Tarih I tariHİn tanimi ve konusu

Erkan AĞRİKLİ

( OSMAN ÜLKÜMEN ANADOLU LİSESİ )

TARİH ANLAYIŞLARI MİLLETLERİN KİMLİKLERİDİR.

Tarih I

TARİHİN TANIMI VE KONUSU

Tarih,geçmişte yaşamış insan topluluklarının kültürlerini ve medeniyetlerini yer ve zaman göstererek sebep-sonuç ilişkisi içerisinde belgelere dayalı olarak inceleyen bir bilim dalıdır.

a-Tarih biliminin konusu insanın yaptığı faaliyetlerdir.

b-Tarih olayları arasında sebep sonuç ilişkisi bulunmaktadır.

c-Tarih olaylarının maddi ve manevi çeşitli sebepleri vardır.

d-Tarih olaylarının belli bir kanunu yoktur.

f-Olaylarla ilgili kaynak taraması yapılarak,bütün belgeler değerlen-dirilmelidir.

g-Olayda rolü olanların katkılarının değerlendirilmesi, olayın geçtiği zamanının şartlarının incelenmesine bağlıdır.

h-Olayın meydana geldiği yer ve zaman mutlaka belirtilmelidir.

BAŞARI TATLIDIR,AMA ÇOĞUNLUKLA TER KOKAR. 

 TARİH BİLİMİNİN YÖNTEMİ

A-Kaynak bulma:Kaynaklar özelliklerine göre yazılı, yazısız,sözlü, sesli ve görüntülü olmak üzere, güvenilir-liklerine göre de 1.Elden kaynaklar ve 2. Elden kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılır.

B-Verileri tasnif

C-Tahlil (Analiz)

D-Tenkit (Eleştiri)

E-Terkip (Bir araya getirme)

TARİH ÖNCESİ DEVİRLER

TAŞ DEVRİ

 

 Eski Taş Devri Orta Taş Devri Yeni Taş Devri (Kalkolitik Devir)

Ta ş-Bakır Devri

MADEN DEVRİ

Bakır Tunç Demir  

ESKİ TAŞ DEVRİ:İnsanlığın Buzul çağını yaşadığı yüz binlerce yıllık döne-mi kapsamaktadır.İnsanlar küçük gruplar halinde avcılık ve toplayıcılıkla hayatlarını devam ettirmişlerdir. Taştan,kemikten,ve ağaçtan ilk araç-gereçler yapılmıştır. Mağara ve tabii sığınaklarda barınmışlar,ateşi kullanmışlardır. Mağara duvarlarını hayvan resimleriyle süslemişlerdir.

ORTA TAŞ DEVRİ:Buzul çağı sona ermiş,iklim şartları düzelmiş, insanlar avcılık ve toplayıcılığa devam etmiş-lerdir.

YENİ TAŞ DEVRİ:Yerleşik hayata geçmişler,üretim yapmaya başlamışlardır.Ticaret başladı, hayvanlar evcil-leştirildi.Dokumacılık gelişti,kilden kap kacak yapıldı.

MADEN DEVRİ:Değişik madenler kullanıldı.İnançlar ortaya çıktı.İlk şehir devletleri ve daha sonra büyük devletler ortaya çıktı. Ticaret hızlandı, toplumlararası ilişkiler arttı.

 

NOT:Tarih öncesi devirlerin başlama ve bitiş zamanları bölgelere göre farklılık gösterir.

Aristo yolda giderken oldukça yakışıklı bir adama rast gelir. Bir de konuşup ta söylediği sözlerin, verdiği cevapların cahilene ve ahmakane olduğunu görünce der ki:

-Güzel bir ev. Keşke içinde adam otursaydı!

