Taxıl un məhsullarının eyniləşdirilməsi və saxtalaşdırılması, təyini metodları

Unun özünün identifikasiya xüsusiyy
ətlərinə görə yuxarıda verilmiş göstəricilərə görə 
bu cür çeşid saxtakarlığını ayırmaq mümkündür . 
Unun keyfiyy
ətcə saxtalaşdırılmasına aşağıdakı üsullarla nail olmaq olar: digər növ unun 
əlavə edilməsi; 
qeyri-
ərzaq əlavələri (təbaşir, əhəng, kül), qida (kəpək); qida əlavələrinin -( un 
yaxşılaşdırıcılarının tətbiqi.)
Unun k
əmiyyətcə saxtalaşdırılması (çəki azlığı) əmtəənin parametrlərinin (kütləsinin) icazə 
veril
ən maksimum kənarlaşmaları aşan əhəmiyyətli əyintilərə görə istehlakçının 
aldadılmasıdır. Məsələn, bir kisə unun xalis çəkisi aşağı qiymətləndirilir və ya unun 
qablaşdırmasının çəkisidə nəzərə alınır. Əvvəlcədən təsdiqlənmiş çəki göstəricilərinə görə
kütl
əni ölçməklə belə saxtakarlığı müəyyən etmək olduqca sadədir.
Unun 
informasiya saxtalaşdırılması məhsul haqqında qeyri-dəqiq və ya təhrif olunmuş 
m
əlumatların köməyi ilə istehlakçının aldadılmasıdır. 

---

Bu cür saxtalaşdırma göndərmə sənədlərində, məhsulun markalanmasında məlumatların 
t
əhrif edilməsi ilə həyata keçirilir. Un haqqında məlumatları saxtalaşdırarkən, aşağıdakı 
m
əlumatlar tez-tez təhrif edilir və ya qeyri-dəqiq göstərilir: 
 
♦ məhsulun adı; 
♦ un çeşidi; 
♦ un miqdarı. 
Sertifikatların, taxıl sınaq laboratoriyalarının rəylərinin və s. dəyişdirilməsi də həyata keçirilə 
bil
ər. 
Makaron v
ə çörək-bulka məhsullarının eyniləşdirilməsi, saxtalaşdırılması və təyini 
metodları.
Makaron m
əhsullarının orijinallığının yoxlanılması zamanı aşağıdakı tədqiqat məqsədləri 
yarana bil
ər: 
♦ makaron növünün müəyyən edilməsi; 
♦ hazırlandığı un növünün müəyyən edilməsi; 
♦ makaron məmulatlarının saxtalaşdırılması üsulları və onların aşkar edilməsi üsulları. 
Makaron m
əmulatının istehsalı üçün əla sort (dənəvər) və 1-ci
sort (yarımdənəvər) makaron unundan istifadə edilir. Bu unları bərk və 
yüks
ək şüşəvariliyi olan buğdadan alırlar.
İki sort makaron məmulatı istehsal
edilir: 
əla sort makaron məmulatı əla sort dənəvər buğda unundan, 1-ci sort
makaron m
əmulatı isə 1-ci sort yarımdənəvər buğda unundan hazırlanır.
. H
ər bir sort
makaron m
əmulatı 4 tipə bölünür: 
- 
trubkaşəkilli məmulat müxtəlif diametrdə və uzunluqda olur; 
- 
vermişel sap şəklində, müxtəlif uzunluqda və diametrdə olur; 
- 
əriştə lent şəklində olub, eni və uzunluğu müxtəlif olur; 
- fiqurlu m
əmulat preslənmiş və ya ştapmlanmış, müxtəlif for- 
malı və bəzəkli olur 
Makaron m
əmulatının növünü müəyyən etmək üçün həqiqilik ekspertizası apararkən ekspert 
h
əll etdiyi vəzifələrin dairəsini və müəyyən makaron növlərinin müəyyən edilməsi üçün hazırda 
ona m
əlum olan və malik olduğu üsulların mövcudluğunu özü üçün müəyyən etməlidir. Artıq 
makaronların müəyyən edilməsində istifadə edilən və bu məqsədə çatmaq üçün mütəxəssis 
t
ərəfindən istifadə edilə bilən tapşırıqların çeşidini nəzərdən keçirilməlidir.
Makaron m
əmulatının identifikasiyası. Makaron mayasız buğda xəmirindən saplar, lentlər və 
müxt
əlif formalarda qəliblənir və sonra qurudulur.
Hazırlandığı unun keyfiyyətindən və növündən asılı olaraq makaron məmulatları A, B, C 
qruplarına və 1 və 2 siniflərinə bölünür. 
A qrupu makaron b
ərk buğdadan (durum) və bərk buğdadan yüksək dispersiyaya malik 
yüks
ək dərəcəli undan hazırlanır.B qrupu makaron yumşaq şüşəvari buğdadan hazırlanır. 

---

1-ci sinif m
əhsullar ən yüksək dərəcəli undan istehsal olunur. 
2-ci sort makaron birinci 
sort undan hazırlanır. 
İstifadə olunan qida əlavələrinin və ya zənginləşdiricilərin növündən asılı olaraq, makaron 
m
əmulatlarına dad verən əlavənin və ya zənginləşdiricinin adı əlavə edilir, məsələn, “A qrupu 
1 sinif yumurta”, “A qrupu 2 sinif pomidor” və s. 
Makaron m
əmulatlarının çeşidinin saxtalaşdırılması bir növ undan istehsal olunan makaron 
m
əmulatının digəri ilə əvəz edilməsi ilə əlaqədar baş verir. 
Makaron m
əhsullarının ən çox yayılmış çeşid saxtakarlığı 1-ci sort undan hazırlanmış 
makaronların premium makaron adı altında satışıdır.
Bel
ə bir saxtalaşdırmanı (orqanoleptiki) rənglə də ayırd edə bilərsiniz, lakin fiziki-kimyəvi 
göst
əricilər əsasında daha dəqiq bir nəticəyə gəlmək olar: lif, pentozan, kalsium, fosfor və 
d
əmirin tərkibi. 
Makaron m
əhsullarının keyfiyyətcə saxtalaşdırılmasına aşağıdakı üsullarla nail olmaq olar: 
yüks
ək sululuq; digər un növlərinin əlavə edilməsi; qida əlavələrinin tətbiqi - unu yaxşılaşdıran 
madd
ələr; qida rənginin tətbiqi. 
Bir çox alıcı, yəqin ki, makaronun artan nəmliyi kimi keyfiyyət saxtalaşdırılmasını görmüşdür. 
B
əzən görürük ki, makaron günəşdə qızdırılan zaman bir torba makaron içəridən 
kondensasiya (su damcıları) ilə örtülməyə başlayır. Bu, dərhal məhsulun tərkibində keyfiyyət 
saxtalaşdırılmasını olduğunu göstərir: daha çox su - makaronun daha az çəkisi. 
Ən yüksək sortlu makaron istehsalında tez-tez birinci sort un götürürlər, ona ağardıcı qatırlar, 
un r
əngini itirir, sonra isə guya ən yüksək sortlu makaron istehsal edirlər. 
Son zamanlar bir çox istehsalçı makaronlara sarı qida boyası əlavə etməyə başlayıb. Ənənəvi 
olaraq, makaronun daha çox sarı rəngdə olması, onlara toyuq yumurtalarının əlavə edilməsi 
il
ə əlaqələndirilirdi. Makaron məhsullarının istehsal edən zaman tərkibinə kimyəvi boya daxil 
edilir, lakin bu
, qablaşdırmada yazılmayıb. Buna görə də, əgər siz boz deyil, sarı rəngdə olan 
makaron görürsünüzs
ə və üzərində yumurta olduğu və ya qida boyası əlavə olunduğu 
yazılmayıbsa, saxtalaşdırılmaya yol verilmişdir deməkdir. 
Makaron m
əmulatlarının kəmiyyət saxtakarlığı: (çəkidən az) malın parametrlərinin 
(kütl
əsinin) icazə verilən maksimum kənarlaşmalardan çox əhəmiyyətli kənara çıxması 
s
əbəbindən istehlakçının aldadılmasıdır. Məsələn, makaron paketinin xalis çəkisi aşağı 
qiym
ətləndirilir və ya makaron paketinin çəkisi paketin çəkisi nəzərə alınmaqla düz 1000 q və 
ya 500 q, daha çox deyil v
ə s. Əvvəlcədən təsdiqlənmiş çəki göstəricilərinə görə kütləni 
ölçm
əklə belə saxtakarlığı müəyyən etmək olduqca sadədir. 
Makaron m
əmulatlarının məlumat saxtalaşdırılması məhsul haqqında qeyri-dəqiq və ya 
t
əhrif olunmuş məlumatların köməyi ilə istehlakçının aldadılmasıdır. 
Bu cür saxtakarlıq malların daşınması sənədlərində, markalanmasında, reklamında 
m
əlumatların təhrif edilməsi ilə həyata keçirilir. Makaron haqqında məlumatı saxtalaşdırarkən, 
aşağıdakı məlumatlar tez-tez təhrif edilir və ya qeyri-dəqiq göstərilir: 
♦ məhsulun adı; 
♦ makaronun hazırlandığı unun növü; 
♦ makaronun miqdarı; 
♦ məhsulun tərkibi. 
Uyğunluq sertifikatlarının dəyişdirilməsi də mümkündür. 

---