Resmi adı: Bulgaristan Yönetim şekli: Parlamenter Cumhuriyet Başkent
Yüklə 383,5 Kb.
|
1 2
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bulgaristan’dan Gelen Ziyaretçi Sayısı
- Türk Firmalarının Yatırımları
- Bulgaristan’daki Türk Bankaları
- Türkiye’deki Bulgar Yatırımları
- Ticari ve Ekonomik İlişkilerde Karşılaşılan Sorunlar
- İşbirliği İmkanları
- Türk-Bulgar İş Konseyi
- E k-1: Bulgaristan’ın Bölgeleri
Kaynak: TÜİK2010 yılı Bulgaristan'a ihracatımız artışını sürdürerek, 2009 yılı aynı dönem ihracatı olan 1,4 milyar dolardan yüzde 7,4’lük bir artışla 1,5 milyar dolara artmıştır. Aynı dönemde Bulgaristan'dan ithalat yüzde 34,4’lük bir artış sergileyerek 1,1 milyar dolardan 1,7 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Toplam ticaret hacmi ise 2010 yılında 2,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. 2011 yılı ilk dört ayında Bulgaristan'a ihracatımız artışını sürdürerek, 2009 yılı aynı dönem ihracatı olan 451.940 milyon dolardan yüzde 9’luk bir artışla 497,138 milyar dolara artmıştır. Aynı dönemde Bulgaristan'dan ithalat yüzde 35’lik bir artış sergileyerek 529.884 milyon dolardan 810,891 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Toplam ticaret hacmi ise 2011 yılı ilk dört ayında 1,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Türk Firmalarının Yatırımları Bulgaristan’da yaklaşık 1500 civarında Türk şirketinin faal olduğu tahmin edilmektedir. 2010 yılında Türkiye’nin Bulgaristan’a yaptığı yatırımlarda 11,7 milyon Euro’luk bir artış yaşanmıştır. Mali kriz Bulgaristan’da müteahhitlik sektörünü önemli ölçüde olumsuz etkilemiş ve buna paralel olarak Türkiye’nin Bulgaristan’da gerçekleştirdiği müteahhitlik hizmetlerinde bir durgunluk yaşanmıştır. Türkiye’nin, Bulgaristan’a yaptığı toplam yatırım miktarı yaklaşık 600-700 milyon Euro düzeyindedir. Müteahhitlik hizmeti de göz önüne alındığında 1 milyar Euro Türk know-how ve sermayesi Bulgaristan’a yatırılmıştır. Diğer taraftan kayıt altına alınamayan ticaret miktarı eklendiğinde Türkiye’nin Bulgaristan’daki varlığının Bulgaristan ekonomisindeki payının yaklaşık % 15 olduğu gözlenmektedir. Bulgaristan Yatırımlar Ajansı verilerine göre Türkiye 1996-2009 döneminde kümülatif 392 milyon Euro doğrudan yatırım ile ülkedeki 19. yatırımcı konumundadır. Ancak anılan hesaplamaya üçüncü ülkeler üzerinden gelen Türk sermayesi (dolayısıyla örneğin, Şişecam yatırımı) dahil edilmemiştir. Bulgaristan'daki özelleştirme programı bürokratik engeller nedeniyle aksamakla birlikte bu alanda önemli işbirliği potansiyeli bulunmaktadır. Türk firmaları kağıt fabrikası, askeri sanayi tesisleri, makine imalat tesisleri, oteller gibi bazı tesislerin özelleştirilmesine ilgi göstermektedir. Özelleştirme çerçevesinde Şişe Cam, Bulgaristan’da iki önemli tesisi satın almıştır. Bulgaristan’ın geneline yayılmış bulunan ve katma değer ile istihdam yaratma açısından Bulgaristan’ın ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayan Türk yatırımlarının sektörel bazdaki çeşitliliği dikkat çekmektedir. Bu yatırımlar; turizm, bankacılık, tekstil ve hazırgiyim, ev aletleri, oto yedek parça, ulaştırma, aluminyum, pvc, gıda, su şişeleme, odun işleme sahalarına yayılmıştır. Bulgaristan’da yapılan Türk yatırımlarının çoğunluğu imalat sanayinde yerel istihdam yaratan alanlarda yapılmıştır. 1997’de ülkenin en büyük cam sanayii kuruluşlarından Sodi-Devnya'nın özelleştirilmesinde kayıtlara Belçikalı Solvay grubunun yatırımı olarak geçen ancak Solvay ile Şişe Cam'ın Doğu Bloku ülkeleri için yapmış oldukları ortak strateji çerçevesinde birlikte gerçekleştirdikleri 35 milyon dolarlık bir yatırım söz konusudur. “Şişecam A.Ş.”, Bulgaristan’ın Tırgovişte kentinde başlangıç sermayesi 160 milyon dolardan bilahare 220 milyon dolara çıkarılan, 200 bin ton kapasiteli bir düz cam, cam eşya, işlenmiş cam ve ayna üretim tesisi kurmuştur. Şirket yetkilileri, bu tesisin şu ana kadar yapılan yatırım bedelinin 380 milyon doları bulduğunu ifade etmiştir. Cam eşya fabrikası Temmuz 2005, düz cam fabrikası Şubat 2006 yılı başında faaliyete geçmiştir. Şirket yaklaşık 1500 kişiye istihdam sağlamaktadır. Üretimin nerdeyse tamamı ihraç edilmektedir. 