Şüphesiz Allah, onların saklı tuttuklarını ve açığa vurduklarını bilir; gerçekten O, müstekbirleri sevmez. (Nahl Suresi, 23)
İrlanda'da Kıtlık ve Osmanlı Padişahı Abdülmecid
Phytophthora infestans isimli bir mantar türü, İrlanda'da, 1845 yılında başlayan ve 1852 yılına kadar devam eden kitlesel kıtlığın yaşanmasına neden olmuştu. İrlandaca'da Gorta Mór yani Büyük Açlık olarak anılan kıtlık nedeniyle bir milyona yakın İrlandalı hayatını kaybetmiş, 2 milyon İrlandalı ise yurdundan göç etmek zorunda kalmıştı.1
Kıtlığın etkisini en şiddetli biçimde gösterdiği 1847 yılında, Osmanlı Padişahı Abdülmecid Han, zor durumdaki İrlanda'ya yardımda bulunmaya karar verdi. Padişah'ın, İrlanda halkı için 5 bin Pound yardımda bulunmak istediği, İngiliz Hükümetine bildirildi; ancak bu talep İngiliz Hükümeti tarafından reddedildi. Reddin gerekçesi olarak, "İngiltere Kraliçesi'nin yapmış olduğu yardım miktarı 2.000 Pound iken Osmanlı Padişahı'nın bundan daha büyük bir miktarı İrlanda halkına layık görmesinin uygun olmadığı" söylendi. Bunun üzerine Osmanlı yönetimi nakdi yardımı 1.000 Pound olarak belirledi ve bunun yanında 4 bin Pound değerinde gıda taşıyan gemiler hazırladı.
Dublin Limanı'na yanaşan Osmanlı gemileri burada yüklerini indirme izni alamayınca, daha kuzeyde bulunan Drogheda Limanı'na demirledi ve erzaklar burada karaya çıkarıldı.
Bu vaktinde yapılmış hayırlı davranış, pek çok İrlandalıyı ferahlatmış ve ölümden kurtarmıştır.
İrlanda Cumhurbaşkanı Mary McAleese, 2010 yılındaki Türkiye ziyaretinde bu olayı hatırlatmış ve "Sultan Abdülmecid üç yiyecek dolu gemiyi İrlanda'ya gönderdi. O tarihte birçok İrlandalı önde gelen ismin ve din görevlilerinin imzaladığı teşekkür mektubu, sizin devlet arşivlerinizde bulunmaktadır. Bu gemi Drogheda limanında yükünü boşalttı ve o tarihten bu yana, insanlarımızın ısrarı üzerine, sizin ülkenizin ay yıldızı bu kasabanın arması olarak kullanıldı. Türk nezaketinin bu sembolleri bugün de Drogheda futbol takımının armasında kullanılmaktadır", diyerek şükranlarını dile getirmiştir.2
Bu yardım ile ilgili olarak İrlanda Cumhurbaşkanı'nın teşekkür konuşmasının dışında, dönemin İrlanda asilzadelerinin Osmanlı Padişahı Abdülmecid'e gönderdikleri ve Topkapı Sarayı Müzesi arşivinde muhafaza edilen bir teşekkür mektubu vardır. Fakat İngiliz arşivlerinde söz konusu yardımın hiçbir belgesine rastlanmamaktadır. Drogheda Belediyesi eski Başkanı Frank Godfrey buna şaşırmadığını belirterek şunları söylemiştir: "İngilizler böyle bir yardımın Osmanlılar tarafından İrlandalılara ulaştırılmasını ispat edecek bir delilin olmasını istemezler."3
Şunu belirtmek gerekir: Yardımı yaptığı yıllarda Osmanlı Devleti, İngiliz derin devletinin hain planları sonucunda maddi anlamda eskisi kadar güçlü bir devlet değildir; hatta borçlarla boğuşmaktadır. İngiliz Krallığı ise tarihinin en kudretli ve zengin yıllarını yaşamaktadır. Dolayısıyla, İngiliz derin devleti tarafından engellenen İngiliz yardımı, imkansızlıklardan kaynaklanmamaktadır. İngiliz derin devletinin buradaki hedefi, kendinden aşağı ırk olarak gördüğü İrlandalıları ölüme terk etmek olmuştur.
1. Joseph R O'Neill, The Irish Potato Famine, ABDO Pub. Co., 2009, s. 1. ISBN 978-1-60453-514-3.
2. İrlanda'da Patates Kıtlığı ve Sultan Abdülmecid, Akademik Perspektif, 27 Haziran 2015, http://akademikperspektif.com/2015/06/27/irlandada-patates-kitligi-ve-sultan-abdulmecid/
3. A.g.m
Dostları ilə paylaş: |