| 2. Dünya təsərrüfatının yarımsistemlərə ayrılması meyarları
Dünya təsərrüfatı vahid bir sistem olmaqla müxtəlif hissələrdən, yarımsistemlərdən ibarətdir.Bu yarımsistemlər müəyyən ümumi və fərqli cəhətlərə malik olub öz inkişaflarında həm ümumi qlobal sistemin ümumi məqsədini izləməli olurlar. Bu mənada onlara həm daxili, həm də xarici qanunauyğunluqlr təsir etmiş olur.
Dünya təsərrüfatında müəyyən yarımsistemlər ayırmaq üçün bir çox meyarlar tətbiq edilir. Bunlar əsasən aşağıdakılardır:
iqtisadi inkişaf səviyyəsi;
iqtisadiyyatın sosial strukturası;
iqtisadi artımın tipi
xarici iqtisadi əlaqələrin səviyyəsi və s.
Yarımsistemin müəyyən edilməsində istifadə olunan əsas meyarlardan daha çox yayılanı iqtisadi inkişaf səviyyəsidir. Bu meyar ümumiyyətlə əhalinin hər nəfərinə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi ilə müəyyən edilir.
Yarımsistemlərin ayrılmasının əsas əlamətlərindən biri də onların iqtisadi ehtiyatlarının həcmidir. Bu iqtisadi potensial məhsuldar qüvvələrin miqyası, ərazisinin həcmi, əhalisinin sayı, ehtiyatların bölgüsü və s. ilə izah olunur. Dünya təsərrüfatındakı yarımsistemlərin müəyyən edilməsindəki meyarlara əsasən aşağıdakı daha böyük qrup dövlətlər ayrılır:
sənayecə inkişaf etmiş ölkələr;
keçid dövrü ölkələri ( keçmiş sosialist dövlətləri );
inkişaf etməkdə olan ölkələr.
Bu yarımsistemlər də özlüyündə bir neçə yarımqruplara, ərazi üzrə qrup dövlətlərə bölünürlər.
Dostları ilə paylaş: | 
