YüKSƏk məDƏNİYYƏTƏ malik olan xalq həMİŞƏ İRƏLİ gedəCƏK, HƏMİŞƏ yaşayacaq, HƏMİŞƏ İNKİŞaf edəCƏKDİR

6.Nəqliyyat vasitələrinin satışının

həyata keçirilməsi
Təşkilatların balansında olan nəqliyyat vasitələrinin satılması üçün komissiyaya aşağıdakı sənədlər təqdim edilməlidir:

• 
  müraciət;
  
• 
  nəqliyyat vasitəsinin texniki pasportunun və ya ona bərabər tutulmuş sənədin surəti;
  
• 
  təşkilatın rəhbərinin və baş mühasibinin imzası ilə nəqliyyat vasitəsi haqqında (buraxılış və əldə olunma tarixi, ilkin balans dəyəri, mühərrikin, şassinin, banın, texniki pasportun nömrəsi, yürüş yolu və s.) möhürlə təsdiq olunmuş məlumat
  
• 
  nəqliyyat vasitəsi qəza vəziyyətində satıldıqda bu haqda müvafiq dövlət orqanlarının rəsmi arayışı;
  
• 
  nəqliyyat vasitəsi dövlət müəssisə və təşkilatlarına, habelə səhmlərinin 100%-i dövlət mülkiyyətində saxlanılan səhmdar cəmiyyətlərinə məxsus olduqda müəyyən olunmuş dəyərinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi barədə bank sənəd.
  

Təqdim olunmuş sənədlərdə göstərilən məlumatların düzgünlüyü üçün təşkilatların rəhbərləri və baş mühasibləri məsuliyyət daşıyırlar.

Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdə yerləşən diplomatik nümayəndəliklərinə məxsus limitdən və tələbatdan artıq, o cümlədən normativ-istismar müddəti bitmiş, tam aşınmış, silinməli olan nəqliyyat vasitələrinin satışı zərurəti yarandıqda Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi diplomatik nümayəndəliklərin bu barədə daxil olan müraciətlərini müvafiq sənədlərlə birlikdə Dövlət Əmlakının İdarə Edilməsi üzrə Dövlət Komitəsinə göndərilməsini həyata keçirir.

Nəqliyyat vasitəsinin satılması barədə Dövlət Əmlakının İdarə Edilməsi üzrə Dövlət Komitəsinin rəsmi arayışına əsasən təşkilat rəhbərliyi həmin nəqliyyat vasitəsinin balansından və qeydiyyatdan çıxarılması və rəsmiləşdirilməsi işini həyata keçirir.Bu qaydalar dövlət qeydiyyatına alındığı gündən qüvvəyə minir.

Qeyd: Məlumatın tam və düzgün doldurulmasına görə müəssisə rəhbəri məsuliyyət daşıyır.

Rəhbər:    __________________  

Baş mühasib:    ______________

Nəqliyyat vasitəsinin texniki vəziyyəti haqqında

AKT

«____»____________________200___il

Biz aşağıda imza edənlər

(vəzifəsi, S.A.A.)_

Beləliklə, 1 kv.m sahə üzrə icarə haqqının ilkin minimum məbləği aşağıdakı düsturla hesablanır:

  

1 İ.m = Tm x Zə x Mə

  

burada:

  

1 İ.m -icarə haqqının ilkin minimum məbləği;

Tm -müəyyən edilmiş icarə haqqı tarifi;

Zə -zona əmsalı;

Mə- memarlıq əmsalıdır.

   

7.Əsas vəsaitlərin (fondların) söküntüsündən

əldə edilən material qiymətlilərinin satışı

Əsas vəsaitlərin silinməsi nəticəsində onların söküntüsündən əldə edilən mal-materiallar, o cümlədən yararlı ehtiyat hissələri, detallar, aqreqatlar, əlvan və qara metal qırıntıları, digər materiallar cari bazar dəyəri ilə yaradılmış komissiya tərəfindən qiymətləndirilərək mədaxil edilməklə müvafiq hesabda uçota alınır.

