İMAM MEHMED EFENDİ 5
Bibliyografya : 5
İMÂM-I RABBÂNÎ 5
Eserleri. 11
Bibliyografya : 11
İMÂM-I SULTANÎ 12
İMÂM-I SULTANÎ HAYRULLAH EFENDİ 12
İMAM ŞAFİÎ TÜRBESİ 12
İMAM ŞAH 12
Eserleri. 12
Bibliyografya : 12
İMAM YÛSUF EFENDİ 13
İMÂMÂN 13
İMAMBÂRÂ 13
İMAME 13
el-İMÂME VE SİYÂSE 13
Bibliyografya : 14
İMAMET 14
Bibliyografya : 17
Fıkıh. 17
Bibliyografya : 21
İMÂMEYN 22
Bibliyografya : 22
İMÂMİYYE İMÂMİYYE 22
Bibliyografya : 24
İMÂMÜ'L-HAREMEYN 24
İMÂMÜDDİN er-RİYÂZÎ 24
Eserleri. 24
Bibliyografya : 25
İMÂMÜLHÜDÂ 25
İMAMZÂDE 25
Bibliyografya : 26
İMAMZÂDE, MUHAMMED B. EBÛ BEKİR 26
Eserleri. 26
Şerhleri. 26
Tercümeleri, 27
Bibliyografya : 27
İMAMZÂDE ABDÜLAZİM 27
İMAMZÂDE ESAD EFENDİ 27
Eserleri. 28
Bibliyografya : 28
İMAN 28
Bibliyografya : 31
Din Psikolojisi. 31
Bibliyografya : 34
Din Felsefesi. 34
Bibliyografya : 37
İMÂRE 37
Bibliyografya : 38
İMARET 38
İMARET 38
Bibliyografya : 40
İMDÂDİYYE 40
Bibliyografya : 42
İMDÂDULLAH TEHÂNEVÎ 42
Eserleri. 43
Bibliyografya : 44
İMKÂN 44
Bibliyografya : 45
İMLÂ 46
Bibliyografya : 47
İMRAHOR 47
İMRAHOR ÇEŞMESİ VE KASRI 47
Bibliyografya : 49
İMRAHOR İLYAS BEY CAMİİ 49
Bibliyografya : 51
İMRAHOR İLYAS BEY CAMİİ VE TÜRBESİ 52
Bibliyografya : 53
İMRÂN 53
Bibliyografya : 54
İMRÂN B. HITTÂN 54
İMRÂN B. HUSAYN 54
Bibliyografya : 55
İMRÂN B. ŞAHİN 55
Bibliyografya : 56
İMRÂNÎ, ALİ B. AHMED 56
İMRÂNÎ, YAHYA B. EBÜ'1-HAYR 56
Eserleri. 56
Bibliyografya : 56
İMROZ 57
Bibliyografya : 59
İMRUÜLKAYS B. ABİS 59
Bibliyografya : 60
İMRUÜLKAYS B. HUCR 60
Bibliyografya : 61
İMSAK 62
Bibliyografya : 62
el-İMTÂ' VE I-MUÂNESE 62
Bibliyografya : 64
İMTİHAN 64
İMTİNA 64
İMTİYAZ MADALYASI 64
Bibliyografya : 65
İMTİYÂZÂT 65
Bibliyografya : 70
Osmanlı Dönemi. 70
Bibliyografya : 78
İMZA 78
Bibliyografya : 80
İNÂBE 81
İNÂDİYYE 81
İNAK 81
Bibliyografya : 82
İNAK et-TÜRKÎ 82
Bibliyografya : 83
İNAL 83
İNAL, MAHMUD KEMAL 83
İNAL el-EŞREF 83
İNALOĞULLARI 83
Bibliyografya : 84
İN'ÂM 85
Bibliyografya : 86
İN'ÂM 86
Bibliyografya : 87
İNAN 88
Bibliyografya : 89
İNAN, ABDÜLKADİR 89
Eserleri. 90
Bibliyografya : 91
İNAN, MEHMET AKİF 91
Bibliyografya : 92
İNANÇ 92
İNANÇ BEY 92
İNANÇALP, MUALLİM CEVDET 92
İNANÇOĞULLARI 92
Bibliyografya : 93
İNAT 93
Bibliyografya : 94
el-İNÂYE 94
İNAYET 94
Bibliyografya : 95
İNAYET, HAMÎD 95
Eserleri. 96
A) Telif Eserleri. 96
B) Tercümeleri. 97
Bibliyografya : 97
İNÂYETULLAH HAN 97
Eserleri. 98
Bibliyografya : 98
İNBÂ 98
Bibliyografya : 98
İNBÂHÜVRUVÂT 99
bibliyografya : 99
İNBİSAT 99
İNCE MİNARELİ MEDRESE 99
Bibliyografya : 101
İNCİL 101
Bibliyografya : 107
İNCÎL VE SALÎB 108
Bibliyografya : 108
İNCİLİ ÇAVUŞ 108
Bibliyografya : 109
İNCİLİ KÖŞK 110
Bibliyografya : 111
İNCİR HANI 111
Bibliyografya : 112
İNCÛLULAR 112
Bibliyografya : 113
İNCÜ 113
Bibliyografya : 114
İNDETERMİNİZM 114
INDEXISLAMICUS 114
Bibliyografya : 115
INDIA OFFICE LIBRARY AND RECORDS 115
Bibliyografya : 116
İNDİYYE 116
İNDONEZYA 116
ÎNE 116
Bibliyografya: 118
İNEBAHTI 118
Bibliyografya : 120
İNEBAHTI DENİZ SAVAŞI 121
Bibliyografya : 123
INFAK 123
Bibliyografya : 124
İNFAZ 125
Bibliyografya : 126
İNFİRAD 127
İNFİSAH 127
Bibliyografya : 129
İMAM MEHMED EFENDİ
(ö. 1052/1642) Osmanlı hattatı.
