T. C. Sosyal güvenlik kurumu başkanliği sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sayı : 32995964/230 22/2/2013 Konu : Sigortalılık işlemleri genelge

Örnek 1- İsteğe bağlı sigortalılığı 23/1/2009 tarihinde başlayan sigortalı, 13/3/2009- 24/8/2009 tarihleri arasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmış aynı zamanda isteğe bağlı sigortaya ilişkin primlerini de ödemeye devam etmiştir. Sigortalının zorunlu sigortalılığı ile çakışan 13/3/2009- 24/8/2009 tarihleri arasındaki isteğe bağlı sigorta hizmetleri iptal edilecek, isteğe bağlı sigortalılık süresi,

23/1/2009 - 12/3/2009 (01)

(05) 25/8/2009 - …./…./…..

olacaktır.

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalı isteğe bağlı sigorta primlerini zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihten sonra 15/3/2010 tarihinde ödemiş olduğu varsayıldığında isteğe bağlı sigortalılık başlangıç tarihi zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden 25/8/2009 tarihi olacaktır.

Örnek 3- Örnek 1’deki sigortalının zorunlu sigortalılığının sona erdiği 24/8/2009 tarihinden itibaren 12 aylık sürede prim ödemediği varsayıldığında isteğe bağlı sigortalılığı 12/3/2009 tarihinde sona erdirilecek, zorunlu sigortalılık sona erdikten sonra yeniden başlatılmayacaktır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

1/10/2008 Tarihinden Önce İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar

Hakkında Yapılacak İşlemler

1- 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesi gereğince isteğe bağlı sigortaya devam edenler

1.1- 1/10/2008 öncesi isteğe bağlı sigortalılığın devamı

506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine tabi olarak prim ödeyen sigortalıların isteğe bağlı sigortalılıkları, 1/10/2008 tarihinden sonra yeni bir yazılı talep ve Türkiye’de ikamet şartı aranmaksızın Kanunla getirilen isteğe bağlı sigortalılık hükümlerine göre devam ettirilir.

506 sayılı Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalı olanlardan, 1/10/2008 tarihinden önce sigortalılığı sona erenlerin, 1/10/2008 tarihinden sonra yeniden isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde, bunlardan “İsteğe Bağlı Sigortalılık Giriş Bildirgesi” alınır.

506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesi gereğince 2008 yılı Temmuz, Ağustos ve Eylül ayı primini ödemeyen sigortalılar ile bu tarihten önce ödenebilir nitelikte olan (üç ay ard arda prim ödememe kapsamına girmeyen) isteğe bağlı sigorta primleri için 1/10/2008 tarihi itibariyle üç ay ard arda prim ödememe şartı ile 12 aylık sorgulama süresi şartı aranmaz.

Örnek- 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesi gereğince isteğe bağlı sigortalılığı 1/1/2001 tarihinde başlayan sigortalı, 2007 yılı Nisan ve Mayıs aylarına ait primlerle 2008 yılı Ekim ayına ait primini ödememiştir. Bu sigortalı, 2007 yılı primlerini isteğe bağlı sigortalılığı devam ettiği sürede istediği zaman, 2008 yılı Ekim ayı primini 2009 yılı Eylül ayına kadar ödeyebilecektir.

506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olanların 1/10/2008 öncesi sigortalılık sürelerinin Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak sayılması ve bu süreye ilişkin prim borçlarını 1/10/2008 tarihinden sonra da ödeme imkanı bulunduğundan, borcun 1/10/2008 tarihinden sonra ödenmesi halinde de bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Bu durumda, tahsis talep tarihi itibariyle isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş sürelerle aylığa hak kazanılmış ise eksik prim yatan günler nedeniyle yeni bir tahsis talebi alınmayacak ancak, prim borcu tahsil edildikten sonra aylık tahsis talebini takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır.

İsteğe bağlı sigorta primi ödenmemiş sürelerle birlikte aylığa hak kazanılması halinde ise aylık, prim borcunun ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır. 1/10/2008 tarihinden önce gösterge ve katsayı artışları, derece/kademe yükseltilmesi ve prime esas kazancın alt sınırında meydana gelen artışlar gibi nedenlerden dolayı eksik tahsil edilmiş olan herhangi bir aya ait primin eksik kısmının 1/10/2008 tarihinden sonra gecikme zammıyla tahsil edilmesi durumunda da aynı şekilde işlem yapılacaktır.

Örnek 1- 1/7/1998 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine göre sigortalı olan, halen isteğe bağlı sigortaya devam eden ve Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında aylık bağlanacak olan sigortalının 2008 yılı Ocak ve Şubat ayları primini ödemediği ve bu sürelerle aylığa hak kazandığı tespit edilmiştir. Sigortalı bu süreleri 18/4/2010 tarihinde ödemiş olup, isteğe bağlı sigorta hizmeti 18/4/2010 tarihi itibariyle geçerli sayılacak aylığı 1/5/2010 tarihinden itibaren başlatılacaktır.

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalıya son defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında aylık bağlanması halinde de aynı şekilde işlem yapılacaktır.

1.2- 1/10/2008 öncesi isteğe bağlı sigortalılığı bulunanlardan 1080 gün şartını yerine getirmeyenler

1/5/2003-30/9/2008 tarihleri arasında 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine göre isteğe bağlı sigortaya müracaat edip 1080 gün şartını yerine getirmediği halde sigortalılığı devam ettirilen ya da toptan ödeme yapıldıktan sonra bu hizmetini ihya etmeyip isteğe bağlı sigortalılığı devam ettirilen sigortalılardan primleri iade edilmeyenlerin, 1080 gün şartını yerine getirip getirmediğine bakılmaksızın sigortalılıkları devam ettirilecektir.

2- 1479 sayılı Kanunun mülga 79 uncu ve 2926 sayılı Kanunun mülga 60 ıncı maddeleri gereğince isteğe bağlı sigortaya devam edenler

2.1- 1/10/2008 öncesi isteğe bağlı sigortalılığın devamı

1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalılıkları sona erenlerin isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan prim ödemeye devam etmeleri halinde primlerinin karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi işlemlerine 1/10/2008 tarihinden sonra da devam edilecektir.

Bu değişiklikten önce 30/9/2008 tarihi itibariyle değerlendirme işlemleri sona erdirilen sigortalılardan kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlananlar ile taraflarına prim iadesi yapılanlar hariç olmak üzere yeniden değerlendirme talebinde bulunanların 1/10/2008 tarihinden sonra yatırmış oldukları primler karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Yapılan değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona erdirilenlerin, isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte bulunma şartı aranacaktır.

Örnek 1- 14/5/2008 tarihinde 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalılığı sona eren sigortalı isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan primlerini ödemeye devam etmiştir. Sigortalı, 21/11/2008 tarihinde ödediği primlerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi talebinde bulunmuştur. Sigortalının 30/9/2008 tarihinden önce ödemiş olduğu primler karşıladığı süre ve 30/9/2008 tarihi ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek, 21/11/2008 tarihli ödeme talep halinde ilgiliye iade edilecektir.

Örnek 2- 3/7/2008 tarihinde 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalılığı sona eren sigortalı isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan primlerini ödemeye devam etmiştir. Sigortalı, 11/2/2009 tarihinde ödediği primlerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi talebinde bulunmuştur. Buna göre, sigortalının 1/8/2008 tarihinden itibaren ödemiş olduğu primler karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla 30/9/2008 tarihine kadar sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

2.3- 1/10/2008 öncesi yurtdışında bulunanlardan isteğe bağlı sigortalı olanların durumu

1479 sayılı Kanunun mülga ek 3 üncü maddesi kapsamında yurt dışında bulunan vatandaşların herhangi bir işte çalışmayan eşlerinden isteğe bağlı sigortaya devam edenlerden, sigortalılıklarının sona ermesi için talepte bulunanların veya düzensiz prim ödemeleri nedeniyle sigortalılıkları sona erenlerin, 1/10/2008 tarihinden sonra yurtdışında ikamet ettikleri sürece taleple veya prim ödemek suretiyle yeniden isteğe bağlı sigortalılıklarının başlatılması mümkün olmayacaktır. Bu durumdaki sigortalılardan, yeniden isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunanlardan Türkiye’de ikamet şartı aranır. Türkiye’de ikamet ederek sigortalılıklarını başlatanların sigortalılık işlemleri ikametinin bağlı bulunduğu SGİM/SGM’lerce yürütülür.

