Sürdürülebilir kentleşme/kentsel gelişme yaklaşımı, sürdürülebilir kalkınma yönündeki genel amacın önemli bir parçası olarak görmek gerekir

VI.C. Türkiye’de Veri Üreten Kuruluşlar

Ülkemizde veri üreten kuruluşlar şunlardır:

• 
  Türkiye İstatistik Kurumu
  
• 
  Büyükşehir Belediyeleri ve belediyeler
  
• 
  Bakanlıklar
  
• 
  Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü
  
• 
  Genel Müdürlükler, Bölge Müdürlükleri, İl Müdürlükleri, Valilikler
  

Bu kuruluşlar arasında en kapsamlı veri üreten kuruluş Türkiye İstatistik Kurumu’dur (TÜİK). Kurumun görevleri arasında, ülke genelinde iktisadi, sosyal, kültürel faaliyetlerle ilgili her türlü istatistiği derlemek; genel nüfus sayımı, genel tarım sayımı, genel sanayi ve iş yeri sayımı yapmak; ülke genelinde ekonomik, sosyal ve kültürel konularda verileri kapsayan bir bilgi bankası kurmak yer almaktadır. TÜİK ayrıca AB uyum sürecinde Türk İstatistik Sisteminin geliştirilmesi ve uyumlulaştırılması çalışmalarını da sürdürmektedir (DAMPO Danışmanlık Araştırma Mimarlık Planlama Ltd. Şti. 2007).

TÜİK tarafından yürütülen çok sayıda istatistik çalışması ve ankete dayalı araştırma aşağıda verilmektedir:

1. Genel Nüfus Sayımları 2. Nüfus İstatistikleri ve Projeksiyonları 3. Nüfus ve Kalkınma Göstergeleri 4. Demografik İstatistikler 5. Aile Yapısı Araştırması 6. Göç İstatistikleri 7. Konut İstatistikleri 8. Yaşam Memnuniyeti Araştırması 9. İnsan Hakları İstatistikleri 10. Sosyal Güvenlik İstatistikleri 11. Sosyal Koruma İstatistikleri 12. Sağlık İstatistikleri 13. Özürlü İstatistikleri 14. Gıda ve Beslenme İstatistikleri 15. Turizm İstatistikleri 16. Ulaşım İstatistikleri 17. Haberleşme İstatistikleri 18. Trafik İstatistikleri 19. Adalet İstatistikleri 20. Milletvekili Seçim Sonuçları 21. Mahalli İdareler Seçim Sonuçları 22. Teknolojik Yenilik İstatistikleri 23. Bilim Teknolojileri Kullanımı Araştırması 24. AR-GE İstatistikleri 25. Çevre İstatistikleri 26. Enerji İstatistikleri 27. Dış Ticaret İstatistikleri 28. Eğitim İstatistikleri 29. Kültür İstatistikleri 30. Spor İstatistikleri 31. Fiyat İstatistikleri 32. Tüketici Eğilim İstatistikleri 33. Gelir Dağılımı ve Yaşam Koşulları Araştırması

34. Tüketici Harcamaları İstatistikleri 35. Yoksulluk Analizleri 36. Kazanç İstatistikleri 37. İşgücü İstatistikleri 38. Çocuk İşgücü İstatistikleri 39. Yapısal İş İstatistikleri 40. Yıllık Sanayi Malları İstatistikleri 41. Kısa Dönemli İş İstatistikleri 42. Sektörel İstatistikler 43. Yabancı Sermayeli Girişim İstatistikleri 44. İş Demografisi 45. Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı 46. Mali İstatistikler 47. Bütçeler: Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Köyler 48. Kesin Hesaplar: Belediyeler ve İl Özel İdareleri 49. Şirket, Kooperatif ve Firma İstatistikleri 50. Bina Sayımları 51. Bina İnşaatı İstatistikleri 52. Bina İnşaatı Maliyet Endeksi 53. Yıllık İmalat Sanayi İstatistikleri 54. Bitkisel Üretim İstatistikleri 55. Tarımsal İşletmelerde Ücret İstatistikleri 56. Tarım Sayımları 57. Hayvancılık İstatistikleri 58. Su Ürünleri İstatistikleri 59. Tarımsal Fiyat İstatistikleri 60. Tarımsal Alet ve Makine Sayımları 61. Ulusal Hesaplar 62. Eğitim Harcamaları Araştırması 63. Hanehalkı Gelir Tüketim Harcamaları Araştırması 64. Hanehalkı İşgücü Anketi 65. Zaman Kullanımı Anketi 66. Türkiye Özürlüler Araştırması

Tablo 11-TÜİK Tarafından Üretilen İstatistikler ve Ankete Dayalı Araştırmalar
TÜİK’i izleyerek ülkemizdeki diğer önemli veri kaynakları belediyelerdir. Belediyeler TÜİK tarafından derlenen bazı verileri doğrudan üretmekte olan kurumlardır. Bunun dışında, belediyelerin ürettiği verilerin başında konut, altyapı, arazi kullanımı ve planlama ile ilgili mekansal veriler gelmektedir. Belediyelerin sunduğu hizmet alanlarına ilişkin verilere de en doğru biçimde belediyelerden ulaşmak mümkündür.
Bakanlıklar da kendi sorumluluk alanları ile ilgili veri üretmektedir. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri, Yataklı Tedavi Kurumları ve Araştırma, Planlama ve Koordinasyon konularında istatistikleri derlemektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu İstatistik Dairesi Başkanlığı’nda, Türkiye genelindeki tüm eğitim kurumlarından online olarak MEİS Programı aracılığıyla veri toplanmaktadır. İçişleri Bakanlığı, yerleşmelerin çeşitli boyutlarına ilişkin veri derlemektedir. İçişleri Bakanlığı’nın istatistik çalışmaları içinde en önemlisi, Türkiye’nin en büyük bilişim projesi olan Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi’dir (MERNİS). Yerleşmelerdeki orman alanlarına, doğal ve çevresel nitleikleri nedeniyle korunması gereken alanlara ilişkin veriler ise Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından derlenmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, kültürel varlıklar, kültürel etkinlik düzeyleri, buna ilişkin mekansal altyapı ve turizme ilişkin verileri derlemektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile tarım müdürlükleri, tarım alanları ve tarım dışı kullanılabilecek araziler, tescilli ve tahsisli meralara ilişkin bilgileri üretmektedir. Milli Savunma Bakanlığı’ndan, askeri alanlar, askeri güvenlik bölgeleri, askeri havaalanı, mania planı, askeri petrol boru hatları ve çekme mesafelerine ilişkin bilgiler elde edilebilmektedir.
Bu kuruluşların yanı sıra, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Devlet Limanlar ve Havaalanları Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü ve ilgili Bölge Müdürlükleri, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, valilikler ile Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri, veri derleyen diğer önemli kuruluşlardır (DAMPO Danışmanlık Araştırma Mimarlık Planlama Ltd. Şti. 2007, 79-106).