Unesco iNKİŞaf göSTƏRİCİLƏRİ ÜÇÜn məDƏNİYYƏt azərbaycan haqqında analitik hesabat
Cədvəl 6.2. Pay TV-yə abunə olmuş ailələr
Yüklə 303,41 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şəkil 6.1. Azərbaycanda kabel televiziyası və rəqəmsal televiziya
- Filmlərin yayımı
- Mühafizə, qoruma və idarəetmə
- Dəstəyin ötürülməsi və səfərbər edilməsi
- Şəkil 7.1. İrsin dayanıqlılığı üçün çoxaspektli strukturun inkişaf indeksi
- Qeydiyyat və yazılar Mühafizə, qoruma və idarəetmə Dəstəyin ötürülməsi və səfərbər edilməsi
- Beynəlxalq səviyyə Saxlama, valorizasiya, idarəetmə Cəmiyyətin iştirakı
Cədvəl 6.2. Pay TV-yə abunə olmuş ailələr
Mənbə: BBTV Kabel və Rəqəmsal Televiziya şirkətinin marketinq araşdırması Əsas kabel televiziyası operatorları arasında Pay TV-dən istifadə edən ailələrin yuxarıda qeyd edilən sayının paylanması aşağıdakı kimidir: Şəkil 6.1. Azərbaycanda kabel televiziyası və rəqəmsal televiziya Mənbə: BBTV 2016-cı il 
BBTV araşdırmasının nəticələrinə görə, getdikcə daha çox insan xarici məzmundan istifadə etmək üçün Pay TV xidmətlərini satın alır. Eyni araşdırma göstərir ki, türk televiziya seriallarına, beynəlxalq idman kanallarına, rus / Ukrayna dilində olan xəbərlərə, şou proqramlara və televiziya seriallarına baxmaq üçün əsasən Pay TV kanallarından istifadə edilir. Yerli televiziya kanallarını ödənişsiz izləmək mümkündür (11 kanal). Filmlərin yayımı Ölkədə yayımlanan filmlərin ümumi sayına nəzərən yerli tammetrajlı filmlərin nisbəti (faizlə). Proses Bu göstərici ölkədəki xarici filmlərə nəzərən yerli filmlərin mövqeyi ilə əlaqədar ümumi mənzərəni təqdim edir. Ölkədə hamısı Park Cinema Group-un, həmçinin bərpa edilmiş və fəaliyyət göstərməkdə olan 1 dövlət kinoteatrının 
tərkibində olmaqla rəsmi material təqdim edən 11 müasir kinoteatr mövcuddur. Park Cinema Group-un rəhbərliyindən müsahibə alınıb və rəhbərlik aşağıdakı nəticələri təqdim etməklə yayımladıqları filmlər haqqında məlumat verib. Nəticələr 2016-cı ildə ölkədə Park Cinema Group tərəfindən 192 film yayımlanıb və yalnız 2 film yerli istehsal məhsulu, 1 film isə birgə istehsal məhsulu olub. Digər tərəfdən, dövlət kinoteatrı (Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi nəzdində) 2016-cı ildə 56 film yayımlayıb və onlardan 54-ü yerli istehsal məhsulu, 2 film isə birgə istehsal məhsulu olub. Burada yerli filmlər üçün bilet satışlarının xarici filmlər üçün bilet satışlarına nisbəti 3,2% olub.19
Azərbaycanda irs müntəzəm şəkildə möhkəmlənən milli mənsubiyyətin mühüm komponenti və ötən müddətdə getdikcə ümumi regional və qlobal dəyərlərin ifadə edilməsi üçün mədəniyyətlərarası dialoqun vacib elementi hesab olunur. O, eyni zamanda möhkəm və kövrək, müxtəlif və unikal olmaqla həm istinad nöqtəsi, həm də resursdur (və ya əsas vəsait). İrs anlayışının dövlət tərəfindən abidələrin qorunması və mühafizə edilməsindən cəmiyyətlərin daha əhatəli iştirakına, maddi dəlillərdən çox sayda qeyri-maddi ifadələrə doğru genişləndirilməsi ilə bu anlayış dəyişikliyə məruz qalıb. İrs üçün siyasətlərin tətbiqi fəal vətəndaşlığın inkişaf etdirilməsini, iqtisadi potensiallardan istifadəni, bilik bazasının və peşə bacarıqlarının gücləndirilməsini, ərazi üzrə idarəetmənin təkmilləşdirilməsini əhatə edir. Hökumət 2001-ci ilin avqust ayında əhəmiyyətinə görə dərəcələndirməklə - dünya, milli və ya yerli - dövlət tərəfindən mühafizə edilən abidələrin siyahısını təsdiq edib. Bu siyahıya memarlıq, arxeologiya nümunələri, bağ və parklar daxildir. Milli qanunvericiliyə əsasən qlobal və milli səviyyədə dəyərli olan abidələr özəlləşdirilə bilməz. 6,308 tarixi və mədəni abidə (21-i memarlıq baxımından və 44-ü arxeoloji baxımdan qlobal əhəmiyyətli), bağ və parklar, monumental və memorial dekorativ sənət abidələri (milli heykəltəraşlıq abidələri) tarixi və mədəni əhəmiyyətlərindən asılı olaraq milli səviyyədə təsdiqlənmiş siyahıya daxildir. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin strukturunun təkmilləşdirilməsi haqqında prezidentin 18 dekabr 2014-cü il tarixində imzalanmış fərmanına əsasən Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti yaradılıb. İrsin dayanıqlılığı üzrə irsin dayanıqlılığının qorunması, mühafizə edilməsi və təbliği ilə əlaqədar müxtəlif göstəriciləri özündə birləşdirən qiymət yüksəkdir: 0.90/1. -
Ümumi qiymət aşağıdakı alt indekslərin orta qiymətidir: Qeydiyyat və yazılar – 0.87/1, qoruma, mühafizə və idarəetmə – 0,85/1 və dəstəyin ötürülməsi və səfərbər edilməsi – 1/1. İrsin təbliğ edilməsi uzun müddət milli mədəniyyət strategiyasının, müxtəlif əhali qrupları ilə millət arasında əlaqənin yaradılmasının və ölkənin adının xaricdə təbliğ edilməsinin əsaslarından biri hesab edilib. Bu mərkəzləşdirilmiş maraq bu göstərici vasitəsilə əks etdirilən daha yüksək nailiyyətlərin əldə edilməsi ilə nəticələnir.
0.87/1 bal ölkənin mədəni irs nümunələrinin düzgün şəkildə qeydə alınmasının əhəmiyyətini aydın şəkildə dərk etdiyini göstərir. İki halda son illərdə heç bir fəaliyyət olmasa da, davam etməkdə olan tədbirlər mövcuddur. Birinci, son 5 il ərzində UNESCO-ya təqdim edilmiş mədəni və milli irs nümunələrindən ibarət yenilənmiş ilkin siyahılar olmasa da, əvvəlki ilkin siyahı köhnəlmədiyi üçün onu yeniləməyə ehtiyac olmayıb. İkinci, Azərbaycanın heç bir layihəsi qeyri-maddi mədəni irsin qorunması sahəsində yaxşı təcrübə kimi təyin edilməsə də, UNESCO-nun Nümayəndə Siyahısına daxil edilmiş qeyri-maddi mədəni irs elementləri üçün təqdirəlayiq irəliləyiş müşahidə edilir. Bu elementlərə misal olaraq, dövlət və özəl mənbələr tərəfindən göstərilən xüsusi səylər sayəsində son illərdə çiçəklənmə dövrünü yaşayan Muğam ənənəsini göstərmək olar.
İrsin mühafizə edilməsi, qorunması və təbliği haqqındakı anket sahəsinin doldurulması nəticəsində 0,85/1 qiyməti əldə edilib ki, bu da qeyd edilən fəaliyyət sahəsi üzrə işlərin yüksək səviyyədə olduğunu, ancaq bəzi elementlərin çatışmadığını göstərir: mədəniyyət nümunələrinin qeyri-qanuni daşınması problemi ilə məşğul olmaq üçün polis və gömrük xidmətində xüsusi bölmələrin və silahlı qüvvələrdə irsin qorunması üzrə xüsusi təlim sessiyalarının olmaması . Bu elementlər Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin birbaşa səlahiyyətinə daxil deyil və başqa dövlət orqanları ilə daha fəal əməkdaşlığın təmin edilməsini tələb edir. Digər bir mühüm çatışmazlıq yerli cəmiyyətlərin təmsil olunması ilə xüsusi idarəetmə komitələrinin olmamasından ibarətdir və irsin idarə edilməsi ilə əlaqədar daha iştirak yönümlü, inklüziv yanaşma ölkənin mədəniyyət siyasətinin yaradılması ilə əlaqədar gündəliyə hələ yeni daxil olur.
