1.2.1. 2007 Yılında Başlıca Maddeler İtibariyle Ukrayna'ya İhracatımız
|
2007 Yılında Başlıca Maddeler İtibariyle Ukrayna'ya İhracatımız
|
ABD $
|
TOPLAM İÇİNDEKİ PAYI %
|
87
|
MOTORLU KARA TAŞITLARI,TRAKTÖR,BİSİKLET,MOTOSİKLET VE DİĞER
|
177.026.542
|
11,95
|
39
|
PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA
|
168.449.421
|
11,37
|
84
|
NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR,ALETLER,PARÇALARI
|
130.474.439
|
8,81
|
08
|
YENİLEN MEYVALAR,KABUKLU YEMİŞLER,TURUNÇGİL VE KAVUN KABUĞU
|
104.964.651
|
7,09
|
73
|
DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
|
96.558.284
|
6,52
|
85
|
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI
|
91.794.647
|
6,20
|
27
|
MİNERAL YAKITLAR,MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR
|
64.480.504
|
4,35
|
72
|
DEMİR VE ÇELİK
|
44.659.363
|
3,02
|
58
|
ÖZEL DOKUNMUŞ MENSUCAT,DANTELA,DUVAR HALILARI,İŞLEMELER
|
42.845.975
|
2,89
|
25
|
TUZ,KÜKÜRT,TOPRAK VE TAŞLAR,ALÇILAR VE ÇİMENTO
|
42.547.764
|
2,87
|
34
|
SABUNLAR,YÜZEY AKTİF ORGANİK MADDELER,YIKAMA-YAĞLAMA MADDE.
|
42.122.054
|
2,84
|
57
|
HALILAR VE DİĞER DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDEDEN YER KAPLAMALARI
|
39.318.533
|
2,65
|
48
|
KAĞIT VE KARTON;KAĞIT HAMURUNDAN KAĞIT VE KARTONDAN EŞYA
|
36.256.808
|
2,45
|
20
|
SEBZE,MEYVA,BİTKİ PARÇALARI,SERT KABUKLU YEMİŞ KONSERVELERİ
|
24.042.444
|
1,62
|
33
|
UÇUCU YAĞLAR,REZİNOİTLER,PARFÜMERİ,KOZMETİKLER VB
|
22.949.524
|
1,55
|
69
|
SERAMİK MAMULLERİ
|
20.929.469
|
1,41
|
60
|
ÖRME EŞYA
|
20.425.646
|
1,38
|
76
|
ALUMİNYUM VE ALUMİNYUM EŞYA
|
19.959.613
|
1,35
|
62
|
ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
|
18.645.960
|
1,26
|
83
|
ADİ METALLERDEN ÇEŞİTLİ EŞYA
|
18.232.461
|
1,23
|
61
|
ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
|
17.731.391
|
1,20
|
94
|
MOBİLYALAR,AYDINLATMA,REKLAM LAMBALARI,PREFABRİK YAPILAR
|
16.818.134
|
1,14
|
32
|
DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASA,BOYA,MACUN,SAKIZLAR
|
16.654.435
|
1,12
|
63
|
MENSUCATTAN MAMUL DİĞER EŞYA,KULLANILMIŞ EŞYA,PAÇAVRALAR
|
15.995.835
|
1,08
|
70
|
CAM VE CAM EŞYA
|
15.108.380
|
1,02
|
44
|
AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA;ODUN KÖMÜRÜ
|
14.264.965
|
0,96
|
52
|
PAMUK
|
13.914.235
|
0,94
|
68
|
TAŞ,ALÇI,ÇİMENTO,AMYANT,MİKA VB MADDELERDEN EŞYA
|
13.531.167
|
0,91
|
54
|
DOKUMAYA ELVERİŞLİ SUNİ VE SENTETİK LİFLER
|
13.463.029
|
0,91
|
59
|
EMDİRİLMİŞ,SIVANMIŞ,KAPLANMIŞ MENSUCAT,BUNLARDAN TEKNİK EŞYA
|
11.218.539
|
0,76
|
24
|
TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER
|
9.670.285
|
0,65
|
71
|
İNCİLER,KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ,MADENİ PARALAR
|
9.139.661
|
0,62
|
40
|
KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA
|
8.115.389
|
0,55
|
55
|
SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER
|
7.203.465
|
0,49
|
56
|
VATKA,KEÇE,DOKUNMAMIŞ MENSUCAT,ÖZEL İPLİK,SİCİM VE MAMULLERİ
|
5.485.935
|
0,37
|
28
|
İNORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR,ORGANİK,İNORGANİK BİLEŞİKLER
|
5.399.377
|
0,36
|
12
|
YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR,SANAYİ BİTKİLERİ,SAMAN,HAYVAN YEMİ
|
5.324.191
|
0,36
|
17
|
ŞEKER VE ŞEKER MAMULLERİ
|
4.775.234
|
0,32
|
38
|
MUHTELİF KİMYASAL MADDELER
|
4.362.785
|
0,29
|
18
|
KAKAO VE KAKAO MÜSTAHZARLARI
|
4.270.886
|
0,29
|
26
|
METAL CEVHERLERİ,CÜRUF VE KÜL
|
3.414.352
|
0,23
|
06
|
CANLI BİTKİLER VE ÇİÇEKÇİLİK MÜSTAHSALLARI
|
3.354.923
|
0,23
|
07
|
YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR
|
3.285.941
|
0,22
|
74
|
BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA
|
2.609.092
|
0,18
|
42
|
DERİ EŞYA,SARACİYE EŞYASI,SEYAHAT EŞYASI,BAĞIRSAKTAN EŞYA
|
2.599.941
|
0,18
|
29
|
ORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR
|
2.541.892
|
0,17
|
21
|
YENİLEN ÇEŞİTLİ GIDA MÜSTAHZARLARI
|
2.488.033
|
0,17
|
30
|
ECZACILIK ÜRÜNLERİ
|
2.250.579
|
0,15
|
41
|
HAM POSTLAR,DERİLER (KÜRKLER HARİÇ) VE KÖSELELER
|
1.881.427
|
0,13
|
96
|
ÇEŞİTLİ EŞYA
|
1.833.170
|
0,12
|
90
|
OPTİK,FOTOĞRAF,SİNEMA,ÖLÇÜ,KONTROL,AYAR CİHAZLARI,TIBBİ ALET.
