Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

5.2. Turistik resurslarni baholashni turizmdagi ahamiyati.
Turistik resurslar turli tabiiy, madaniy – tarixiy, hamda ijtimoiy – iqtisodiy 
obyektlar ko’rinishida bo’lib, turistik xizmatlar ko’rsatishga asos bo’la oladigan 
36

---

resurslarga aytiladi. Undan tashqari, turistik resurslar turistik mahsulotlar yaratishga 
asos bo’ladigan tabiiy hamda, insonlar tomonidan yaratilgan obyektlar majmuasidan 
iborat.
V.S.Bogolyubov va V.P.Orlovskayalar (Ekonomika turizma. M.2005,151b.) 
turistik resurslarda alohida ajralib turuvchi qo’yidagi asosiy belgilarni ajratishgan:
- Qo’laylik (jozibadorlik);
- Iqlimiy sharoit;
- O’rganganlik darajasi;
- Sayyohlik ahamiyati;
- Manzara va ekologik xususiyatlari;
- Ijtimoiy – demografik xususiyatlari;
- Potensial zahirasi;
- Foydalanish imkoniyati va boshqalar.
Turistik resurslardan sog’lomlashtirish, turistik, sport va tanishuv maqsadida 
foydalaniladi. Undan tashqari turistik resurslarni shartli ravishda ikki guruhga bo’lish 
mumkin: tabiiy va infrastrukturali. Turistik biznesni rivojlanishida yuqoridagi ikki 
guruhni ham ahamiyati yuqori. Har qanday yuqori turistik resurs potensialidan, 
kommunikasiya, aloqa vositalari, xizmat ko’rsatish sohalarisiz foydalanib bo’lmaydi.
Har bir hududda turizm shakllanar ekan, bu hududda turizm faoliyatida 
foydalanilayotgan turistik resurslar mavjud bo’ladi. Bu resurslarni turizmni tashkil 
etish asosi desak bo’ladi. Lekin, har bir hududning resurs salohiyati resurslarning 
miqdor va sifat jihatiga ko’ra farq qiladi. Shu sababli turistik resurslarni har jihatdan 
o’rganish, baholash, umuman olganda turizm faoliyatida foydalanish imkoniyatlarini 
tahlil etish ma’lum mintaqada turizmni rivojlantirish istiqbolini belgilaydi. Shu 
sababdan mavjud turistik resurslardan turizm faoliyatida foydalaniщda ularni har 
jihatdan baholash o’ta muhimdir. Turistik resurslarni baholash bo’yicha ham turli 
yondoshuvlar mavjud. Turistik resurslarning iqtisodiy bahosi bevosita resurs turiga, 
uning sifatiga, joylashuviga, foydalanish texnologiyasiga hamda atrof – muhit 
holatiga bog’liq. Bunda ularni baholash asosiy o’rinni egallaydi. Baholash orqaligina 
ulardan foydalanish, muhofaza qilish me’yorini o’rnatish mumkin.