Ushbu natijalardan ko’rinib turibdiki sinaluvchilarning xotirasi 68%- yuqori, 32%- O’rtacha ekanligi aniqlandi. Aollar va erkaklardagi gender tafovutga ham qaraydigan bo’lsak,
Darajalar
Ayol
Erkak
Yuqori
11
4
O’rta
4
3
Erkak sinaluvchilarda 4 ta yuqori ko’rsatkich, 3 ta o’rta ko’rsatkich
Ayol sinaluvchilarda 11 ta yuqori ko’rsatkich va 3 ta o’rtacha ko’rsatkich
II bob bo’yicha xulosa: Ushbu tajribada ko’rinadiki erkaklarga nisbatan ayollarda xotira kuchli rivojlangan. Shu bilan birga erkaklarni xotirasi past rivojlangan deya olmaymiz chunki xotira har bir shaxsning individual xususiyatlaridan biri bo’lib har kimda har xil bo’ladi. Xotirasi yaxsh rivojlangan ayollar va xotirasi yaxshi rivojlangan erkaklar ham mavjud. Buni biz ilmiy metodikalar va biror bir shaxsning faoliyatini kuzatish orqali bilishimiz mumkin.
XULOSA
Ushbu kichik ilmiy ishda tarbiyalanuvchilarning xotirasining rivojlanishiga oilaviy muhiti va uni o’rab turga ijtimoiy muhitning roli katta ekanligi aniqlandi
Xotiraning shakllanishi birinchi navbatda ota-onaga bog‘liq. Agar tarbiyalanuvchining oilasida yaxshi psixologik muhit o’rnatilsa va tarbiyalanuvchiga oilasida ham maktabgacha ta’lim muassasasida ham xotiraning rivojlanishi uchun turli qiziqarli o’yinlar va metodikalar o’tkazilsa bolaning xotirasi juda yaxshi rivojlana boradi. Xotira inson hayotida eng muhim bilish jarayonlaridan biri hisoblanadi. Xotiraning asosiy rivojlanish vaqti insonning bolaligi hisoblanadi. Shuning uchun bolalarga yoshligidan xotirasining yaxshi rivojlanishi uchun juda katta e’tibor qaratish lozim
TAVSIYALAR
Xotira boshqa psixik jarayonlarning faoliyati va taraqqiysi uchun katta ahamiyatga egadir. Xotira mahsuli bo'lgan tasavvur, shuningdek, fikr bilim va bizning tajribalarimiz xotiramizda mustahkam o'mashib qolsa, bu bilan xayol, tafakkur, nutq, iroda va his faoliyati hamda taraqqiysi uchun sharoit ta’minlangan bo'ladi. Odamning tasavvurlari boyligi va xotirasida m ustahkam o'rnashib qolgan bilimlari boyligi qanchalik boy bo'lsa, uning idroki ham shunchalik mazmundor, to'la, aniq bo'ladi.
Xayol, tafakkur, nutq va irodasining faoliyati ham samarali bo'ladi. Xotira inson faoliyatining ham m a xillarida ancha muhim rol o'ynaydi. Hatto yosh bolalar ham agar ularda ba’zi bir bilim, ko'nikma va malakalar bo'lsagina o'ynay oladilar, bo'lm asa o'ynay olmaydilar. Har qanday mehnat xoh jismoniy, xoh aqliy mehnat zarur bilim, malaka va ko'nikmalar mavjud bo'lganidagina amalga oshmog'i mumkin. Xotiraning ahamiyati ta’lim ishlarida, ayniqsa, yaqqol ko'rinadi. Maktabdagi ta’lim ishlarining eng birinchi va asosiy vazifasi o‘quvchilarni fanlar asosi bilimi bilan qurollantirish, boyitishdir. Xotirada mukammal bilmay turib fan asoslarini o'qib olish mumkin emas.
Umumiy psixologik rivojlanishga e’tibor bermasdan xotirani tarbiyalash maqsadga muvofiq emas. Maktabgacha yoshdagi bolalarning asosiy faoliyat turi o’yin hisoblanadi. Turli o’yinlar orqali ularning xotirasini yanada yaxshi rivojlantirish mumkin. Hozirgi zamon psixologiyasi har xil usullar bilan kishi amaliy faoliyatga ta’sir qilish imkoniga ega. Shunday usullardan biri, turli toifadagi odamlarga psixologik yordam ko‘rsatishdan iboratdir. Ammo psixologik yordam ko‘rsatish uchun, avvalo, ulardagi psixik o‘zgarishlar sabablarini va unga ta’sir qiluvchi omillami aniqlash zarurati tug‘iladi
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI
Davletshin M.G., To‘ychiyeva S.M. Umumiy psixologiya. -Т.: TDPU, 2012.
Volgin V.V. Avtosеrvis. Proizvodstvo i mеnеdjmеnt: Uchеb. posob. M.: Dashkov i K, 2005
Shamshetova A., Melibayeva R. va boshqalar. Umumiy psixologiya fanidan UMK., 2016.