Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Key words: Biotope, Landscape ecology, Nature conservation, Zekeriyaköy, İstanbul.


FINDIK Arzu

Tez Adı : Gaziosmanpaşa İlçesi Parklarının Bitkilendirme Tasarımı Açısından Değerlendirilmesi

Danışman :Yard. Doç. Dr. Aysel ULUS

Anabilim Dalı : Peyzaj Mimarlığı

Programı : -

Mezuniyet Yılı : 2013

Tez Savunma Jürisi : Yard. Doç Dr. Aysel ULUS

Prof. Dr. Yahya AYAŞLIGİL

Prof. Dr. Hakan ALTINÇEKİÇ

Prof. Dr. Ömer KARAÖZ

Yard. Doç. Dr. Nurgül ERDEM

Gaziosmanpaşa İlçesi Parklarının Bitkilendirme Tasarımı Açısından

Değerlendirilmesi
Kentler, sosyal alanlar, kültürel alanlar, eğitim alanları, sağlık alanları, kent içi açık yeşil alanlar ve rekreasyonel alanlar gibi birçok alan kullanımını içerirler. Bunları içinde parklar, sağlıklı kentlerin oluşmasını sağlayan en önemli öğelerdir.
Günümüzde kentleşmenin hızlı ve plansız bir şekilde artması ile kent içinde bulunan doğal alanlar yapılaşmakta, kent içi yeşil alanlar yok olma düzeyine gelmektedir. Negatif yöndeki bu gelişmeler, ekolojik dengenin de bozulmasına neden olmaktadır.
Kent içindeki yeşil alanlar aktif ve pasif yeşil alanlar olarak sınıflandırılmaktadırlar. Aktif yeşil alanlar, insanların rekreasyonel amaçlı kullandıkları alanlardır. Kent içindeki aktif yeşil alanlar da, çocuk oyun alanları, mahalle parkları, semt parkları, kent parkları ve bölge parkları olarak sınıflandırılmaktadırlar.
Bu araştırmanın genel bilgiler bölümünde, kent içi yeşil alanlar, açık yeşil alan kavramı, açık yeşil alanların sınıflandırılması ve standartları, kent içi yeşil alanlar içerisinde parklar, parkların çeşitleri, parkları oluşturan materyaller anlatılmıştır. Daha sonra bitkisel materyal, bitkilerin işlevleri, bitkilerin görsel özellikleri, bitkilendirme tasarımında uygulanan sanat prensipleri ve genel bitkilendirme çeşitleri hakkında bilgilere değinilmiştir.
Bulgular bölümünde, araştırma alanı hakkında bilgilere yer verilmiş, araştırma alanının mevcut yeşil alanlar ile imar planlarındaki yeşil alanlar belirlenmiş, mahallelere göre toplam alanları hesaplanmış ve mahallelerin nüfusundan kişi başına düşen yeşil alan miktarı belirlenmiştir.
Bu araştırmanın konusunu, İstanbul ili Gaziosmanpaşa ilçesindeki 16 mahallede bulunan, 96 tane parkın bitkilendirme tasarımı oluşturmaktadır. Örnek alanlar belirlenirken parklar büyüklüklerine göre sınıflandırılmış her büyüklük sınıfından en az üç park seçilmiş ve bunun yanında Gaziosmanpaşa ilçesinin tamamını yansıtması amacı ile her mahalleden en az bir park seçilmiştir. Park alanlarının tanıtımı amacıyla parkların mevcut durumları, mevcut bitkileri ve bitkilerin sayıları tespit edilmiş ve fotoğrafları çekilmiştir.
Parkların bitkilendirme tasarımı açısından bulguları üç alt başlığa göre yapılmıştır. İlk olarak bitkilerin görsel özellikleri, ikinci olarak bitkilendirme tasarımında uygulanan sanat prensipleri, üçüncü ve son olarak da bitkilerin kullanım potansiyellerine göre değerlendirilmiştir.
Sonuç bölümünde, araştırmada anlatılan tüm örneklerin genel bir sentezi yapılmıştır. İlçedeki tüm park alanlarında yapılmış olan bitkilendirme tasarımları incelenmiş ve parklarda en çok kulanılan bitkilendirme tasarımı öğeleri saptanmıştır. Oluşturulmuş değerlendirme tablolarından da parklarda uygulanamayan kriter sonuçlarına ulaşılmıştır. Parklarda bitkilendirme tasarımı açısından yapılmayan eksiklikler tespit edilmiştir. Gaziosmanpaşa ilçesindeki parkların bitkilendirme çalışmalarının doğru ve yanlış tarafları tespit edilmiş, örnek park alanları seçilerek bu alanlar, bitkilendirme tasarımı açısından irdelenmiş ve sonuçlar ortaya konmuştur.
İnsanlar; kentin oluşturduğu baskılardan kurtulabilmek ve kendilerini yenileyebilmek amacıyla aktif açık yeşil alanlara ihtiyaç duymaktadırlar. Eğlenmek, dinlenmek ve yenilenmek amacıyla kullanılan parklarda; bitkilerin fonksiyonel, estetik ve ekolojik özellikleri göz önüne alınarak, bitkisel tasarım ilke ve öğeleri doğrultusunda bitkilendirme yapılması önemlidir. Ancak araştırma alanı olarak seçilen örnek parklarda bitkilendirme çalışmalarının genellikle hatalı, eksik ve yanlış uygulandığı, hatta bazı parklarda hiç bir bitkiye yer verilmediği tespit edilmiştir. Bunda, mesleki bilgi eksikliği yanında, belediyelerin yanlış bitkilendirme politikasının etkili olduğu söylenebilir.