“Teoriler birileri içindir ve bir amaca hizmet eder”

• “Teoriler birileri içindir ve bir amaca hizmet eder”

• Robert Cox

• güvenlik yaklaşımlarının da öznel ve göreceli bir doğaya sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

* SSCB’nin dağılmasıyla;

• * SSCB’nin dağılmasıyla;

• - İki kutuplu yapıdan çok kutuplu yapıya geçilmiş.

• - Soğuk Savaşın statik yapısı sona ermiş.

• - Uluslararası sistem ve alt-sistemler dinamik bir yapı kazanmaya başlamış.

• - Sistemsel girdiler, bu süreçte küreselleşme olgusunun da etkisiyle;

• √ Yeni fırsatların yanı sıra yeni riskler, tehlikeler ve tehditler ile yeniden şekillenmektedir.

• - Simetrik tehdit algılamalarından asimetrik tehdit algılamalarına geçiş.

* Güvenliğin genişlemesi ve derinleşmesi

• * Güvenliğin genişlemesi ve derinleşmesi

• * “Kim için, ne için, nerede, nereye kadar ve nasıl güvenlik?” soruları çerçevesinde alternatif güvenlik çalışmaları gündeme gelmesi.

• * Devlet merkezli realizmin klasik güvenlik parametrelerinin sorgulanması.

• * Bu kapsamda;

• - Eleştirel, Postmodern, Feminist ve Konstrüktivist kuramlar öne çıkmış

• - Güvenlik anlayışları, klasik güvenlik paradigmasını sorgulamaya başlamış

Eleştirel kuram;

• Eleştirel kuram;

• * Güvenlik olgusunu modernitenin yaratmış olduğu paradokslara (tek-tipçi bir güvenlik algısı) vurgu yaparak yorumlamış

• * Eleştirilerini klasik güvenlik anlayışının temel argümanlarına karşı geliştirmiştir.

* Eleştirel Kurama göre güvenlik;

• * Eleştirel Kurama göre güvenlik;

• - Aktörlerin yaptıklarına, beklentilerine ve aktörler arası etkileşime bağlı olarak algıda şekillenen bir olgudur. (sübjektif bir nitelik taşır)

• * Ulus-devlet yapıları, kökeninde yurttaşları için güvenlik üreten bir mekanizma durumunda olmalıdır. (Devletin asıl amacı)

• * Güvenlik konusunda devlete araçsal bir işlev yükler.

• * Hegemonya, güç ve güvenlik olguları arasındaki bağıntıyı eleştirel bir biçimde ortaya koyar.

• Hegemon aktörün güvenlik algısı - Sistem düzeyinde tekil bir güvenlik anlayışını - Rıza arayışı – Zorlayıcı politikalar

* Eleştirel kuramın güvenlik olgusuna dair tespit ve yorumları şu şekilde özetlenebilir:

• * Eleştirel kuramın güvenlik olgusuna dair tespit ve yorumları şu şekilde özetlenebilir:

• - Güvenlik, sübjektif bir olgudur ve realizmin yaptığı gibi tekil bir güvenlik anlayışından bahsedilemez,

• - Realizmin etkisindeki klasik güvenlik anlayışı, devlet güvenliğiyle sınırlandırılmış; bu nedenle birey ve toplum güvenliği ihmal edilmiştir,

• - Güvenlik, uluslararası ilişkiler disiplininin diğer kavramları gibi güç ve bilgi ilişkisi çerçevesinde şekillendirilmektedir,

• - Küresel güvenlik konularına ilişkin politikalarda hegemon aktör(ler) belirleyici bir role sahiptir,

• - Küresel güvenliğin tesisi için etiksel evrenselliğin ve kozmopolitan dünya görüşünün hâkim kılınması gerekmektedir.

* Modernitenin ötekileştirici kimliğine ilişkin argümanlarını uluslararası ilişkiler disiplini özelinde de tartışmaya açmıştır.

• * Modernitenin ötekileştirici kimliğine ilişkin argümanlarını uluslararası ilişkiler disiplini özelinde de tartışmaya açmıştır.

• * Modernitenin dışlayıcı doğasına atıfta bulunarak modernizm eleştirisi yapan postmodern kuram;

• - Savaş-barış,

• - İç politika-dış politika,

• - Dost-düşman,

• - Düzen-anarşi,

• - Yerli-yabancı,

• - Merkez-çevre,

• - İdealizm-realizm gibi karşıtlıklar temelinde geliştirilen klasik uluslararası ilişkiler literatürüne karşı çıkmakta ve kavramlar arasındaki bu hiyerarşik yapılanmayı eleştirmektedir.

* Klasik güvenlik anlayışının ontolojik ve epistemolojik kökenlerini sorgulamakta

• * Klasik güvenlik anlayışının ontolojik ve epistemolojik kökenlerini sorgulamakta

• * Arkeoloji, soybilim, psikoloji ve yapıbozum yaklaşımları ile geçmişten gelen pratikleri ve kökleşmiş algıları irdeleyerek, geleneksel güvenlik terminolojisinin sorgulanmamış değerlerini ve iç yasalarını açığa çıkarmakta.

• * Postmodern düşünürler;

• - Zaman-mekân sıkışması neticesinde farklı kimliklerin artan bir ivmeyle çatıştığını,

• - Kimliksel farklılıklar arasında bir uzlaşma zemini aranmasına rağmen yaşanan iletişim devrimiyle ötekileş(tir)menin ve önyargıların giderek belirginleştiğini

• - Bu belirsizlikler dünyasında realist söylem ve imgelerin klasik güvenliği sağlamak adına otoritesini korumaya çalıştığını belirtmektedir.

* Moderniteyi aşan gelişmelerin yaşandığı günümüz küresel sisteminde postmodern yaklaşım, güvenliğe ilişkin eleştirilerini iki ana eksende oluşturmuştur:

• * Moderniteyi aşan gelişmelerin yaşandığı günümüz küresel sisteminde postmodern yaklaşım, güvenliğe ilişkin eleştirilerini iki ana eksende oluşturmuştur:

• - Buna göre Batı merkezli uluslararası sistem, bireyin güvenliğini her açıdan sarsmakta

• - Klasik güvenlik anlayışı, gerçekte Batı değerlerini ve güvenliğini öncelemektedir.

• √ Örnek: Göç sorunu

• İletişim devrimi

• * Coğrafi uzaklıkların ve fiziki sınırların önemi, artık büyük ölçüde azalması.