Əsas vəsaitlərin (fondların) söküntüsündən əldə edilən yararlı material qiymətlilərinin satışından əldə edilən gəlir qüvvədə olan mühasibat uçotunun müvafiq hesabında uçota alınır. Satışa yararlı olmayan material qiymətliləri təşkilat tərəfindən tərtib olunmuş məhvetmə aktı əsasında məhv edilir. Dövlət mülkiyyətində, habelə nizamnamə kapitalında dövlətin payı 25,5 faizdən çox olan kommersiya təşkilatlarında material qiymətlilərinin satışından əldə edilən vəsait onların gəlirlərinə aid edilir.

Dövlət büdcəsindən maliyyələşən təşkilatlarda əsas vəsaitlərin söküntüsündən əldə edilən material qiymətlilərinin satışından daxil olan vəsaitlər həmin qiymətlilərin satışı ilə bağlı xərclər çıxılmaqla, bütünlüklə dövlət büdcəsinə köçürülür. Büdcədənkənar dövlət fondlarında isə əsas vəsaitlərin söküntüsündən əldə edilən material qiymətlilərinin satışından daxil olan vəsaitlər onların gəlirlərinə aid edilir.

Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti

Kafedra:Yerquruluşu

Fənn: Daşınmaz əmlakin qiymətləndirilməsi və qeydiyyatının əsasları

Mühazirə:8 .
Daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsində ipoteka-investisiya təşkili



B\m:Əliyeva D.T.


GƏNCƏ-2017
PLAN:
1.Daşınmaz əmlak investisiya obyekti kimi;

2.İpoteka krediti, onun mahiyyəti və əsas növləri;

3.Daşınmaz əmlaka hüquqların bölgüsü;

4.Daşınmaz əmlakın inflyasiya sabitliyi;

5.İnvestisiya cəlbediciliyinin mahiyyəti və ona təsir edən amillər;
6.Daşınmaz əmlaka investisiya layihəsinin gəlirliyinin qiymətləndirilməsi.

Istifadə olunan ədəbiyyat
1.İnvestisiya layihələrinin hazırlanması və qiymətləndirilməsi.
Qafqaz Universiteti: Ayhan Erdal, Vasif Kərimov. İqtisad Universiteti. Bakı. 2002

2.Fiziki şəxslərin mülkiyyətində olan binaların inventar dəyərinin hesablanması qaydaları (Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1999-cu il 28 iyun 110 № Qərarı)

3.İnvestisiya fəaliyyəti haqqında Azərbaycan Respublikasının
Qanunu, 13 yanvar 1995-ci il.

4.İpoteka haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 15 aprel 2005-ci il.

5.İnvestisiya layihələrinin hazırlanması və qiymətləndirilməsi.
Qafqaz Universiteti: Ayhan Erdal, Vasif Kərimov. İqtisad Universiteti. Bakı. 2002

1.Daşınmaz əmlak qiymətləndirilməsində
ipoteka – investisiya təhlili


Daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsində ipoteka – investisiya təhlili-daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi, aktivlərin bazar dəyərini nəzərdə tutur.Əgər qiymətləndirilən obyekt investorun хüsusi və borc vəsaitləri hesabına maliyyələşdirilirsə, investorun хüsusi kapitalının və ipoteka krediti cəlbediciliyinin bazar dəyərinin təyin edilməsi problemi yaranır.İpoteka –investisiya təhlili ipoteka kreditinin iştirakı ilə əldə edilən daşınmaz əmlak obyektlərinin qiymətləndirilməsi üçün istifadə olunan mənfəət yanaşmasının müхtəlifliyini ifadə edir.Bu fəslin əsas məqsədi ipoteka kreditləşdirilməsindən istifadə zamanı diskontlaşdırılmış pul aхınları metodu və gəlirin kapitallaşdırılması metodunun tətbiqi хüsusiyyətlərinin həmçinin kredit müqaviləsində qoyulmuş maliyyələşdirilmə şərtlərinin təhlili və qiymətləndirmənin nəticələrinə onların təsir dərəcəsinin müəyyən edilməsinin ifadə edilməsidir.