2.4- Kurum kodu kapsamında yapılacak değerlendirme işlemleri

1/10/2008 tarihinden önce 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalılığı bulunanların süresinde ödemiş oldukları ancak, hizmet birleştirme sonucunda basamak intibakı nedeniyle yeni basamak farkından doğan prim ve gecikme zammı tutarının Kurumca belirlenen sürede ödenmesi halinde “Kurum Kodu” kapsamında değerlendirme işlemi uygulaması isteğe bağlı sigortalıların 1/10/2008 öncesi hizmetleri ile sınırlı olmak kaydıyla devam ettirilecektir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Diğer İsteğe Bağlı Sigortalılar

1- Ay içinde 30 günden az çalışanlardan isteğe bağlı sigortalı olanlar

Kanunun 50 nci maddesi ile ay içinde 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayanlar isteğe bağlı sigortaya müracaat etmeleri halinde kalan sürelerini isteğe bağlı sigortaya prim ödeyerek 30 güne tamamlayabilmektedirler. 6111 sayılı Kanunla, Kanunun 51 inci maddesinin üçüncü ve beşinci fıkralarında yapılan değişiklikle ay içinde 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayan sigortalıların isteğe bağlı sigortalılık statüleri 25/2/2011 tarihinden itibaren 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılacaktır.

Bu durumda ay içinde 30 günden az çalışmaları nedeniyle isteğe bağlı sigortalı sayılanların 1/10/2008-24/2/2011 tarihleri arasındaki sigortalılıkları Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında, 25/2/2011 tarihi ve sonrasındaki sigortalılıkları ise Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi sayılacaktır.

1/10/2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortaya müracaat etmiş olup, halen 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında prim ödeyenler ile 25/2/2011 tarihinden itibaren müracaat edenlerin bu tarihten sonraki işlemleri “sgkintra (4/a) Tescil ve Hizmet İşlemleri” programı ile takip edilmekte olup bu programa giriş yapılırken “30 günden az prim ödeyen” ve “ay içinde tahakkuk ettirilecek isteğe bağlı sigorta gün sayısı” girilerek hizmet oluşturulacaktır.

1/10/2008-24/2/2011 tarihleri arasında müracaat eden sigortalıların isteğe bağlı sigortaya giriş bildirgelerinin bir fotokopisi (4/a) sigorta sicil dosyalarında muhafaza edilecek, 1/10/2008- 24/2/2011 tarihleri arasında ay içinde 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayanlardan kalan süreleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında prim ödemek suretiyle 30 güne tamamlayanların ödemiş oldukları prim karşılığı hizmet süreleri (4/b) Tescil Programına her ay (01-terk), (05-isteğe bağlı sigortalılık) kodları ile SGİM/SGM’lerce manuel olarak aktarılacaktır.

4447 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinde yapılan düzenleme ile ay içindeki çalışması 30 günün altında olanlar ile 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlardan ay içindeki çalışmasını 30 güne tamamlayanlardan isteyenlerden ayrıca işsizlik sigortası primi de alınmaktadır. Söz konusu hüküm gereğince 25/2/2011 tarihinden itibaren 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli çalışıp ayrıca isteğe bağlı sigortaya müracaat edenlerden % 32, bunlardan işsizlik sigortası ödemek isteyenlerden ise ayrıca sigortalı ve işveren hissesi dahil % 3 oranında işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam % 35 oranında prim alınacaktır.

