To’plam deganda nimani tushunasiz va misollar keltiring


Boshlang’ich sinflarda qo’llaniladigan algoritmlar



Yüklə 1,74 Mb.
səhifə25/31
tarix30.04.2022
ölçüsü1,74 Mb.
#115617
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31
1-kurs savollari matematika savol javob

3. Boshlang’ich sinflarda qo’llaniladigan algoritmlar. Boshlang’ich sinf matematika darslarida quyidagi sodda algoritmlarni qo’llaymiz.

Qo’shish algoritmi (o’nli sanoq sistemasida).



  1. ikkinchi qo’shiluvchini xona birliklari mos keladigan qilib birinchi qo’shiluvchi tagidan yozamiz.

  2. Birliklarni qo’shamiz. Agar yig’indi 10 dan kichik bo’lsa, javobni birliklar xonasiga yozamiz va keyingi o’nlik xonaga o’tamiz.

  3. Agar yig’indi 10 dan katta yoki teng bo’lsa, 10+C0 kabi tasavvur qilib (C0 − bir xonali son) C0 ni birlik xonasiga yozamiz va birinchi qo’shiluvchining o’nliklariga 1 ni qo’shamiz, so’ng o’nliklar xonasiga qo’shishga o’tamiz.

  4. Yuqoridagi o’nliklar bilan, so’ngra yuzliklar bilan va hokazo takrorlaymiz. Hamma xona birliklari qo’shilganda so’ng tugatamiz. Xuddi shu kabi ayirish, ko’paytirish va bo’lish algoritmlarini tuzib chiqishimiz mumkin.




98

Nomanfiy butun sonlar deb nimaga aytiladi.

Nomanfiy butun sonlar to’plamini to’plamlar nazariyasi asosida qurish XIX asrda G. Kantor tomonidan to’plamlar nazariyasi yaratilgandan so’ng mumkin bo’ldi. Bu nazariya asosida chekli to’plam va o’zar o bir qiymatli moslik tushunchalari yotadi.

1-ta’rif. Agar A va B to’plamlar orasida o’zaro bir qiymatli moslik o’rnatish mumkin bo’lsa, bu to’plamlar teng quvvatli deyiladi. A~B ko’rinishda yoziladi.

«Teng quvvatlilik» munosabati refleksiv va tranzitiv bo’lgani uchun u ekvivalentlik munosabati bo’ladi va barcha chekli to’plamlarni ekvivalentlik sinflariga ajratadi. Har bir sinfda turli elementli to’plamlar yigilgan bo’lib, ularning umumiy xossasi teng quvvatli ekanligidir.


99

Nomanfiy butun sonlarning xossalarini keltiring.




100

Nomanfiy butun sonlarni qo’shish va uning xossalarini keltiring.

1.6. Qo’shish amalining xossalari

1°. Qo’shish amali kommutativdir:

( ) (a+b=b+a),

ya’ni ixtiyoriy nomanfiy butun a va b sonlar uchun a + b = b + a tenglik o’rinli.

Isbot. a = n(A), b = n(B) va A B = bo’lsin,

a+b=n(A B)=n(B A)=b+a

(to’plamlar birlashmasining kommutativligiga asosan).

2°. Qo’shish amali assotsiativdir:

a + (b + c) = (a + b) + c).

Isbot: a = n(A), b = n(B), c = n(C) va , , bo’lsin.

a + (b + c) = ,

(a + b) + c =

to’plamlar birlashmasining assotsiativligiga ko’ra

= .

Demak, a + (b + c) = (a + b) + c.

3°. 0 ni yutish qonuni:


Yüklə 1,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin