Tabiiy fanlar

Mavzuning dolzabligi: Xalqimizni oziq, kundalik ehtiyoji dori darmonga bo`lgan talabi kundan kunga oshib bormoqda bu ehtiyojlarni qondirishda albatta gulli osimliklarni ba`zi oila vakillarining ahamyati kattadir. Bu oilaning vakillari tabiiatda juda keng tarqalgan bo’lib, turmushda ko’p sohalarda foydalaniladi. Jumladan, Ra’nodoshlar oilasidan olinadigan maxsulotlar, xalq xo`jaligi va tabobatda ahamyati beqiyosdir.
Kurs ishi predmeti: oilasi bilan tanishtirish ko’nikmalari
Kurs ishining amaliy ahamiyati. Kurs ishi jarayonida ilgari surilgan fikrlardan, yondashuvlardan hamda samaradorligini ta’minlovchi Kurs ishi natijalaridan pedagogik fanlar bo’yicha ma’ruzalar tayyorlash, qo’llanmalar yaratish, shuningdek metodik tavsiyanomalar yaratishda, ish tajribalarini ommalashtirishda samarali foydalanishga xizmat qiladi.
Kurs ishi maqsadi: Ra’nodoshlar oilasini o’rganish.
Kurs ishi vazifalari:

• 
  Ra’nodoshlar oilasi haqida umumiy ma’lumotlar bilan tanishish.
  
• 
  Ra’nodoshlar oilasining asosiy turkumlari bilan tanishish.
  
• 
  Ra’nodoshlar oilasi yuqolib ketgan turlarini o’rganish.
  

Kurs ishi ishining tarkibiy tuzilishi va hajmi: kirish, 3 bob, 3 ta reja, umumiy xulosalar va tavsiyalar, foydalanilgan adabiyotlar ro’yhatidan iborat. Kurs ishi 31 varoqdan iborat bo’lib, 1 ta jadval hamda 14 ta rasmdan tashkil topgan.

I.BOB. ADABIYOTLAR TAHLILI.
O’rta Osiyoda oilaning 32 ta turkumga mansub 266 ta turi, O’zbekistonda 11 ta turkumga oid 96 ta turi o’sadi, Ra’nodoshchalar (Rosaideae), Ra’nodoshchalar oilasiga Maymunjon (Rubus), Na’matak (Rosa), Pochaqirqar (Hulthemia), Qulupnay (Fragaria) kabi turkumlar kiradi .Na’mataklar ichida itburun na’matak (R. canina) O’zbekistonda keng tarqalgan [1,2].
Itburun na’matagi (Rosa canina): Raʼnodoshlar, atirguldoshlar (Rosaceae) — ikki urugʻ pallali õsimliklar oilasi. Daraxt, buta va õtlardan iborat.Oilacha vakillari: Madaniy olma (Malus domestica), yovvoyi olma (M.Sylvestris), nok (Pyrus), bexi (Cydonia), sariq dulana (Crataegus pontica)[2,5]
.Rosaceae-ning ayrim guruhlari ba’zida alohida oilalar deb tasniflanishiga qaramay, olimlarning ta’kidlashicha, bunday o’simliklarning barchasi hali ham bitta oila sifatida tavsiflanishi mumkin, chunki uning aksariyat vakillari bitta nasabdan kelib chiqqan.Biologiyani esga olib, biz ikki pallali o’simliklar sinfiga Rosaceae oilasini kiritamiz[3,4].
Xalq tabobatida do’lana mevasidan ichburug’ kasalligini davolashda keng foydalaniladi. Shuningdek do’lananing ba’zi turlaridan og’riqni pasaytiradigan ,yurak ish faoliyatini yaxshilaydigan dori-darmonlar tayyorlanadi[6,9].
Hozirgi davrda florogenez va filogenez muammolarini hal qilish yoʼlida oʼsimliklar ontogʼenezini tadqiq qilish ishlariga katta ahamiyat berilmoqda. Pallabarg, yuvenil va definitive barglarning anatomik tuzilishini oʼrganish orqali oʼsimlik assimilyatsiya aʼzolarining primitiv turlaridan hozirgi turlarigacha boʼlgan rivojlanish sikli va tashqi muhit sharoitiga adaptatsiyasi oʼrganiladi [7,10].
Koʼp sonli dubletlar va Crepin tomonidan qolgan kollektsiyasi va uning Bryusseldagi gerbariylari zamonamizni yirik turkum namunalarini Boulenger, tomonidan oʼrganilgan va vafotidan biroz oldin Osiyo naʼmataklari monografik sharxini nashr ettirishi katta rol oʼynagan [8,11].
Bu mehnat, Crepin tomonidan qoʼyilgan koʼplab xatolarni va rus kollektsionerlari tomonidan toʼplangan naʼmatak nusxalari maqoladagi xatolarni toʼgʼrilashda juda katta ahamiyatga ega [12,13].