2009 yılında 153 milyon Dolar ciro gerçekleşmiştir. Şişecam’a, 4 Ekim 2005 tarihinde, Bulgaristan Yatırım Ajansı tarafından “Birinci Sınıf Yatırımcı Sertifikası” verilmiştir. Sözkonusu yatırım Bulgaristan’da yapılan en büyük “sıfırdan yatırım”lardan (green field investment) biri olmuştur. Başbakan Erdoğan’ın Mart 2008’de yaptığı Bulgaristan ziyareti çerçevesinde Şişecam Grubu’nun ilk faz yatırımına ilaveten 415 milyon Dolar değerinde II. Faz Yatırımın planladığını, ikinci yatırımda mevcut tesislere eklenecek II. Düz cam, Otomotiv camı, Kaplamalı cam ve Lamine cam tesislerinin yer alacağı duyurulmuştur. 2010 yılına kadar inşa edilmesi planlanan Şişecam’ın söz konusu yeni fabrika yatırımları ise uluslararası mali kriz gerekçesiyle ertelenmiştir. Şubat 2011'de yeni tesisinin açılışına Başbakan Borissov da katıldı Şumen kentinde bulunan ve aluminyum mamülleri üreten “Alcomet” fabrikası bir diğer önemli Türk yatırımıdır. 1999 yılında Bulgaristan Özelleştirme İdaresi’nden satın alınan şirkette 790’un üzerinde personel çalışmaktadır. İşletmenin satış gelirleri 2008 yılında 112 milyon Euro, 2009’da ise 82 milyon Euro düzeyinde gerçekleşmiştir. Türk sermayeli “Dedeman” firması 2008 yılı Mart ayında Sofya ve Plovdiv’de 4 yıldızlı Princess otellerinin işletmesini üstlenerek Bulgaristan pazarına girmiştir. Dedeman her iki otelde de yenileme çalışmaları yaparak onları 5 yıldızlı hale getirmeyi amaçlamaktadır. Dedeman’ın ayrıca biri kış turizmi merkezi Bansko’da diğeri de SPA turizminin yaygın olduğu Velingrad’da iki otelin daha işletmesini üstlenmeyi öngördüğü iletilmektedir. Princess Grubu Bulgaristan’a ilk olarak önceleri otel ve kumarhane işletimiyle girmiş fakat otel işletmesini Dedeman’a devrettikten sonra diğer alanda faaliyetlerine devam etmektedir. Ayrıca Kasım 2007’de Sofya’da bir “outlet center” açmıştır. “Etap Adres” Bulgaristan’ın en büyük otobüs işletmelerinden biridir. Sofya Otogarının işletmecileri arasında yer almaktadır. Grup olarak su sektörüne de girmiş bulunmaktadır. “Santinelli” İhracata yönelik olarak Filibe’de tekstil/konfeksiyon alanında çalışmakta olup, 360 civarında işçi istihdam etmektedir. “Süzer Holding”, Tuna kıyısındaki "ZMK Nikopol" Karton fabrikasının yüzde 87.5 oranında hissesine sahiptir. Aksan Kalıp A.Ş.’nin Botevgrad’da Mikroak ünvanlı konnektör üretim tesisi; Faf Metal A.Ş.’nin Şumen’de Aluminyum ve metal işleme tesisi mevcuttur. 20 Temmuz 1998 tarihinde Kızanlık'ta 60 kişinin çalıştığı ve ayda 15.000 ton parke üretecek bir fabrika Gabrovnitsa AD adlı şirket tarafından hizmete açılmıştır. Türk işadamlarının Hasköy civarındaki yatırımları hızla artmaktadır. Türk firması "Trikom" bu bölgede bir tekstil fabrikası satın almıştır. Özellikle tekstil alanında Türk firmalarının Bulgaristan’da üretim yapmaya yöneldiği ve bu alanda yatırımları olduğu bilinmektedir. Maser Holding, Ocak 2000'de Bulgaristan'da Sofya Havaalanı yakınında yünlü kumaş ve iplik üretimi yapan Nitex firmasını Belediye özelleştirmesinden almıştır. Holding, Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan özelleştirme yoluyla aldığı alışveriş merkezinin renovasyonunun devam ettiğini ve toptan satış yapılmasının öngörüldüğünü bildirmiştir. Zorlu Linens ve Damat’ın Sofya’da, Altınbaş Kuyumculuk’un Sofya, Dobric ve Burgaz’da mağazaları bulunmaktadır. Şahinler Bulgaria OOD, 2001 yılı Temmuz ayında faaliyete başlamıştır. Firma Bulgaristan’ın Kırcaali bölgesinde 5 bin 500 metrekarelik tesisinde, örgü kumaştan bayan ve erkek modelleri üzerinde çalışmaktadır. Şahinler-Bulgaria 270 çalışan ve 200 makina ile hizmet vermektedir. Elkabel AD adlı kablo ve elektronik ekipman üreten firmanın hissedarlarından olan Türk firması hisse artırımı yaparak şirketin yüzde 96 hissesine sahip olmuştur. Diğer başlıca Türk yatırımları ise şu şekilde sıralanabilir: temizlik ve hijyen ürünleri sektöründe yer alan Varna merkezli Hayat-Kimya, otomotiv yedek parça imalatı yapan Plovdiv merkezli Tekno-Aktaş, Kazanlık’taki Arcomat, şişelenmiş su üreten Kom, ağaç ürünleri imalatı yapan Kastamonu Entegre’nin Gabrovnitsa firması, Santinelli’nin Plovdiv’deki tekstil fabrikası, otobüs işletmesi Etap Adres, ilaç sektöründe Nobel-Pharma. Bulgaristan pazarında faaliyet gösteren diğer Türk markalarından bazılarını ise Taç, Eczacıbaşı Vitra, Eti, Ülker, Sarar, İstikbal, Doğtaş, Yağmur, Isuzu, BMC, Temsa, Polisan, Betek ve Beko olarak sıralamak mümkündür. Bulgaristan’daki Türk Bankaları Ziraat Bankası'nın Sofya Şubesi, 11 Temmuz 1998 tarihinde dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz'ın ziyareti sırasında törenle hizmete açılmıştır. Filibe ve Kırcali’de ofisleri bulunmaktadır. Demirbank’ın Bulgaristan’daki "Demirbank Bulgaria" ünvanlı bankası 22 Mart 1999 tarihinde dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından hizmete açılmıştır. Fona devredilen Demirbank Türkiye için HSBC tarafından verilen teklifin kabul edilmesinin ardından BDDK, 11 Nisan 2002’de Demirbank Bulgaria’nın yüzde 70 hisselerinin de sahibi olan Demir-Halkbank (Hollanda) için Doğan-Cıngıllıoğlu konsorsiyumu tarafından verilen teklifi kabul etmiştir. Bankanın adı Demirbank Bulgaria iken D Bank olarak değiştirilmiştir. Banka Türk ve Bulgar Avrobond piyasalarında aktiftir ve Bulgaristan hazine bonosu piyasasında “Primary Dealer” lisansı ile işlemler gerçekleştirmektedir. Bulgaristan Menkul Kıymetler Borsasına üyeliği çerçevesinde danışmanlık ve araştırma hizmetlerinin yanı sıra bireysel bankacılık alanında da pazar payını artırmaktadır. 20 Ekim 2006 tarihi itibariye bankanın tüm hisseleri Fuat Güven tarafından alınmıştır. Sofya merkezde, Varna, Burgaz ve Filibe şubesi bulunan bankanın şube sayısı 35’e çıkmış durumdadır. Banka sahibinin çeşitli alanlarda büyük yatırımları da mevcuttur. Bu arada T.C. İş Bankası Sofya’da şube açmak üzeredir. (Temmuz 2011’de açılması bekleniyor.) Ancak Sofya Şubesi’ni doğrudan T.C. İş Bankası olarak değil Bankanın Almanya’da kurmuş olduğu İş Bank GMBH Frankfurt üzerinden açacaktır. Dolayısıyla, şube Bulgaristan’da Türk yatırımı olarak değil ancak Türk sermayeli Alman yatırımı olarak görülecektir. Türkiye’deki Bulgar Yatırımları 2010 yılı itibariyle Türkiye’de 334 adet Bulgaristan menşeli firma faaliyet göstermektedir. Diğer taraftan, 2003 Ekim’de açılışı yapılan Bulgar petrokimya şirketi “Prista Oil”in 15 milyon dolarlık sanayi ve motor yağı fabrikası yatırımı, ülkemize yapılmış ilk Bulgar yatırımı olma özelliğini taşımaktadır. Müteahhitlik Hizmetleri Türk müteahhitlik firmaları, Bulgar Hükümeti’nin programında yer alan altyapı projelerine ilgi göstermektedir. Bu çerçevede, Doğuş-Eko Konsorsiyumu Mart 2003’de Trakya Otoyolu’nun Karnobat-Burgaz arasındaki 36 km anayol ve 21 km yan yollardan oluşan bölümünün yapımını üstlenmiş ve 2006 yılı Ekim ayı itibariyle tamamlamıştır. Açılışı Sergei Stanishev tarafından 1 Ekim 2006 tarihinde Vetren Köyü'nde düzenlenen bir törenle gerçekleştirilmiştir. Törene, Doğuş-Eko Firması'nın davetine icabetle Bayındırlık ve İskan Bakanımız Sayın Faruk Nafiz Özak da iştirak etmiştir. Toplam proje tutarı 77 milyon dolar olarak iletilmektedir. Bulgaristan’ı Yunanistan sınırına bağlayan Podkova-Makozo karayolu inşaatını ise Hazinedaroğlu İnşaat üstlenmiştir. Sofya-Niş Otoyolu’nun Sırbistan bölümü, ENKA-Bechtel konsorsiyumuna verilmiştir. Projenin bu bölümü ABD Eximbank tarafından finanse edilmektedir. Projenin Bulgaristan tarafında kalan 42 kilometrelik otoyolunun fizibilite çalışmalarının yapılması görevi Japon Yatırım Bankası’na verilmiştir. MNG Holding, AB’nin Güneydoğu Avrupa bölgesinin tarımsal kalkınması için sağladığı ISPA fonu tarafından finanse edilen Gorna Oriahovista, Dolna Oriahovista ve Liaskovets bölgesine yönelik atık su arıtma tesisi projesini üstlenmiştir. Proje’nin amacı Yantra Nehri’nin kirlenmesini önlemektir. İki yılda tamamlanması öngörülen proje 8.9 milyon Avro değerindedir. Penta A.Ş., Grand Otel Sofya’nın yeniden imar işlerini üstlenmiştir. 6 milyon dolar değerindeki bu proje 1 Kasım 2000 tarihinde otel sahibine teslim edilmiş ve otel Aralık ayı içinde Radisson SAS Grand Hotel ismiyle faaliyete geçmiştir. Er-Ba İnşaat, 29 Mart 2005 tarihinde Bulgaristan’da Holiday Inn Oteli inşaatına ilişkin 130 milyon dolar tutarındaki projeyi üstlenmiş ve tamamlamıştır. Kayı İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. toplam proje bedeli 130 milyon Avro olan Serdika Center Sofia Alışveriş ve Ofis Merkezi inşaatını üstlenmiştir. Alışveriş Merkezinin açılışı 15 Mart 2010 tarihinde yapılmış olup, Ofis Merkezinin inşaatı devam etmektedir. MAPA-Cengiz JV 20 kilometre uzunluğundaki Lulin otobanı projes, Mayıs 2011’de Başbakan Borissov'un katılımıyla açıldı. Tekfen-Gama ortaklığı ise ALSTOM Power Generation AG’nin ana müteahhit firması olduğu Maritza-Iztok 1 termik santralinin inşaasında taşeron firma olarak görev almıştır. Doğuş İnşaat’ın Ekim 2008'de İhalesini kazandığı, Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da gerçekleştirilecek olan, Sofya Metrosu Genişletme Projesi Lot 1 Kesiminin, başlayan, sinyalizasyon ve Elektromekanik işleri dahil Projelendirme ve Yapım İşleri devam etmektedir. Metropoliten “EAD” tarafından ihale edilen toplam 185,2 milyon Euro tutarındaki Nadejda Kavşağı (Km 4+140) – Merkezi Tren Garı – Svata Nedelia Meydanı – Patriarh Evtimiy Bulvarı (km 7+910) arasındaki Metro İnşaatı 3,8 km uzunlukta olup, 4 metro istasyonunu içermektedir. Avrupa Bölge Kalkınma Fonu ve Milli Bütçe’den finanse edilecek olan işin süresi, projelendirme dahil 45 ay olarak öngörülmektedir. Proje bedeli 329.133.186,23 BGL’dır (168,2 milyon EURO). 1 Aralık 2008 tarihinde başlayan projenin 31 Ağustos 2012 tarihinde tamamlanması öngörülmektedir. Projenin finansmanı Avrupa Birliği Fonları ve Sofya Belediyesi bütçesinden karşılanmaktadır. 2007 yılında kaydadeğer üstlenilen yeni projeler bağlamında 9,4 milyar Euro değerinde Lowech Atık su Toplama ve Temizleme projesinin Sistem Yapı İnşaat ve Ticaret A.Ş. tarafından üstlenilmesi bulunmaktadır. 7 milyon Dolar değerinde bir petrol ve doğalgaz sondaj servisi projesi, Güney Yıldızı Petrol Üretim Sondaj Müteahhitlik ve Ticaret A.Ş. tarafından üstlenilmiştir. Bulgaristan 29 Aralık 2006 tarihinde yürürlüğe girmiş olan İnşaat Odası Yasası hakkında Sofya Ticaret Müşavirliğimizden temin edilen bilgiler yer almaktadır. “29 Aralık 2006 tarihinde Bulgaristan Resmi Gazetesinde İnşaat Odası Yasası yayınlanmıştır. Söz konusu Yasa İnşaat Firmalarının ve bunların mesleki örgütünün uyması gereken şartları düzenlemektedir. İnşaat Odası Yasasına Bulgaristan’da inşaat faaliyetinde bulunan yerli ve yabancı firmalar uymak zorundadır. Yasa, Bölgesel Planlama Yasasının 137. maddesi 1. fıkrasında tanımlanmış 1. ila 5. kategorilerindeki inşaat ve montaj işlerini yapan firmalara “İnşaat Firmalarının Merkezi Meslek Sicili”ne kaydolma zorunluluğu öngörmektedir. Sicil kamoyuna açıktır ve Oda’nın web sayfasında yayınlanmaktadır. Söz konusu Yasa ile Sofya merkezli bir tüzel kişilik olarak İnşaat Odası kurulmaktadır. Oda, İç Tüzüğüne uygun olarak il merkezlerinde şube açmaktadır. Ayrıca İnşaat Firmalarının Merkezi Meslek Sicilini kurmakla ve tutmakla görevli kurulmuştur. Oda Yönetim Kurulu üyeleri inşaat firması temsilcilerinden oluşmaktadır. Birinci kategoride sicile kayıt yaptırmış inşaat firmaları diğer kategorilerdeki inşaat işlerini yapabilme yetkisine sahiptir. İkinci kategoride sicile kayıt yaptırmış inşaat firmaları ise birinci kategori işler haricindeki kategorilerin işlerini de yapabilmektedir. Üçüncü, dördüncü ve beşici kategoride bulunan firmalar ise sadece kendi kategorisine ait alt işleri yapabilmektedir. İnşaat Sicilini’nin tutulması Oda’nın Genel Kurulu tarafından kabul edilen ve Ağustos 2007 tarihinden Resmi Gazete’de yayınlanan Tüzük ile düzenlenmektedir. Sicile kaydı yapılacak firmaların uyması gereken koşullar şöyledir:
