Societatis iesv, segoviensis



Yüklə 14,73 Mb.
səhifə98/143
tarix14.08.2018
ölçüsü14,73 Mb.
#70987
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   143


num. 78. P. Thomas Sancius. Tomo 1. Consiliorum.

lib. 3. Cap. vnico Dub. 1. num. 27. & 28. P. Fra-

gosus Tom. 1. Pag. 417. num. 42. vt alios omit-

tam.

  5. Neque adducta in contrarium vrgent:Fit satis|obiectis.



nego enim ex eo quòd Senatores officia emerint,

vendere posse; quandoquidem eis expressè pro-

hibetur, non obstante emptione & licet in illa

non leuia inconuenientia sint, ex eo non sequi-

tur inconuenientia alia addenda, ne inconue-

nientium cumulo bonum publicum opprima-

tur. Nec verum est abusum ex electione lucra-

tiua annuorum Officialium ob breuius tempus

minoribus esse inconuenientibus expositum:

nam reuerà tempus breuius non est collectiuè,

dum vna electio aliam subsequitur, & omnes ac-

cepto pretio constant; vnde inconuenientia fiunt

perpetua. Ex opinione autem illâ de renuntia-

tione officij non sequitur, quod intenditur: quia

Rex talem officij translationem concedens, non

videtur circa modum translationis talis prorsus

inuitus: quia cùm Rex ipse vendere illud soleat,

dum copiam transferendi facit, circa venditionem

etiam annuit, vel certè non penitus illi videtur

displicere, dum eam non prohibet. Circa ele-

ctiones autem à Senatoribus faciendas volunta-

tem suam omnibus reddit promulgatione legis

manifestam, & ita de vno ad aliud fieri nequi ar-

gumentum. Neque est eadem ratio de electione,

& translatione officij: hæc enim Regio nomine

fit; illa autem secus; in hac non apparet trans-

ferentis turpitudo, secus in illâ; subornationes

enim in habentibus publica officia turpissimæ iu-

dicantur ab omnibus, quia Officium non ad pu-

blicam vtilitatem, pro quâ institutum est, sed ad

priuatam inclinatur. Item qui vendit, iudex non

est, nec publici officij actum exercet in eius tran-

slatione; cùm tamen Senator eligens, publico fun-

gatur munere, & ita quod accipit subornatio est;

quod dici nequit, cùm officium vendit, sicut de

nullo alio, id, quod suum est vendente.

  6 Dico secundò: Senator vrbicus accipiensAssertio 2.|Non esse|obligatio-

aliquid pro electione non obligatur ad restitu-<-P>

@@0@

@@1@De electione Alcaldiorum & iuramenti obligatione. 271



<-P>tionem, secundùm valde probabilem sententiam,nem resti-|tutionis,|cum pecu-|liari &|notanda|explicatio-|ne.

quam cum multis tenet P. Sancius. suprà n. 29.



& 30. Cardinalis Lugo n. 77. & seqq. P. Frago-

sus suprà pag. 416. num. 41. vbi alios adducit.

Quando scilicet id, quod datur; ex mera libera-

litate tribuitur, licet leges municipales prohi-

beant, quia non impediunt dominij translatio-

nem. Quam limitationem cùm alij etiam adii-

ciant, oportet illam, vt expedita decisio ista ma-

neat; explicari. Omnis certè, qui vt officium

obtineat aliquid confert, credendus est liberali-

ter offerre, etiamsi inuitus conferat, quatenus

gratius illi esset, si officium merè gratis offerre-

tur. Quod patet ex eo, quòd officium ita habe-

re velit, vt illius acceptio legitima sit, nec sit illi

restituendi illud obligatio. Cùm ergo, si libera-

liter non tribuat, quod pro suffragio electoris

tribuit, acceptio officij nulla sit, vt ex verbis le-

gis constat adductio num. 3. No pueda auer, ni

aya el tal officio; dicendum est, ita dare velle, vt

datio liberalis censenda sit. Quòd quidem si non

ita debeat intelligi, quod Auctores sententiæ

propositæ affirmant, minimè consonum esse po-

test. Nemo enim electori ita liberaliter tribuit, vt

electione non stante esset aliquatenus tributurus.

Tribuit ergo ad obtinendam electionem; &

quomodo dici potest liberaliter tribuere? Certè

nisi ad explicationem traditam non habeatur re-

cursus: non video quomodo possit sustineri. Tri-

buit ergo liberaliter quatenus & si officium non

obtineat, non sit datum, repetiturus: vel quia

suffragium emere non intendit, sed gratum se

pro eodem exhibere. Vnde si tantùm promisit,

& officium assecutus est ante impletam promis-

sionem, ad nihil tenetur ex iustitiâ, sicut & non

adepto: licet autem qui tribuit ob electionem

obtinendam non habeat expressè omnes dictos

respectus, cùm tamen ita velit tribuere, vt electio

ex eo non reddatur nulla, credendus est iuxta il-

los confusè conceptos operari.

  7 Sidieas: legem prohibentem subornatio-Obiectioni|ex legis|vrgentia|factum sa-|tis.

nes, eas etiam, vt à nobis sunt explicatæ, prohi-

bere, & consequenter electionem propter eas fa-

ctam, esse nullam: nam etiam sub prædictis re-

spectibus eadem habent inconuenientia, & cùm

ad modum interiorem operandi spectent, ad fo-

rum externum & humanas leges non spectant.

Est quidem valida instantia, & propter quam op-

posita sententia videtur similior vero, vnde &

eam grauissimi Doctores complectuntur, vt vi-

deri potest apud P. Sancium, suprà num. 28. Nos

autem vt eam quam vt valde probabilem ob Au-

ctorum eam sequentium multitudinem, & gra-

uitatem proposuimus, iuxta modum aliquem ve-

rosimilem explicemus, prædicto modo philoso-

phati sumus: & ad instantiam dicimus, illam qui-

dem esse vrgentissimam; sed nihilominus domi-

nij translationem non prohiberi, quando datum

liberale est sub respectibus explicatis, qui merè

interni non sunt, quando iuxta illos debet, quod

tribuitur, regulari, vt scilicet impleatur, aut non

impleatur promissio, & quod datum est, repeta-

tur. Quæ explicatio si adhuc non penitus vi-

deatur satisfacere, quærant aliam sententiæ hu-

juscemodi sectatores. Pro cuius probatione ex-

plicatio dicta sufficiat, dum tantùm intendimus

eius probabilitatem ostendere, ne Senatorum<-P>@@



<-P>conscientias minimè ad restitutionem procliues

videamus remediis facilioribus defraudare. Ex-

optandum equidem asylum coram supremo Iu-

dice reis probabilis opinio, quando præsertim de

molestissimo agitur restitutionis onere, cui pas-

sim hominum agmina miseranda succumbunt.




CAPVT II.

De electione Alcaldiorum & qualiter

in illa soleant delinquere Senatores,

vbi & de iuramenti obligatione.


8 ALcadij apud nostrates dicuntur, quiAlcaldij|iidem qui|Ædiles|Romanis.

Romanis Ædilibus videntur respon-

dere, de quibus Tullius lib. 3. de legi-

bus sic ex lege 12. Tabularum suntoque Ædiles cu-

ratores vrbis, annonæ, ludorumque solemnium, ol-

lisque, (idem, quod illis) ad honoris amplioris gra-Tullius.

dum is primus ascensus esto. Illorum vsus in Indiis,

sed cum potestate ampliori; sunt enim iudicesEorum in|Indijs vsus.

ordinarij, etiam vbi Regales Audientiæ sunt, &

& Togati iudices criminum, ac Prouinciæ: &

quandoque etiam vbi & simul Prætores, exiguo

profectò fructu; si tamen aliquo, inconuenien-

tibus ex eorum electione, & administratione mi-

nimè compensando. Sunt ergo illi ad solatium

potiùs ciuitatum, quàm ad considerabilem vtili-

tatem huc vsque conseruati, vt scilicet ciuibus ho-

norifica aliqua officia suppetant, ne gubernatio

tota extraneis deferatur: & duo solent annuatim

eligi, nec modicis frequenter turbis, nisi vbi

Proregis auctoritas iis potest obuiare. Et quod

ad electionem attinet, quatenus non sine subor-

nationibus esse solet, iam dictum à nobis, nunc

circa alia non nihil oportet adiiciamus.

  9 Dico primò. Qui factiones nutriunt, vndeAssertio 1.|Circa eo-|rum ele-|ctionem|factiones|esse letha-|les.

oriuntur turbæ, & inimicitiæ inter ciues; occa-

sione electionum, grauissimè peccant, sicut &

supremi Gubernatores, qui hæc scientes non stu-

dent efficaciter factiones huiusmodi dissoluere,

etiam relegatione eorum, qui vix aliter conquie-

scent. Res est plana, & pro eâ Regiæ extant sche-

dulæ, de quibus Dom. Solorzanus lib. 4. cap. 1.

num. 14. & 15. & in Politica lib. 5. cap. 1. pag.

749. in fine. Et inter alias peculiaris extat, in

quâ iubet Phillippus Tertius sacrosanctæ memo-

riæ Rex, vt officia Decurionum, seu Vrbicorum

Senatorum inquietis Decurionibus adimantur,

& alia circa electionem per sortes faciendam inSortibus|fieri posse.

vrnam missas, quæ tamen non vbique sunt re-

cepta. Esse autem illam licitam, quando de ele-

ctione ad officia sæcularia agitur; communis est

resolutio, pro quâ Auctores congerit P. Tho-

mas Sancius lib. 2. Decalogi Cap. 38. num. 37. &

38. de quo etiam Diana num. sequenti allegan-Vnde illæ|licitæ.

dus, & ratio est quia sortes hoc modo nihil aliud

includunt, quàm humanum quemdam contra-

ctum, quo ex communi consensu habentium ius

ad aliquid id inter ipsos sorte diuiditur, vt illius

sit, cui sors obtigerit. Videtur autem ratio dicta

in casu præsenti cessare; quia sortes non exer-

centur ex communi sensu, sed ex Regis imperio.

Nihilominus potest illa sustineri; quia licet ex

imperio Regis id fiat, Respublica tamen ius om-<-P>


@0@

@@1@272 Thesauri Indici Titulus VIII. Cap. II.



<-P>ne suum in ordine ad electiones in Regem tran-

stulit, vt id circa illas disponat, quod commodius

arbitrabitur, lubente ergo illo vt hoc modo fiant;

communis circa illum consenfus est, & ita nul-

lius iniuria, vnde possit electio reprobari. Si au-

tem quispiam velit tunc non esse consensum, ex

quo habeatur iuris singulorum cessio, vt videtur

officium, cui sors obtigerit; dici potest illum non

esse necessarium; vt sortes licitæ sint; quia vel

stare possunt ex communi consensu, vel ex Su-

perioris imperio, & ita potest in definitione sor-

tium diuisoriarum apponi.

  10 Dico secundò. In electionibus prædictisAssertio 2.|Peccari|grauiter|ineptorum|designatio-|ne.

peccari grauiter solet propter ineptorum designa-

tionem, quia vel iuuenes parum cordati, & mo-

ribus improbatis, aut senes ad vigilias, & actio-

nes alias, quæ expeditos exigunt, prorsus inuali-

di, aut lucrum ex illa facturi hesterni incolæ, &

ita ignoti, sicut & Reipublicæ status ignari, vel

aliter incapaces eliguntur. Et electores tales

prorsus esse damnabiles res est adeò perspicua,

vt non egeat probatione; & magis profectò

damnabiles in vrbanis Senatoribus, quàm si à

superiori potestate descenderent. Illi enim tam-

quam Reipublicæ immediati curatores, in quos

illa curam omnem sui ipsius transtulit, qui &

membra illius præcipua, specialissimâ obligatio-

ne tenentur, ad prouidendum ipsi optimos iudi-

ces, ex quibus eiusdem bonum magna ex parte,

immò & potiori, dependet. Et circa hoc qui-

dem nequeunt se electores isti ea opinione tueri,

quæ in electionibus ad sæcularia officia non esse

obligationem ad digniores eligendos affirmat:

non enim modò de dignis & dignioribus sermo

est, sed de indignis, in quorum electione omnes

graue peccatum recognoscunt. Quod licet adeò

exploratum sit; oportet tamen inculcari; quia

plures circa hoc miserè errant cum magno Rei-

publicæ dispendio, vnde siue ignorantia, siue in-

curia, aut incogitantia debet frequentiùs incusari.

Si præsertim addamus teneri illos ad restitutio-Et cum re-|stitutionis|obligatio-|ne.

nem omnium damnorum, quæ ex prauâ fuerint

electione secuta. Quod quidem videtur indubi-

tabile, & vt tale illud docent Doctores, quos ad-

ducit Diana Parte 2. Tract. 2. Miscellaneo. Resolut.

67. In qua quidem de obligatione agit circa di-

gniorum electionem, & ex multis Auctoribus

probat Senatores ad illam teneri cum onere re-

stitutiones: quamuis alij apud eumdem contra-

rium teneant. In quâ quidem controuersiâ vtModus fa-|cilis ad|conscientiæ|leuamen|in electione

benigniùs cum Senatoribus agamus, vt medium

saltem teneant, eosdem possumus admonere. Non

equidem digniores eligant, sed neque indignos:

erimus ergo dignorum electione contenti: cùm

præsertim inter homines sæculares non sit ita fa-

cilè excessum dignitatis explorare. Et ita quoli-

bet sibi bene viso, non ex passione, sed bono zelo

agentibus, se obligationi suæ satisfecisse; subla-

tis conscientiæ remorsibus, per me licet arbi-

trentur.


  Addendum in fine cum Diana, sic nonnullis

immutatis. Scripsi ad instantiam. N. Faxit Deus vtDianæ vo-|tum, quod|& Autho-|ris.



sint profutura, si non ad electionem dignioris, saltem

ad abominationem eius, quâ indigni ad Reipublicæ re-

gimen prouehuntur.

  11 Dico tertiò, Pro Indorum ad ciuitatemAssertio 3.|De Iud. ce

aliquam Hispanorum pertinentium gubernatio-<-P>@@

<-P>ne, solet alicubi cum Alcaldiis iudex specialis eli-peculiari|Indorum.

gi, qui dicitur iudex Naturalium seu Indigena-

rum. In cuius electione ratio in primis haben-

da Indorum, vt scilicet talis illis tradatur Iudex,

qui eorum possit bonum spirituale, & politicum

promouere. Quod dum non attenditur, grauis

in electione culpa admiscetur. Et vt, quæ de illo

dici possunt, breuiter complectamur: talis præ-

fectura Indis debet esse prorsus innoxia: vnde ad

propria commoda ministeriis Indorum vti ne-

queunt magis, quàm si Hispani essent, vt de

Commendatariis dicebamus. Si secus faciant,

præter grauia in eo peccata reperta; restitutionis

oneri subiacebunt.

  12 Dico quartò: circa prædictas electio-Assertio 4.|Circa iu-|ramentum|Senatorũ,|præsertim|in electio-|nibus.

nes, & alias, juramentum ita obligat; quod de

fideliter agendo officio; ac præsertim dum de

electionibus agitur, solent præstare Senatores, vt

si indignos eligant, rei sint violati iuramenti: si

autem dignos, licet non digniores, non ita; sic

Diana cum aliis suprà Dicto Quarto. Fundamen-

tum est idem quod de Prætoribus agentes, Tit. 6.



Cap. 1. iuxta receptissimam doctrinam stabiliui-

mus: Iuramentum scilicet non addere nouam

obligationem extensiuè, sed eâ suppositâ, iuxta

ipsam obligare. Cùm ergo Senatores ad electio-

nem dignorum, reiectis indignis, grauiter vrgean-

tur: sacrilegi erunt indignos eligentes: & cùm

aliàs non obligentur secundùm probabilem opi-

nionem ad electionem digniorum, saltem sub

mortali eos omittere graue sacrilegium non e-

rit; immò neque leue, si recto animo proceda-

tur iuxta num. 10. si quis autem manifestè depre-In dignio-|ris omissio-|ne vt pec-|cari con-|tingat.

hendat maiorem alicuius dignitatem, & propter

humanum aliquem respectum minùs dignum e-

ligat, nullo modo videtur excusari posse à pecca-

to veniali graui, quandoquidem & digniori ali-

qualem iniuriam irrogat, qui vti melior Reipu-

blicæ pars maius habet ius ad honorifica munera,

& insuper causa est aliquorum damnorum, quæ

Reipublicæ obuenire possunt, aut saltem minus

bonæ administrationis, quæ vix intelligi potest

quomodo stare sine damnis multis possit, quan-

do, vt alia desint, ipsa boni diminutio damnum

est, eius præsertim comparatione, qui ad bonum

procurandum obligatur.




CAPVT III.

Alcaldiorum obligationes in conscien-

tiæ foro specialius explicatæ.




13 PRima eorum personales mores con-Scandalũ|in illis cir-|cumstan-|tia spe-|ciem mu-|tans.

cernit, ne scilicet turpibus amoribus

implicati, ineptos se ad aliorum cor-

rectionem reddant. Sint ergo casti, vel saltem

cauti, quamuis difficile valde sit vt turpis possit

conuersationis successiuus tractus occultari. Scā-

dalum certè in illis grauius peccatum est, nec tan-

tùm aggrauans circumstantia, sed mutans spe-

ciem ob specialem officij qualitatem; oriter enim

non solùm ex violatâ communi lege charitatis,

aut virtutis specialis, contra quam est scandalum,

secundùm diuersas opiniones; sed ex eo quòd

contra officij propriam institutionem agitur, ad<-P>

@@0@

@@1@Alcaldiorum obligationes in conscientiæ foro. 273

<-P>commune bonum, & prauitatum correctionem

destinati. Vnde communiter Doctores circum-

stantiam hanc, vt specialem, & ita in confessione

aperiendam contestantur: estque prima respectu

aliarum, quæ vulgari carmine designantur, scili-

cet Quis. Et ita tenent in speciali, quos adducit

P. Fagundez Lib. 4. in præcepta Ecclesiæ Cap. 4.

num. 5. licet ipse non esse circumstantiam, quæ

speciem mutet, affirmet, confitendam tamen

iuxta suam opinionem de obligatione confiten-

di circumstantias aggrauantes de qua Cap. 2. sed

certè rationem adductam specialis obligationis

ratione officij non tangit, sicut neque alij non

pauci, vnde pariter loquuntur de Prælato, & vi-

ro graui, quorum praua exempla specialiùs indu-

cunt ad præiudicialem imitationem; cùm tamen

certum sit diuersæ rationis esse obligationem, quę

est in Prælato, ac iudice, ab eâ quæ in viro gra-

ui est.


  14 Et de furto quidem loquendo, quod Iu-Furtum|in iudice|non esse|circum-|stantiam|notabiliter|aggrauan|tem, pro-|babilis|sententia.

dex Reipublicæ faciat, sunt qui censeant non es-

se circumstantiam notabiliter aggrauantem, quia

est obligationis transgressio eiusdem speciei, sci-

licet in genere iustitiæ; ex iustitiâ enim tenetur

quis non furari, & ex iustitiâ etiam tenetur iu-

dex ciuium bona custodire; multiplicatio autem

obligationum in eodem genere non aggrauat

notabiliter, vnde neque violatio ex eo notabili-

ter aggrauatur, sicut in faciente plures scripturas

de eadem re, & promissionem infringente. Sic

citatus Auctor suprà Cap. 3. num. 2. cum Henrico

& Palacio. Apud eumdem tamen ibidem. Ioan-

nes de Medina, & Bartholomæus de Medina;

circũstantiam notabiliter aggrauantem esse cen-

sent, & necessariò in confessione aperiendam.

Addunt tamen priores id intelligendum secluso

scandalo & quidem cùm sententiæ istæ bonos

Auctores habeant, licebit illas in praxi amplecti,

& id quod de furto dictum est ad luxuriam trās-Quæ ad|luxuriam|potest trās|ferri.

ferre. Tenetur enim quis in eo genere prauum

exemplum non præbere, ita vt ex eo alij ad simi-

lia non sint verosimiliter inducendi: quæ obli-

gatio in iudice quidem est, sed ei similis, quæ in

viro alio graui; non enim esse maior potest; nisi

quatenus magis ex eo moueri possunt, qui vi-

derint, aut scierint; atqui hoc non solùm in Iu-

dice sed in alio grādis auctoritatis contingere po-

test; quòd si dicas plus mouere exemplum iudi-

cis, quia cùm ipse in eo genere apertè delinquat,

non poterit alios similiter peccantes corrigere, &

sic luxuriæ regnum propagabitur: id non vide-

tur vrgere, quia totum illud reducitur ad amplio-

rem peccandi licentiam, quæ circumstantia non

mutat speciem, quia magis, & minus non variant

illam iuxta receptissimum axioma. Licebit ergo,

vt dixi, commodâ hac adhibitâ explicatione sen-

tentias dictas amplecti.Sed prior|sententia|præfertur,|& robo-|ratur.


  15 Nihilominus quod asserui prius, vali-

dissimo fundamento innititur, cui non plenè fit

satis per adducta: Ratione enim officij specialis

obligatio est, vt negare potest nemo; quia ea non

oritur ex communi lege charitatis, nec specialis

virtutis Castitatis, vt etiam est planum, quia illæ

rationes sunt communes omnibus: ergo ex spe-

ciali titulo officij: atqui obligatio talis non est

leuis, cùm circa materiam grauissimam versetur,

& ex quâ salus populorum pendet; ergo est gra-<-P>@@

<-P>uis, & ita illius obligationis transgressio erit mor-

talis. Vnusquisque ergo in suo sensu abundet:

& sit probabile, quod Doctores citati conten-

dunt, mihi contrarium solidiori videtur ratione

fundatum & quidem Sancti Patres grauissimè in-

uehuntur in eos, qui in dignitate positi, licentiùs

peccant, eorum specialem malitiam perpenden-

tes, quia ex officio ad rectè agendum astringun-

tur. Quæ sanè ponderationes, admonitiones, &SS. Patres|in judices|scandala|perpetran-|tes acriter|inuehun-|tur.

increpationes nullius essent roboris, quando-

quidem rectores populorum ad nihil speciale,

quod obligationem sub mortali inducat, & ape-

riri in confessione debeat, sunt adstricti. Talis il-

la Diui Isidori Lib. 2. officiorum. Cap. 5. sic lo-

cuti; quia fronte subditos arguere poterit, cùm illi

statim poßit correptus ingerere: ante docente quæ re-D. Isidorus.

cta sunt? quapropter qui negligit recta facere, ne-

gligat recta docere. Sic ille: vnde est memorabilis

illa Diui Gregorij Magni sententia: Pastoralis cu-


Yüklə 14,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   143




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin