Teknokentte bulunan şirketlerin çalışanlarının işten ayrılması nedeniyle yapılacak olan kıdem tazminatı ödemesi, bölgede çalışan Ar-Ge ve destek personelinin münhasıran bu görevine istinaden yapılan ücret ödemesi olarak değerlendirilemeyeceğinden, söz konusu tazminatın ödenmesine ilişkin olarak düzenlenen kağıdın (ücret bordrosunun) damga vergisine tabi tutulması gerekir.
O. Gümrük Vergisi İstisnası
O. Gümrük Vergisi İstisnası
4691 sayılı Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik, yazılım ve tasarım projeleri ile ilgili;
- Araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya gümrük vergisi ve her türlü fondan;
Bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan
İstisnadır.
1) Gümrük vergisi
Bu istisna kapsamında teknokent firmalarınca ithal edilen eşya; Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca onaylanarak “Tek Pencere Sistemi” aracılığıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığına gönderilecek izinde belirtilen eşyadan oluşur.
O. Gümrük Vergisi İstisnası
O. Gümrük Vergisi İstisnası
Bu istisnadan yararlanacak işletmeler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen başvuru formu ve eklerine göre taleplerini Bölge yönetici şirketine bildirir. Bölge yönetici şirketi Yönetmeliğin 14. maddesi kapsamında projeye uygunluğu açısından ithal eşya talebinin uygun olup olmadığını değerlendirir. Bölge yönetici şirketi bu kapsamda ithalini uygun gördüğü eşyaya ilişkin bilgileri de içeren başvuruyu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı “Tek Pencere Sistemi” üzerinden Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına iletir.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı başvuruyu değerlendirir, uygun bulması halinde söz konusu başvuruyu onaylayarak gümrük işlemlerinde kullanılmak üzere “Tek Pencere Sistemi” üzerinden Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bildirir.
O. Gümrük Vergisi İstisnası
O. Gümrük Vergisi İstisnası
2) Fonlar
4691 sayılı Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yazılım ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya her türlü fondan istisnadır.
4691 sayılı Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili ithal edilen eşya kapsamında düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.
Bu kapsamda, yurt dışındaki satıcılarla düzenlenecek sözleşmeler damga vergisinden istisna olacaktır. Ayrıca bu ithalatla ilgili ortaya çıkabilecek harçlar da istisna kapsamındadır.
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
- Teknokentlerde faaliyette bulunanlara,
- Bakanlık tarafından uygun görülen «NACE Rev.2’ye göre orta-yüksek ve yüksek teknolojili alanlarda yer alan Ar-Ge ve yenilik ile tasarım projelerinin» projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin,
- Beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %10’unu ve öz sermayenin %20’sini aşmayan kısmı
beyan edilen gelirin ve kurum kazancının tespitinde beyannameler üzerinden indirim konusu yapılacaktır.
Sermaye desteği sağlanacak olanlar, sadece sermaye şirketleri değil, gelir vergisine tabi şahıs işletmeleri de olabilecektir.
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
İndirim hakkından, yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi veren;
a) Gelir vergisi mükellefleri ile
b) Kurumlar vergisi mükellefleri (Sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadî kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler, iş ortaklıkları)
yararlanabilecektir. Beyanname vermeyen gerçek kişilerin ise indirim hakkı olamayacağı doğaldır.
İndirimden yararlanacak olanların, teknokent içinde veya dışında faaliyet göstermesinin bir önemi yoktur. Böylece, yukarıda sayılan mükelleflerin tamamı, faaliyet gösterilen yerden bağımsız olarak indirimden yararlanacaklardır.
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
Ar-Ge projesi olan bir işletmeye 3 şekilde finansman sağlanabilir;
1) Hibe verilir.
2) Ar-Ge projesi sonucu ortaya çıkacak ürünün bir bölümü üzerinde hak sahibi olunması karşılığında para aktarılır.
3) Şirkete sermaye koymak suretiyle ortak olunur.
Teknokent Yönetmeliğinde, sadece 3. seçenek kabul edilmiş ve bu sistemden yararlanmak isteyen kişi ve kurumların, teknokent firmalarına kuruluşunda veya sonrasında ortak olunması yoluyla bu indirimden yararlanacakları belirtilmiştir. Ortak olma işlemi, ya şirketin kuruluşunda ya da şirket kurulduktan sonra sermaye artırımı yoluyla yapılabilir.
İndirim uygulamasından geçici vergi dönemleri itibarıyla da yararlanılabilir. Bu kapsamdaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için, indirim dolayısıyla sermaye desteğini sağlayan söz konusu mükellefler adına zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
İndirim Şartları/Sınırları
1) Üst sınır tutarı
2) Öz sermayenin %20’si
3) Beyan edilen gelirin/kurum kazancının %10’u
Örneğin; (Z) A.Ş., teknokentte yer alan ve Bakanlığın uygun gördüğü alanda projesi olan Asya Limited Şirketine 2016 yılında 300.000 TL sermaye koyarak %50 oranında ortak olmuştur. (Z) A.Ş.’nin 2016 yılı beyanname bilgileri aşağıdaki gibidir:
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
a) 1. Sınır
İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak 500.000 Türk Lirasını geçemeyecektir. (Z) A.Ş.’nin koyduğu sermaye tutarı 300.000 TL olduğundan, ilk sınır aşılmamıştır.
b) 2. Sınır
Sermaye desteğine konu tutar, hesap dönemi başındaki öz sermayenin %20’sini geçemeyecektir. Buna göre, (Z) A.Ş.’nin öz sermayesinin %20’si (2.000.000 x %20) 400.000 olduğundan, konulan sermaye tutarı (300.000 TL) için bu sınır da aşılmamıştır.
c) 3. Sınır
Şirketin sağladığı sermaye desteği indirimi, [Ticari bilanço kârı (zararı) + kanunen kabul edilmeyen giderler - geçmiş yıl zararları - tüm indirim ve istisnalar] dikkate alınmak suretiyle hesaplanan kurum kazancının %10’unu geçemeyecektir.
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
Ö. Teknokent İşletmelerine Sermaye Desteği İndirimi
(Z) A.Ş.’nin, indirim tutarının tespitinde dikkate alınacak kazancının %10’u 240.000 TL olduğundan, sağlanan sermaye desteğinin sadece 240.000 TL’lik kısmı beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecek, kalan (300.000 – 240.000) 60.000 TL ise indirim olarak dikkate alınamayacaktır.
Sermaye desteğinin sağlandığı dönemde herhangi bir suretle indirime konu edilemeyen tutar, izleyen hesap dönemlerine devretmeyecektir. Böylece kalan 60.000 TL, 2017 hesap dönemi beyannamesinde de dikkate alınamayacaktır.
P. Teknokentlerdeki Tasarım Faaliyetleri
P. Teknokentlerdeki Tasarım Faaliyetleri
4691 sayılı Kanuna, 2016/Mart ayından itibaren tasarım faaliyetleri de eklenmiş ve tüm teşviklerden tasarımcılar da yararlanabilir hale gelmiştir. Böylece, tasarım faaliyetiyle uğraşan işletmeler de teknokentlerde faaliyet gösterebilecek ve teknokentlerdeki desteklerden yararlanacaktır.
Tasarım faaliyetiyle uğraşan işletmelerin teknokentlerdeki projelerini onaylayacak ve bu işletmelerle ilgili işlemleri gerçekleştirecek kurum, yönetici şirketler olarak karşımıza çıkmaktadır. Tasarımcı işletmeler ve projeleriyle ilgili Teknokent Yönetmeliğinde de düzenlemeler yapılmış ve yönetici şirketler açısından genel yol haritası çizilmiştir. İlk kez mevzuatımıza 2016/Mart ayında dahil olan tasarım faaliyetleri;
- Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda,
- Katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz,
- Ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü
ifade eder.