Çalışan iş gereklerini yerine getirmediklerinden dolayı meydana gelecek zararlar için sigortalarının bulunması gerekmektedir. Bu koşulların yanı sıra birinci kategoride yer alacak firmaların önceki yıl ortalama personel sayısının 50’den, gayri safi gelirlerinin 1,534 milyon Euro’dan (3 milyon leva) ve maddi duran varlıklarının 255,6 bin Euro’dan(500bin leva) az olmaması, ikinci kategoride yer alacak firmaların ise önceki yıl ortalama personel sayısının 30’dan, gayri safi gelirlerinin 767 bin Eurodan(1.5 milyon leva) ve maddi sabit varlıklarının 102,3 bin Euro’dan (200 bin leva) az olmaması şartlarına uymaları gerekmektedir. Sicile kayıtlı her firma beyan etmesi gereken değişiklikler konusunda meydana geldikleri tarihten itibaren 14 gün içerisinde yetkilileri bilgilendirmek durumundadır. Bir yıl içerisinde üç defa bunu yerine getirmediği takdirde firma sicilden çıkarılmaktadır. Sicilden çıkartılmanın diğer nedenleri firmanın kapatılması, her yıl 30 Haziran’a kadar önceki yılın mali raporunun ibraz edilmemesi, tasfiye prosedürüne girmesi ve Bulgaristan’da sürekli faaliyette bulunmayan yabancı firmalar hariç olmak üzere bir firmanın üç yıl boyunca inşaat işleri gerçekleştirmemesidir. Küçük çaplı iş yapan (örneğin onarım) firmaların kaydolma zorunluluğu bulunmaktadır. Söz konusu sicil internette yayınlanmaktadır. Sicilde yer almayan firmalar işverenle sözleşme imzalayamamaktadır. Kanuna göre; sözleşmenin halihazırda imzalanmış olduğu hallerde işi üstlenen inşaat firması sicil işlemlerini tamamlamamış ise bu işlem tamamlanana kadar inşaatı biten birimi kullanıma girmesine izin verilmeyecektir. Bulgaristan İnşaat Odası’nın yeni yönetim kadrosunun seçildiği 2010 genel kurul toplantısında 2011 yılından itibaren inşaat sicilinde firmaların her yıl yaptıkları kayıt yenilemesinde ödedikleri ücretin faaliyetlerinin kapsamını ve 300 levalık baz fiyatı dikkate alan formülle hesaplanması kabul edilmiştir. Şu ana kadar kayıt yenilemede her firmanın ödemekle yükümlü olduğu 1,200 levalık meblağdan, küçük firmalar açısından haksız durum yarattığı için, vazgeçilmiştir. İlk kayıt ücretinde bir değişiklik yapılmamış olup, inşaat firmalarından büyüklerine göre 614 Euro 1.200 leva ile 1,534 bin Euro (30 bin leva) arasında bir giriş ücreti alınmaktadır. Beyanname Oda’nın web sayfası (www.ksb.org) aracılığıyla da doldurulmaktadır. Bu beyanname ile birlikte 15 adet belgenin doldurularak ibraz edilmesi gerekmektedir. Ticari ve Ekonomik İlişkilerde Karşılaşılan Sorunlar
İşbirliği İmkanları Türk firmaları Bulgaristan’da soda, kağıt ve şeker üretimi, makine imalat, elektronik ve turizm alanında yaptıkları yatırımların yanında gıda sanayi, otelcilik, yol ve altyapı inşaatları, kimya, tekstil ve konfeksiyon sektörlerinde işbirliği projelerini takip etmektedir. İki ülke için işbirliğine uygun sektörler tarım sanayi, müteahhitlik sektörü ve inşaat malzemeleri, savunma sanayi, turizm (termal/sağlık), sağlık ekipmanları, otomotiv yan sanayi sektörü olarak gözlenmektedir. Yerel Yönetimler ve KOBİ’ler İçin İşbirliği Yapılabilecek Diğer Alanlar İki ülke arasında ekonomi alanında hızla ilerleyen ilişkilerimizin çeşitliliği, enerji, güvenlik ve siyasi alanlara da doğal olarak olumlu yansımaktadır. Bu çerçevede iki ülkenin insanları sistematik olarak sivil toplum platformlarında işbirliğini geliştirmelidirler. Son dönemde, AB kapsamında sınır bölgelerinde işbirliğinin geliştirilmesini teminen bu bölgelerde yeralan belediyelerin kurumsal kapasite artırımı, sınır bölgelerinde yerel ekonomilerin ve KOBİ’lerin geliştirilmesi alanlarında yaptığı işbirliği çalışmaları buna ilave örnek teşkil etmektedir. İki ülke yerel ve mülki idareleri arasında kardeş şehir ve kardeş belediye bağları kurulmasında son yıllarda önemli artış yaşanmıştır. Her geçen gün bu listeye yeni bir kardeş şehir/belediye oluşumu eklenmektedir. Halihazırda kardeş şehir ve belediye sayısı 60 civarındadır. Alt başlıklar olarak değerlendirilebilecek alanlar arasında, AB Yardımlarıyla Sınır Ötesi İşbirliği programı bulunmaktadır. AB hibe yardımları ile desteklenmek üzere, ülkemizle Bulgaristan arasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı başlatılması amacıyla iki ülke heyetleri, özellikle yakın illerin yerel yöneticileri ve KOBİ temsilcileri bir araya gelmiş ve çalışmalar başlatmıştır. Bu çalışmalarda ilerleme sağlanabilmesi yerel yönetimler ve ekonomiler düzeyinde AB ile de yakınlaşma sağlayacaktır. AB Komisyonu ve üye ülkeler tarafından onaylanmasını müteakip kesinleşecek olan proje fişi uyarınca, sınır bölgeleri arasında yerel düzeyde sosyal ve ekonomik entegrasyonu sağlayacak faaliyetlerin finansmanında kullanılacak Ortak Küçük Projeler Fonu (Joint Small Project Found-JSPF) oluşturulması öngörülmektedir. Anılan Fon için belirlenen öncelikli uygulama alanları içinde çevre konusuna da yer verilmektedir. Bu husus da, bölgeye yakın yerel yönetim ve iş dünyası temsilcilerimizin dikkatle izlemesi gereken gelişmelerden birini teşkil etmektedir.1 Türk-Bulgar İş Konseyi Şubat 1991'de DEİK bünyesinde kurulan Türk-Bulgar İş Konseyi'nin Türk Kanadı Başkanı Oynurden Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Egemen’dir. 1995 yılında Türk-Bulgar İş Konseyi'nin Bulgar kanadı yeniden yapılanmış, ve bu görevi Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odası üstlenmiştir. Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in 1995 yılında yaptığı Sofya ziyareti sırasında heyette yer alan İş Konseyi üyesi 20'nin üzerinde Türk işadamı Bulgaristan Özelleştirme Ajansı yetkilileri tarafından düzenlenen toplantıda özelleştirme programı hakkında bilgi almış, seyahatin ikinci gününde de 100'e yakın Bulgar işadamının katılımıyla bir toplantı düzenlenmiştir. Daha önce iyi niyet protokolü ile kurulan İş Konseyi, toplantı sırasında DEİK ve BSTO'nın taraf olduğu anlaşma ile yeniden teşkil edilmiş, ayrıca Türk ve Bulgar İşadamları arasında ikili görüşmeler gerçekleşmiştir. 1995 yılında Türkiye’yi ziyaret eden dönemin Bulgar Cumhurbaşkanı Jelev ve beraberindeki işadamları heyeti ile Türk işadamlarını biraraya getiren toplantı yapılmıştır. Ancak Bulgaristan'da patlak veren ekonomik kriz sonucunda Türk ve Bulgar işadamları arasındaki temaslar azaldığı gibi, İş Konseyinin iki kanadı arasındaki temaslar da zayıflamıştır. Nisan 1997'de dönemin Bulgaristan Dışişleri Bakanı Stoyan Stalev ile yapılan çalışma yemeğinde İş Konseyinin faaliyetleri ve ikili ekonomik ilişkilerdeki rolü görüşülmüştür. Aynı yıl, Bulgaristan siyasi partilerinden Biznes Blok’un lideri Georgi Gançev'in Türkiye ziyareti sırasında bir toplantı düzenlenmiştir. 30 Temmuz 1997 tarihinde dönemin Bulgaristan Cumhurbaşkanı Petar Stoyanov’un Türkiye'ye yaptığı ziyaret sırasında İstanbul’da Türk işadamlarının oldukça geniş katılımıyla bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Stoyanov konuşmasında Bulgaristan’ın Türkiye ile olan ilişkilerinin önemini vurgulamış ve bu ilişkileri daha da geliştirmek için her türlü çabanın sarfedileceğini ifade etmiştir. İş Konseyi üyeleri Devlet Bakanı Işın Çelebi’nin 20 Kasım 1997’de Bulgaristan’a yaptığı ziyarete katılmıştır. Ziyaret sırasında Bulgar işadamları ile yapılan görüşmelerin yanında Bulgaristan Yabancı Yatırımlar Ajansı ve Özelleştirme Ajansı yetkilileri tarafından bu ülkedeki son ekonomik gelişmeler hakkında bilgi alınmıştır. Aralık 1997’de Sofya’yı ziyaret eden dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz’a İş Konseyi üyesi işadamları refakat etmiş ve ziyaret sırasında iki ülke Başbakanlarının katılımıyla İş Konseyinin Dördüncü Ortak Toplantısı yapılmıştır. Toplantıda Türk ve Bulgar işadamları arasında ikili görüşmeler düzenlenmiştir. 12 Mart 1998’de Türkiye-Bulgaristan Parlamentolararası Dostluk Grubu Bulgar Tarafı Üyesi milletvekilleri ve İş konseyi üyeleri arasında İstanbul’da bir toplantı yapılmıştır. 15-17 Nisan 1998’de DEİK ve İş Konseyi temsilcileri Sofya’da yapılan Türkiye - Bulgaristan 13’ncü Dönem KEK Toplantısına katılmıştır. İş Konseyinin Beşinci Ortak Toplantısı 4-5 Haziran 1998’de İstanbul’da yapılmıştır. Ortak Toplantıya Devlet Bakanı Işın Çelebi ve Bulgar Ticaret ve Turizm Bakanı Valentin Vasilev de katılıp işadamlarına hitapta bulunmuşlardır. Temmuz 1998' de dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz'ın Sofya ziyaretine 25 işadamı eşlik etmiş ve Bulgar iş çevreleri ile temaslarda bulunulmuştur. Bulgaristan Başbakanı İvan Kostov, 3-6 Kasım 1998 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiş ve Türk - Bulgar İş Konseyi 60 işadamının katıldığı ve iki ülke Başbakanının hitapta bulunduğu bir çalışma yemeği düzenlemiştir. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in 22 Mart 1999 tarihlerinde Bulgaristan'a yaptığı ziyaret vesilesiyle Türk - Bulgar İş Konseyi Türk tarafından 200, Bulgar tarafından 50 işadamının katıldığı bir çalışma yemeği düzenlemiştir. İş Konseyi Altıncı Ortak Toplantısı 19-21 Ocak 2000 tarihlerinde Sofya’da yapılmıştır. Ortak Toplantıya Devlet Bakanı Hasan Gemici ve Bulgar Ekonomi Bakan Yardımcısı Hristo Michoylovski katılmıştır. Türk-Bulgar İş Konseyi Başkanı Faruk Erkoç, 16-18 Ekim 2000 tarihinde Sofya’da gerçekleşen Bulgaristan İş Forumuna konuşmacı olarak katılmış, ticaret ve ticaretin sorunları üzerine bilgi alışverişinde bulunulmuştur. Türk-Bulgar İş Konseyi Başkanı Faruk Erkoç ve Başkan Yardımcısı Oktay Varlıer 20 Ekim 2000 tarihinde Türk ve Bulgar İşadamlarının ortak yatırım ve projeler konusunda çalışmak üzere Bulgaristan Cumhurbaşkanı’nın himayesinde oluşturduğu yuvarlak masa toplantısına katılmıştır. Toplantı kapsamında yapılan basın toplantısına Bulgaristan medyasından geniş katılım kaydedilmiş ve basında geniş yer verilmiştir. Türk-Bulgar İş Konseyi 22 Kasım 2000 tarihinde Gulyantsi Belediye Başkanı Violin Ivanov ile Bulgaristan’da faaliyet gösteren firmaları biraraya getiren bir toplantı düzenlemiştir. Toplantıda, Belediye Başkanı Gulyantsi Beldesi ve yatırım olanakları hakkında bilgi vermiştir. Türk-Bulgar İş Konseyi, 15 Şubat 2001 tarihinde Bulgar tekstil firmaları ile Türk tekstil firmalarının biraraya geldiği bir toplantı düzenlemiştir. Toplantıya 20 Bulgar tekstil firması ile 33 Türk firması katılmıştır. Türk-Bulgar İş Konseyi Yürütme Kurulu Üyeleri, 17-19 Ekim 2001 tarihlerinde Haziran 2001'de göreve başlayan yeni hükümetin ilgili bakanları ile temaslarda bulunmak üzere Sofya'yı ziyaret etmiştir. Ziyarette Başbakan Yardımcısı ve Ekonomiden Sorumlu Bakan Nikolay Vasilev, Başbakan Yardımcısı ve Bayındırlık Bakanı Kostadin Paskalev, Ulaştırmadan sorumlu Bakan Yardımcısı Lubomil Ivanev ile görüşmeler düzenlenmiştir. Ayrıca Türk-Bulgar İş Konseyi Karşı Kanat kuruluşu Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odası ile bir toplantıda Türk ve Bulgar işadamlarının sorunları ele alınmıştır. Türk-Bulgar İş Konseyi Yedinci Ortak Toplantısı, 7-8 Şubat 2002 tarihinde İstanbul'da düzenlenmiştir. Toplantıda Bulgaristan’dan Türk işadamlarına vize işlemlerini hızlandırmak amacıyla Schengen vizesi olan başvuruların hızla değerlendirilmesi önerisi, Bulgaristan Ankara Büyükelçisi ve Başkonsolosu tarafından olumlu karşılanmıştır. 19 Haziran 2002 tarihinde Türk-Bulgar İş Konseyi Başkanı Faruk Erkoç’un başkanlığında Bulgaristan Parlamenterler Heyeti ile düzenlenen toplantıda Türk firmaları müteahhitlik sektöründe altyapı projelerine gösterdikleri ilgiyi ifade etmişlerdir. 5 Ekim 2002 tarihinde Türk-Bulgar İş Konseyi tarafından Bulgaristan Başbakanı Sakskoburggotski’nin Türkiye’yi ziyareti vesilesi ile 31 Türk firmanın katılımıyla bir çalışma yemeği düzenlenmiştir. 8 Ekim 2003 tarihinde Bulgaristan Cumhurbaşkanı’nın Türkiye ziyareti vesilesi ile İş Konseyi tarafından heyette yer alan Bulgar işadamları ile ikili görüşmeler, kokteyl ve çalışma yemeği düzenlenmiştir. 12 Mart 2004 tarihinde Türkiye – Bulgaristan ticaret hacminin bir milyar doları aşması vesilesi ile İş Konseyi tarafından Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen’in katılımıyla bir gala yemeği düzenlenmiştir. Dönemin Bulgaristan Dışişleri Bakanı Solomon Passy ile 27 Mayıs 2004 tarihinde düzenlenen toplantıda başta NATO olmak üzere sektörel işbirliği imkanları ele alınmış ve ikili görüşmeler düzenlenmiştir. 6 Temmuz 2004 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Bulgaristan’ı ziyareti vesilesi ile Türk-Bulgar İş Forumu düzenlenmiştir. Toplantıya 60 Türk ve 120 Bulgar firması katılmıştır. Türk-Bulgar İş Konseyi koordinasyonu ile bölgesel işbirliği imkanlarının değerlendirilmesi amacıyla 24 Ağustos 2004 tarihinde Denizli Ticaret Odası’nda Haskova Ticaret ve Sanayi Odası ve Ukrayna’nın Lugansk bölgesi işadamlarının katılımıyla bir toplantı düzenlenmiştir. 8 Şubat 2005 tarihinde 55 Bulgar ve 80 Türk firmasının katılımıyla Türk-Bulgar İş Konseyi Toplantısı düzenlenmiştir. 3-4 Ekim 2005 tarihlerinde Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen’in katılımıyla Sofya ve Haskova’da İş Konseyi Ortak Toplantısı gerçekleşmiştir. Haskova’da tarım sanayi üzerine işbirliği imkanları ele alınmıştır. Sofya’daki toplantıda Bulgaristan Ekonomi ve Enerji Bakanı Ovçarov ve Devlet Bakanı Tüzmen iki ülke işadamlarına hitap etmiştir. 18 Ocak 2006 tarihinde Bulgaristan Başbakanı Sergei Stanishev’in Türkiye’yi ziyareti vesilesi ile düzenlenen Türk-Bulgar İş Konseyi Toplantısı 150 Türk ve 150 Bulgar firmanın katılımıyla gerçekleşmiştir. 23 Eylül 2006 tarihinde Bulgaristan Parlamentosu AB Entegrasyon Komisyonu üyeleri ile yapılan toplantı TOBB Plaza’da gerçekleşmiştir. Toplantıya Bulgaristan Parlamentosu’ndan 6 Milletvekili ve 6 Türk özel sektör temsilcisi katılmıştır. 27 Mart 2008 tarihinde T.C. Başbakanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, beraberinde resmi ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir heyet ile Bulgaristan’ı resmi ziyareti vesilesi ile Türk-Bulgar İş Konseyi Toplantısı gerçekleştirmiştir. Bulgaristan Cumhurbaşkanı Sayın Georgi Parvanov’un Türkiye’yi ziyareti vesilesi ile Türk-Bulgar İş Forumu 17 Aralık 2008 Ankara’da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB-ETÜ)’nde iki ülke Cumhurbaşkanlarının ve özel sektör temsilcilerinin katılımı ile düzenlenmiştir. Türk-Bulgar İş Konseyi Yürütme Kurulu’nun 18-19 Mart 2009 tarihlerindeki Bulgaristan ziyareti vesilesi ile T.C. Sofya Büyükelçisi Sayın Mehmet Gücük, Türk-Bulgar Sanayi ve Ticaret Odası Yönetim Kurulu ile görüşmeler düzenlenmiş olup, Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası ile İş Konseyi Ortak Yürütme Kurulu Toplantısı gerçekleştirilmiştir. 28 Temmuz 2009 tarihinde, TOBB Plaza’da Bulgaristan İstanbul Başkonsolosu Evgeni Genev ile çalışma yemeği düzenlendmiştir. Bulgaristan Ankara Büyükelçisi Sayın Branimir Mladenov’un görev süresinin sona ermesi vesilesi ile 20 Kasım 2009 tarihinde bir veda yemeği düzenlenmiştir. Türk-Bulgar İş Konseyi ile Türk-Bulgar Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu arasındaki işbirliği imkanlarını değerlendirmek üzere 28 Mayıs 2010 tarihinde TOBB Plaza’da bir toplantı düzenlenmiştir. 8 Kasım 2010 tarihinde yeni atanan T.C.Sofya Büyükelçisi İsmail Aramaz ile düzenlenen tanışma toplantısında önümüzdeki dönem ikili ekonomik ve siyasi ilişkilerde olası gelişmeler ele alındı, katılan Türk firmaları Bulgaristan’da mevcut/potansiyel ilgilerine ilişkin bilgi verdi. T.C. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Bulgaristan ziyareti vesilesi ile TOBB-DEİK tarafından düzenlenen Türk-Bulgar İş Forumu 300’ü aşkın Türk ve Bulgar firmanın katılımı ile Sofya Sheraton Oteli’nde gerçekleşti. İki ülke cumhurbaşkanının katıldığı kapanış oturumunda Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tsvetan Simeonov, TOBB DEİK Başkanı M.Rifat Hisarcıklıoğlu birer konuşma yaptı. Ardından Bulgaristan Cumhurbaşkanı Georgi Parvanov ve T.C. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül katılımcılara hitab etti. E  k-1: Bulgaristan’ın Bölgeleri
1 Dönemin T.C.Sofya Büyükelçisi Sayın Mehmet Gücük’ün Röportajı, TÜRKTRADE-Durum Dergisi, 2010 ©DEİK/Türk-Bulgar İş Konseyi Yüklə 383,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||
1 2