“Kanunun 51 inci maddesinin üçüncü fıkrasında ay içinde 30 günden az çalışan veya 80 inci madde uyarınca prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saatinin 4857 sayılı Kanuna göre belirlenen günlük normal çalışma saatine bölünmesi suretiyle hesaplanan sigortalıların isteğe bağlı sigortalı olabilmelerine imkan sağlandığından, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar yanında ay içinde 30 günden az çalışması olan diğer sigortalılarda isteğe bağlı sigortalı olabileceklerdir. İsteğe bağlı sigortaya yapılacak müracaatlarda aylık prim ve hizmet belgesindeki eksik gün nedeni 06 (Kısmi istihdam), 07 (Puantaj kayıtları), 17 (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) dikkate alınacaktır. Eksik gün nedeni 12 (Birden fazla) ve 13 (Diğer) olanların çalışmalarının kısmi istihdam, puantaj kayıtları veya ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma olması halinde bu sürelerde isteğe bağlı sigorta primi ödenebilecektir.

Bu sigortalıların zorunlu sigortalılık süresinin isteğe bağlı sigortaya beyan ettiği gün sayısından az olması durumunda, eksik ödemiş oldukları aylara ilişkin hizmet, prim farkını ödemeleri halinde dikkate alınacaktır. Zorunlu çalışmalarının beyan ettikleri gün sayısından fazla olması halinde ise fazla ödenen tutarlar prim borçlarına mahsup edilebileceği gibi talepleri halinde sigortalılara iade edilecektir. Sigortalının gün sayısının değişmesi halinde “(4/a) Tescil, Hizmet ve Tahsilat” programından ünitelerce isteğe bağlı sigorta gün sayıları düzeltilecektir.”

Örnek- Aylık prim ve hizmet belgesinde her ay 20 gün çalışan ve eksik gün nedeni 06 (Kısmi istihdam) olan sigortalı, 25/5/2011 tarihinde ay içinde 30 günün altında olan süresini isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlamak için müracaat etmiştir. Bu durumda sigortalının isteğe bağlı sigortalılığı 21/5/2011 tarihi itibariyle başlatılacaktır.

2- 1/10/2008 tarihinden önce sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri

Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri bu kapsamdaki sigortalılıkları devam ettiği sürece isteğe bağlı sigortalı olabileceklerinden, bunların sigortalılıklarının takibinin doğru bir şekilde yapılabilmesi için isteğe bağlı sigortalılık işlemlerinin işyeri sicil dosyasının işlem gördüğü SGİM/SGM’ce yürütülmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler, isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ve sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkeye Türk işverenlerce çalıştırılmak üzere götürüldüklerine ilişkin belge ile kendileri ya da işverenleri tarafından işyerinin bağlı bulunduğu SGİM/SGM’ye müracaat yapılacak, bunların isteğe bağlı sigortalılıkları yurtdışında çalışmaya başladıkları tarihten itibaren başlatılıp yurtdışındaki çalışmalarının bittiği tarihten itibaren de sona erdirilecektir. Bunlardan, % 20 oranında isteğe bağlı sigorta primi tahsil edilecektir.

“6552 sayılı Kanunun 50 nci maddesi ile değiştirilen Kanunun 82 nci maddesi ile yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için çalıştıran işverenler için prime esas kazancın üst sınırı 1/10/2014 tarihinden itibaren asgari ücretin 3 katı olarak belirlenmiş olup, işverenler sigortalıların kısa vade ve genel sağlık sigortası primlerini bu tutar üzerinden ödeyeceklerdir. Ancak, isteğe bağlı sigorta primleri sigortalıların kendileri tarafından ödendiğinden asgari ücretle 6,5 katı arasında beyan ettikleri tutar üzerinden isteğe bağlı sigorta primi ödemeye devam edeceklerdir”

1/10/2008 tarihinden önce yurtdışına işverenlerce çalıştırılmak üzere götürülen ve 506 sayılı Kanunun mülga 86 ncı maddesi gereğince sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi topluluk sigortasına devam eden sigortalılardan, Kanunun geçici 6 ncı maddesinin sekizinci fıkrası gereğince 2/10/2008 tarihinden itibaren üç ay içinde (1/1/2009 tarihi dahil) isteğe bağlı sigortalı olmak için müracaat edenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları, 1/10/2008 tarihi itibariyle üç aylık süre geçirildikten sonra müracaat edenlerin ise müracaat tarihini takip eden günden itibaren başlatılacaktır.

1/10/2008 tarihinden önce topluluk sigortası yoluyla adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenen ve bu tarihten sonra Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olan ve Türkiye’ye dönüş yapmadan aynı işverenin Ülkemizle arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan başka bir ülkedeki işyerinde çalışmaya başlayanlardan, yazılı olarak müracaatta bulunmadan isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerin isteğe bağlı sigortalılığı hakkında aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.

Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında bulunanlardan yazılı müracaatta bulunmadan;

- 1/10/2008 tarihinden önce topluluk sigortası yoluyla adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenenlerden 1/10/2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigorta primi ödeyenlerin,

- Aynı işverenin sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan başka bir ülkedeki işyerinde çalışmaya devam etmesi nedeniyle isteğe bağlı sigortaya ara vermeden prim ödeyenlerin,

- 1/10/2008 tarihinden sonra ilk defa yurt dışında çalışmaya başlayıp, isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerin, isteğe bağlı sigortalılıkları işverenler tarafından Kuruma bildirilen listelerden isteğe bağlı sigortalılık başlangıcının tespiti yapılmak suretiyle re’sen “İsteğe Bağlı Sigortalı İşe Giriş

Bildirgesi” doldurulacaktır.

3- Gelir vergisinden muaf kadın sigortalılar

Kanunun geçici 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeyle 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi ile evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satanlardan bu ürünleri, pazar takibi suretiyle satılması ile ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satanlardan herhangi bir işverene tabi olmaksızın sürekli ve kazanç getirici nitelikte yaptıklarını vergi dairelerinden alacakları yazılar ile tespit ettiren kadın isteğe bağlı sigortalılar, primlerini Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen ve 2008 yılında prime esas günlük kazanç alt sınırının 15 katından başlamak ve her yıl birer puan artırmak suretiyle ödeyebileceklerdir. Bu oran 2023 ve sonraki yıllarda 30 olarak sabit kalacaktır.

Bu düzenleme ile 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı kanunlara göre sigortalı/iştirakçi olarak 1/10/2008 tarihinden önce ya da sonra kayıt ve tescili yapılan kadın sigortalılar istemeleri durumunda vergiden muaf işleri 1/10/2008 tarihinden önce veya sonra yaptıkları araştırılmayacak, 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde belirtilen vergiden muaf işleri yaptıklarını ilgili vergi dairelerinden alacakları yazılarla belgelemeleri halinde, isteğe bağlı sigortalılıkları talep tarihini takip eden günden itibaren başlatılacaktır. Ancak, bu yazılardan sigortalının vergiden muaf işleri yaptıklarının tespit edilememesi halinde talepler doğrudan Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarına intikal ettirilerek sigortalının vergiden muaf iş yapıp yapmadığı düzenlenecek rapora göre de belirlenebilecektir.

1/10/2008 tarihi öncesi tescili olmadığı veya 1/10/2008 tarihi öncesi tescili olmakla birlikte vergiden muaf işleri 1/10/2008 tarihinden önce yapmadıkları için geçici 16 ncı madde uygulaması talepleri reddedilerek isteğe bağlı sigorta primleri 30 gün karşılığı tahsil edilen sigortalıların ilk müracaat tarihi itibariyle haklarında geçici 16 ncı madde uygulaması yönünde talepte bulunmaları halinde tescil tarihi itibariyle geçici 16 ncı madde hükümleri uygulanacaktır.

Ancak, Kanunun yürürlük tarihinin 1/10/2008 olması nedeniyle isteğe bağlı sigorta tescilleri bu tarih öncesine götürülmeyecektir.

1/10/2008 tarihi öncesi tescili olmadığı veya 1/10/2008 tarihi öncesi tescili olmakla birlikte vergiden muaf işleri 1/10/2008 tarihinden önce yapmadıkları için geçici 16 ncı madde uygulamasından yararlanamayacaklarının tespit edilmesi nedeniyle isteğe bağlı sigortalılık talebinden vazgeçenlerden, 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklik uyarınca sigortalılık şartlarını kazananların sigortalılıkları ise yeniden sigortalılık talebinde bulunmaları halinde talepte bulundukları tarihi takip eden günden başlatılacaktır.

