T. C. KİEv büYÜkelçİLİĞİ Tİcaret müŞAVİRLİĞİ
BÖLÜM II 1. TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ
Yüklə 1,06 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.1.2. İş Konseyi
- 1.1.3. Resmi ve Ticari Heyetler ve Diğer Temaslar
- 1.2. Ticari İlişkilerin Genel Durumu ve Dış Ticaret İstatistikleri
- TÜRKİYE-UKRAYNA DIŞ TİCARETİ (1.000 $) İhracat
- Dış Ticaret Hacmi Denge
- UKRAYNA-TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ (1.000 $ )
- İhracat Değişim % İthalat Değişim %
|
BÖLÜM II 1. TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ 1.1. Ekonomik İlişkilerin Genel Durumu Türkiye ile Ukrayna arasındaki ticari ilişkilerin temel dayanağı. Türkiye ile Ukrayna arasında 4 Mayıs 1992 tarihinde imzalanan ve 20 Nisan 1994 tarihinde yürürlüğe giren Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşmasıdır. Söz konusu Anlaşma çerçevesinde kurulmuş bulunan Türkiye-Ukrayna Karma Ekonomik Komisyonu I. Dönem Toplantısı 25-27 Kasım 1996 tarihlerinde Ankara'da yapılmış. II. Dönem Toplantısı 13-16 Aralık 2000 tarihlerinde Kiev'de. III. Dönem Toplantısı ise 29 Ocak-1 Şubat tarihlerinde Ankara’da yapılmıştır. Türkiye-Ukrayna Karma Ekonomik Komisyonu IV. Dönem Toplantısı 2004 yılı Şubat ayında Kiev’de düzenlenmiştir. Komisyonun V. Dönem Toplantısı ise Ukrayna Devlet Başkanı Victor Yuşenko’nun ülkemize gerçekleştirdiği resmi ziyaret esnasında 4-6 Haziran 2005 tarihinde Ankara’da düzenlenmiştir. Türkiye-Ukrayna Karma Ekonomik Komisyonu VI. Dönem Toplantısı 27-29 Mart 2007 tarihlerinde Kiev’de düzenlenmiştir. Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması. 30 Mayıs 1994 tarihinde Kiev'de imzalanmış ve 27 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması. Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın 27-29 Kasım 1996 tarihlerinde. Türkiye'ye ziyaretleri esnasında Ankara'da imzalanmıştır. Söz konusu anlaşmaların yürürlüğe girmesiyle birlikte iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin hukuki çerçevesi tamamlanmış bulunmaktadır. İlki 1991 yılı Mart ayı içinde dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından gerçekleştirilen Ukrayna'ya en üst düzeydeki resmi ziyaretler. müteakip yıllarda karşılıklı olarak devam etmiş ve gerek Cumhurbaşkanları gerekse Başbakanlar ve Bakanlar seviyesindeki resmi ziyaretler sırasında iki ülke yöneticileri siyasal. sosyal. askeri ve kültürel alanlarda olduğu gibi ticari ve ekonomik alanda da birçok anlaşma ve protokole imza atarak her alandaki işbirliğinin gelişebilmesi için yasal zemini oluşturmuşlardır. Ukrayna Cumhurbaşkanı Leonid Kuchma'nın 22-24 Kasım 2000 tarihlerinde Türkiye'yi resmi ziyaretleri sırasında; Türkiye-Ukrayna Ortak Bildirisi; T.C. Hükümeti ile Ukrayna Bakanlar Kurulu Arasında Nükleer Kazaların Erken Bildirimi ve Nükleer Tesislere İlişkin Anlaşma; Türkiye ile Ukrayna Arasında Hukuki Konularda Adli Yardımlaşma ve İşbirliği Anlaşması; T.C. Adalet Bakanlığı ile Ukrayna Adalet Bakanlığı Arasında İşbirliğine İlişkin Protokol; T.C. Sağlık Bakanlığı ile Ukrayna Sağlık Bakanlığı Arasında İlaç ve Ezcacılık Alanında İşbirliğine İlişkin Protokol; T.C. Hükümeti ile Ukrayna Hükümeti Arasında Askeri-Teknik Alanda Bilgi ve Belgelerin değişimi Anlaşması; T.C. Ulaştırma Bakanlığı ile Ukrayna Bilişim ve Haberleşme Devlet Komitesi Arasında Posta ve Haberleşme Alanlarında İşbirliği Anlaşması; Anadolu Ajansı (AA) ile Ukrayna Milli Haber Ajansı (Ukrinform-DİNAU) Arasında İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Bu çerçevede. Türkiye ve Ukrayna arasında ticari ve ekonomik alanda bugüne kadar imzalanan anlaşma ve protokoller aşağıda belirtilmiştir.
İki ülke arasında, bunların dışında diğer alanlarda imzalanmış birçok anlaşma ve protokol bulunmaktadır. 1.1.2. İş Konseyi İki ülke işadamları arasındaki temas ve ilişkilerin geliştirlmesi amacıyla DEİK Türk-Avrasya İş Konseyleri çerçevesinde 1991’de Türkiye-Ukrayna İş Konseyi kurulmuştur. Söz konusu Konsey bir yıl Türkiye'de, müteakip yıl Ukrayna'da olmak üzere yılda asgari bir kez toplanmakta, ayrıca özel oturumlar düzenlemektedir. İş Konseyi’nin Türk tarafı Başkanı Burç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sefa Gömdeniz, Ukrayna tarafı Başkanı Ukrayna Sanayi ve Ticaret Odası Başkan Yardımcısı Victor Yanovsky’dir. İş Konseyi’nin ilk toplantısı 24-28 Şubat 1992 tarihleri arasında Kiev, Yalta ve Odessa’da yapılmıştır. Daha sonra sırasıyla 1992’de İstanbul’da. 1993’te Ukrayna’nın başkenti Kiev’de. 1994’te Istanbul’da ve 1995’de Kiev’de Iş Konseyi Ortak Toplantıları gerçekleştirilmiştir. İş Konseyi'nin 8. Ortak Toplantısı Ekim 1998 ‘de İstanbul ve Bursa’da; 9. Ortak Toplantısı 17-19 Mayıs 1999 tarihlerinde Kiev ve Donetsk'te yapılmış ve toplantılar sırasında İş Konseyi çerçevesinde Türkiye-Donetsk Bölgesel Komitesi kurulmuştur. Türkiye-Ukrayna İş Konseyi’nin 10 ncu ortak toplantısı 28 Ağustos 2001 tarihinde İzmir’de, 11 nci ortak toplantısı ise 9-13 Haziran tarihleri arasında Kırım-Yalta’da yapılmıştır. Anılan toplantıya ve dönemin Türk-Ukrayna Hükümetlerarası Ticari ve Ekonomik İşbirliği Komisyonu Eşbaşkanı Devlet Bakanı Yılmaz Karakoyunlu katılmıştır. 1-2Aralık 2003 tarihlerinde Ukrayna Başbakanı Viktor Yanukoviç’in Türkiye ziyareti esnasında Türkiye-Ukrayna İş Konseyi’nin 12 inci ortak toplantısı Ankara’da yapılmıştr. 1-3 Nisan 2004 tarihleri arasında T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ukrayna ziyareti ile eşzamanlı olarak 2 Nisan 2004 tarihinde Türkiye-Ukrayna İş Konseyi’nin 13 üncü ortak toplantısı Kiev’de gerçekleştirilmiştir. Türkiye-Ukrayna İş Konseyi’nin 14 üncü ortak toplantısı 27-29 Mart 2007 tarihleri arasında Kiev’de yapılan Türkiye-Ukrayna Hükümetlerarası Ticari ve Ekonomik İşbirliği Komisyonu'nun VI. Dönem Toplantısı ile eşzamanlı olarak düzenlenmiştir. 1.1.3. Resmi ve Ticari Heyetler ve Diğer Temaslar Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen 25-26 Şubat 2004 tarihleri arasında Kiev’de yapılan Türkiye-Ukrayna Hükümetlerarası Ticari ve Ekonomik İşbirliği Komisyonu'nun Dördüncü Dönem Toplantısı’nda Türk heyetine başkanlık yapmıştır. Belirtilen tarihlerde resmi görüşmelerle eşzamanlı olarak bir ticaret heyeti düzenlenmiştir. Söz konusu heyete muhtelif sektörlere mensup 130 civarında Türk işadamı katılmıştır. Ticaret Heyeti için ikili iş görüşmelerinin yanı sıra Türk-Ukrayna İş Forumu düzenlenmiş ve bu çerçevede Dış Ticaret Müsteşarlığı Müsteşar Yardımcısı, Ukrayna Ekonomi Bakan Yardımcısı, Ukrayna Devlet Gümrük Servisi Başkan Yardımcısı ve her iki ülke İş Konseyi Başkanları Türkiye-Ukrayna ticaret ve yatırım ortamı ile ikili ticarete ilişkin teknik bilgi vermiş ve değerlendirme yapmışlardır. 2004 yılı Mart ayı içinde. ağırlıklı olarak gıda sektöründe faaliyet gösteren Almanya ve Romanya’dan 15 kadar Türk işadamı. Almanya’da yerleşik Türkiye Araştırmalar Vakfı organizasyonu ile Kiev’i ziyaret etmişlerdir. İşadamları için bir iş formu ile ikili görüşmeler düzenlenmiştir. Ayrıca, heyetteki ilgili işadamları Kiev’deki gıda fuarını ziyaret etmişlerdir. 25-26 Şubat 2004 tarihleri arasında Kiev’de yapılan Türkiye-Ukrayna Hükümetlerarası Ticari ve Ekonomik İşbirliği Komisyonu'nun Dördüncü Dönem Toplantısı Protokolü’nün VI. bölümünde Firma Faaliyet Ortamı başlığı altında firma sorunlarının çözüme kavuşturulması amacıyla bir Çalışma Grubu, Protokol’ün Ekonomik İşbirliği başlığı altında yer alan Sınai İşbirliği bölümünde Demir-Çelik Çalışma Grubu ve Protokol’ün V.bölümünde Ulaştırma başlığı altında Ulaştırma Çalışma Grubu kurulmasına karar verilmiştir. Bu çerçevede oluşturulan Firma Sorunları Çalışma Grubu, Demir-Çelik Çalışma Grubu ve Ulaştırma Çalışma Grubunun ilk toplantıları sırasıyla 24, 25 ve 26 Mart 2004 tarihlerinde iki ülke resmi heyetleri ile ilgili firma ve üretici birlikleri temsilcilerinin katılımıyla Kiev’de gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Çalışma Grubu Toplantılarında bazı konular çözüme kavuşturulmuş, bazılarında ise önemli oranda ilerleme kaydedilmiştir. Yine 2004 Mart ayı sonunda Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Erdoğan Bilenser başkanlığında, aralarında işadamlarının da bulunduğu, bir heyet Kiev’i ziyaret etmiştir. Heyet diğer temaslarının yanı sıra Türk-Ukrayna İş Konseyi Eşbaşkanı ve aynı zamanda Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı 1. Yardımcısı Viktor Yanovsky ile görüşmüştür. 1-3 Nisan 2004 tarihleri arasındaki T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ukrayna ziyaretine muhtelif sektörlere ve kuruluşlara mensup 120 işadamı eşlik etmiştir. 2 Nisan 2004’te Türkiye-Ukrayna İş Konseyi’nin 13 üncü ortak toplantısı Kiev’de Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odasında gerçekleştirilmiştir. Bu toplantı çerçevesinde dört farklı sektörde yuvarlak masa toplantıları düzenlenmiştir. Bu sektörler inşaat ve altyapı, metalurji ve makina imalatı (ağır sanayi), tarım ve hafif sanayi (tekstil, ayakkabı) dır. Toplantılar öncesinde Ukrayna Ekonomi ve Avrupa ile Entegrasyon Bakanlığından, Ukrayna Devlet Gümrük Servisi’nden ve bir danışmanlık firmasından gelen konuşmacılar Ukrayna mevzuatı hakkında bazı temel bilgiler vermişlerdir. Bu seyahat esnasında Türkiye-Ukrayna Ortak Eylem Planı imzalanmıştır. 2004 yılı Eylül ayında 15 kişiden oluşan TÜSİAD heyeti Kiev’i ziyaret etmiştir. Bu ziyaret esnasında heyet Ukrayna Sanayiciler ve Girişimciler Birliği ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası yetkilileri ile görüşmüş. ayrıca ikili temaslarda da bulunmuştur. Yine 2004 yılı Eylül sonunda Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Ayhan Karaca ile derneğin danışmanı Kiev’de temaslarda bulunmuşlardır. 2005 yılı Nisan ayında TBMM Parlamento Dostluk Grubu üyeleri ve beraberindeki işadamları Kiev’de çeşitli temaslarda bulunmuşlardır. Bu temaslar arasında Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı 1. Yardımcısı Viktor Yanovsky ve Uluslararası Tük-Ukrayna İşadamları Derneği Başkanı ile görüşme de yer almıştır. 11-13 Mayıs 2005 tarihleri arasında T.C. Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül Ukrayna’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko 7-8 Haziran 2005 tarihinde Türkiye’yi ziyaret etmiştir. 2006 yılı Ocak ayı sonunda Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen Dnipropetrovsk’da bir Türk inşaat şirketi tarafından gerçekleştirilecek olan olan konut projesinin temel atma törenine katılmış. bilahare Kiev’de Ukrayna Başbakan I. Yardımcısı Stanislav Stashevskiy ile görüşmüştür. 2006 yılı Şubat ayında Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım Kiev’i ziyaret etmiş ve Ukrayna Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı ile temaslarda bulunmuştur. Mart ayı başında ise Ukrayna Dışişleri Bakanı Boris Tarascuk Türkiye’yi ziyaret etmiştir. 2006 yılı Mart ayında Antalyalı İşadamlarından oluşan bir heyet Kiev’i ziyaret etmiş ve Türk Ukrayna İşadamları Derneği ile görüşmelerde bulunmuştur. Nisan ayında 22 kişiden oluşan İSO heyeti Kiev’i ziyaret etmiştir. Bu ziyaret esnasında heyet Ukrayna Sanayiciler ve Girişimciler Birliği yetkilileri ile görüşmüş, ayrıca ikili temaslarda bulunmuştur. Yine Nisan ayında 20 kişiden oluşan Konya Ticaret Borsa’sı heyeti Kiev’i ziyaret etmiş ve ziyaret kapsamında Kiev Sanayi ve Ticaret Odası yetkilileri ile temaslarda bulunmuştur. Ukrayna Başbakanı Viktor Yanukoviç’in 16-18 Ocak 2007 tarihindeki Türkiye ziyareti esnasında İstanbul’da DEİK tarafından Sayın Başbakanın ve Türk işadamlarının katılımıyla bir toplantı düzenlenmiştir. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen 27-29 Mart 2007 tarihleri arasında Kiev’de yapılan Türkiye-Ukrayna Hükümetlerarası Ticari ve Ekonomik İşbirliği Komisyonu'nun VI. Dönem Toplantısı’nda Türk heyetine başkanlık yapmıştır. Belirtilen tarihlerde resmi görüşmelerle eşzamanlı olarak Türkiye-Ukrayna İş Konseyi toplantısı ve Türk-Ukrayna İş Forumu düzenlenmiştir. 6-9 Kasım 2007 tarihleri arasında DEİK Türk-Ukrayna İş konseyi tarafından “Dnipropetrovsk Bölgesel İş Komitesi Anlaşması İmza Töreni ve İnşaat, Savunma, Makina, Demir-Çelik Sektörel Ziyareti” organize edilmiş, bu çerçevede, Dnipropetrovsk ile Donetsk valilikleri ve sanayi ve ticaret odaları ile görüşmelerde bulunulmuştur. 