|
1.802.850
|
0,12
|
35
|
ALBÜMİNOİD MADDELER,TUTKALLAR,ENZİMLER VB
|
1.564.623
|
0,11
|
64
|
AYAKKABILAR,GETRLER,TOZLUKLAR VB EŞYA VE AKSAMI
|
1.397.304
|
0,09
|
95
|
OYUNCAKLAR,OYUN VE SPOR MALZEMELERİ,AKSAM VE PARÇALARI
|
1.338.884
|
0,09
|
43
|
POSTLAR,KÜRKLER,TAKLİT KÜRKLER VE MAMULLERİ
|
1.118.549
|
0,08
|
15
|
HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI
|
1.040.365
|
0,07
|
19
|
ESASINI HUBUBAT,UN,NİŞASTA,SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR
|
1.019.810
|
0,07
|
82
|
ADİ METALLERDEN ALETLER,BIÇAKÇI EŞYASI,SOFRA TAKIMLARI
|
952.233
|
0,06
|
49
|
BASILI KİTAP,GAZETE,RESİM VB BASKI SANAYİ MAMULU,EL YAZMALARI
|
949.356
|
0,06
|
98
|
HARP SİLAHLARI
|
938.378
|
0,06
|
93
|
SİLAHLAR VE MÜHİMMAT,BUNLARIN AKSAM,PARÇA VE AKSESUARLARI
|
929.789
|
0,06
|
89
|
GEMİLER,SUDA YÜZEN TAŞIT VE ARAÇLAR
|
548.306
|
0,04
|
|
DİĞERLERİ
|
2.164.591
|
0,15
|
|
TOPLAM
|
1.481.155.808
|
100,0
|
Kaynak: TÜİK
-
2007 Yılında Başlıca Maddeler İtibariyle Ukrayna'dan İthalatımız
|
2007 Yılında Başlıca Maddeler İtibariyle Ukrayna'dan İthalatımız
|
ABD $
|
TOPLAM İÇİNDEKİ PAYI %
|
72
|
DEMİR VE ÇELİK
|
2.821.844.554
|
62,44
|
31
|
GÜBRELER
|
325.670.631
|
7,21
|
27
|
MİNERAL YAKITLAR,MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR
|
315.311.504
|
6,98
|
12
|
YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR,SANAYİ BİTKİLERİ,SAMAN,HAYVAN YEMİ
|
157.951.950
|
3,50
|
44
|
AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA;ODUN KÖMÜRÜ
|
148.045.780
|
3,28
|
28
|
İNORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR,ORGANİK,İNORGANİK BİLEŞİKLER
|
114.591.576
|
2,54
|
23
|
GIDA SANAYİİ KALINTI VE DÖKÜNTÜLERİ,HAZIR HAYVAN GIDALARI
|
82.020.983
|
1,81
|
10
|
HUBUBAT
|
69.655.871
|
1,54
|
26
|
METAL CEVHERLERİ,CÜRUF VE KÜL
|
65.921.469
|
1,46
|
76
|
ALUMİNYUM VE ALUMİNYUM EŞYA
|
56.802.139
|
1,26
|
15
|
HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI
|
53.421.220
|
1,18
|
29
|
ORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR
|
51.460.081
|
1,14
|
39
|
PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA
|
42.732.205
|
0,95
|
73
|
DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
|
36.605.359
|
0,81
|
04
|
SÜT VE SÜT MAMULLERİ,KUŞ VE KÜMES HAY.YUMURTALARI,BAL VB.