Geçici 16 ncı madde uygulaması işlemleri (4/b) “Sigortalama İşlemleri, Sigortalı Tescil İşlemleri, Tescil İlk Giriş” programında “Sigorta Türü” menüsünden “Vergiden Muaf İsteğe Bağlı Sigortalı” alanı seçilerek yapılacaktır.

Yapılan işlem sonucunda çıkacak fazla prim ödemesi sigortalının talebi halinde iade veya sigortalılık süresi içerisinde doğacak borçlara mahsup edilecektir.

Örnek 1- 13/3/2011 tarihinde isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunan ve aynı tarih itibariyle vergiden muaf işleri yaptığını belgeleyen kadın isteğe bağlı sigortalı tescil tarihi itibariyle geçici 16 ncı madde hükümlerinden yararlandırılacaktır.

Örnek 2- 15/4/2011 tarihinde isteğe bağlı sigortalılığı başlayan ancak 12/5/2011 tarihinde vergiden muaf işleri yaptığını belgeleyerek madde hükmünden yararlanmak için talepte bulunan kadın isteğe bağlı sigortalı 13/5/2011 tarihi itibariyle geçici 16 ncı madde hükümlerinden yararlandırılacaktır.

Örnek 3- 3/7/2009 tarihinde vergiden muaf iş yaptığını belgeleyerek isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunan ancak, 1/10/2008 tarihinden önce tescili olmadığı gerekçesi ile geçici 16 ncı madde hükümlerinden yararlanma talebi reddedilerek isteğe bağlı sigorta primleri 30 gün karşılığı tahsil edilen sigortalının yeniden talebi halinde hakkında “Vergiden Muaf İsteğe Bağlı Sigortalı” alanı seçilerek 3/7/2009 olan tescil tarihi itibariyle geçici 16 ncı madde hükümleri uygulanacaktır.

Örnek 4- 13/7/2010 tarihinde vergiden muaf iş yaptığını belgeleyerek isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunan ancak, 1/10/2008 tarihinden önce tescili olmadığı gerekçesi ile geçici 16 ncı madde hükümlerinden yararlanma talebi reddedilmesi nedeniyle sigortalılık talebinden vazgeçen ve isteğe bağlı sigortalılığı tescil tarihi itibariyle sona erdirilen sigortalının 3/5/2011 tarihinde yeniden talepte bulunması halinde, isteğe bağlı sigortalılığı 4/5/2011 tarihinden itibaren başlatılarak geçici 16 ncı madde hükümlerinden yararlandırılacaktır.

ALTINCI BÖLÜM

İsteğe Bağlı Sigortalılık Sürelerinin Değerlendirilmesi

1- 1/10/2008 tarihinden önce geçen hizmetlerin değerlendirilmesi

1/10/2008 tarihinden önce;

- 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine tabi isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi,

- 1479 sayılı Kanunun mülga 79 uncu maddesine tabi isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi,

- 2926 sayılı Kanunun mülga 60 ıncı maddesine tabi isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi,

- 5434 sayılı Kanunun mülga 12 nci ve geçici 218 inci maddelerine göre isteğe bağlı iştirakçiliği sağlananlar ile 1/10/2008 tarihinden sonra mülga 12 nci madde gereğince isteğe bağlı iştirakçiliği sağlanacakların prim ödenmiş süreleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi,

kapsamında hizmet olarak değerlendirilir.

2- 1/10/2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalılık statüsü

Kanunun 51 inci maddesi gereğince 1/10/2008 tarihinden itibaren ilk defa isteğe bağlı sigortalı olanlar ile 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi isteğe bağlı sigorta primi ödeyen sigortalıların 1/10/2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulamasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir.

6111 sayılı Kanunla, Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde yapılan değişiklikle Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden isteğe bağlı sigorta primi ödemek isteyenler 1/10/2008 tarihinden, 51 inci maddede yapılan düzenleme ile ay içinde 30 günden az çalışıp kalan sürelerini isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlamak isteyenlerin 25/2/2011 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalılık statüleri, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılacaktır.