Sunum Planı Koruma Önlemleri ve Risk Yönetimi

Sunum Planı

• Koruma Önlemleri ve Risk Yönetimi

• Politikalara Genel Bakış (10+1)

• Daha Yakından Bir Bakış:

• OP 4.01 (Çevresel Değerlendirme)
• OP 4.12 (Gönülsüz Yeniden Yerleşim)
• OP 4.04 (Doğal Yaşam Alanları)
• OP 4.37 (Baraj Güvenliği)

Koruma Önlemleri Politikalarının amaçları :

Sürdürülebilir Finansman

İyi “kurumsal vatandaş” olmayı amaçlayan ve “Üçlü Temel Gerekliliği” (Ekonomik, Çevresel, Sosyal) uygulayan işletmeleri (ve onları finanse edenleri) arttırmak

Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi

Neredeyse tüm kalkınma veya iş faaliyetleri insanlara, mülke ve çevreye zarar verme potansiyeline sahiptir. Eğer bunları gerçekleştirenler (ve finanse edenler) bu riskleri tespit etmez ve yönetmezlerse, aşağıdaki sorunlarla karşılaşabilirler:

• Maliyetli finansal ve hukuki sorumluluklar
• İtibarın zedelenmesi ve kamuoyu desteğinin ve politik desteğin azalması
• Sermayeye erişimin azalması
• Piyasalara ve değer zincirlerine erişimin kaybedilmesi

Finansman Kuruluşları için, Çevresel ve Sosyal risk yönetimi şunları içerir :

• Projelerin potansiyel çevresel ve sosyal risklerinin ve bunların ne dereceye kadar önlenebileceğinin veya azaltılabileceğinin değerlendirilmesi
• Borçlunun bu riskleri yönetme kapasitesinin değerlendirilmesi
• Risklerin önlenmesine/kontrol altına alınmasına/azaltılmasına yönelik gerçekçi önlemlerin finansman işlemine sahil edilmesi – kredi dokümanlarında bunlara yer verilmesi
• Kredi dokümanlarına ve ulusal gerekliliklere uyumun izlenmesi

DB “Koruma Önlemleri” Politikaları (10+1)

Koruma Önlemi Politikalarının Birbirini Etkileyen İlkeleri

AMAÇLAR:

• Mümkün olduğunda olumsuz etkileri önleyin; ya da en aza indirin, azaltın, telafi edin (bu sıra ile)

• İnceleme, azaltma ve gözetim düzeyini risk ve etki düzeyine göre ayarlayın

• Halkı bilgilendirin ve insanların kendilerini etkileyen karar alma süreçlerine katılmalarını sağlayın

• Çevresel ve sosyal hususları proje tanımlamasına, tasarımına ve uygulamasına dahil edin

• Borçlu kapasitesini güçlendirin

Paydaşlar kimler?

Koruma Önlemi OP’leri: Esasları ve Tetikleyici Unsurları

• OP 4.01 (Çevresel Değerlendirme): ÇD ve/veya ÇYP hazırlanması gerekir

Tetikleyici Unsurlar: doğrudan veya dolaylı fiziksel yatırımlar (yapım işleri; “sorunlu” mal tedariki); fiziksel yatırımlar ile ilişkili Teknik Yardım; tetiklenen başka bir OP

• OP 4.04 (Doğal Yaşam Alanları): Biyolojik çeşitliliğin ve eko sistemlerin korunması

Tetikleyici Unsurlar: doğal eko sistemlerdeki veya bunların yakınındaki yatırımlar veya bunları etkileme olasılığı olan yatırımlar (kara, akarsu, kıyı, deniz, hava); Koruma Altındaki Alanlar

• OP 4.09 (Zararlı Yönetimi): İnsanların ve çevrenin tehlikeli pestisitlere maruz kalma riskinin azaltılması; Entegre Zararlı Yönetiminin teşvik edilmesi

Tetikleyici Unsurlar: pestisit alımlarının finansmanı; pestisit kullanımını gerektirmesi veya arttırması olası yatırımlar (tarımsal üretimin genişletilmesi veya çeşitlendirilmesi)

Koruma Önlemi OP’leri: Esasları ve Tetikleyici Unsurları (devamı)

• OP 4.10 (Yerli Halklar): Geçim kaynaklarının ve kültürlerin korunması, ekonomik ve sosyal kalkınmanın insanların kendi tercih ettikleri koşullara dayalı olarak desteklenmesi

Tetikleyici Unsurlar: Yerli Halklar tanımı içine giren bir grup tarafından (örneğin ECA’da sadece kuzey Rusya) ekonomik amaçlar için işgal edilen veya kullanılan (halihazırda veya geleneksel olarak) bir alanda yapılan yatırım

• OP 4.11 (Fiziksel Kültürel Kaynaklar): Kültürel mirasın korunması

Tetikleyici Unsurlar: tarihi binalarda veya tarihi alanlarda veya zengin kültürel tarihi olan alanlarda yapılan inşaat işleri

• OP 4.12 (Gönülsüz Yeniden Yerleşim): Arazi kaybının veya araziye dayalı kaynaklara erişim kaybının ekonomik ve sosyal etkilerinden insanların korunması

• Tetikleyici Unsurlar: potansiyel olarak yatırım için araziye (özel mülkiyetli veya kamu mülkiyetli) ihtiyaç duyulan her türlü durum. Konut veya ekonomik kullanım; hukuki hakkın olması veya olmaması. Yeni İnşaat: aksi açık bir şekilde belirtilmediği sürece tetiklendiği varsayılır.

Koruma Önlemi OP’leri: Esasları ve Tetikleyici Unsurları (devamı)

• OP 4.36 (Ormanlar): sürdürülebilir orman yönetiminin teşvik edilmesi; kırsal yoksulluğun azaltılması

Tetikleyici Unsurlar: orman alanlarının (özellikle doğal ormanlar) içinde/yakınında/memba tarafında gerçekleştirilen ve orman kaybına/tecavüzüne yol açması olası olan yatırımlar; ağaç veya kereste dışı orman ürünleri ile çalışan işletmeler

• OP 4.37 (Baraj Güvenliği): İnsanların ve yatırımların baraj hatalarından korunması

Tetikleyici Unsurlar: baraj inşaatı/rehabilitasyonu; barajlara dayalı su veya enerji projeleri

• OP 7.50 (Uluslararası Su Yolları): kıyıdaş ülkelerin ortak su ortamlarını etkileyen projeler hakkında bilgilendirilmesi

Tetikleyici Unsurlar: 2 veya daha fazla ülke tarafından paylaşılan bir su ortamı ile ilişkili olarak, su alınmasını veya suyun serbest bırakılmasını veya suya bir maddenin bırakılmasını veya bunlar üzerinde hidrolojik etkiye yol açılmasını (ölçeği ne olursa olsun) içeren HER TÜRLÜ yatırım (akiferler ve açık denizler hariç; mevcut sistemlerin rehabilitasyonu için istisna mevcut)

• OP 7.60 (İhtilaflı Alanlar): İhtilaflı devletlerin önerilen proje üzerinde anlaşmasının sağlanması

Tetikleyici Unsurlar: ülkeler arasında ihtilaf konusu olan bir alanda yapılacak yatırımlar (örneğin; kesin sınır üzerindeki bir ihtilaf)

• Bilgiye Erişim: Şeffaflık, paydaş katılımı, daha iyi projeler

Tetikleyici Unsur: tüm operasyonlar

Tipik bir Proje Döngüsündeki Basit Koruma Önlemleri (SG) Adımları

FI Kategorisindeki Projeler

• Bir Finansal Aracı yoluyla finanse edilen alt projeler

• ( Örn.: KOBİ kredi hatları, toplum güdümlü kalkınma, Küçük Hibeler Programları, Yeşil Yatırım Programları, vs.)

• Finansal Aracı alt proje tarama, değerlendirme, izleme sorumluluğunu üstlenir

• DB önceden ve sonradan gözden geçirmesi

• Kriterler, prosedürler, sorumluluklar bir “çevresel (ve sosyal) yönetim çerçevesinde” belirtilir – ayrı bir doküman olarak veya Proje Uygulama El Kitabının veya Finansal Aracı Operasyonel El Kitabının çevresel bölümü olarak

• Kategori A alt projelere izin verir veya proje dışında bırakır
• Kategori A alt projelerin uygun olması halinde, Çevresel Yönetim Çerçevesi Pelosi gerekliliğine tabi olabilir
• Kategori A alt proje ÇED’leri InfoShop’a sunulmalıdır, Yönetici Özetleri DB İcra Direktörleri Kuruluna sunulmalıdır

Çevresel Koruma Önlemleri Dokümanlarının Türleri (Proje değerlendirmesi için gerekli)

• Tam Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) (Kategori A)

• Sınırlı Çevresel Değerlendirme (ÇD) (Kategori B)

• Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) (bölgesel, sektörel)

• Çevresel Denetim

• Tehlike veya Risk Değerlendirmesi

• Çevresel Yönetim Planı (Kontrol Listesi ÇYP dahil olmak üzere) (Kategori FI)

• Çevresel Yönetim Çerçevesi (Kategori FI)

Kategori A Örnekleri

Kategori B Proje Örnekleri

Aşağıdaki durumlarda Kategori C değildir …

• …proje yeni inşaatı veya bina rehabilitasyonunu finanse edecekse/edebilecekse * (minimal boya, kablolama, vs. ötesinde.)

• …proje Koruma Önlemleri politikalarını tetikleyecek faaliyetlere doğrudan yol açabilecek Teknik Yardım veya başka türlü bir destek sağlıyorsa

• …yukarıdakilerden herhangi biri DB veya Hükümet veya başka bir eş finansör tarafından finanse ediliyorsa (genel Proje finansman planı kapsamında)

OP 4.01 ile Ulusal Kanunlar Arasındaki Yaygın Boşluklar ve Çatışmalar

• Tarama metodolojisi ve sonuçları (ÇED gerekli olduğunda)

• Alternatif ÇD dokümanları (örneğin ÇYP)

• ÇED içeriği

• Zamanlama (proje hazırlığının hangi aşamasında)

• İstişare (zamanlama, sıklık, kapsam, raporlama)

OP 4.04 İlkeleri – Dünya Bankası:

• Doğal yaşam alanlarını korumanın ulusal ve bölgesel kalkınmaya entegre edilmesi ve bozunuma uğramış doğal yaşam alanlarının rehabilitasyonu yoluyla doğal yaşam alanlarının korunmasını ve daha iyi arazi kullanımını teşvik eder ve destekler;

• Kritik doğal yaşam alanlarının önemli düzeyde dönüştürülmesini veya bozulmasını içeren projeleri desteklemez

• Aşağıdaki koşullar olmadığı sürece, doğal yaşam alanlarının önemli düzeyde dönüştürülmesini veya bozulmasını içeren projeleri desteklemez:

• Proje ve proje sahası için uygulanabilir bir alternatifin bulunmaması, ve
• Yapılan kapsamlı analizin, projenin sağlayacağı toplam faydanın çevresel maliyetlerden önemli düzeyde daha yüksek olduğunu göstermesi

Eğer ÇD projenin bir doğal yaşam alanını (kritik olmayan) önemli ölçüde etkileyeceğini göstermesi halinde, Banka tarafından kabul edilebilir etki azaltma önlemleri içermelidir.

Tanımlar*

• Doğal Yaşam Alanı: aşağıdaki özellikleri taşıyan arazi ve su alanları

• Biyolojik toplulukların büyük ölçüde yerli bitki ve hayvan türlerinden oluşması, ve
• İnsan faaliyetinin alanın temel ekolojik fonksiyonlarını esaslı olarak değiştirmemesi

• Kritik Doğal Yaşam Alanı:* çok yüksek biyolojik çeşitlilik değerine sahip Doğal Yaşam Alanları alt kümesi – örneğin;

• tehlike altındaki, tehdit altındaki veya göçmen türlerin yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli alanlar;
• endemik türler veya sınırlı yayılma alanına sahip türler için özel öneme sahip alanlar;
• toplu yaşayan türlerin bireylerinin yüksek konsantrasyonunu destekleyen alanlar;
• benzersiz nitelikte tür toplulukları olan veya kilit evrimsel süreçler ile ilişkili olan alanlar
• Yerel topluluklar için çok önemli sosyal, ekonomik veya kültürel önemi olan biyolojik çeşitliliği destekleyen alanlar;

VEYA

• Ulusal kanunlar ve/veya uluslararası anlaşmalar kapsamında sıkı bir şekilde korunan alanlar

• Önemli dönüştürme/bozulma : arazi veya su kullanımında büyük ve uzun vadeli bir değişim (veya uzun bir toparlanma süresine sahip kısa vadeli bir değişim) veya şiddetli bir kirlilik sebebiyle doğal yaşam alanının bütünlüğünün ortadan kaldırılması veya ciddi şekilde azaltılması. Projeden doğrudan veya dolaylı olarak kaynaklanabilir

• Uygun koruma/etki azaltma : olumsuz etkilerin, sosyal olarak tanımlanmış kabul edilebilir değişim sınırları içerisinde ortadan kaldırılmasına veya azaltılmasına yönelik önlemler. Şunları içerebilir:

• tam veya stratejik kısmi saha koruması;
• Dönüştürme veya değiştirmenin, eko-sistemin temel olmayan unsurları ile sınırlanması
• Yaşam alanı restorasyonu/ türlerin yeniden getirilmesi
• Uygun büyüklük ve yakınlığa sahip ekolojik açıdan benzer (eşit değerli) koruma alanlarının oluşturulması ve idamesi.

(Etki azaltma önlemleri daima izleme/değerlendirmeyi ve sonuçlara dayalı uyarlamalı yönetimi içermelidir)

OP 4.04 – Tarama ve Uygulama Adımları

• Projenin coğrafi / ekolojik Etki Alanının belirlenmesi;

• Etki Alanının olası bir Doğal Yaşam Alanını içerip içermediğinin belirlenmesi

• İçeriyor ise, aşağıdakileri belirlemek için masa başı ve saha değerlendirmelerinin yapılması :

• başlangıç biyolojik çeşitlilik değerleri ve ekolojik değerler;
• “Kritik Doğal Yaşam Alanı” mı, yoksa “Doğal Yaşam Alanı” mı olduğu

• Proje (kritik olmayan) Doğal Yaşam Alanını etkileyebilecek ise;

• EA gereklidir – özel uzmanlık bilgilerini içeren;
• Uygun paydaşları içeren bir istişare sürecinin yürütülmesi sağlanır (STK’lar, kaynak kullanıcı grupları)

OP 4.12’yi Tetikleyen Etkiler

• Arazinin veya araziye dayalı varlıkların kaybı

• Bir Koruma Alanının oluşturulması sebebiyle araziye veya araziye dayalı varlıklara erişimin kaybı

• Barınma olanaklarının kaybı / evin taşınması

• Gelir kaynaklarının veya geçim kaynaklarının kaybı (etkilenen insanlar başka bir yere taşınması gereksin veya gerekmesin)

• Yasal olarak belirlenmiş parklara ve koruma alanlarına erişimin sınırlanması ve bunun sonucunda etkilenen insanların geçim kaynakları üzerinde olumsuz etkilerin doğması

OP 4.12 aşağıdakiler için uygulanır :

OP 4.12 aşağıdakiler için uygulanır :

• Etkilenen toplam insan sayısı veya etkilerin önem/ciddiyet derecesi ne olursa olsun, arazi edinimini kapsayan tüm projeler

• Finansman kaynağı ne olursa olsun, arazi edinimini içeren projenin tüm bileşenleri

• Arazi edinimini gerektiren ve aşağıdaki özellikleri taşıyan diğer faaliyetler:

• Banka tarafından desteklenen bir proje ile doğrudan ve önemli ölçüde ilişkili olmak,
• Proje dokümanlarında belirtilen amaçlara ulaşmak için gerekli olmak, ve
• Proje ile eşzamanlı olarak gerçekleştirilmek veya gerçekleştirilmesi planlanmak

• Hem özel hem de kamu mülkiyetli araziler

• Hem kamu yatırımları hem özel yatırımlar

OP 4.12 ile ulusal kanunlar arasındaki yaygın boşluklar ve çatışmalar

• KİM UYGUN: DB gayrıresmi kullanıcılara (gecekondu sahipleri, izinsiz kullanıcılar) tazminat / yardım sağlanmasını gerektiriyor
• KIYMET TAKDİRİ: DB, arazilerin/varlıkların yenileme değerine eşit tazminat gerektiriyor
• TAZMİNATIN ÖTESİNDE: DB, geçim kaynaklarının yeniden tesis edilmesi için yardım edilmesini gerektiriyor (proje sonucunda eski durumlarından daha kötü duruma düşmemeleri için)
• ZAMANLAMA: DB tazminatın/yardımın uygulama başlamadan önce tam olarak verilmesini gerektiriyor