|
31.777.485
|
0,70
|
25
|
TUZ,KÜKÜRT,TOPRAK VE TAŞLAR,ALÇILAR VE ÇİMENTO
|
26.938.798
|
0,60
|
32
|
DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASA,BOYA,MACUN,SAKIZLAR
|
26.869.572
|
0,59
|
74
|
BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA
|
23.446.438
|
0,52
|
84
|
NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR,ALETLER,PARÇALARI
|
16.625.490
|
0,37
|
48
|
KAĞIT VE KARTON;KAĞIT HAMURUNDAN KAĞIT VE KARTONDAN EŞYA
|
15.682.582
|
0,35
|
08
|
YENİLEN MEYVALAR,KABUKLU YEMİŞLER,TURUNÇGİL VE KAVUN KABUĞU
|
6.811.580
|
0,15
|
78
|
KURŞUN VE KURŞUNDAN EŞYA
|
6.181.381
|
0,14
|
17
|
ŞEKER VE ŞEKER MAMULLERİ
|
4.982.182
|
0,11
|
54
|
DOKUMAYA ELVERİŞLİ SUNİ VE SENTETİK LİFLER
|
2.939.495
|
0,07
|
22
|
MEŞRUBAT,ALKOLLÜ İÇKİLER VE SİRKE
|
1.925.837
|
0,04
|
55
|
SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER
|
1.546.064
|
0,03
|
40
|
KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA
|
1.404.147
|
0,03
|
89
|
GEMİLER,SUDA YÜZEN TAŞIT VE ARAÇLAR
|
1.130.542
|
0,03
|
94
|
MOBİLYALAR,AYDINLATMA,REKLAM LAMBALARI,PREFABRİK YAPILAR
|
1.122.953
|
0,02
|
62
|
ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
|
973.696
|
0,02
|
85
|
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI
|
935.052
|
0,02
|
93
|
SİLAHLAR VE MÜHİMMAT,BUNLARIN AKSAM,PARÇA VE AKSESUARLARI
|
756.810
|
0,02
|
86
|
DEMİRYOLU ULAŞIM ARAÇLARI VB,AKSAM VE PARÇALARI
|
598.647
|
0,01
|
38
|
MUHTELİF KİMYASAL MADDELER
|
502.744
|
0,01
|
79
|
ÇİNKO VE ÇİNKODAN EŞYA
|
430.328
|
0,01
|
53
|
DOKUMAYA ELVERİŞLİ BİTKİSEL LİFLER,KAĞIT İPEĞİ VE DOKUMALARI
|
357.376
|
0,01
|
68
|
TAŞ,ALÇI,ÇİMENTO,AMYANT,MİKA VB MADDELERDEN EŞYA
|
328.275
|
0,01
|
20
|
SEBZE,MEYVA,BİTKİ PARÇALARI,SERT KABUKLU YEMİŞ KONSERVELERİ
|
312.691
|
0,01
|
57
|
HALILAR VE DİĞER DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDEDEN YER KAPLAMALARI
|
250.568
|
0,01
|
61
|
ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
|
179.619
|
0,00
|
03
|
BALIKLAR,KABUKLU HAYVANLAR,YUMUŞAKÇALAR,DİĞER OMURGASIZLAR
|
167.146
|
0,00
|
51
|
YÜN,KIL,AT KILI;BUNLARIN İPLİK VE DOKUMALARI
|
158.986
|
0,00
|
42
|
DERİ EŞYA,SARACİYE EŞYASI,SEYAHAT EŞYASI,BAĞIRSAKTAN EŞYA
|
154.080
|
0,00
|
96
|
ÇEŞİTLİ EŞYA
|
149.417
|
0,00
|
35
|
ALBÜMİNOİD MADDELER,TUTKALLAR,ENZİMLER VB
|
138.488
|
0,00
|
19
|
ESASINI HUBUBAT,UN,NİŞASTA,SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR
|
133.460
|
0,00
|
63
|
MENSUCATTAN MAMUL DİĞER EŞYA,KULLANILMIŞ EŞYA,PAÇAVRALAR
|
115.119
|
0,00
|
56
|
VATKA,KEÇE,DOKUNMAMIŞ MENSUCAT,ÖZEL İPLİK,SİCİM VE MAMULLERİ
|
112.985
|
0,00
|
43
|
POSTLAR,KÜRKLER,TAKLİT KÜRKLER VE MAMULLERİ
|
105.469
|
0,00
|
95
|
OYUNCAKLAR,OYUN VE SPOR MALZEMELERİ,AKSAM VE PARÇALARI
|
104.056
|
0,00
|
|
DİĞERLERİ
|
729.037
|
0,02
|
|
TOPLAM
|
4.519.113.917
|
100,00
|
Kaynak: TÜİK
1.3. Yatırımlar
1.3.1. 2007 Yılı Sonu İtibariyle Türkiye'nin Ukrayna'daki Doğrudan Yatırımları
TÜRKİYE'NİN UKRAYNA’DAKİ DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI
|
|
(SEKTÖREL BAZDA)
|
|
|
|
|
(Milyon $)
|
|
|
01.01.2007
|
01.01.2008
|
|
SEKTÖR ADI
|
TOPLAM YATIRIM HACMİ
|
TOPLAM YATIRIM HACMİ
|
|
UKRAYNA'YA GENEL DİREKT YATIRIM TOPLAMI:
|
21.607,30
|
29.489,40
|
|
|
|
|
|
TÜRKİYE'DEN GENEL YATIRIM TOPLAMI:
|
90,20
|
116,50
|
|
|
|
|
|
Sanayi, dahil olmak üzere
|
37,40
|
62,40
|
|
İşleme sanayi:
|
37,30
|
55,60
|
|
Metalürji ve metal işleme sanayi
|
11,1
|
19,7
|
|
Gıda Ürünlerin, İçeceklerin ve Tütün Ürünlerin İşleme Sanayi
|
11,1
|
18,8
|
|
Kimya ve Petrokimya Sanayi
|
7,8
|
7,1
|
|
Makina İmalatı Sanayi
|
2,4
|
3,6
|
|
Maden Dışı Mineral Ürünler İşleme Sanayii
|
1,9
|
3,3
|
|
Ağaç İşleme Sanayi (mobilya hariç)
|
0,9
|
1,7
|
|
Maden Çıkarma Sanayi
|
0,1
|
6,8
|
|
İnşaat
|
16,7
|
17,9
|
|
Finans Hizmetleri
|
17,2
|
16,3
|
|
Ticaret; araba, günlük hayatında kullanılan ürünlerin ve nesnelerin tamiri, v.b., dahil olmak üzere
|
12,8
|
12,0
|
|
Toptan Ticaret
|
9,4
|
7,7
|
|
Araba ve motosiklet ticareti ve onarımı
|
2,6
|
3,0
|
|
Ulaştırma ve Haberleşme
|
2,9
|
4,0
|
|
Tarım, Avcılık ve Ormancılık
|
2,5
|
2,7
|
|
1 Ocak 2008 tarihi itibariyle Türk firmalarınca 461 adet Ukrayna firmasına yatırım yapılmıştır.
|
Kaynak: Ukrayna Devlet İstatistik Komitesi
1.3.2. 2007 Yılı Sonu İtibariyle Ukrayna 'nın Doğrudan Yatırımları
UKRAYNA’NIN DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI
|
|
|
|
(MİLYON $)
|
|
01.01.2007
|
01.01.2008
|
SEKTÖR ADI
|
TOPLAM YATIRIM HACMİ
|
TOPLAM YATIRIM HACMİ
|
|
|
|
UKRAYNA GENEL YATIRIM TOPLAMI
|
243,30
|
6.196,10
|
Türkiye'deki Yatırımlarının Toplamı
|
0,1
|
0,1
|
Metalurji ve metal isleme sanayi
|
0,1
|
0,1
|
1 Ocak 2008 tarihi itibariyle Türkiye'ye yatırım yapan Ukrayna firmalarının sayısı toplam 2 dir.
|
Kaynak: Ukrayna Devlet İstatistik Komitesi
|
|
|
|
|
1.3.3. Bölgeler Bazında Türkiye’nin Ukrayna'daki Doğrudan Yatırımları 2007 (1.000$)
|
|
01.01.2007
|
01.01.2008
|
|
TOPLAM ŞİRKET SAYISI
|
TOPLAM YATIRIMLAR
|
%
|
TOPLAM YATIRIMLAR
|
%
|
TÜRKİYE
|
461
|
90.243,87
|
0,4
|
116.507,79
|
0,4
|
|
|
|
|
|
|
KIRIM ÖZERK CUM.