P. Teknokentlerdeki Tasarım Faaliyetleri
P. Teknokentlerdeki Tasarım Faaliyetleri
Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, sanayi alanındaki tüm tasarımlar 4691 sayılı Kanun kapsamına girmektedir. Ayrıca, sanayi alanında olmayan alanlar ile ilgili 2016/9094 sayılı BKK ile belirleme yapılmış ve aşağıda belirtilen sektörler de, Ağustos/2016 tarihi itibariyle tasarım teşviklerinden yararlanabilir hale gelmiştir.
Ar-Ge ve yazılım personelinin istisnası ile aynı uygulama özelliklerine sahip tasarım personeli istisnasına göre tasarım personeli; tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenleri ifade eder.
1) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri,
2) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri
kapsamına almaktadır.
R. 5746-4691 sayılı Kanun Farklılık ve Benzerlikleri
R. 5746-4691 sayılı Kanun Farklılık ve Benzerlikleri
R. 5746-4691 sayılı Kanunun Farklılık ve Benzerlikleri
R. 5746-4691 sayılı Kanunun Farklılık ve Benzerlikleri
S. Sınai Mülkiyet Hakkı İstisnası
S. Sınai Mülkiyet Hakkı İstisnası
(KVK 5/B – KDVK 17/4-z)
Teknokentlerde uygulanan istisnanın bir benzeri, teknokent dışında kalan ve Ar-Ge faaliyetiyle uğraşan işletmeler ile Ar-Ge sonucu oluşan patent veya faydalı modelleri ellerinde bulunduran şirketlere de tanınmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen 5/B maddesiyle, Türkiye’de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların;
a) Kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratların
b) Devri veya satışı neticesinde elde edilen kazançların
c) Türkiye’de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları hâlinde elde edilen kazançların
ç) Türkiye'de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının
% 50’si kurumlar vergisinden müstesnadır.
S. Sınai Mülkiyet Hakkı İstisnası
S. Sınai Mülkiyet Hakkı İstisnası
(KVK 5/B – KDVK 17/4-z)
İstisna uygulaması için Türk Patent Enstitüsünden (TPE) incelemeli sistem ile patent veya araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınması gerekmektedir.Örneğin, 5746 sayılı Ar-Ge Kanunundaki teşviklerden faydalanarak Ar-Ge projesi yürüten bir işletme, bu faaliyetler sonucunda incelemeli sistem ile patent veya araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alırsa, bu kapsamda elde edeceği kazancın yarısına istisna uygulayacak; bu hakkın kiralanması, devri veya satışı da KDV’den istisna olacaktır.
Bu sistem, 5746 sayılı Ar-Ge Kanunu uygulamasının tamamlayıcısı niteliğindedir. 5746 sayılı Kanunda Ar-Ge harcamaları desteklenirken; bu sistem ile birlikte Ar-Ge sonucu oluşan ürünün satış kazancı desteklenmektedir.
4691 sayılı Teknokent Kanunu ile patent ve faydalı modele dayalı satış istisnasından birlikte yararlanılamaz.
Bu istisnadan yararlanmak için doğrudan Ar-Ge faaliyetini gerçekleştirmek şart değildir. İncelemeli sistem ile patent veya araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesini satın alan ve bunlardan gelir elde eden işletmeler de istisnadan faydalanır.
S. Sınai Mülkiyet Hakkı İstisnası
S. Sınai Mülkiyet Hakkı İstisnası
(KVK 5/B – KDVK 17/4-z)
Öte yandan, 09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanunla, 5/B maddesinde önemli bir değişiklik yapılmış ve buluşların değerinin tespitine yönelik Maliye Bakanlığı tarafından değerleme raporu düzenlenmesi şartı yürürlükten kaldırılmıştır.
