Tck tanitim semineri notlari

II. Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme

MADDE 244. - (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması hâlinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.²⁰⁷

II. Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme

1. Maddi unsur ve icra hareketi.

Seçimlik hareketli bir suç düzenleyen ve bilişim sisteminin kendisini içindeki verilerden daha önemli sayan maddeye göre suçun maddi unsuru birinci fıkrada hüküm altına alınan durumda bir bilişim sisteminin işleyişini engellemek veya bozmak ikinci fıkraya göre ise bir bilişim sistemindeki verileri bozmak, yok etmek, değiştirmek veya erişilmez kılmak, sisteme veri yerleştirmek ve var olan verileri başka bir yere göndermektir. Sayılan hareketlerden birden fazlasının hileli olarak yapılması maddenin birden fazla uygulanmasına yol açmaz. TCK’ nun bu konuya suçun manevi unsuru bakımından ayrılmakla birlikte maddi unsuru açısından kısmen benzer 525b maddesinin birinci fıkrasında başkasına zarar vermek veya kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla, bilgileri otomatik olarak işleme tabi tutmuş bir sistemi veya verileri veya diğer herhangi bir unsuru kısmen veya tamamen tahrip etmek veya değiştirmek veya silmek veya sistemin işlemesine engel olmak veya yanlış biçimde işlemesini sağlamaktan söz edilmektedir. Diğer yandan TCK’ nun 244. madde ikinci fıkrasına suçun manevi unsuru bakımından ayrılmakla birlikte maddi unsur açısından kısmen benzer 525c maddesinde ise hukuk alanında delil olarak kullanılmak maksadıyla sahte bir belgeyi oluşturmak için bilgileri otomatik olarak işleme tabi tutmuş bir sisteme verileri veya diğer unsurları yerleştiren veya var olan verileri, diğer unsurları tahrif eden kimse cezalandırılmaktadır.

Bir bilişim sistemine yöneltilen ızrar fiillerini özel bir suç haline getiren 244. maddenin birinci fıkrasında işlemesini sağlayan diğer bütün unsurların yanında ayrıca aracın fizik varlığı da söz konusu eylemlere konu olabilir.

2. Netice.

Bilişim sisteminin işleyişinin engellendiği veya bozulduğu anda ya da sistemdeki verilerin bozulduğu, yok edildiği, değiştirildiği veya erişilmez kılındığı, sisteme veri yerleştirildiği veya var olan verilerin başka bir yere gönderildiği anda suç tamamlanır. Suça teşebbüs mümkündür.

3. Manevi unsur :

Suçun manevi unsuru harekete ve neticelerine yönelmiş genel kasttır. Eğer fail bu suçu kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamak amacıyla işlerse sonuncu fıkra hükmüne göre cezalandırılır. Haksız çıkardan maksat maddi yararlardır.

4. Suça tesir eden nedenler ve ayrı bir suç :

Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi hali üçüncü fıkra hükmü gereği ağırlatıcı neden sayılmıştır.

Dördüncü fıkrada ise ilk iki fıkrada tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlaması daha ağır bir ceza ile yaptırımlandırılmaktadır. Ancak bu fıkra hükmüne dayanarak ceza verilebilmesi için fiilin daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmaması gerekir. 244. maddenin bu dördüncü fıkrası hükmüne suçun manevi unsuru ve neticesi yönünden kısmen benzer olarak TCK’ nun 525b maddesinin ikinci fıkrasında bilgileri otomatik olarak işleme tabi tutmuş bir sistemi kullanarak kendisi veya başkası lehine hukuka aykırı yarar sağlamaktan söz edilmektedir.

TCK’ nun 525b maddesi birinci fıkrasındaki yaptırım iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşmilyon liradan ellimilyon liraya kadar ağır para cezasıyken bu ikinci fıkrada bir yıldan beş yıla kadar hapis ve ikimilyon liradan yirmimilyon liraya kadar ağır para cezasıdır ( fer’i ceza için bkz. TCK m.525d ). Anılan para cezalarının miktarlarının çeşitli kanunlarla arttırıldıkları bilinmektedir. Nihayet TCK’ nun 525c maddesindeki yaptırım bir yıldan üç yıla kadar (ve tahrif edilmiş bu türden şeyleri bilerek kullananlara altı aydan iki yıla kadar) hapis cezasıdır.

III. Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması

MADDE 245. –(1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilerek sahte banka veya kredi kartı üreten, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(3) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(4) Birinci fıkrada yer alan suçun;

a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,

b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlâtlığın,

c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin,

Zararına olarak işlenmesi hâlinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.²⁰⁸

GEREKÇE :

Madde, banka veya kredi kartlarının hukuka aykırı olarak kullanılması suretiyle bankaların veya kredi sahiplerinin zarara so­kulmasını, bu yolla çıkar sağlanmasını önlemek ve failleri cezalandırmak amacıyla kaleme alınmıştır.

Banka kartı, bankanın kurduğu sisteme hukuka uygun olarak girmeyi sağlamaktadır. Bu kart, saptanan ve kart sahibince bilinen bir numara mari­fetiyle, banka görevlisinin yardımı olmadan, kart sahibinin kendi hesabından para çekmesini sağlamaktadır.