|
41
|
3.999,63
|
4,4
|
4.437,99
|
3,8
|
|
|
|
|
|
|
BÖLGELER
|
|
|
|
|
|
VİNNITSA
|
8
|
2.881,76
|
3,2
|
3030,95
|
2,6
|
DNİPROPETROVSK
|
20
|
11.011,96
|
12,2
|
18.439,38
|
16
|
DONETSK
|
18
|
2.093,19
|
2,3
|
2.975,84
|
2,6
|
JITOMIR
|
9
|
650,55
|
0,70
|
675,63
|
0,6
|
ZAKARPATTYA
|
3
|
2,67
|
|
2,67
|
|
ZAPORİJYA
|
11
|
973,44
|
1,10
|
1.822,67
|
1,6
|
İVANO-FRANKİVSK
|
13
|
586,01
|
0,60
|
1.027,87
|
0,9
|
KİEV
|
16
|
5.951,04
|
6,60
|
6.912,18
|
5,9
|
KİROVOGRAD
|
5
|
45,7
|
0,10
|
51,41
|
|
LUGANSK
|
2
|
133
|
0,10
|
556,74
|
0,5
|
LVİV
|
15
|
800,1
|
0,90
|
803,24
|
0,7
|
MYKOLAYİV
|
20
|
2.243,96
|
2,50
|
2.404,07
|
2,1
|
ODESA
|
49
|
6.049,91
|
6,70
|
4.922,49
|
4,2
|
POLTAVA
|
7
|
869,46
|
1,00
|
873,01
|
0,7
|
RİVNE
|
1
|
31,18
|
|
31,18
|
|
SUMİ
|
1
|
5,21
|
|
5,21
|
|
TERNOPİL
|
3
|
20,73
|
|
45,48
|
|
KHARKİV
|
19
|
1.158,21
|
1,30
|
1.369,19
|
1,2
|
KHERSON
|
34
|
5.561,6
|
6,20
|
2.827,43
|
2,4
|
KHMELNITSKİY
|
5
|
201,19
|
0,20
|
253,15
|
0,2
|
ÇERKASY
|
8
|
340,66
|
0,40
|
368,16
|
0,3
|
ÇERNİVTSY
|
22
|
625,49
|
0,70
|
1.776,36
|
1,5
|
ÇERNİGİV
|
3
|
562,49
|
0,60
|
562,49
|
0,5
|
|
|
|
|
|
|
ŞEHİRLER
|
|
|
|
|
|
KİEV
|
122
|
43.406,66
|
48,10
|
60.241,68
|
52
|
SEVASTOPOL
|
6
|
38,07
|
|
91,32
|
0,1
|
|
|
|
|
|
|
Kaynak: Ukrayna Devlet İstatistik Komitesi
|
|
|
|
Ukrayna'daki firmalarımızın tamamına yakını KOBİ niteliğinde olup, ağırlıklı olarak gıda ve içecek, temizlik malzemeleri, hazır giyim, orman ürünleri, maden ve metal, inşaat ve inşaat malzemeleri alanında faaliyet göstermektedir.
Şubat 2001 de Efes Pilsen Bira Grubu, Ukrayna’nın Odesa şehrinde bulunan Chernomor Bira Fabrikası’nın %51 hissesini alarak bu fabrika ile ortak yatırım gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 2004 yılında Efes Ukrayna’daki pazar payını artırmak amacıyla yeni Ukrayna’lı ortak arayışı içine girmiştir. Ancak, daha sonra bu kararından vazgeçerek Ukrayna’daki üretimine son vermiştir. Efes Ukrayna pazarına Rusya Federasyonu’ndaki fabrikasından ihracat yoluyla mal verecektir. Evyap A.Ş. ise 2001 yılında İliçevsk şehrinde sabun üretimi yapmaya başlamıştır. Aynı sektörde Beta Temizlik Malzemeleri Dnipropetrovsk şehrinde Olvia Beta firması ile ortak yatırım gerçekleştirerek sabun, deterjan, temizlik ürünleri, hijyenik ped üretimi yapmaya başlamıştır. 2004 yılında Procter and Gamble bu tesisi satın alarak Ukrayna pazarına girmiştir.
2003 yılı sonlarına doğru Turkcell, DCC isimli Ukrayna firmasının %51’ini 50 milyon ABD Dolarına satın alarak Ukrayna cep telefonu pazarına girmiş bulunmaktadır. 2004 yılı sonlarına doğru Turkcell ‘Life’ markasıyla Ukrayna’da GSM operatörü olarak hizmet vermeye başlamıştır. Pazarda yeni bir servis sağlayıcının yer alması ile birlikte rekabet artmıştır. Daha önce cep telefonu piyasasında belli bir yer edinmiş olan Kievstar ve UMC adlı cep telefonu hizmet vericileri ürünlerini çeşitlendirme yoluna gitmişlerdir. 2007 yılı sonu itibariyle abone sayısı 10,5 milyona ulaşmıştır.
1 Ocak 2008 itibariyle Ukrayna’daki Türk yatırımlarının tutarı 116,5 Milyon ABD Dolarıdır (461 firma). Gıda sektöründe faaliyet gösteren KBF Ülker, GSM operatötü Life vb. Türk firmaları üçüncü ülkeler üzerinden yatırımda bulundukları için bu tutara dahil edilmemişlerdir. Altınbaş Holding’e ait Creditwest ile Fiba Holding’e ait CreditEurope bankaları Şubat 2007’de faaliyete geçmiştir.
Ukrayna'daki Türk inşaat firmalarının faaliyetleri, Ukrayna'nın içinde bulunduğu sermaye yetersizliği nedeniyle istenilen düzeyin gerisinde kalmaktadır. Ukraynalı işverenlerin ödemeleri bazen geciktirmesi müteahhit firmalarımız ile sorunlar yaşanmasına sebep olmaktadır. Bununla birlikte her geçen gün Ukrayna pazarına ilgi duyan firmaların sayısı artmaktadır. 2008 yılı Haziran ayı itibariyle Türk firmalarının Ukrayna’da üstlendikleri müteahhitlik hizmetlerinin toplam tutarı 995,2 milyon dolardır. Bu tutarın 316,3 milyon dolarlık kısmı tamamlanmıştır. Bu çerçevede, 678,9 milyon dolarlık taahhüt işi devam etmektedir. Devam eden işler arasında konut, iş merkezi, otel, stadyum, köprü ve yol inşaatı yer almaktadır.
Ukrayna’da Türk firmaları tarafından üstlenilen belli başlı projeler arasında köprü inşaatı (Doğuş Grubu), stadyum inşaatı (ENKA) ile çeşitli otel, iş merkezi ve konut inşaatları yer almaktadır.
1.4. Ticari İlişkilerde Bilinmesi Gerekli Genel Konular
1.4.1. Gümrük Vergileri
İthalat işlemleri sırasında alınan vergiler: gümrük değeri üzerinden veya ölçü birimi (kg, adet, çift vb.) üzerinden alınan Gümrük Vergisi, Özel Tüketim Vergisi (sadece özel tüketim vergisine tabi olan mallar için), gümrük değeri üzerinden alınan Katma Değer Vergisi ve gümrük işlemleri için alınan ücretlerdir.
Tüketim vergisi alkol ve alkollü içecekler, tütün mamulleri, otomobiller ve petrol mamülleri ithalatında uygulanmaktadır. Ukrayna gümrük tarife cetveli yaklaşık 11.000 kalemden oluşmaktadır. Gümrük vergilerinin büyük kısmı ad valorem olark uygulanmakta, bununla birlikte 1.655 tarife pozisyonu için özel ve birleşik tarifeler uygulanmaktadır. Bu özel tarifelerin yaklaşık olarak üçte biri Ukrayna’da üretilmekte olan tarımsal ürünlerin ithalatında uygulanmaktadır. Hububat, kümes hayvanları, şeker ve bir kısım sebzeler bu şekilde korunmakta olan ürünlerden bazılarıdır.
Ukrayna Parlamentosu tarafından Dünya Ticaret Örgütü’ne katılım yolundaki yükümlülükler çerçevesinde pek çok üründeki gümrük vergisi oranını düşürmüştür. Yapılan bu çalışma sonrasında tüm ürünler için ortalama gümrük vergisi oranı %6,5’tir. Tarım ürünlerinde ortalama gümrük vergisi %19,7’den %13,8’e; sanayi ürünlerinde ise %8,3’ten %4,4’e gerilemiş bulunmaktadır. Katma değer vergisi oranı %20’dir.
Malın Gümrüklenmiş Değeri=Malın değeri+Tüketim Vergisine Tabi ise Tüketim Vergisi+Gümrük Vergisi+Bu Toplam üzerinden %20 KDV.
Ukrayna Bakanlar Kurulu’nun, Ukrayna vatandaşları ve yabancılar tarafından Ukrayna’ya getirilen eşyayla ilgili olarak aldığı karara göre, gerçek kişiler tarafından refakatlı bagajda (sözlü şekilde beyan edilirse) ve refakatsız bagajda ve vatandaş adreslerine uluslararası posta gönderileri ile gönderilen gümrük değeri 200 Euro'yu ve ağırlığı 50 kg'ı geçmeyen malların, Ukrayna gümrük sahasına getirilmesi vergiye tabi bulunmamaktadır.
Ancak, Ukrayna gümrük topraklarına herhangi bir araç vasıtasıyla, gerçek kişiler tarafından refakatlı/refakatsız bagajla getirilen veya toplam gümrük değeri 1.000 Euro'yu ve toplam ağırlığı 100 kg'ı geçmeyen uluslararası posta gönderileri ile gönderilen mallar, gerçek kişiler için belirlenen esaslara uygun olarak gümrük organlarında mecburi yazılı beyana, gümrük değerinin %20'si oranında gümrük vergisine, KDV'ye ve mevzuatta belirlenen durumlarda tüketim ve diğer vergilere tabidir.
Tarımsal ve hayvansal menşeli bazı gıda mamüllerinin toplam 50 ABD Doları’nı aşmamak şartıyla yolcu beraberinde eşya olarak gümrüksüz ithaline izin verilir.
Gümrük giriş kapılarında, değeri 100 Doları’ı aşmayan mal ve diğer eşyalarla ilgili gümrük işlemlerinin yapılması için ücret alınmaz: Değeri 100 ila 1.000 Dolar arasında olan mal ve diğer eşyalarla ilgili gümrük işlemleri için 5 Dolar karşılığı ücret alınır. Malın gümrük değerinin 1.000 Doları’nı aşması halinde, toplam 1.000 Doları aşmamak üzere gümrük değerinin %0,2’si nispetinde ücret alınır.
Bazı malların Ukrayna’dan ihracatında asgari ihraç fiyatı uygulanmaktadır.
Ukrayna’dan transit olarak geçen gümrük vergisi ve resimleri toplamı 50.000 Doları aşan mallar, Ukrayna’yı terkedeceği gümrük kapısına kadar Ukrayna güvenlik birimlerinin refakatinde gönderilir. Bu refakat işlemi için yaklaşık 2.000 Dolar masraf ve harcırah talep edilmektedir.
Ukrayna’dan transit olarak geçen yük taşıtlarının giriş gümrük müdürlüklerine, taşıdıkları malların her çeşidi için ayrı beyanname vermeleri gerekir. Aksi takdirde haklarında eksik beyan veya kaçakçılık suçlaması ile hukuki soruşturma başlatılır.
1.4.2. Gümrük Danışma Bürosu
Ukrayna Devlet Gümrük Servisi’nin Kiev’de (Krasnoarmesykaya Cad. No: 106. 6 nolu ofis) bir danışma bürosu bulunmaktadır. Bu büroda ücret karşılığı malın ithal işlemlerini yapmak için gümrük komisyoncusu bulunması ve gümrük işlemlerine ilişkin temel danışmanlık hizmeti gibi hizmetler ücret karşılığında verilmektedir. Ücret, yapılan işin niteliğine göre farklılık göstermekle birlikte asgari 50 Grivnya’dır (yaklaşık 10 ABD Doları). Büronun telefonu 0038 044 252 88 34 olup, çalışma saatleri 9-18’dir.
1.4.3. Çeşitli Vergiler ve Harçlar
Gelir vergisinde daha önce dilimler halindeki gelire farklı oranlar uygulanmaktayken vergi tabanının genişletilmesi amacıyla oran düşürülmüş ve tek bir rakama indirgenmiştir. Gelir vergisi oranı 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren %15’e yükseltilmiştir.
Ukrayna’da Kurumlar vergisi %25; Katma Değer Vergisi oranı ise %20’dir. İşverenler, çalışanları için brüt ücretleri üzerinden Emeklilik Fonu’na %32, Sosyal Güvenlik Fonu’na %2,9, İşsizlik Sigortası Fonu’na %1,9 ve kazalar için %0,88 (azami %13,8) olmak üzere toplam asgari %37,66 ile azami %50,6 oranında vergi ödemek durumundadırlar.
Sigara ve diğer tütün mamülleri, kahve, alkollü içkiler, çikolata, havyar ve otomobil ile ithal edilen araba lastiği, petrol ürünleri, video ve kameralar, müzik setleri, televizyon, av tüfekleri, mücevherat, kürk ve deri giyim eşyası gibi mallardan değişen oranlarda Tüketim Vergisi alınmaktadır.
Ayrıca, İcatları Teşvik Fonu’na aktarılmak üzere aylık satış cirosu üzerinden %1 oranında vergi tahsil edilmektedir.
Devlet Emeklilik Fonu’na aktarılmak üzere, döviz işlemlerinden %1, nikah yüzüğü hariç mücevher satışlarından %5 ve sakatlar ile sağlık kurumları için olanlar hariç araba satışlarından %3 oranında vergi tahsil edilmektedir.
Yabancı yatırımcının Ukrayna’da elde ettiği ve vergisini ödediği kazancını ülkesine transfer etmek istemesi halinde, söz konusu kişinin ülkesi ile Ukrayna hükümeti arasındaki mevcut anlaşmada belirtilen hükümlere bağlı olarak, %0-15 arasında değişen oranlarda stopaj vergisi tahsil edilmektedir.
Ukrayna'ya ithalatta ve Ukrayna'dan ihracatta uygulanan gümrük vergi oranlarına ilişkin Ticaret Müşavirliğinden bilgi alınması mümkün bulunmaktadır.
1.4.4. Standartlar ve Sertifikalar
Ukrayna dışında üretilen bir mamülün Ukrayna’ya ithalinde her sevkiyat için ithalatçı firma tarafından standart sertifikası alınabileceği gibi, gümrük makamlarına ibraz edilmek üzere üretici firma tarafından 1 veya 3 yıl süre ile geçerli sertifika da alınabilmektedir. Bu sertifikalardan bir yıl geçerli olanı, üretim koşulları ve bu koşullarla üretilen mamülün GOST Ukrayna standardlarına uygunluğu incelenerek verilir. Üç yıl için geçerli olan sertifika ise kalite sistemi ve denetimi incelenerek verilir. Bu incelemeler, ilgili üretici firmanın Ukrayna Devlet Düzenleme ve Tüketici Politikaları Komitesine veya bu Komiteye bağlı birimlere yapacakları başvuru üzerine ilgili ülkeye uzman gönderilerek yapılır.
Başvuru yapılırken, başvuru formunun İngilizce ve Rusça doldurulduktan sonra başvuru formu ile birlikte üretici firma tarafından üretilen mamüllerle ilgili genel bilgileri içeren (firmanın adı ve adresi, çalışan işçi sayısı, üretim metodu, üretilen mamülün cinsi ve markası, üretilen mamülün çeşitleri, mamülün içerdiği maddeler, kalite değerlendirme bölümünde kaç kişi çalıştığı, varsa kalite belgesi, eğer kalite belgesi alınmamış ise hangi kalite standardına göre kalite denetiminin yapıldığı gibi ürün hakkındaki genel tanıtıcı bilgiler) beyan ve dökümanların eklenmesi ve bir üst yazıyla birlikte belirtilen adrese faks ile gönderilmesi gerekmektedir.
İhraç ürünlerinin Ukrayna’ya yapılan ithalatında bir yıl geçerli uygunluk belgesi alınması için müracaat edilecek laboratuvar adresi aşağıda belirtilmektedir.
Başvuruyu müteakiben sözkonusu laboratuvarca yapılacak ön inceleme sonucu firmaya bildirilmekte, söz konusu laboratuvar ile yapılacak kontrat sonrasında Türkiye’de yerinde inceleme yapmak üzere ekspertiz gönderilmektedir.
Uzmanların yol, konaklama ve iaşe giderleri başvuru sahibi firmaya ait ekspertiz ücreti, inceleme yapılacak üretim yerinde çalışan işçi sayısına göre belirlenmektedir.
Fabrikada ürün konusunda yapılacak inceleme için anılan kuruluşa ödenecek ücret, malın cinsine, çeşidine ve yatırımın büyüklüğüne göre 3.000-10.000 ABD Doları arasında değişmektedir.
Ukrayna’da standartların geliştirilmesi ve karşılıklı olarak tanınması konusundaki çalışmalar son yıllarda hız kazanmış bulunmakla birlikte, standartlar alanındaki belirsizlik ve uygulamalar ticarette bir takım sorunlara yol açabilmektedir. Mevcut uygulamada, Ukrayna makamları şayet bir standarda uyum Ukrayna’nın imzalamış olduğu uluslararası bir anlaşma ile zorunlu kılınmamış ise, yabancı uygunluk sertifikalarını kabul etmemektedirler. Ukrayna standardizasyon kuruluşu olan Derzh SpozhyvStandart 106 akredite ürün sertifikalandırma organına sahip bulunmaktadır. Diğer taraftan Ukrayna’da kar amaçlı çalışan pek çok sertifika kuruluşu bulunmaktadır. Pek çok ürün için yerel ve bölgesel yetkililer ile belediyelerin farklı belgeler talep etmesi sistemi karmaşık hale getirebilmektedir.
DERZHSTANDART OF UKRAINE
UKRAINIAN STATE RESEARCH PRODUCTION CENTRE FOR STANDARDIZATION METROLOGY AND CERTIFICATION
4. Metrologicheskaya Str., 03143, Kiev, UKRAINE
Tel./Faks: 0038-044/ 266 65 02, 266 43 20
COMMITTEE FOR TECHICAL REGULATION AND CONSUMER POLITICS OF UKRAINE 174. Gorky Str.(V.Antonovicha), Kiev-6, 252650., GSP, UKRAINE
Tel. 0038-044/ 268 54 35-268 94 18
Faks. 0038-044/ 226 29 70
1.4.5. Marka Tescili İçin Başvurulacak Kuruluşlar
UKRAINIAN CHAMBER OF COMMERCE AND INDUSTRY ‘REGION’ COMPANY
Ukraine, 252025 Kyiv
33 Bolshaya Zhitomyrskaya Str.. room 204
Tel: 380 44/ 228 28 77- 212 31 33
Faks: 380 44/ 212 31 33
UKRAINIAN TRADE MARKS AGENCY
off.2, 4. Dovnar-Zapolskogo Str. Kiev
Tel. 0038-044/ 216 43 81, 216 64 68
e-mail: info@uatm.com.ua
www.uatm.com.ua
NEW INTERNATIONAL CORPORATION LTD
off.703, 7. V.Vasilevskoy Str. Kiev
Tel. 0038-044/ 236 50 37, 238 19 97
e-mail: sovex@i.kiev.ua
http://sivera.kiev.ua
KRUGLOVA & PARTNERS COMPANY
off.39, 4. Mishina Str., Kiev, 03151
Tel. 0038-044/ 243 70 07, 230 23 53
Faks. 0038-044/ 242 34 73, 245 38 49
e-mail: ip@krylovapat.kiev.ua
http://krylovapat.kiev.ua
ALEKSANDROV & PARTNERS INTERNATIONAL LAW COMPANY
Of.62, 5. Oljıça Str. Kiev, 04060
Tel. 0038-044/ 453 77 87, 453 77 86, 453 77 85, 453 77 84
Tel./Faks. 0038-044/ 453 90 83
e-posta: office@lawyers.com.ua
www.lawyers.com.ua
1.4.6. Dış Talepler
Türkiye'de iş çevrelerinden gelen teklif ve taleplerin duyuruları, Ukrayna'daki Sanayi ve Ticaret Odaları ile ticari ilanların yayınlandığı dergilere ve ilgili kuruluşlara, Ukrayna’dan gelen teklif ve talepler ise Türkiye’deki çeşitli Ticaret ve Sanayi Odası ile Dış Ticaret Müsteşarlığı web sayfasındaki ‘Dış Talepler’ bölümünde yayınlanmak üzere Dış Ticaret Müsteşarlığına Müşavirliğimizce intikal ettirilmektedir.
Dostları ilə paylaş: |