Dəstəyin ötürülməsi və səfərbər edilməsi alt indeksi üçün 1/1 qiyməti əldə edilib. Odur ki, bu sahə ən uğurlu tətbiq sahəsidir. Təbii ki, hər zaman təkmilləşdirməyə ehtiyac var və İnkişaf Göstəriciləri üçün Mədəniyyət sorğusunun "heç olmasa, bir" kimi cavablar tələb edən sualları fəaliyyətlərin keyfiyyətini və ya mövcud tələblər əsasında görülən tədbirlərin adekvatlığını araşdırmır. Bununla belə, ən yüksək göstəricinin olması irsin mühafizə edilməsi və təbliği sahəsində dəstəyin effektiv şəkildə ötürülməsini və səfərbər edilməsini təmin etmək üçün tələb edilən vasitələrin minimal səviyyəsində olan siyasət səviyyəsi ilə əlaqədar aydın və düzgün təsəvvürün mövcudluğundan xəbər verir. Şəkil 7.1. İrsin dayanıqlılığı üçün çoxaspektli strukturun inkişaf indeksi -
Mənbə: UNESCO (2017), Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi (2017) 1 http://news.gallup.com/poll/114211/Alabamians-Iranians-Common.aspx 2 K. Şvab, Qlobal Rəqabətlilik Hesabatı 2017-8, Dünya İqtisadi Forumu (2018) səh. ix 3 Azərbaycan əhalisinin 2016-cı ildə siyahıya alınması, Dövlət Statistika Komitəsi, https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/?lang=en 4 Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi haqqında əsasnamə, 18 aprel 2006-cı il 5 http://en.unesco.org/creativity/sites/creativity/files/cdis_methodology_manual.pdf 6 http://www.accaglobal.com/content/dam/ACCA_Global/Technical/Future/pi-shadow-economy.pdf 7 Təhsil planı. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. 2015-ci il 8 Dövlət Ali Təhsil Müəssisələrinin, başqa nazirliklərə və dövlət komitələrinə tabe olan Dövlət Ali Təhsil Müəssisələrinin və Özəl Ali Təhsil Müəssisələrinin siyahısı http://edu.gov.az/en/page/339 9 http://anl.az/new/en/history/3 10 https://www.azstat.org/MESearch/details 11 Caucasus Barometer sorğusu Qafqaz Tədqiqat Resurs Mərkəzi tərəfindən sosial-iqtisadi problemlər və siyasi vəziyyətlər haqqında aparılan illik daxili sorğudur. Qafqaz Tədqiqat Resurs Mərkəzi 2003-cü ildə Ermənistan, Azərbaycan və Gürcüstanın paytaxt şəhərlərində Cənubi Qafqazda sosial-elmi tədqiqatların və dövlət siyasətinin analiz edilməsinin gücləndirilməsi məqsədi ilə yaradılmış tədqiqat, resurs və təlim mərkəzləri şəbəkəsidir. Qafqaz Tədqiqat Resurs Mərkəzi 2003-cü ildə Nyu-Yorkun Karnegi Korporasiyasının maliyyə dəstəyi ilə Avrasiya Əməkdaşlıq Fondu (AƏF) tərəfindən yaradılıb. 12 Mənbə: Dünya Dəyərlər Sorğusu (2010-2011) 13 Dünya Dəyərlər Sorğusu insanların dəyər və inanclarını, zaman keçdikcə necə dəyişdiklərini, eləcə də hansı sosial və siyasi təsirlərə malik olduqlarını araşdıran qlobal tədqiqat layihəsidir. O, 1981-ci ildən, demək olar ki, 100 ölkədə səciyyəvi milli sorğular keçirmiş dünya sosioloqlar şəbəkəsi tərəfindən həyata keçirilir. Azərbaycanda 2010-2011-ci ildə Dünya Dəyərlər Sorğusu keçirilib. Sorğu üçün hədəf olaraq seçilən əhali Dağlıq Qarabağ ərazisində yaşayan əhalinin daxil olmaması şərti ilə yaşı 18-85 yaş arasında olan Azərbaycan əhalisidir. Minimal nümunə ölçü (yəni, aparılmış müsahibələrin sayı) 1000-dir. Cavab verməmələr nəticəsində nümunələrdə yaranan informasiya itkilərini kompensasiya etmək məqsədilə müraciət ediləcək respondentlərin ilkin sayı 1200 (hədəf olaraq təyin edilmiş saydan 20% çox) olaraq götürülüb. Azərbaycanın 11 iqtisadi rayonu ilkin obyektlər olaraq təyin edilib. İxtiyari qaydada hər bir obyektin ölçüsünə proporsional ehtimala malik 100 ilkin seçim elementi, hər bir ilkin seçim elementi üçün isə sistematik şəkildə 12 nəfər seçilib. 14 Sorğunun bu bölməsi üçün məlumatlar Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondunun Bakıda yerləşən ofisi və Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən təmin edilir. http://scfwca.gov.az 15 BMT-nin İnkişaf Proqramının İnsan İnkişafı Hesabatı 2016-cı il; Hamı üçün İnsan İnkişafı - 2017-ci il http://hdr.undp.org/en/composite/GDI, http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/AZE 16 http://www.worldvaluessurvey.org/WVSDocumentationWV6.jsp 17 https://freedomhouse.org/report/freedom-press/2016/azerbaijan 18 Mətbuat İndeksi Hesabatı 2016-cı il, https://freedomhouse.org/report/freedom-press/2016/azerbaijan 19 Park və Nizami Cinema Qruplarının statistikası Yüklə 303,41 Kb. Dostları ilə paylaş:
|