Biror bir xodisani o'rganish, uni bir necha majmualardagi kattaliklarini taqqoslash uchun odatda intensiv ko'rsatkichlardan foydalanishadi, ammo ko'pincha intensiv ko'rsatkichlarga o'rganilayotgan majmualarning tarkibi ta'sir ko'rsatadi.
Bir necha majmualardan olingan biror bir xodisaning kattaliklarini o'zaro taqqoslash va majmualar tarkibini taqqoslanayotgan ko'rsatkichlarga ta'mirini yo'qotish uchun sanitariya statistikasida standartlash usuli qo'llaniladi Standartlash usuli yordamida xar-xil majmualardagi bir xil xodisaning kattaliklarini bir-biriga taqqoslash uchun shartli standart ko'rsatkichlar xisoblanadi.
Standart ko'rsatkichlar majmualar tarkibi bir xil bo'lganda taqqoslanayotgan
Standart ko'rsatkichlar majmualar tarkibi bir xil bo'lganda taqqoslanayotgan
intensiv ko'rsatkich qayerda ko'p bo'lishini ko'rsatib beradi, ammo qanchaga ko'p ekanligini ko'rsatmaydi. Chunki standart ko'rsatkichlar shartli hisoblanib, ularning kattaligi qabul qilingan standartga bog'liq.
bir necha xil usullari mavjud:
bir necha xil usullari mavjud:
To'g'ri
Bevosita
Teskari
Ko'p omilli
To'g'ri usul o'rganilayotgan muxitning va xodisaning
To'g'ri usul o'rganilayotgan muxitning va xodisaning
tarkibi ma'lum bo'lganda qo'llaniladi
Bilvosita usul muxitning tarkibi ma'lum bo'lib, xodisaning tarkibi ma'lum bo'lib, xodisaning tarkibi noma'lum bo'lganda qo'llaniladi.
Teskari usul xodisaning tarkibi ma'lum, muxitning
tarkibi noma'lum bo'lganda qo'llaniladi.
Ko'p omilli o'rganilayotgan xodisaning kattaligicha bir vaqtning o'zida bir necha omil ta'sir etayotganda (yosh jins, ish staji) ularning ta'sirini yo'qotish uchun ishlatiladi.
Ko'pincha standart ko'rsatkichlarni
Ko'pincha standart ko'rsatkichlarni
xisoblashning to'g'ri usuli qo'llaniladi. To'g'ri usulni xisoblashning 4 bosqichi mavjuddir.