2. İpoteka krediti, onun mahiyyəti və

əsas növləri

Əmtəə kimi daşınmaz əmlak da bir sıra spesifik хarakteristikalara malikdir.Onlardan bəziləri kreditləşdirmə üçün cəlbedici olan obyekt kimi daşınmaz əmlakı qiymətləndirməyə icazə verir.

1. Daşınmaz əmlak lokal olaraq torpaq sahəsinə bərkidilmişdir, buna görə də daşınmaz əmlakdan gələn gəlirdən istifadə prosesi onun ilk dəfə yarandığı, yaхud alındığı yerdə həyata keçirilə bilər.

2.Daşınmaz əmlakın kifayət qədər iri fiziki ölçüsü vardır və korlanmır, daşınmaz əmlakın köhnəlməsi uzun müddət ərzində baş verir.

3.Mal vahidi kimi daşınmaz əmlakın dəyəri çoх bahadır və investordan хeyli vəsait tələb edir.

4.Daşınmaz əmlakın iqtisadi həyatı (obyekt gəlir gətirmək qabiliyyətinə malik oldüğü vaхt müddəti ərzində) kifayət qədər uzunmüddətlidir. Kapital хarakterli zəruri tədbirlər aparılarkən gəlirin həcmi nəinki stabil qala bilər, hətta vaхt ötdükcə artar.

5. Mal kimi daşınmaz əmlak hüquqi federal qanunun müəyyən etdiyi qaydada daşınmaz əmlak hüququ vahid dövlət reyestirində mütləq qeyd olunmalıdır.

6. Daşınmaz əmlaka qoyulan kapital, müəyyən dərəcədə qiymətdən düşmə riskinə məruz qalır, yəni daşınmaz əmlakın dinamik dəyəri inflyasiya proseslərini kompensasiya edir.

İnvestor daşınmaz əmlakın alınması zamanı borc vəsaitlərinin cəlbedilməsində icazə verilir:

1. Dəyəri onun malik oldüğu vəsaitlərin həcmini mahiyyətcə artıra bilən obyektin alınmasına,

2. Digər daşınmaz əmlak obyektlərinə, yaхud kreditdən istifadə edərkən çıхardılan vəsaitlərin başqa investisiya vəsaitlərinə qoyulması hesabına investisiya portfelinin diverfikasiya səviyyəsinin artırılmasına.

3. Həmin daşınmaz əmlak obyektinin gətirdiyi gəlirdən kreditora çatan məbləği ödəməklə kreditlə daşınmaz əmlakın alınmasına.

4. Əlverişli maliyyələşdirmə şərtləri seçilərkən özünün хüsusi kapitalına ən yüksək dərəcənin alınmasına.

İnvestorun borc vəsaitlərindən istifadə etməsinin müsbət tərəflərini nəzərdən keçirib onların çatışmazlıqlarını da qeyd etmək lazımdır:

1. Kreditora qaytarılan məbləğ alınan borcu üstələyir, belə ki, investor faizləri ödəməlidir.

2. Borcu qaytarmaq lazımdır.

3. Əgər kredit müqaviləsində borcun şərtləri dəyişilibsə, хalis əməliyyat gəlirinin həcminin azalması mənfi maliyyə leveriçinə gətirib çıхara bilər.

4. Kreditin ödənişi qrafiki pozularsa kreditorun girov qoyulmuş əmlakın alınmasına müraciət etmək hüququ vardır. Onda daşınmaz əmlakın satışından alınan kreditora verilən pulun qalığı ödənilmiş kreditin həcmindən kiçik ola bilər.

Kreditor aşağıdakılar istisna edilməklə, daşınmaz əmlakı girov qoymaqla uzun müddət əsasında borc vəsaitlərinin verilməsinin imkan və məqsədə uyğunluğunu qiymətləndirir:

1. Kreditə götürülən obyekt daşınmaya, fiziki köhnəlməyə məruz qalmır, həm də ki, o sığortaladığı üçün bütün ödəmə müddəti ərzində kreditor tərəfindən nəzarətdə ola bilər.

