Raqamli mobil aloqa

9.6. Mobil aloqa tizimlarda dupleks rejimni tashkil qilish
Aniq tizimga ajratilgan jami chastota va vaqt bo‘yicha re-
sursni faqat ko‘p stansiyali foydalanishga, balki dupleks rejimni 
ta’minlashga, ya’ni ikki tomonlama parallel axborot almashi-

---

149
nuviga ham to‘g‘ri keladi: tizimdan abonentga va teskarisiga. 
Mobil radioaloqa tizimlarda chastotali va vaqt bo‘yicha du-
pleksni qo‘llash o‘rin topgan. FDD 
(frequency division duplex)
deb nomlanuvchi birinchi variant dupleks juftlik ikkita chastota 
polosasini egallaydi. Bu polosa, o‘z navbatida chastota bo‘yicha 
dupleks tarqoqlangan deb nomlanuvchi himoya intervali bilan 
ajratilgandir.
To‘g‘ri
kanal
To‘g‘ri
kanal
Chastotalar
oraliq kengligi
Teskari
kanal
Teskari
kanal
BS
MS
f
a
f
a
f
a
f
a
9.4-rasm.
Chastotalarni dupleksli tarqoqlash prinsipida
tashkillashtirish.
Shunday qilib abonentlar orasidagi axborotning uzatilishi va 
qabul qilinishi har xil chastotalarda amalga oshiriladi. FDD prin-
sipini 9.4-rasm ifoda qilib ko‘rsatadi.
FDD asosida birinchi va ikkinchi avlod (AMPS, DAMPS, 
GSM, IS-95 va boshqalar) standartlar tizimi tuzilgandir.
Ikki tomonlama aloqa uchun vaqt bo‘yicha dupleksda 
(TDD 
— time division duplex)
uzatish va qabul qilish kanallarning 
vaqt bo‘yicha ajratishda birgina tashuvchi qo‘llaniladi (9.5-
rasm). 
Mavjud bo‘lgan sotali aloqa tizimlari uchun TDD rejimini 
qo‘llash xarakterli emas, ammo simsiz telefonlar (CT2, DECT 
va b.) standartlarida keng tarqalgandir. Bundan tashqari unga 
uchunchi avlod UMTS va cdma2000 standartlarida alohida joy 
ajratilgan.
f
a

---

150
MS
BS
f
a
f
a
f
To‘g‘ri/teskari kanal