| Mekkî-Medenî Âyetlerin Genel Özellikleri
İlâhî kelâm, beşerin anlaması için nâzil olduğu dönemin ifade kalıplarını; dinî, sosyal, ekonomik ve kültürel tasavvurlarını dikkate almıştır. Âyetlerin lâfızları ve muhtevaları, içinde nâzil oldukları Mekke veya Medine dönemlerinin hususiyetlerinin nazara alındığını göstermektedir. Nitekim biz bir âyetin Mekkî ya da Medenî olduğunu bilmesek bile alâmet ve mümeyyezlerine (belirgin, ayırtedici özelliklerine) bakarak onun hangi dönemde nâzil olduğunu tahmin edebiliriz. Binaenaleyh bu özelliklerin öğrenilmesinde büyük yararlar vardır.
Ayrıca dönemlerinin belirgin tasavvur, olay, olgu, düşünce, inanç ve tezahürleri doğrultusunda Mekke ve Medine dönemlerine has kimi kavram ve konular da dikkat çekmektedir. Sözgelimi Yahudilerle ve onların düşmanlıklarıyla ilgili âyetlerin Medenî olması, Müslümanların hicret sonrasında Medine'de yoğun ve etkin bir nüfus olarak bulunan Yahudilerle karşılaşmalarıyla alâkalıdır. İklim ve toprak yapısının müsait olmaması ve su kaynaklarının yetersizliği gibi problemlerden dolayı tarıma elverişli olmayan, ancak canlı bir ticaret hayatına sahip Mekke'de hileli ticaretin yaygınlığı sebebiyle, Hz. Şuayb'ın (as) ticaret yaparken tartılarını düzgün tutmaları hususunda kavmini uyardığı âyetler, Mekke döneminde nâzil olmuştur. Öte yandan topluma bağlılık ve içtimâî mesuliyetlerini yerine getirme gibi konuların ise Medine'de nâzil olan âyetlerde gündeme getirilmesi, İslâm toplumunun burada teşekkül etmiş olmasıyla alâkalı bir durumdur.
Dostları ilə paylaş: |
