hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez. İptal kararları geriye yürümez.
Anayasa Mahkemesi kararlarmın yayımlanması ve bağlayıcılığı: Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazetede hemen yayımlanır ve Devletin yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri ve kuruluşları bağlar.
İDARİ YARGI
İdari Yargı, idari makamlann idare hukuku alanındaki faaliyetleri dolayısıyla ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümlenmesine konu alan biryargı türüdür. Başka bir deyişle, idari yargının uğraş alanına Devlet ve belediyeler gibi kamu kuruluşlarının idare hukuku ile ilgili eylem ve işlemlerinden doğan idari uyuşmazlıklar ve davalar girer.
İdari yargıyı, biri Genel İdari Yargı, diğeri Askeri İdari Yargı olmak üzere başlıca iki guruba ayırabiliriz. Ancak, Askeri İdari Yargı aynı zamanda Askeri Yargı türü içine de girdiğinden, burada sadece genel idari yargı türünü ele alacak, askeri idari yargıyı daha sonra Askeri Yargı bölümünde açıklayacağız.
Genel İdari Yargı türünde yer alan yargı yerleri çeşitlidir. Gerçekten, 1982 yılında yapılan yeni düzenlemeden önce, ülkemizde var olan idari yargı yerleri, bir taraftan yargı görevini yürütürken, diğer taraftan idari görevlerle de uğraşıyorlardı. Yüksek mahkeme niteliğinde olan Danıştay ve Askeri Yüksek İdari Mahkemesi dışındaki idari yargı yerleri, yargı görevinden çok idari görevleri yürüten kuruluşlar biçiminde çalışıyorlardı. Milli Güvenlik Konseyi döneminde yapılmış olan yeni düzenlemeyle ilk derece mahkemeleri olarak İdare Mahkemeleri ile Vergi Mahkemeleri kurulmuş, bunun yanında Bölge İdare Mahkemelerine de yer verilmiş ve böylece bir yüksek mahkeme olan Danıştay'ın özellikle iptal davaları bakımından genel görevli mahkeme olma niteliği ortadan kalkmış, bu nitelik idare ve vergi mahkemelerine verilmiştir. Danıştay, genel idari yargı alanındaki yüksek idari mahkemesi olarak, idari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii olduğu gibi, kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakan bir idari yargı yeridir. Bölge İdare Mahkemeleri ise, ilk derece mahkemelerinin bazı kararlarını itiraz yoluyla inceleyen bir idari yargı yeridir.
İdari Yargı Yerleri
İdari yargıda ilk derece ve son derece yargı yeri olarak çeşitli mahkemeler vardır.
İDARİ YARGIYERLERİ
idare Mahkemesi
Danıştay
Vergi Mahkemesi
Bölge Idare Mahkemesi
İdare Mahkemeleri
1982 tarihinde 2576 sayılı "Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun" la yeni düzenleme yapılıncaya kadar ülkemizde ilk derece idari yargı yeri olarak İl Yönetim Kurulu, İlçe Yönetim Kurulu, Vergiler Temyiz Komisyonu, Vergi İtiraz Komisyonu ve Gümrük Hakem Heyeti gibi kuruluşiar görev yapmaktaydılar. Yeni düzenlemeyle bu kuruluşların görevleri sona ermiş, bunların yerini yukarıda belirttiğimiz gibi İdare ve Vergi Mahkemeleri almıştır. Bölge İdare Mahkemelerinin yargı çevreleri İçişleri ve Maliye Bakanlıklarının görüşü alınmak suretiyle Adalet Bakanlığınca saptanır.
İdare Mahkemelerinde bir başkan ile yeterince üye bulunur. Ancak mahkeme bir başkan ve iki üyeden oluşur. İdare mahkemeleri, genel idari yargı alanında ilk derece (hüküm) mahkemeleri olup, kanunlarla başka yargı yerlerinin görev alanına girmeyen, diğer bir deyişle vergi mahkemelerinin görevine giren davalar ile ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da çözümlenecek olanlar dışındaki iptal davalarını, tam yargı davalarını, genel hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davaları ve kanunla verilen diğer işleri çözümler.
İdare Mahkemeleri bir başkan ve iki üyeyle toplanarak uyuşmazlıkları oy çokluğuyla karara bağlar. Kura! olarak İdare Mahkemeleri, önlerine gelen uyuşmazlıkları kurul halinde toplanıp görüşerek karara bağlarlar. Ancak, İdare Mahkemeleri toplamı bir milyar lirayı aşmayan konusu belli parayı içeren idari işlemlere karşı mahkemelerinin tek hekimle vermiş olduğu kararlara karşı Bölge İdare Mahkemesine itiraz edilebilir. İdare Mahkemelerinin kurul halinde verdikleri kararlara karşı da Danıştay'a başvurma olanağı vardır.
-TEMEL YURTTAŞLIK BİLGİSİ-
71
Vergi Mahkemeleri
Vergi Mahkemeleri de idare mahkemeleri gibi ilk defa 1982 yılında yapılan düzenleme ile kurulmuş olan yargı yerleridir. Bundan önce bu mahkemelerin görevleri Vergiler Temyiz Komisyonu, Vergi İtiraz Komisyonu gibi kuruluşlar tarafından yürütülüyordu.
Bölge İdare Mahkemeleri
Bölge idare mahkemeleri, bölgenin coğrafi ve iş durumuna göre İçişleri ve Maliye Bakanlıklarının görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca kurulur ve yargı çevreleri saptanır.
Bölge idare mahkemeleri bir başkan ve iki üyeden oluşur. Bir kısım idare mahkemelerinde üyelik görevi o bölgede bulunan idare ve vergi mahkemeleri başkanlarınca; bir kısım bölge idare mahkemelerinde ise bölge idare mahkemesine atanan devamlı üyelerce yerine getirilir.
Bölge İdare mahkemelerinin görevi, idare ve vergi mahkemeleri, arasında çıkacak görev ve yetki uyuşmazlıklarını inceleyerek kesin karara bağlamaktır.
M
Bölge idare mahkemeleri, bir başkan ve iki üyeyle ■§ toplanarak oy çokluğuyla karar verir. Başkanın S bulunmadığı zamanlarda mahkemenin üyesi olan Danıştay
Genel idari yargı alanındaki yüksek idare mahkemesidir. Danıştay "idari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar" Anayasamıza göre Danıştay "davaları görmek, Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarıları hakkında düşüncesini bildirmek, tüzük tasarılarını ve imtiyaz şartname ve sözleşmelerini inceleme, idari uyuşmazlıkları çözümlemek ve kanunla gösterilen diğer işleri yapmakla da görevlidir."
Danıştay, ilk derece mahkemesi olarak 2575 sayılı Danıştay Kanununda gösterilen alanlarda açılan iptal ve tam yargı davalarını doğrudan doğruya ve kesin olarak karara bağlar. Örneğin Bakanlar Kurulu Kararlarına veya Başbakanca alınan kararlara karşı
açılacak iptal veya tam yargı davaları doğrudan doğruya Danıştay'da karara bağlanır.
Danıştay temyiz yeri olarak da, ilk derece idari mahkemeleri ile Vergi mahkemeleri, tarafından nihai olarak verilmiş olan ve bölge idare mahkemelerine itiraz yoluyla götürülemeyen kararları inceleyerek çözümler. Bunlardan başka Danıştay'ın görevleri arasında İdari yargı yerleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözüme bağlamak ve idari yargı alanında yargısal kararlar (içtihatlar) arasında çıkan çelişkileri ortadan kaldırmak üzere içtihadı birleştirme kararı almak gibi işlerde yer alır.
ASKERİ YARGI
Askeri Yargı; "askeri mahkemelerin askeri ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetleri ile asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin bulunan idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesindeki yargısal faaliyetler" biçiminde tanımlanabilir.
Anayasamızın 145'inci maddesine göre, "askeri yargı, askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri taraîından yürütülür. Bu mahkemeler asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahkemelerde veya askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler. Askeri mahkemeler, asker olmayan kişilerin özel kanunda belirtilen askeri suçları ile kanunda gösterilen görevleri ifa ettikleri sırada veya kanunda gösterilen askeri mahkemelerde askerlere karşı işledikleri suçlara da bakmakla görevlidirler."
Askeri Yargı Türleri
Askeri yargı, yukarıda yapmış olduğumuz tanımlamaya uygun olarak biri askeri ceza yargısı, diğeri askeri idari yargı olmak üzere iki yargı türüne ayırabiliriz.
ASKERİYARGITÜRLERİ
Askeri Idari Yargı
Askeri Ceza Yargısı
Askeri Ceza Yargısı
Askeri ceza yargısı, askeri mahkemelerin askeri ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetleri olarak tanımlanabilir. Askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri yerlerde veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ve asker olmayan kişilerin özel kanunda belirtilen askeri suçlara, kanunda
72-
-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
gösterilen görevlerini yerine getirirken veya kanunda gösterilen yerlerde askerlere karşı işledikleri suçlara ait davalara bakarlar.
Askeri mahkemelerin savaş veya sıkıyönetim dummlarında hangi suçlar ve hangi kişiler bakımından yetkili oldukları, kuruluşları ve gerektiğinde bu mahkemelerde adli yargı hakim ve savcılarının görevlendirilmeleri kanunla düzenlenir.
Askeri ceza yargısında ilk derece (hüküm) mahkemeleri niteliğinde olan askeri mahkemeler ve disiplin mahkemelerinin yanında kontrol mahkemesi niteliğinde olmakla beraber, belli davalara ilk ve son derece mahkemesi olarak bakan Askeri Yargıtay da yer alır. Biz burada sadece Askeri Yargıtay hakkında bilgi vereceğiz.
Askeri Yargıtay
Askeri Yargıtay, askeri mahkemelerde verilen karar ve hükümlerin son inceleme yeridir; başka bir deyişle askeri Yargıtay, askeri mahkemelerin karar ve hükümlerini temyiz yoluyla kontrol eden bir yüksek yargı oranıdır. Askeri Yargıtay ayrıca asker kişilerin kanunla gösterilen belli davalarına da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.
Askeri Yargıtay üyeleri birinci sınıf askeri hakimler arasında şimdi Askeri Yargıtay Genel Kurulunun üye tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla her boş yer için göstereceği üçer aday içinden Cumhurbaşkanınca seçilir. Askeri Yargıtay başkanı, Başsavcı, İkinci Başkanı ve Daire Başkanları, Askeri Yargıtay üyeleri arasından rütbe ve kıdem sırasına göre atanırlar.
Askeri Yargıtay'ın kuruluşu, işleyişi, mensuplarının disiplin ve özlük işleri, mahkemelerin bağımsızlığı, hakimlik güvencesi ve askerlik hizmetlerinin gereklerine göre kanunla düzenlenir. Bu hükümle öngörülen kanun "Askeri Yargıtay Kanunu "dur. Bu kanuna göre Askeri Yargıtay beş daireden kurulur. Her daire bir başkan ve dört üyenin toplanmasıyla karar verir. Başkanın bulunması halinde en kıdemli üye başkanlık görevini yürütür. Askeri Yargıtay'da Daireler Kurulu, Genel Kurul ve Başkanlar Kurulu gibi kurullar vardır. Daireler ve kurullarda kararlar salt çoğuniukla verilir.
Daireler kurulu, Askeri Yargıtay Başkanının başkanlığında, ikinci başkan, daire başkanları, kararlarına itiraz edilen veya direnen daire hariç olmak üzere dairelerden ikişer üyenin katılmasıyla oluşur.
Daireler Kurulunun görevleri, askeri mahkemelerden verilen direnme kararları ile Askeri Yargıtay dairelerinden çıkan kararlara karşı Başsavcılıkça yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak, ilk derece mahkemesi olarak Askeri Yargıtay dairelerince verilmiş bulunan kararların temyiz yolu ile incelenmesini yapmaktır.
Genel Kurul, Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcı, İkinci Başkan, Daire Başkanları ve üyelerin tamamından oluşur ve üyelerinin beşte dördü ile toplanır. Genel Kurulun görevleri arasında içtihatları birleştirme görevi de vardır ki, içtihatları birleştirme kararları, askeri mahkemeleri, disiplin mahkemelerini, Askeri Yargıtay dairelerini ve Daireler Kurulunu bağlar.
Askeri Yargıtay Kanunu yürürlüğe girmeden önce, Askeri Yargıtay'da hakim sınıfından olan üyelerin yanında subay üyeler de görev alıyorlardı. Anayasamız, Askeri Yargıtay üyelerinin hakim niteliğine sahip olmaları esasını getirmekle subay üyelerin bu yüksek yargı organmda görev yapmaları olanağını ortadan kaldırmış bulunmaktadır.
Askeri İdari Yargı
Askeri İdari Yargı, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin bulunan idari işlem ve eylemlerden doğan ve uyuşmazlıkların çözümlenmesindeki yargısal faaliyet olarak tanımlanabilir.
