Umumiy tilshunoslik


Tilning tabiatiga xos asosiy antinomiyalar



Yüklə 0,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/90
tarix31.12.2021
ölçüsü0,74 Mb.
#113317
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   90
umumiy tilshunoslik

Tilning tabiatiga xos asosiy antinomiyalar 

1. Til bilan tafakkur bir-birini taqazo etadigan ajralmas hodisa, tilsiz tafakkur, 

tafakkursiz til bo‘lmaydi.  



2.  Til  va  nutq  antinomiyasi:  til  faoliyat  bo‘lsa,  nutq  shu  faoliyat  ning,  ya’ni 

nutqning mahsulidir. 



3. Nutq va tushunish antinomiyasi, so‘zning haqiqiy ma’nosi faqat individning 

nutqida o‘z aksini topadi.  



4.  Ob’ektiv  va  sub’ektiv  omillarning  o‘zaro  munosabati:  har  bir  individ  

jamiyati  tomonidan  meros  qoldirgan  tildan  foydalanadi,    ayni  paytda  har  bir 

so‘zlovchi  o‘z  nutq  faoliyati  bilan    tilga  sub’ektiv  hissa  qo‘shadi  va  tilning 

taraqqiyotida ishtirok etadi.  



5.  Tilda  zaruriylik  va  erkinlik  antinomiyasi.  Tildagi  qonun-qoidalar  hamma 

uchun zaruriy, ammo individlar erkin holda tilga o‘z hissalarini qo‘shadilar, ammo 

individlarning erkin harakatlari chegaralidir.  

6.  Tilda  turg‘unlik  va  harakat  antinomiyasi.  Inson  tili  dinamik  hodisa  sifatida 

o‘zgarib turadi, chunki til xizmat qilayotgan jamiyatni o‘zi har doim harakatda va 

o‘zgarishlarga moyil. Shu bilan birga til nixoyatda turg‘un hodisadir.  

Biroq  Gumboldt  tildagi  milliylik  xususiyatini    ko‘ra  olmagan,  til  ruhga  xos 

bo‘lgan  qonuniyatlar  asosida  rivojlanadi,  deb  bilgan.  Ikkinchi  bosqich  Avgust 

Shleyxer va  German Shteyntalning naturalistik ta’limoti bilan bog‘liq  bo‘lib, XIX 

asrning 50-60-yillarni o‘z ichiga oladi.  

 


Yüklə 0,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   90




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin