Tabloda verilen giderlerin I. dağıtımını yaparken, elektirik gideri; alana göre ve amortisman gideri; makine sayısına göre dağıtılacaktır.
Cevap:
Elektrik giderinin dağıtımı: Her metreye düşen elektrik gideri payı = Toplam elektirik gideri / Toplam metre = 5.000 / 1.000 = 5
Örgü bölümü = 400 x 5 = 2.000
Boya bölümü = 300 x 5 = 1.500
Dikiş bölümü = 150 x 5 = 750
Ütüleme bölümü = 100 x 5 = 500
Paketleme bölümü = 50 x 5 = 250
---------------------------------------
Toplam = 5.000 TL
Makine bakımlarının dağıtımı: Her makineye düşen bakım gideri payı = Toplam bakım gideri / Toplam makine sayısı = 4.000 / 50 = 80
Örgü bölümü = 20 x 80 = 1.600
Boya bölümü =12 x 80 = 960
Dikiş bölümü = 8 x 80 = 640
Ütüleme bölümü = 6 x 80 = 480
Paketleme bölümü = 4 x 80 = 320
----------------------------------------
Toplam = 3.000 TL
Yaptığımız hesaplamaları tablomuza yerleştirerek gider dağıtım tablosunun I. dağıtımını yapalım:
Gider Yeleri
Giderler
|
TOPLAM
|
Esas üretim gider yerleri
|
Yardımcı üretim gider yerleri
|
Örgü
|
Boya
|
Dikiş
|
Ütüleme
|
Paketleme
|
Direkt İşçilik Gider.
|
3.000
|
1.500
|
1.000
|
300
|
200
|
-
|
DİMMG
|
4.000
|
2.000
|
1.200
|
500
|
200
|
100
|
Elektrik Gideri
|
5.000
|
2.000
|
1.500
|
750
|
500
|
250
|
Makine Bakımları
|
4.000
|
1.600
|
960
|
640
|
480
|
320
|
I. Dağıtım Toplamı
|
16.000
|
7.100
|
4.660
|
2.190
|
1.380
|
670
|
Tablomuzun I. Dağıtım toplamı olan 16.000 TL nin hem dikey olarak hem de yatay olarak eşit olması gerekir. Toplam eşit değil ise yaptığımız dağıtım hatalıdır.
ÜRETİM GİDERLERİNİN DAĞITIMI (II. Dağıtım)
2. Genel Üretim Giderlerin 2. Dağıtımı: Dağıtım, yardımcı üretim ve hizmet yerlerinin toplam giderlerinin esas üretim yerlerine dağıtılmasıdır. Dağıtım, gider çeşidine en uygun "dağıtım anahtarı" kullanılarak yapılır. Yardımcı gider yerlerinin maliyetini esas gider yerlerine dağıtılmasında aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır:
- Kademeli gider dağıtım yöntemi: Giderler dağıtılırken her birimin gideri kendisinden sonra gelen birime ve diğerlerine yüklenir. Ilk gider yerinin gideri, diğer gider yerlerine, bir sonrakinin gideri diğer birimlere dağıtılarak devam edilir. Bu dağıtımda sıralama değişik şekillerde yapılabilir:
- Gider tutarının büyüklüğüne
- Gider yerlerinden yararlanmaya
- Gider payının büyüklüğüne gore dağıtım yapılabilir
- Matematiksel gider dağıtım yöntemi: Turlama yönteminin aynısıdır. Ancak burada dağıtılacak toplam giderler turlama yoluyla değil matematiksel denklemler ile saptanır. Bu yöntem için ayrıca gider dağıtım tablosu düzenlenmemiştir.
- Basit Dağıtım Yöntemi (Doğrudan Dağıtım Yöntemi): Dağıtıma tabi gider yerlerinde toplanmış giderleri sadece esas üretim yerleri arasında dağıtıldığı yöntemdir. Gider yerleri arasında dağıtım yapılmaz.
Dağıtıma tabi gider yerlerinin giderleri, sırayla bir sonraki gider yerine dağıtılır. Buna göre, sıralamanın en başındaki dağıtıma tabi gider yeri giderleri, bu gider yerinden yararlanmış tüm gider yerlerine dağıtılır. Sıralamanın sonundaki dağıtıma tabi gider yeri giderleri ise sadece esas üretim ve dönem gider yerlerine dağıtılır.
Örnek: I. Dağıtımını yaptığımız örnekte, giderlerin II. Dağıtımını yapalım:
Gider Yeleri
Giderler
|
TOPLAM
|
Esas üretim gider yerleri
|
Yardımcı üretim gider yerleri
|
Örgü
|
Boya
|
Dikiş
|
Ütüleme
|
Paketleme
|
Direkt İşçilik Gider.
|
3.000
|
1.500
|
1.000
|
300
|
200
|
-
|
DİMMG
|
4.000
|
2.000
|
1.200
|
500
|
200
|
100
|
Elektrik Gideri
|
5.000
|
2.000
|
1.500
|
750
|
500
|
250
|
Makine Bakımları
|
4.000
|
1.600
|
960
|
640
|
480
|
320
|
I. Dağıtım Toplamı
|
16.000
|
7.100
|
4.660
|
2.190
|
1.380
|
670
|
Dağıtımlar
|
|
|
|
|
|
|
Personel (adet)
|
40
|
25
|
15
|
|
|
|
Diğer gider yerlerinin giderleri örgü ve boya bölümü olmak üzere iki bölüme dağıtılacaktır. İşletmenin dikiş, ütüleme ve paketleme giderleri çalışan personel sayısına göre dağıtılacaktır.
Cevap:
Dikiş bölümü dağıtımı: Toplam bölüm gideri / toplam personel = 2.190 / 40 kişi = 54,75
Örgü bölümü = 54,75 x 25 kişi = 1.368,75
Boya bölümü = 54,75 x 15 kişi = 821,25
---------------------------------------------
Toplam = 2.190 TL
Ütüleme bölümü dağıtımı: Toplam bölüm gideri / toplam personel = 1.380 / 40 kişi = 34,5
Örgü bölümü = 34,5 x 25 kişi = 862,5
Boya bölümü = 34,5 x 15 kişi = 517,5
------------------------------------------
Toplam = 1.380 TL
Paketleme bölümü dağıtımı: Toplam bölüm gideri / toplam personel = 670 / 40 kişi = 16,75
Örgü bölümü = 16,75 x 25 kişi = 418,75
Boya bölümü = 16,75 x 15 kişi = 251,25
------------------------------------------
Toplam = 670 TL
Yaptığımız hesaplamaları tablomuza yerleştirerek gider dağıtım tablosunun II. dağıtımını yapalım:
Gider Yeleri
Giderler
|
TOPLAM
|
Esas üretim gider yerleri
|
Yardımcı üretim gider yerleri
|
Örgü
|
Boya
|
Dikiş
|
Ütüleme
|
Paketleme
|
I. Dağıtım Toplamı
|
16.000
|
7.100
|
4.660
|
2.190
|
1.380
|
670
|
Dağıtım Giderleri
|
|
|
|
|
|
|
Dikiş
|
2.190
|
1.368,75
|
821,25
|
(2.190)
|
|
|
Ütüleme
|
1.380
|
862,5
|
517,5
|
|
(1.380)
|
|
Paketleme
|
670
|
418,75
|
251,25
|
|
|
(670)
|
II. Dağıtım Toplamı
|
4.240
|
2.650
|
1.590
|
(2.190)
|
(1.380)
|
(670)
|
Genel Toplam
|
16.000*
|
9.750*
|
6.250*
|
-
|
-
|
-
|
*9.750 = 7.100 + 2.650
*6.250 = 4.660 + 1.590
*16.000 = 9.750 + 6.250
Tabloda I. Dağıtım toplam tutarı olan 16.000 TL'nin genel toplamda yatay olarak tekrar elde edilmesi gerekir.
ÜRETİM GİDERLERİNİN DAĞITIMI (III. Dağıtım)
3. Genel Üretim Giderlerinin 3. Dağıtımı (Birim maliyetin hesaplanması): Bu dağıtıma tüm giderlerin maliyetlere yüklenmesi de denir. Üretim bölümünde toplanan malzeme, işçilik ve genel üretim giderleri çeşitli dağıtım ölçüleri kullanılarak ürünlere yüklenir. Dağıtım ölçüleri her işletem için farklı alınabilir. Dağıtım yapılmadan toplam maliyetin hangi mamule ne kadar harcandığı belirlenemez.
Direkt maliyet giderleri (DİMMG ve DİG) dışında kalan giderlerin tamamına bu isim verilir. Bu giderler maliyetlerine doğrudan yansıtılamadığından bazı ölçülere göre mamullere yüklenmesi gerekir. Bu dağıtım kriterlerine dağıtım anahtarları adı verilmektedir. Genel üretim giderlerinin üretimin süreçleri ve çeşitliliği dikkate alındığında dağıtımı değişiklik gösterir. Örneğin sipariş üzerine çalışan firmalar, üretim aşamaları farklı olanlar, standart üretim giderlerine gore üretim yapanlar, farklı şekillerde genel üretim giderlerini paylaştırabilirler.
Örnek: I. Dağıtımını ve II. Dağıtımın yaptığımız örnek ile devam edersek işletmemiz bu dönemde, örgü bölümünde 2.000 adet kazak, boya bölümünde ise 1.500 adet gömlek üretmiştir.
I. Dağıtım Tablosu:
Gider Yeleri
Giderler
|
TOPLAM
|
Esas üretim gider yerleri
|
Yardımcı üretim gider yerleri
|
Örgü
|
Boya
|
Dikiş
|
Ütüleme
|
Paketleme
|
Direkt İşçilik Gider.
|
3.000
|
1.500
|
1.000
|
300
|
200
|
-
|
DİMMG
|
4.000
|
2.000
|
1.200
|
500
|
200
|
100
|
Elektrik Gideri
|
5.000
|
2.000
|
1.500
|
750
|
500
|
250
|
Makine Bakımları
|
4.000
|
1.600
|
960
|
640
|
480
|
320
|
I. Dağıtım Toplamı
|
16.000
|
7.100
|
4.660
|
2.190
|
1.380
|
670
|
Dağıtımlar
|
|
|
|
|
|
|
Personel (adet)
|
40
|
25
|
15
|
|
|
|
II. Dağıtım Tablosu:
Gider Yeleri
Giderler
|
TOPLAM
|
Esas üretim gider yerleri
|
Yardımcı üretim gider yerleri
|
Örgü
|
Boya
|
Dikiş
|
Ütüleme
|
Paketleme
|
I. Dağıtım Toplamı
|
16.000
|
7.100
|
4.660
|
2.190
|
1.380
|
670
|
Dağıtım Giderleri
|
|
|
|
|
|
|
Dikiş
|
2.190
|
1.368,75
|
821,25
|
(2.190)
|
|
|
Ütüleme
|
1.380
|
862,5
|
517,5
|
|
(1.380)
|
|
Paketleme
|
670
|
418,75
|
251,25
|
|
|
(670)
|
II. Dağıtım Toplamı
|
4.240
|
2.650
|
1.590
|
(2.190)
|
(1.380)
|
(670)
|
Genel Toplam
|
16.000
|
9.750
|
6.250
|
-
|
-
|
-
|
Cevap:
Dağıtımdan sonra toplam genel üretim gideri ürünlere işçilik giderlerine göre dağıtılacaktır.
Dağıtım ölçüsü: Genel üretim gideri / Toplam işçilik gideri= 16.000 / 2.500 = 6,4
Kazak için genel üretim gideri: 6,4 x 1.500 = 9.600
Gömlek için genel üretim gideri: 6,4 x 1.000 = 6.400
--------------------------------------------------------------
Toplam = 16.000
Yaptığımız hesaplamalara göre gider dağıtım tablosunun III. dağıtımını yapalım:
Giderler
|
Toplam
|
Kazak
|
Gömlek
|
Direkt İşçilik
|
2.500
|
1.500
|
1.000
|
DİMMG
|
3.200
|
2.000
|
1.200
|
Direkt Giderler Toplamı
|
5.700
|
3.500
|
2.200
|
Genel Üretim Giderleri
|
16.000
|
9.600
|
6.400
|
Toplam Mamül Maliyeti
|
21.700*
|
13.100*
|
8.600*
|
*13.100 = 3.500 + 9.600
*8.600 = 2.200 + 6.400
* 21.700 = 13.100 + 8.600
Ürünlerin birim maliyetinin hesaplanması:
Bir adet kazağın maliyet fiyatı = 13.100 / 2.000 = 6,55 TL
Bir adet gömleğin maliyet fiyatı = 8.600 / 1.500 = 5,73 TL
SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU
Satışların Maliyeti Tablosu Tanımı: Satışların Maliyeti Tablosu işletmelerin dönem içindeki stok hareketlerini, üretim maliyetlerini, satılan mamul maliyetlerini, satılan hizmet maliyetlerini gösterir. Bilindiği gibi gelir tablosunda satışların maliyeti bölümü bulunmaktadır. Buradaki satışların maliyeti ayrı bir tablo şeklinde düzenlenerek ve hesaplanarak gelir tablosuna ek olarak konulmaktadır. Yani gelir tablosunun bir ekini oluşturmaktadır.
SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU
|
ÜRETİM MALİYETİ
|
|
Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri
|
|
Direkt İşçilik Giderleri
|
|
Genel Üretim Giderleri
|
|
Yarı mamul Kullanımı
|
|
Dönembaşı Stok (+)
|
|
Dönemsonu Stok (-)
|
|
ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ
|
|
Mamul Stoklarında Değişim
|
|
Dönembaşı Stok (+)
|
|
Dönemsonu Stok (-)
|
|
A. SATILAN MAMUL MALİYETİ
|
|
TİCARİ FAALİYET
|
|
Dönembaşı Ticari Mallar Stoku (+)
|
|
Dönem içi Alışlar (+)
|
|
Dönemsonu Tıcari Mallar (-)
|
|
B. SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ
|
|
C. SATILAN HİZMET MALİYETİ
|
|
SATIŞLARIN MALİYETİ (A+B+C)
|
|
İNŞAAT İŞLETMELERİNİN KURULMASI
İnşaat işletmeleri, bir gerçek kişi tarafından şahıs işletmesi olarak kurulabileceği gibi, bir şirket olarak ta kurulabilirler. Genellikle faaliyet gösteren inşaat işletmelerinin çoğu limited veya anonim şirket olarak kurulmaktadırlar.
Dostları ilə paylaş: |