4-6 Mart 2008 tarihleri arasında Dış Ticaret Müsteşarlığı organizasyonu ile bir müteahhitlik ve inşaat malzemeleri heyeti Odesa şehrini ziyaret etmiştir. Bu ziyaret sırasında Odesa Vali Yardımcısı ve Odesa Sanayi ve Ticaret Odası yetkililerinin de katılımıyla, iki ülke iş adamlarının biraraya geldiği bir ikili görüşme toplantısı düzenlenmiş, Odesa Belediye’si ziyaret edilerek, Belediye Başkan Yardımcısı ile görüşülmüş, Belediyenin yetkili birimlerinden projeler hakkında bilgi alınmıştır. 13-16 Mayıs 2008 tarihleri arasında Doğu Karadeniz İhracatçı Birlikleri tarafından Odesa Şehrine inşaat malzemeleri ağırlıklı Sektörel Ticaret Heyeti organizasyonu gerçekleştirilmiştir. Dışişleri Bakanı Ali BABACAN, Kiev ziyareti esnasında 14 Şubat 2008 tarihinde Türk Ukrayna İşadamları Derneği’nde Türk işadamları ile bir görüşme gerçekleştirmiştir. TBMM Başkanı Köksal TOPTAN, Kiev ziyareti kapsamında 27 Haziran 2008 tarihinde Türk işadamları ile bir görüşme gerçekleştirmiştir. 1.2. Ticari İlişkilerin Genel Durumu ve Dış Ticaret İstatistikleri Türkiye ile Ukrayna arasındaki ticaret hacmi 2000 yılında 1.2 milyar dolar iken 2007 yılında 6,0 milyar seviyesine ulaşmış bulunmaktadır. 2007 yılı itibariyle Türkiye’nin Ukrayna’ya ihracatı 1,48 milyar ADB Doları; ithalatı ise 4,52 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. 2008 yılı Ocak-Temmuz ayı verilerine göre Ukrayna Türkiye’nin ihracatında 16.; ithalatında ise 8. sırada yer almaktadır. Türkiye ise 2000 yılından bu yana Ukrayna’nın en çok ihracat yaptığı ilk 3 ülke arasında yer almaktadır. 2007 yılı itibariyle Türkiye. Rusya Federasyonu’nun ardından Ukrayna’nın en çok ihracat yaptığı 2. ülke konumundadır.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Ukrayna ile olan ticaretimizde, dış ticaret dengesi sürekli ülkemiz aleyhinde gerçekleşmektedir. Bunun temel nedeni ülkemizin Ukrayna’dan ağırlıklı olarak hammadde ithal etmesidir. TÜİK ile Ukrayna Devlet Gümrük Servisi tarafından açıklanan Türkiye-Ukrayna arasındaki dış ticaret rakamları farklılık arzetmektedir. Ukrayna Devlet Gümrük Servisi verilerine göre Ukrayna ile Türkiye arasındaki dış ticaret rakamları yıllar itibariyle aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Türkiye 2007 yılında 3,6 milyar ABD Doları tutarındaki ithalatıyla Ukrayna’nın Rusya Federasyonu’ndan sonra 2. büyük ihraç ülkesi konumundadır. Ülkemiz Ukrayna’nın ithalatında, 972 milyon ABD Doları ile 14. sırayı almıştır. Türkiye 2007 yılı Ukrayna Devlet Gümrük Servisi verilerine göre Ukrayna’nın ithalatında %1,60; ihracatında %7,40 ve dış ticaret hacminde %4,62’lik bir paya sahip olmuştur. Yüklə 1,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||