2. Daşınmaz əmlakın uzun fiziki və iqtisadi ömür müddəti yalnız əsas borc məbləğinin qaytarılmasının deyil, həm də ona çatası faizlərin əsasıdır.

3. Daşınmaz əmlak hüququnun mütləq dövlət qeydiyyatı, həm də ipoteka daхil edilməklə onunla bağlanan sazişlər borc alanın müqavilə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinin hüquqi zəmanətidir.

4. Kredit müqaviləsinin tərtib edilməsinin çevik sistemi,
хüsusi şərtlərin ona daхil olma mümkünlüyü kreditora vaхtlı-vaхtında borc vəsaitlərinin bazarın mənfəət səviyyəsinə reaksiyasına, borcalanın maliyyə sabitliyinin dəyişilməsinə, borcun ödənilmə müddəti qurtaranadək kredit verilən aktivin alqı-satqı mümkünlüyünə təsir göstərmək imkanı verir.

5. Təqdim olunan ipoteka kreditləri üzrə “girov kağızı”- nın tərtib olunması ipoteka bankına tədavilə girov kağızı buraхmağa və öz kredit resurslarını doldurmağa icazə verir.

6. Daşınmaz əmlak birdən-birə qiymətdən düşmür, buna görə də düzgün təyin olunan girov dəyərində bank həmişə borc verilmiş pulları faizlə qaytara bilər. Sadaladığımız amillərin təsiri ona gətirib çıхarır ki, bazar iqtisadiyyatı inkişaf etmiş əksəriyyət ölkələrdə daşınmaz əmlak obyektlərinin alınması ipoteka krediti formasında uzun müddətə girov qoyulmaqla verilən borc pul vəsaitləri ilə həyata keçirilir. İpoteka krediti – girov qismində daхil olan daşınmaz əmlakın alınması üçün uzun müddətə verilən kreditdir. Beləliklə, ipoteka kreditinin fərqli cəhəti alınan obyektlə girov obyektin uyğun olmasıdır. Borcalan və kreditor (girov saхlayan) (girovqoyan) bütün kreditləşmə müddəti ərzində girov qoyulmuş əmlakın tam hüququna malik deyillər, çünki sahibkarlıq və istifadəetmə hü- ququnu qorumaqla, onlar əmlaka malik ola bilməzlər. Buna görə də borcalan obyektdən elə istifadə etməlidir ki, daşınmazəmlakdan gələn gəlir aşağıdakılara kifayət etməlidir:

- əsas borcun ödənilməsi;

- hesablanmış faizlərin ödənilməsi;

- obyektin lazımi səviyyədə saхlanması üçün təmirin vaхtı-vaхtında aparılması, sığorta haqqının, vergilərin ödənilməsi;

-investor-borcalanın хüsusi gəlirinin alınması.

İpoteka krediti girovu ifadə edən uzunmüddətli faizlərin kifayət qədər böyük sinfini təmsil edir. Təcrübədə istifadə olunan çoхsaylı ipoteka kreditlərinin növlərini müхtəlif təsnifat əlamətləri üzrə qruplaşdırmaq olar:

- investisiya posesində iştirakın хarakteri;

- kredit üzrə stabil faiz dərəcəsi;

- öhdəliklərin ödənilməsində stabil ödənişin həcmi;

- investorun cari gəlir və kapital dəyərinin artırılmasında kreditorun iştirakı;

- alqı-satqının maliyyələşdirmə üsulu;

- borcun və faizlərin ödənilməsi qaydası;

- kreditə verilən obyektin təyin edilməsi.

Qiymətləndirmə məqsədləri üçün kreditin ödənilməsi və təhlil dövrü ərzində faizlərin ödəniş qrafiki хüsusilə vacibdir. Buna görə də bütün ipoteka kreditləri daimi və dəyişən kreditlərə bölünürlər. Birinci qrupa bərabər olan məbləğli faiz və borcların ödənilməsini qabaqcadan nəzərə alan öz-özünə amortizasiya edən kreditlər aiddir.

Daşınmaz əmlakın potensial investisiya obyekti kimi xüsusiyyətlərini 3 qrupa bölmək olar:

Iqrupa fundamental xüsusiyyətlər aiddir: Mobillik (hərəkətsizlik) – hər bir daşınmaz əmlak obyekti yer səthinin konkret və coğrafi bərkidilmiş sahəsiylə bağlıdır, yəni o, fiziki cəhətdən daşınmazdır, hərəkətsizdir.Unikallıq ( nadirlik) – torpağın hər qarışı öz nadir xüsusiyyətləri ilə fərqlənir, yəni bu
xüsusiyyətlər yalnız ona xasdır. Belə ki, tamamilə eyni torpaq sahələri və ya onlarda tamamilə eyni yerləşdirilmiş binalar və tikililər mövcud deyil, hər bir daşınmaz əmlak obyekti nadir və
təkraredilməzdir. Qıtlıq – torpağın həmçinin daşınmaz əmlakın nisbi qıtlığı. Qıtlıq bütövlükdə əhalinin sayının artması və torpaq ehtiyatlarının tükənməsi ilə əlaqədardır. Davamlılıq( sabitlik) – bina və tikililərin tikintisi bir neçə il çəkə bilər, həmçinin onlar
xidmət müddətlərinə görə də insanlar tərəfindən yaradılan ən uzunömürlü, davamlı obyektlər hesab olunurlar.
II qrupa daşınmaz əmlak obyektinin məhz bazar-əmtəə obyekti kimi xüsusiyyətləri aiddir: Dövriyyə xüsusiyyəti - daşınmaz əmlakın fiziki cəhətdən mobillik xüsusiyyəti onu deməyə imkan verir ki,əslində əmlak bazarında daşınmaz əmlaka mülkiyyət obyekti kimi deyil, tam, natamam və qismən mülkiyyət hüquqları baxımından yanaşılır.Həyat dövriyyəsi xüsusiyyəti – Daşınmaz əmlakın yaradılması və xidmət müddəti həyat dövrünün uzunömürlüyünü müəyyən edir və bunun nəticəsi kimi gəlir gətirən daşınmaz əmlak obyektləri qeyri-bərabər pul axınlarını təmin edir.
Daşınmaz əmlakın bazar və investisiya dəyərinin onların maliyyələşdirilməsinə təsiri,gəlir gətirən daşınmaz əmlak müxtəlif formalarda maliyyələşdirilməsində özünü büruzə verir. Bütün bunlar daşınmaz əmlak obyektinin investisiya cəlbediciliyinə, yaralılıq səviyyəsinə, son nəticədə isə onun bazar və investisiya dəyərinə təsir edir.Aşağı likvidlik – daşınmaz əmlak maliyyə aktivləri ilə müqayisədə aşağı likvidliyə malikdir.

III qrupa daşınmaz əmlak obyektlərinin təşkilati-hüquqi xüsusiyyətləri aid edilir: İpoteka-hər hansı bir daşınmaz əmlaka tətbiq edilə bilər. Konkret olaraq ipoteka müəyyən olunur:
- torpaq sahələrinə

-müəssisələrə, tikililərə və s.
-yaşayış binaları və mənzillərə
-bağ sahələri, qarğı və digər istehlak yönlü tikililər

İpotekanın obyekti girov qoyan şəxsin mülkiyyətçilik və sahibkarlıq hüquqları əsasında tam ixtiyarına keçir. Müştərək mülkiyyət xassələri daşıyan əmlaka hər bir sahibkarın yazılı

razılığı alındıqdan sonra ipoteka müəyyən olunur. Lakin, ümumi mülkiyyətin iştirakçısı fərdi olaraq şəxsi payını girov qoya bilər. Burada digər mülkiyyətçilərin ümumi razılığına ehtiyac yoxdur. İpotekanın dövlət qeydiyyatı girov qoyan şəxsin ərizəsi və dövlət rüsumunun ödəniş haqqında sənədlərin təqdimatından sonra həyata keçirilir. İpoteka 15 gün ərzində qeydiyyatdan keçməlidir. Ipotekanın qeydiyyatı kütləvi xarakter daşıyır; hər bir şəxs obyektlərin ipotekasının qeydiyyatının surətinin alınan ixtiyarına malikdir. Qeydiyyat vərəqəsinin məhkəmənin ipotekanın ləğvi barəsində qərarından asılı olaraq, fəaliyyəti dondurulur. Girov götürən şəxs hüquq və vəzifələrini üçüncü şəxsə ötürə bilər. Lakin bu kredit müqaviləsinin ipoteka vasitəsilə təminatı hüquqlarına da şamil edilir. Notarius tərəfindən təsdiq olunmuş girov qəbzi sənəd kimi qəbul olunur. Girov götürən şəxs kredit müqaviləsinin təminatı məqsədilə girov qəbzini də üçüncü şəxsə təqdim etmək ixtiyarındadır. Kredit müqavilisinin şərtlərinə əməl olunmayan təqdirdə hüquq və vəzifələr birinci şəxsə ötürülür.
3.Daşınmaz əmlaka hüquqların bölgüsü.
Daşınmaz əmlaka hüquqlar – hüquqların növlərinə, obyektin elementlərinə və həyata keçirilməsi müddətlərinə görə bölünə bilər.
Həmçinin müqavilədən irəli gələn, girov, servitut, istifadə hüquqlarının məhdudlaşdırılması kimi daşınmaz mövcuddur.
Daşınmaz əmlaka vergitutmanın xüsusiyyətləri – daşınmaz əmlaka investisiyalar təcrübədə investora, müəssisəyə vergi üstünlükləri qazanmağa imkan verir. Peşəkar idarəetmənin vacibliyi - bütün mərhələlərdə daşınmaz əmlak obyektlərinin peşəkar idarəedilməsinə ehtiyac duyulur.

Daşınmaz əmlakın investor üçün vacib təhlil və uçot tələb edən aşağıdakı xüsusiyyətləri vardır: Daşınmaz əmlakla bağlı əməliyyatlarda, digər fəaliyyət növləri ilə müqayisədə gəlir axınlarının nisbi sabitliyi mövcuddur.

Səmərəli investisiya menecmentinin zəruriliyi onunla bağlıdır ki, daşınmaz əmlakın idarə edilməsi çətindir və daşınmaz əmlaka investisiya əhəmiyyətli idarəetmə xərcləri tələb edir.Əgər daşınmaz əmlaka investisiyalar uzun müddətli xarakterə malikdirsə, onda daşınmaz əmlak obyektindən effektiv və səmərəli istifadə təmin edilməlidir.

4.Daşınmaz əmlakın inflyasiya sabitliyi.

Daşınmaz əmlak inflyasiya ilə münasibətdə əhəmiyyətli dərəcədə davamlılığa malikdir. Bu xüsusiyyət daşınmaz əmlaka investisiya qoyuluşu ilə bağlı investorun inflyasiya və investisiya portfelinin diversifikasiyasından qorunması üçün səmərəli hesab edilir. Qeyd etmək lazımdır ki, daşınmaz əmlak qiymətli kağızlarla müqayisədə inflyasiyadan daha yaxşı müdafiə olunur.

Yüksək risk səviyyəsi.

Daşınmaz əmlaka investisiya qoyuluşu maliyyə aktivlərinin əksəriyyəti ilə müqayisədə daha çox qeyri-müəyyənliyə məruz qalır. Daşınmaz əmlakın mobilliyi və likvidliyinin az olması risk səviyyəsinin yüksək olmasına səbəb olur. Daşınmaz əmlaka

investisiya qoyuluşu barədə qərar qəbul edərkən ətraf mühitin xüsusiyyətlərinin dəyişməsi ilə bağlı yaranacaq risklər həlledici əhəmiyyətə malikdir.Daşınmaz əmlak bazarının fəaliyyətinin dövriliyi makroiqtisadi səviyyədə sənaye istehsalının dövriliyi ilə üst-üstə düşmür. Çünki, gəlir gətirən daşınmaz əmlakın investisiya cəlbediciliyi sənaye böhranı zamanı və inflyasiyanın yüksək templə artdığı dövrlərdə artır, maliyyə aktivlərinin real gəlirlilik dərəcələri isə adətən aşağı düşür. Daşınmaz əmlak obyektlərinin investisiya cəlbediciliyi bu, investisiya qoyuluşlarının məqsədə uyğunluğunu əvvəlcədən müəyyən edən investisiya fəaliyyətinin həyata keçirilməsi şərtlərinin məcmusudur. Daşınmaz əmlak obyektinin investisiya cəlbediciliyi ilk növbədə investoru maraqlandırır.
Məntiqidir ki, investor seçim zamanı konkret daşınmaz əmlak obyektinə kapital qoyuluşu üçün daha cəlbedici obyektə üstünlük verəcək, çünki, bu nəzərdə tutulan mənfəətin əldə olunması və
qoyulan vəsaitin qaytarılması etibarlılığını artıracaq. Bu göstərici daşınmaz əmlak obyektinin mülkiyyətçisi üçün də maraqlıdır. İnvestisiya baxımından cəlbedici obyekt daşınmaz əmlakın
gəlirliliyi, likvidliyi və dəyəri baxımından sahibinə əlavə üstünlük qazandırır. İnvestoru müəyyən müddətədək yaranmış vəziyyət maraqlandırır, mülkiyyətçi isə obyekti idarə etməlidir və əmlak obyektinin təhlili imkanlarının aşkarlanması məqsədilə investisiya
cəlbediciliyinin artırılmasına çalışmalıdır. İnvestoru maraqlandıran məsələlərin əhatə dairəsi xeyli genişdir və bura konkret daşınmaz əmlak obyektinə təsir edən ətraf mühit amilləri də daxildir. İnvestor alternativ layihələr arasında ən cəlbedici obyekti seçərək ona kapital qoyuluşu etmək imkanına malikdir.Bu seçim fiziki xüsusiyyətləri oxşar olan, lakin müxtəlif ərazilərdə: şəhər, rayon, kənd və s. yerləşən obyektlərin seçimi ola bilər.
5.İnvestisiya cəlbediciliyinin mahiyyəti və

ona təsir edən amillər.
Daşınmaz əmlak obyektinin investisiya cəlbediciliyini müəyyən edən amillər aşağıdakılardır:
I. Obyektin özü və ətraf ərazinin cəlbediciliyini xarakterizə edən fiziki amillər : keyfiyyət, layihə qərarı (layihə dizaynı) ,yaşı (tikinti müddəti)

II. Daşınmaz əmlak obyektinin ətraf mühitinin cəlbediciliyini xarakterizə edən amillər.
III. Obyektin yerləşdiyi rayonda ümumi vəziyyəti xarakterizə edən amillər, əmlakın xarici əhatəsinin cəlbediciliyi.

Tələb və təklifin nisbəti, potensial icarədarların və icarəçilərin,

satıcıların və alıcıların sayı və s. İnvestor üçün investisiya qoyuluşu etmək o zaman sərfəlidir ki, əmlak bazarında daha çox obyekt təqdim edilmiş olsun, bir halda ki, seçim imkanından başqa, təklifin artması halında dəyərin azalması qanunu qüvvədədir. Mikrosəviyyədə investisiya mühiti özünü investor və təsərrüfat subyektlərinin: malgöndərənlərin, müştərilərin, bankların, bank olmayan maliyyə stukturlarının, eləcə də müəssisələrin həmkarlar ittifaqlarının və əmək kollektivlərinin ikitərəfli münasibətləri vasitəsilə göstərir.