Dolayısıyla, Maliye Bakanlığı tarafından değerleme raporu düzenlenmeksizin, şartları taşıyan mükellefler istisnadan yararlanacaktır. Böylece, istisna uygulamasında en çok tereddüt edilen husus Kanundan çıkmıştır.
KVK’nın 5/B maddesinde, buluşlar dolayısıyla yapılacak tevkifat oranları konusunda da bir teşvik sağlanmış ve tevkif suretiyle ödenen vergileri nihai olan kişilerin vergi yükü düşürülmüştür.
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
Ülkemizin üretim kapasitesi ve istihdamı ile ilgili yapılan yatırımların teşviki konusunda Bakanlar Kuruluna verilen yetkiye istinaden çıkarılan 2009/15199 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” (BKK) ile yeni bir sisteme geçilmiş, bu sistem de 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı BKK ile revize edilmiştir.
Bölgesel teşvik uygulamalarında sağlanan destekler aşağıdadır;
a) Gümrük vergisi muafiyeti
b) KDV istisnası
c) İndirimli kurumlar vergisi
ç) Sigorta primi işveren hissesi desteği
d) Yatırım yeri tahsisi
e) Faiz desteği (3, 4, 5 ve 6. bölgedeki yatırımlar için)
f) Gelir vergisi stopajı desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için)
g) Sigorta primi desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için)
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
a) Ar-Ge Projesi Sonucunda Ortaya Çıkan Ürün Yatırımlarında Yatırım Teşvik Sistemi
Ar-Ge faaliyetlerinin neticesinde ortaya çıkan ürünün üretimi ile ilgili olarak yatırım yapacak işletmeler, yukarıda belirtilen genel ve bölgesel teşviklerden yararlanabilecektir.
BKK’nın “Öncelikli Yatırım Konuları” başlıklı 17/h maddesine göre, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar” öncelikli yatırım konuları arasında sayılmıştır.
Buna göre, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen bir Ar-Ge projesinin başarılı olması sonucunda ortaya çıkacak ürünlerin veya parçaların üretimi için yapılan yatırımlar, hangi bölgede gerçekleştirilirse gerçekleştirilsin 5. bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanır. Bu yatırımların 6. bölgede yer almaları halinde, 6. bölge desteklerinin uygulanacağı ise tabiidir.
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
b) Ar-Ge Faaliyetlerine Yönelik Yatırım Teşvik Sistemi
Ar-Ge faaliyetlerinin kendisine/Ar-Ge harcamalarına yönelik yatırım yapan işletmelere de destekler sağlanmıştır.
2012/3305 sayılı BKK’nın 2/1-b maddesine göre Ar-Ge yatırımı: “Yeni bir ürün geliştirilmesi, ürün kalite ve standardının yükseltilmesi, maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni bir teknolojinin ülke şartlarına uyumunun sağlanması amacıyla bilimsel esaslara uygun olarak yapılan ve her aşaması belirlenmiş araştırma ve geliştirme çalışmaları için gerçekleştirilecek yatırımları” ifade eder.
Başka bir deyişle, yeni bir ürün/gayrimaddi hak ortaya çıkarmak için yapılacak yatırımlar da teşvik kapsamına alınmıştır.
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
Ş. Ar-Ge ve Teknokent Faaliyetlerinde Yatırım Teşvik Uygulaması
Örneğin; Yeni bir üretim bandı ortaya çıkarmak için Ar-Ge projesi hazırlayan (X) A.Ş., bu araştırmaları için bir atölye kuracaktır. Bununla ilgili olarak yatırım teşvik belgesi alınması durumunda ise aşağıdaki teşviklerden yararlanılacaktır.
a) Faiz desteği
b) KDV istisnası
c) Gümrük vergisi muafiyeti
Yatırımın 6. bölgede gerçekleştirilmesi halinde ise bu desteklere ek olarak;