Kredi kartları ise, banka ile kendisine kart verilen kişi arasında yapıl­mış bir sözleşme gereğince, kişinin bankanın belirli koşullarla sağladığı kredi olanağını kullanmasını sağlayan araçtır.

İşte bu kartların kötüye kullanılmaları, söz konusu maddede suç olarak tanımlanmıştır.

Maddeye göre, aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilen hareketler bu suçu oluşturmaktadır:

1. Başkasına ait bir banka veya kredi kartının, her ne suretle olursa ol­sun ele geçirilmesinden sonra, sahibinin rızası bulunmaksızın kullanılması veya kullandırttırılması ve bu suretle failin kendisine veya başkasına haksız yarar sağlaması.

2. Aynı fiilin, aynı koşullarla sahibine verilmesi gereken bir banka veya kredi kartının bunu elinde bulunduran kimse tarafından kullanılması veya kullandırttırılması; söz gelimi kartı sahibine vermekle görevli banka memurunun kartı kendi veya başkası yararına kullanması.

Aslında hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma ve sahtecilik suçlarının ratio legis’lerinin tümünü de içeren bu fiillerin, duraksamaları ve içtihat farklılıklarını önlemek amacıyla, bağımsız suç hâline getirilmeleri uygun görülmüştür.

Maddenin ikinci fıkrasına göre; birinci fıkrada belirtilen fiillerin, oluşturulmuş sahte bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle işlen­mesi, daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektirmektedir. Ancak, bu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmedilebilmesi için, fiilin daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmaması gerekir.

III. Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması

Banka kartı, kullanıcısına, bankanın müşterilerinin kullanımına sunduğu sisteme sadece kendince bilinen bir şifre yardımıyla girerek banka çalışanlarının yardımına muhtaç olmaksızın kendi banka hesabı üzerinde tasarrufta bulunma imkanı veren bir araçtır.

Kredi kartı ise kullanıcısına banka ile arasında varılmış bir sözleşmeye dayanarak bankanın kendine sunduğu kredi olanaklarından yararlanma imkanı vermektedir.

TCK’ nda düzenlenmemiş bulunan ve banka veya kredi kartlarının hukuka aykırı olarak kullanılması suretiyle bankaların veya sözü geçen kart sahiplerinin zarara sokulmalarını ve bu yolla çıkar sağlanmasını önlemek amacıyla aslında hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma ve sahtecilik gibi başkaca suçları da oluşturur nitelikteki bu türden fiillerin YTCK’ nun cezalandırılır eylemler kataloğuna bağımsız bir suç olarak alınış sebebi, duraksamaları ve içtihat farklılıklarını gidermektir.

2. Maddi unsur ve icra hareketi.

Suçun maddi unsuru failin gerçekte kendisine ait olmayan -veya sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan- bir banka veya kredi kartını kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlamasıdır.

Aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilen hareketler bu suçu oluşturmaktadırlar:

A) Başkasına ait bir banka veya kredi kartının, her ne suretle olursa olsun ele geçirilmesinden sonra, sahibinin rızası olmaksızın kullanılması veya kullandırttırılması yoluyla yarar sağlanması ( m. 245, 1 ). Açıklanan suretle sağlanan yararın zorunlu olarak failin kendi lehine olması şart değildir. Bir başkasına sağlanan yarar da suçun oluşumu bakımından yeterlidir.

B) Başkasına ait olan ve kendisine verilmesi gereken bir banka veya kredi kartının, elinde bulunduran kimse tarafından, kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın kullanılması veya kullandırttırılması suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlanması ( m. 245, 1 ).

C) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartının kullanılması suretiyle yarar sağlanması ( m. 245, 2 ). Bu durumda da yararın zorunlu olarak failin kendi lehine olması şart olmayıp bir başkasına sağlanması da suçun oluşumu bakımından yeterlidir.

3. Netice :

Suç her üç halde de anılan yararın elde edilmesiyle tamamlanır. Dolayısıyla teşebbüse de elverişlidir.

4. Manevi unsur : Hem birinci fıkranın hem de daha ağır ceza ile cezalandırılan ikinci fıkranın failinde kendisine veya başkasına, yarar sağlama özel kastının bulunması gerekir.

5. Suça tesir eden neden veya ayrı bir suç :

YTCK’ nun 245. maddesinin ikinci fıkrasında failin sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlaması daha ağır bir ceza ile yaptırım altına alınmıştır. Ancak bu fıkra hükmüne dayanarak cezaya hükmedilebilmesi için fiilin daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmaması gerekir.

Failin kendisinin sebep olmadığı ağır ve muhakkak bir tehlikeden, örneğin tıbbi operasyonun gecikmesi durumunda bir yakınının ölmesi tehlikesinden korunmak amacıyla başkasına ait bir banka kartını sahibinin rızası olmaksızın kullanması ıztırar hali sayılabilir.

6. Yaptırım :

Yaptırım failin başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran ve kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlayan bir kimse olması halinde üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası ve beş günden yediyüzotuz güne kadar adli para cezasıdır.

Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi ise, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.