(b.e.ə. VI)
əzərdən ilk dəfə antik yunan coğrafiyaşünası və tarixçisi Hekatey Miletli (b.e.ə. 546-480-cı illər) bəhs etmiş, onu okean körfəzi və Hirkan (farsca - qurdlar ölkəsi) dənizi adlandırmışdır. Hekateyin həmyerlisi, digər qədim yunan filosofu Anaksimandr Miletlinin (b.e.ə. 610-575/540-ci illər) məşhur dünya xəritəsini yenidən işləyərək orada Xəzəri əks etdirmişdir. Bu istiqamətdə tədqiqatları olan sovet tarixçisi Lev Yelnski (1907-1979) həmin yanaşmaları təhlil edərək belə nəticəyə gəlmişdir ki, Hekatey Aralıq dənizi istisna olmaqla bütün digərlərini, o cümlədən Xəzəri qapalı hesab etmişdir. Lakin tarixin atası adlandırılan məşhur antik yunan tarixçısi Herodot (b.e.ə. 484-425-cı illər) bir dəniz haqqında baxışın mexaniki olaraq digərinə tətbiq edilməsinə qarşı çıxmış və Xəzərin digər dənizlə əlaqəsi olmadığını göstərmişdir. Herodot bu reallığın tərtib etdiyi dünya xəritəsində təsbitini vermiş, Qırmızı və Ərəbistan dənizlərini isə sələflərindən fərqli olaraq əlahiddə okeanla əlaqəliyini göstərmişdir.
Fars şahı, Əhəmənidilər dövlətini b.e.ə. 522-486-cı illərdə idərə etmiş I Dara (b.e.ə. 550-486) Xəzər dənizini tədqiq etməyə göstəriş vermiş və aparılan araşdırmalarla onun qapalı dəniz olması müəyyən edilmişdir.
A
Şəkil 2: Heredotun dünya xəritəsi
Dostları ilə paylaş: |