Askeri idari yargıda yargısal faaliyeti yürüten yargı yeri, bir yüksek yargı organı niteliğinde olan "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi"dir. Aşağıda bu yüksek mahkeme hakkında kısaca bilgi vereceğiz.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, ilk defa 1961 tarihli önceki Anayasanın 140'ncı maddesidir. 1971 yılında yapılan bir değişiklikle kurulmuş bir yüksek yargı organıdır. 1982 tarihli Anayasamız da Askeri Yüksek İdare Mahkemesine yüksek mahkemeler arasında yervermiştir.
1982 tarihli Anayasamızın 157'nci maddesine göre, "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesidir. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması koşulu aranmaz". Diğer taraftan, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin
-TEMEL YURTTAŞLIK BİLGİSİ-
73
kararlarını uygulamaya idareye karşı açılacak tam yargı davalarına da Askeri Yüksek İdare Mahkemesi bakar.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kuruluşu, işleyişi, yargılama usulleri, mensuplarının disiplin ve özlük işleri, mahkemelerin bağımsızlığı, hakimlik güvencesi askerlik hizmetlerinin gereklerine göre kanunla düzenlenir.
Bu hükümle ön görülen kanun "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu"dur. Bu kanunda sonradan 2568 sayılı Kanunla değişiklikyapılmıştır.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde biri hakim
sınıfından olan üyeler, diğeri hakim sınıfından
olmayan üyeler olmak üzere iki tür üye vardır.
Mahkemenin Askeri Hakim sınıfından olan üyeleri,
mahkemenin bu sınıftan olan başkan ve üyeleri tam
sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla birinci sınıf
askeri hakimler arasından her boş yer için
gösterilecek üç aday içinden; hakim sınıfından
olmayan üyeleri, rütbe ve nitelikleri kanunda
gösterilen subaylar arasından, Genelkurmay
Başkanlığmca her boş yer için gösterilecek üç aday
içinden Cumhurbaşkanınca seçilir. Askeri hakim ;ş
sınıfından olamayan üyelerin yarbay ve albay S
rütbesindeki kurmay subaylardan seçilmesi gerekir. g
Askeri hakim sınıfından olmayan üyelerin görev gj
süresi en fazla dört yıldır. J
:=
Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde iki daire vardır. Birinci Daire, yer değiştirme, nasıp, sicil, kademe ilerletilmesi, terfi, emeklilik, maluliyet, aylık ve yolluklara ilişkin davalara: İkinci Daire, istifa, hizmet yükümlülüğü, askeri akademiler, askeri öğrenci ve yedek subay işlemlerine ilişkin davalara bakar. Her daire bir başkan ve altı üyeden oluşur; üyelerden dördü askeri hakim, ikisi kurmay subaydır. Dairelere çoğunluğu hakim sınıfından olmak üzere görüşme yeter sayısı beştir, kararlar oy çokluğuyla alınır.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin Başkanı, Başsavcısı ve Daire Başkanları hakim sınıfından olanlar arasından rütbe ve kıdem sırasına göre atanırlar.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde Daireler Kurulu ve Genel Kurul vardır.
Daireler Kurulu, Başkan, daire başkanları ile her dairenin kendi üyeleri arasından bir yıl için seçeceği biri askeri hakim, biri de hakim sınıfından olmayan subay üyelerden oluşur. Kurul üye tamsayısı ile toplanarak oy çokluğuyla karar alır. Birden çok dairenin görevi içine giren davalar, Bakanlar Kurulu
kararlarına karşı açılan davalar, Danıştay'dan alınan düşünceler üzerine uygulanan eylem ve işlemler hakkında açılan davalar, Başkanın veya Başsavcının ya da dairelerin karara bağlanmasını istediği davalar ile daireler arasındaki görev ve yetki uyuşmazlıkları Daireler Kurulunda karara bağlanır.
Genel Kurul, Başkan, Başsavcı, daire başkanları ve üyelerden oluşur. Üye tamsayısının beşte dördü iie toplanarak oy çokluğuyla karar alır. Genel Kurulun görevleri arasında içtihadı birleştirme kararları almak davardır.
BilgiNotuf
Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kararları kesin olup, bunlara karşı başka yargı yerlerine, örneğin Danıştay'a başvurulamaz.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kurulmadan önce asker kişilerle ilgili idari işlemlerinin yargısal denetimini Danıştay tarafından yapılmaktaydı.
ADLİ YARGI
Adli yargı (Adalet Yargısı), anayasa yargısı, idari yargı ve askeri yargı dışında kalan yargısal faaliyetleri, yani adalet mahkemeleri tarafından yürütülmekte olan yargı faaliyetlerini kapsayan yargı türüdür. Diğer yargı türlerine oranla adli yargı, uygulama alanı en geniş olan yargı türüdür.
Adli Yargı Türleri
Adli yargı kolunun biri "ceza yargısı", diğeri "medeni yargı" (hukuk yargısı) olmak üzere başlıca iki türü vardır.
ASKERİ YARGITÜRLERİ
Ceza Yargısı
Medeni Yargı (Hukuk Yargısı)
Ceza Yargısı
Ceza Yargısı, ceza mahkemelerinin ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetlerini kapsar. Ceza yargısını konu alan hukuk dalı, ceza yargılama hukuku (ceza usulü hukuku) adını taşır. Ceza mahkemelerinin ceza davalarında uyacakları yargılama usulleri "Ceza Mahkemeleri Usulü Kanunu"nda (CMUK) düzenlenmiştir.
Medeni Yargı (Hukuk Yargısı)
Medeni Yargı'nın (hukuk yargısının) konusunu, hukuk mahkemelerinin özel hukuk alanındaki yargısal faaliyetleri oluşturur. Medeni yargıyı konu
74-
-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-
alan hukuk dalı medeni yargılama hukuku (medeni usul hukuku) adını taşır. Hukuk mahkemelerinin hukuk davalarında uyacakları yargılama usulleri "Hukuk Usulü Mahkemeleri Kanunu"nda (HUMK) düzenlenmiştir.
Adli Yargı Yerleri
ADLİ YARGI YERLERİ
Ceza Yargısı
Medeni Yargı (Hukuk Yargısı)
Sulh Ceza Mahkemesi
AğırCeza Mahkemesi
Sulh Hukuk Mahkemesi
Asliye Hukuk Mahkemesi
Asliye Ceza Mahkemesi
Adli yargı adliye mahkemeleri tarafından yürütülür. Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir. Ülkemizde mahkemeler iki derecelidir. Birinci derecedeki hüküm mahkemelerinin yanında ikinci derecede kontro! mahkemesi yer alır. Bunların arasında bazı ülkelerde görülen istinaf mahkemesi bizim ülkemizde henüz mevcut olmayıp, Adalet Bakanlığınca kurulması düşünülmektedir.
Ceza Yargısındaki Mahkemeler
Ceza yargısında ilk derece (hüküm) mahkemeleri; sulh ceza, asli ceza ve ağır ceza mahkemeleridir. Bunlar "genel" nitelikte mahkemelerdir. Bunların yanında özel ceza yargı yerleri de vardır. Örneğin Anayasa Mahkemesi (Yüce Divan sıfatıyla baktığı davalarda), Devlet Güvenlik Mahkemesi, Çocuk Mahkemesi, Trafik Mahkemesi gibi.
Sulh Ceza Mahkemesi
Her ilçede bir sulh ceza mahkemesi vardır ve tek hakimlidir. Sulh ceza mahkemesinde Cumhuriyet Savcısı bulunmaz, fakat kamu davasını Cumhuriyet Savcısı açar.
Sulh ceza mahkemelerinin görevlerine giren suçlar, "Yürürlük Kanunu" diye de kısaca anılan "Türk Ceza Kanunun Mevkii Mer'iyete Yazına Dair Kanun"un 29'uncu maddesinde gösterilmiştir. Ayrıca özel kanunlarda sulh ceza mahkemesinde bakıiacağı belirtilen davalara da bu mahkemede bakılır. Örneğin kabahat niteliğindeki suçlara ilişkin davalara sulh ceza mahkemelerinde bakılır.
Asliye Ceza Mahkemesi
Her ilçede ve il merkezinde (merkez ilçede) bir asliye ceza mahkemesi vardır. Asliye ceza mahkemesinin bir başkan ve iki üyeden kurulması
469 sayılı Kanunun emri ise de, hakim azlığından dolayı aynı kanunun geçici maddesi uyarınca, halen ülkemizdeki asliye ceza mahkemeleri tek hakimlidir. Asliye ceza mahkemelerinde Cumhuriyet Savcısı bulunur. Sulh ceza ve ağır ceza mahkemelerinin görevi dışında kalan bütün suçlara ilişkin davalara Asliye ceza mahkemeleri bakar.
Ağır Ceza Mahkemesi
Ağır Ceza Mahkemesi bir başkan ve iki üyeden oluşan toplu bir mahkemedir; bu mahkemede Cumhuriyet Savcısı da bulunur. Ağır Ceza Mahkemelerinde ölüm, müebbet (ömür boyu) hapis, ağır hapis ve on yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlara ilişkin davalara bakılır.