Tokat'ta doğdu. Tokadı nisbesi ve "İmam" lakabıyla tanınmıştır. Genç yaşta ilim ve sanat tahsili için İstanbul'a gitti. Hıfzını tamamladıktan sonra Hasan Üsküdârî'den (ö. 1023/1614) Şeyh Hamdullah üslûbunda aklâm-ı sitteyi meşkederek mezun oldu. Nesih yazıda başarılı eserler vererek devrinin önde gelen hattatları arasında yer aldı. Pek çok mushaf ve evrâd yazdı. Mehmed Efendi'nin ölüm tarihini Müstakimzâde Tuhfe-i Hattâtîn'öe 1052 (1642), Suyolcuzâde Mehmed Necîb Devhatü'l-küttâb'da 1045 (1635-36) olarak kaydetmiştir. Ancak araştırmacıların çoğu daha dikkatli bir müellif olan Müstakimzâde'nin verdiği tarihi tercih etmiştir.
Mehmed Efendi'nin sınırlı sayıdaki eseri zamanımıza kadar gelebilmiştir. Yazdığı mushaflardan biri Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi'nde bulunmaktaydı.1 Ancak sahneye konan "IV. Murad" isimli piyes münasebetiyle teşhir edildiği İstanbul Kültür Sarayı'nda 2 27 Kasım 1971 akşamı çıkan yangında IV. Murad'a ait resim, kaftan ve diğer bazı kıymetli eşya ile birlikte yanmıştır. Nesih hattı ile ve on üç satırlı olarak tertiplenmiş bulunan bu mushaf 1 Ramazan 1041 (22 Mart 1632) tarihinde tamamlanmıştı: tezhibi ve cildi devrinin özelliklerini taşımaktaydı.
Günümüze ulaşan eserleri içinde İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nde kayıtlı 3 ve ferağ sayfasında 1048'de (1638) tamamlandığı belirtilen bir mushaf daha bulunmaktadır. Bu mushafın, Müstakimzâde'nin Tuhfe'de naklettiği şu hadiseye konu teşkil eden eser olması kuvvetle muhtemeldir: IV. Murad, Bağdat Seferi'ne çıkmadan önce devrin bazı âlim ve sanatkârlarını kendileriyle görüşmek ve ikramda bulunmak üzere saraya davet eder. Davetliler arasında bulunan Mehmed Efendi'den de bir mushaf yazmasını ister. Mehmed Efendi hiç çekinmeden. "Sözleşmesiz bu pazara girmem. Değerini tayin buyurun ki dönüşünüze kadar hem dua hem şevkle sonuna gelinsin inşallah" der. Bu sözlere şaşıran IV. Murad ona ne kadar istediğini sorunca, " 1000 kuruştan aşağı yazamam" cevabını alır ve 1000 kuruş yerine pey akçesi olarak 1000 altın verir. Bağdat'ın fethinden sonra padişah İstanbul'a döndüğünde hattat henüz tezhiplenmemiş cüzler halindeki mushafı sarayda IV. Murad'a sunar. Mushafı dikkatle inceleyen padişah hattata, "İmam Efendi, bu mushafın sonu hattı itibariyle baş tarafından daha hoş olmuş, niçin mutabık değil?" diye sorar. Hattat, tabii olarak hattın yazıldıkça açılıp güzelleşeceğini söylemek yerine, "İlk kısımları Bağdat fethinin kalp çarpıntılarıyla, son kısımları ise fethin ve dönüşünüzün sevinci hayaliyle yazıldı" karşılığını verince 1000 altın daha ihsana nail olur. Müstakimzâde'nin Tuhfe'de, "Satılır bir sözü bin dînâra" mısraıyla bahsettiği bu mushafın yazıldığı tarih ve tamamlanmamış tezhibi göz önüne alınarak bunun anılan eser olduğu düşünülebilir. İmam Mehmed Efendi'nin Sabancı koleksiyonunda da 1043 (1633) tarihli bir mushafı mevcuttur.
Yetiştirdiği talebeler arasında Tophânevî Mahmud Nuri, Abdullah b. Cezzâr efendilerle Belgradlı Mehmed Paşa hat sanatının XVII. yüzyıldaki mühim isimle-rindendir. Mehmed Efendi'nin, Mehmed b. Tâceddin (ö. 996/1588) tarafından telif edilen Risâle-i Kavâid-i Hat 4 adlı eseri istinsah etmesi, hüsn-i hattın tatbikatından başka nazariyatına da meraklı olduğuna bir delil sayılabilir.
Bibliyografya :
Suyolcuzâde, Deohatü 'l-küttâb, s. 11; Müstakimzâde. Tuhfe, s. 475-476; Habîb. Hat ve Hat-tâtân, İstanbul 1305, s. 148; Cl. Huart. Les cal-ligraphes et tes miniaturistes de l'orient mu-sutman, Paris 1908, s. 134-135; Karatay, Türkçe Yazmalar, I!, 4; a.mlf.. Arapça Yazmalar, I, 257; Şevket Rado, Türk Hattattan, İstanbul, ts. (Yayın Matbaacılık], s. 94, 96; M. Uğur Derman, "tmam Mehmed", TA, XX, 104.
Dostları ilə paylaş: |