Sürdürülebilir kentleşme/kentsel gelişme yaklaşımı, sürdürülebilir kalkınma yönündeki genel amacın önemli bir parçası olarak görmek gerekir

V.D. Lübnan’da Belediye Düzeyi İçin Oluşturulan Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri

Balamand Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Lübnan Çevre Bakanlığı bünyesindeki Lübnan Çevre ve Gelişim Gözlemevi (LEDO) ile yakın işbirliği halinde, bir eylem planı geliştirmiştir. Eylem Planı’nın amacı, “üzerinde uzlaşılmış çevre ve gelişim göstergeleri kullanarak yerel yönetimlerle birlikte bir çevre ve sürdürülebilir kalkınmayı denetleme ağı kurmak”tır. Katılımcı bir yaklaşım izleyerek, yerel yönetim ve ilgili bakanlıkların temsilcilerinin, üniversitelerin, araştırma kurumlarının, sivil toplum örgütlerinin davet edildiği farklı çalıştaylarda, katılımcılardan göstergeler üretmeleri istenmiştir. Üretilen 110 gösterge ulusal gösterge sistemince benimsenen dört grup altında toplanmaktadır. Göstergeler aşağıdaki tabloda verilmektedir (Nader ve diğ. 2007):

Kategori	Gösterge ismi
Nüfus ve sosyo-ekonomik göstergeler Demografi: Yaşam standartı: Tüketim ve üretim kalıpları:	Nüfus yoğunluğu Nüfusun mekansal dağılımı Net göç oranı Mevsimlik nüfus yoğunluğu Erkeklerin kadınlara oranı Gelir dağılımı İşsizlik oranı Eğitim düzeyi Erkekler ve kadınlar arasında okula kayıt farkı (özel ve kamu) Su şebekesine erişimi olan hane Elektrik şebekesine erişimi olan hane Atıksu şebekesine erişimi olan hane Konut doluluk oranı Kamu okullarına kaydolma oranı Çocuk ölüm oranı Sektör başına toplam su talebi Hane başına yıllık enerji tüketimi Evsel atıkların vardığı yer Katı atık üretimi Evsel atıkları bertaraf etmede sorun yaşayan hane sayısı ve oranı Evsel atıkların bertarafıyla ilgili sorunlar Hastane atığı üretimi Belediye atıklarının bir araya getirilmesi
Ekonomik göstergeler Tarım: Sanayi: Enerji: Hizmetler: Ulaşım:	Tarım arazisine sahip olan hane sayısı ve oranı Tarım arazisi türleri Tarım türleri Yol şebekesine bağlı olmayan tarımsal arazi yüzölçümü Tarım arazisi oranı Sulu tarım arazisi oranı Tarım kooperatifleirne kayıtlı bireyler Yıllık balık üretimi Tarımsal böcek ilacı kullanımı Gübre kullanımı Kuruluşların sınfılandırılması Ruhsatsız sanayiler Dağıtım alanı ve taşocağı faaliyeti Sınıflandıırlmamış sanayi bölgelerinde bulunan sanayilerin sayısı ve sınıfı Mezbaha atığı üretimi ve atıldığı yer Tarım atığı üretimi ve atıldığı yer Elektrik jeneratörü sayısı Güneş enerjisi kullanan hane sayısı Elektrik dağıtım istasyonu sayısı Güneş enerjisi tüketimi Turizm faaliyetleri kaynaklı nakit dengesi Sağlık hizmetleirnden faydalanan hanehalkı sayısı Bankaların sayıs ve coğrafi dağılımı Turizm alanlarını ziyaret eden sayısı Turizm alanları ve kurumları sayısı ve dağılımı Depo sayısı ve dağılımı Yol şebekesinin uzunluğu ve durumu Günlük nüfus hareketi Her 100 kişiye düşen yolcu otomobili sayısı Kamu taşımacılığı araçlarının sayısı ve doluluğu Havaalanı atığı üretimi ve bir araya getirilmesi Gürültü kirliliği ve Beyrut’taki dağılımı
Çevre göstergeleri Hava: Su: Arazi ve toprak: Biyoçeşitlilik:	Hava kalitesi Arazi doldurma kaynaklı slaınımlar Partikül konsantrasyonu Ozon aşındıran madde tüketimi Rüzgar hız ve yönü Kirletici gazların salınımı ve kaynağı Deniz suyu kalitesi Su kalitesi endeksi Yüzey suyu kaltiesi endeksi Artezyen kuyusu olan hane sayıs ve oranı Artezyen kuyusu sayısı Kirlenmiş arteyzen kuyusu sayısı ve oranı Kirlilik belirleme yöntemleri Kamu kanalizasyon sistemiyle toplanan ve arıtılan/arıtılmayan atık su oranı Lağım çukuru sayısı Fosseptik sayısı ve uygunluğu Arazi kullanımı değişimi Yüksek voltajşı güç hatlarından etkilenen arazi yüzölçümü Orman alanı Kamu denizcilik etki alanı oranı Yasa dışı deşajların sayısı ve yüzölçümü Toprak kaymasından etkilenen arazi Kamu bahçelerinin yüzölçümü Yeşil alan miktarı Toplam kıyı çizgisi içinde suni kıyı çizgisi Hükümetin sahip olduğu mallar Korunan kıyı alanı Yanan orman alanı Orman koruma oranı Tehdit altındaki türler

Sürdürülebilir kalkınma faaliyetleri ve politikaları göstergesi Faaliyet aktörleri: Politika ve stratejiler:

Çevre ve sürdürülebilir kalkınma konularıyla ilgilenen dernek sayısı Çevresel konulardan şikayet eden hanehalkı sayısı ve oranı Çevreyle ilgili şikayetler Çevresel konualrdan şikayet etme yöntemleri Yıllık çevresel haberdarlık faaliyetleri Okullardaki çevre klüpleri sayısı Belediyedeki çalışan sayısı Orman yangınıyla savaşma ve önleme faaliyetleri Belediyenin çevreyle ilgili harcamaları Çevresel konulara doşsal mali katkılar Belediye tarafından benimsenen ve uygulanan sürdürülebilir kalkınma planları/gündemleri Vergi toplamada verimlilik Belediye düzeyinde çevre kanunların uygulanması Çevresel etki değerlendirmesi yapan projeler İzinlerden muafiyet Belediye katı atık yönetimi maliyeti Katı atık yönetiminin etkililiği Rehabilite edilen taş ocağı alanı Belediye düzeyindeki proje ve girişim sayısı Sürdürülebilir ekoturizmden kaynaklanan belediye geliri

Tablo 7-Lübnan’da Belediyeler İçin Oluşturulan Sürdürülebilirlik Göstergeleri
Bu göstergeler ilgili toplanan kayıtların belediye düzeyinde önemli bir veri tabanı oluştruacağı, LEDO tarafından yönetilen ulusal gsterge sistemine katkı sağlayacağı ve belediyelerin gelecekteki gelişme faaliyetlerini planlamalarına yardımcı oalcağı düşünülmektedir. Yerel düzeydeki göstergelerin çeşitliliği, kalkınma anlayışını sadece gayri safi yurt içi hasılanın ölçülmesi anlayışından çıkarıp, sürdürülebilir kalkınmaya daha geniş bir bakış açısıyla yaklaşmayı sağlamaktadır. Ancak, sürdürülebilir kalkınmayı toplum temelli bir bakış açısıyla ölçmek, gayri safi yurt içi hasılayı ölçmekten çok daha fazla zaman gerektirmektedir (Nader ve diğ. 2007).