Tarih Anlayışları :


Hikayeci Tarih : Tarihi olayları neden-sonuç ilişkisi belirtmeden, belgelere dayandırmadan, efsanelere göre inceler. İlk temsilcisi Heredot'tur.
Öğretici Tarih : Tarihi olaylardan ders almak ve liderleri örnek alarak yönlendirici rol oynamak amaçlanır.
Sosyal Tarih : Toplumların her türlü faaliyetlerini inceler.
Bilimsel Tarih : Olayları neden-sonuç ilişkisi içinde bilimsel olarak inceler. Tarih bilinci bu sayede ortaya çıkmıştır.

Tarihe Yardımcı Bilim Dalları :


Filoloji : Dil Bilimidir. Toplumların dillerini inceler.
Coğrafya : Coğrafi bölgelerin özelliği ve iklimi tarihi olayların değerlendirilmesinde etkilidir.
Örneğin Fenikelilerin deniz ticareti ile uğraşmalarının nedeni coğrafyalarının tarıma elverişli olmamasıdır.
Kronoloji : Takvim bilimidir. Tarihi olayların oluş sırasını verir.
Paleografya : Toplumların eskiden kullandıkları yazıları inceler. (Mısır hiyeroglifi, Sümerlerin çivi yazısı, Türklerin Orhun ve Uygur abideleri gibi) Bu bilim dalı tarih öncesi dönemlerin aydınlatılmasında etkili değildir.
Antropoloji : İnsan ırklarını inceleyerek sınıflandıran bilim dalıdır.
Diplomatik : Fermanlar, beratlar ve dönemin yazışmalarını inceler. Siyaset bilimi olarak da adlandırılır. Başlangıç noktası Kadeş Barışının imzalanmasıdır.
Etnografya : Toplumların öz kültürlerini inceleyen bilim dalıdır.
Arkeoloji : Kazı bilimidir. Tarih öncesi dönemlerin aydınlatılmasında yararlanılmaktadır.
Sosyoloji : Toplum bilimidir. Tarihi olayları sosyoloji konularını hesaba katarak inceler.
Kimya : C14 metodunu kullanarak eski kullanılmış araç ve gereçlerin yaşları hakkında bilgi verir.
Nümizmatik : Eski paraları inceleyerek, toplumların ekonomik yapısı hakkında bilgi verir.
Epigrafi : Kitabeleri inceler. Örneğin : Göktürk ve Kültepe yazıtları.
Toponomi : Yer adlarını inceleyerek tarihe yardımcı olur.
Heraldik : Mühür bilimidir. Eski mühürleri inceler.

TÜRKİYE’NİN TARİH ÖNCESİ DÖNEMLERİNİ AYDINLATAN MERKEZLER

Tarih öncesi dönemler Taş Devri , Maden Devrine geçiş devri olan Kalkolitik devir ve Maden devri (Tunç Devri) olmak üzere üçe ayrılır.Bu dönemlerle ilgili çok sayıda buluntu merkezi vardır.

Yeni Taş Devri Türkiye’de geniş bir alana yayılmıştır. Diyarbakır Çayönü Türkiye ve Güneydoğu Avrupa’da ilk üretimle ilgili bugüne kadar bulunmuş en eski yerleşim yeridir. Çatalhöyük’te insanlık tarihinin ilk şehir yerleşmesi olarak kabul edilmektedir.

Anadolu’da Eski Tunç veya Bakır devri,tarihi devirlere geçiş dönemidir.Asur kolonileri çağını kapsar.Bu dönemde ü-retim artmış, ticari hayat gelişmiştir.Yazı, Asurlu tüccarlar vasıtasıyla Orta Anadolu’ ya girmiştir.Böylece tarihi devirler başlamıştır.

TARİHİ DEVİRLER

İlkçağ Ortaçağ Yeniçağ Yakınçağ

M.Ö.4000-3500 375 1453 1789

Yazının Bulunması Kavimler Göçü İstanbul’un fethi Fransız İhtilali

İLKÇAĞDA ÖNEMLİ GELİŞMELER

Yazı dünyanın büyük bir bölümüne yayıldı.