igratsiyasi uchun
m agn iy ham ishtirok etishi kerak. K ortikosteroidlar yuborish leykositlar h ara
katini butunlay to'xtatib qo'yishini aytib o‘tish lozim , chunki k ortikosteroidlar
xem otak sisida m uhim rol oyn ayd igan m ediatorlar — B 4 leykotrien v a
k o m
plem ent hosil bo'lishiga yo'l qo y m ay d i; 3) leykotsitlar em igratsiya uchun zaru r
m ediatorlar kon sen trasiyasini sezadi v a shu sababd an h am ish a yallig'lanish ning
ushbu m ediatorlar hosil bo'ladigan m arkaziga qarab h arak atlan ib b o rad i, 4) am -
yobasim on h arak atlarn in g a so sid a sito zo ld a bo'ladigan aktin va m iozin m ik ro-
filam entlarining faolligi yotadi, 5) leykotsitlarning m a lum to m o n ga qarab h ara
katlanishida m ikronaychalar m uhim vazifani bajaradi, bu larn in g destru ksiyaga
uchrashi leykotsitlarning yallig'lanish o'ch ogiga tom o n h arakatlan ishini izdan
chiqaradi.
F A G O T SIT O Z
Yallig'lanishning eng m uhim fenom eni
fagotsitoz hodisasidir, bu h o d isad a
segm ent yadroli granulositlar, m ikrofaglar va agranulositlar, y a n i m akrofaglar
ishtirok etadi, hujayra ichida h azm bo'lish jarayoni sh ularn in g sitop lazm asid a
yuzaga chiqadi. Fagotsitoz uch b o sq ich d an iborat: 1) fagotsitlan adigan zarracha-
larning fagotsit yuzasiga yopishuvi, 2) ularning yutilishi, 3) yutilgan m ikroblar
yoki zarralarn in g parchalanish i yoki y o q qilinishi.
Birinchi bosqichi. Fagotsitlovchi hujayralar bakteriya va zarrach alarga yopi
shib oladi, bu n d a oldin dan tanib bilib olish jarayoni bo'lm aydi. B iroq, yutiladi-
gan n arsa op son in (y an i im m u n oglobulin G va kom plem ent C 3b bilan o'ralib
qolgan holda fagotsitoz jarayon i tezlashishi aniqlangan, chunki neytrofillar va
m akrofaglar yuzasid a G im m u n oglobulin va uchinchi kom plem ent — S 3b uchun
retseptorlar bor.
Dostları ilə paylaş: