Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi ds

Birinchidan,
jamoatchilik nazoratini olib borish huquqiga ega bo‘lgan
fuqarolik institutlari faoliyatini rivojlantirish borasida yangicha yondashuvni joriy 
etish zarur. Chunki, ular tomonidan olib borilayotgan jamoatchilik nazorati 
samaradorligi yetarli darajada sezilmayapti. Aniqroq aytganda, jamoatchilik 
institutlari qo‘llayotgan ijtimoiy-huquqiy mexanizmning bugungi holati 
jamoatchilik tomonidan qoniqarsiz baholanmoqda. 
Ikkinchidan,
davlatimizda garchi jamoatchilik nazoratini tizimli olib 
borishga ijtimoiy-huquqiy asos bo‘luvchi qonun va me’yoriy hujjatlar yetarli 
darajada ishlab chiqilgan bo‘lsada, fuqarolarga davlat organlari faoliyati to‘g‘risida 
batafsil axborotni taqdim etish funksiyasiga ega bo‘lgan jamoatchilik nazorati 
institutlarining 
faoliyatida 
mas’uliyatsizliklar 
kuzatilmoqda. 
Shavkat 
Miromonovich fikri bilan aytganda “mamlakatimiz hayotining barcha sohalarida 
ro‘y berayotgan yangilanish va o‘zgarishlarning muqarrar tarzda fuqarolarning 
siyosiy ongi, madaniyati va faolligi yuksalib borishi, fuqarolik institutlari nufuzi va 
mavqeining oshishi, ularga ko‘proq huquqlar berilishi jarayoni bilan uzviy bog‘liq 
ekanini anglatadi”. Ular bu huquqlarga erishdilar, faqat amalda o‘z huquqidan 
to‘g‘ri va samarali foydalanish qoldi. Shu sababli, biz bu institutsional tizim 
elementlari faoliyatini determinantlashni tavsiya etamiz.
Uchinchidan,
jamoatchilik institutlari
faoliyatida sog‘lom ishchanlik 
muhitini 
yaratish, ularning ijtimoiy-huquqiy funksiyalarida qonuniylikni 
kuchaytirish, ijtimoiy-huquqiy mexanizmlariga zamonaviy qarashlarni joriy etish 
zarur. Chunki, bugungi fuqarolik institutlarining aksariyati o‘z funksiyasiga kiruvchi 
vazifalarni vijdonan bajarmaslik holatlari ko‘zatilmoqda. Bu o‘z navbatida davlat 
organlari mas’ul xodimlari xatti-harakatlari ustidan shikoyatlar sonining ortib 

---

132 
borishiga, davlat organlari faoliyatidan aholining norozilik kayfiyati kuchayishiga 
olib kelmoqda.
To‘rtinchidan,
fuqarolarni qiynayotgan 
muammolarni o‘z joyida hal qilish 
tizimida jamoatchilik ishtirokini oshirish, ya’ni jamoatchilik faoliyatini 
muvofiqlashtiruvchi ijtimoiy me’yorlarni huquqiy jihatdan qonuniylashtirish kerak. 
Buning uchun fuqarolik jamiyati institutlariga − aholi bilan ochiq, samimiy va 
manzilli dasturlar asosida muloqot olib borishning yangicha mexanizmlarini ishlab 
chiqishni taklif etamiz. 
Beshinchidan,
mamlakatda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish, 
fuqarolik jamiyatini rivojlantirishga xizmat etuvchi, davlat va jamiyat o‘rtasida 
ta’sirchan hamda samarali muloqotni yo‘lga qo‘yish
mexanizmlari bilan 
qurollangan jamoatchilik institutlari faoliyatini takomillashtirish, ularning huquq va 
mas’uliyatini oshirish orqali − davlat organlari faoliyati ustidan samarali 
jamoatchilik nazoratini ta’minlashga erishish mumkin.